Maïch Nöôùc Voït Leân
Söï Soáng Ñôøi Ñôøi

Loaït Baøi Giaùo Lyù Naêm Thaùnh 2000
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II
Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, soaïn dòch

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Thöù Tö, 22-11-1989
Baøi 21

Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng:
Vöông Quoác Chuùa Kitoâ
Hieän Dieän
nôi Lòch Söû Loaøi Ngöôøi

Nhöõng suy nieäm veà thaùnh linh hoïc ñaõ töø töø heù môû cho chuùng ta thaáy Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ toû mình ra baèng quyeàn naêng cöùu ñoä cuûa Ngaøi trong ngaøy Leã Nguõ Tuaàn. Ngaøi ñaõ toû mình ra nhö laø "moät Ñaáng An UÛi khaùc" (x.Jn.14:16), Ñaáng "nhieäm xuaát töø Cha" (Jn.15:26), Ñaáng "Cha nhaân danh Con sai ñeán" (x.Jn.14:26). Ngaøi ñaõ toû mình ra nhö "Moät Vò" khaùc bieät vôùi Cha vaø Con, maø laïi ñoàng baûn theå vôùi Cha vaø Con. Ngaøi ñaõ toû mình ra qua Con cho duø Ngaøi vaãn voâ hình. Ngaøi ñaõ toû mình ra qua quyeàn naêng vaø taùc ñoäng ñöôïc gaùn cho Ngaøi, khaùc vôùi quyeàn löïc vaø taùc ñoäng cuûa Con song laïi laø quyeàn löïc vaø taùc ñoäng lieân keát chaët cheõ vôùi Ngaøi. Ñoù laø Thaùnh Thaàn Chuùa Kitoâ ñaõ noùi ñeán vaøo tröôùc ngaøy khoå naïn cuûa Ngöôøi: "Ngaøi seõ toân vinh Thaøy vì Ngaøi seõ laáy nhöõng gì nôi Thaøy maø truyeàn ñaït cho caùc con" (Jn.16:14). "Ngaøi seõ khoâng töï mình maø noùi, maø Ngaøi noùi nhöõng gì Ngaøi nghe thaáy, vaø Ngaøi seõ truyeàn ñaït cho caùc con nhöõng gì phaûi ñeán" (Jn.16:13).

Ñaáng An-UÛi-Daãn-Duï khoâng ñeán chieám choã cuûa Chuùa Kitoâ. Ngaøi ñeán sau Chuùa Kitoâ laø do hy teá cöùu chuoäc cuûa Chuùa Kitoâ. Ngaøi ñeán ñeå Chuùa Kitoâ coù theå ôû trong Giaùo Hoäi vaø hoaït ñoäng nôi Giaùo Hoäi nhö Ñaáng Cöùu Chuoäc vaø nhö Chuùa.

Toâi ñaõ vieát trong Thoâng Ñieäp Dominum et Vivificantem: "Nhö theá, trong coâng cuoäc cöùu chuoäc, giöõa Chuùa Thaùnh Thaàn vaø Chuùa Kitoâ luoân luoân hieän dieän moät moái lieân heä saâu sa maø nhôø ñoù Thaàn Linh hoaït ñoäng nôi lòch söû loaøi ngöôøi nhö 'moät Ñaáng An UÛi khaùc', ñeå baûo ñaûm maõi maõi cho vieäc truyeàn ñaït vaø truyeàn baù Tin Möøng do Chuùa Gieâsu Nazareùt maïc khaûi. Bôûi vaäy, trong Chuùa Thaùnh Thaàn, nôi maàu nhieäm vaø hoaït ñoäng cuûa Giaùo Hoäi, laøm cho Ñaáng Cöùu Theá cuøng vôùi coâng cuoäc cöùu ñoä cuûa Ngöôøi lieân tuïc hieän dieän theo lòch söû treân theá gian, cho vinh quang cuûa Chuùa Kitoâ chieáu toûa, nhö nhöõng lôøi sau ñaây chöùng thöïc: 'Ngaøi (Thaàn Chaân Lyù) seõ toân vinh Thaøy, vì Ngaøi seõ laáy nhöõng gì cuûa Thaøy maø truyeàn ñaït cho caùc con'" (ñoaïn 7).

Chaân lyù ñöôïc chöùa ñöïng trong lôøi Chuùa Gieâsu höùa naøy ñaõ ñöôïc saùng toû trong Ngaøy Leã Hieän Xuoáng: Chuùa Thaùnh Thaàn "baøy toû" troïn veïn maàu nhieäm Chuùa Kitoâ, söù vuï thieân sai cuõng nhö cöùu chuoäc cuûa Ngöôøi. Giaùo Hoäi sô khai ñaõ nhaän thöùc ñöôïc söï kieän naøy, nhö baøi giaûng thöù nhaát cuûa thaùnh Pheâroâ cuõng nhö nhieàu ñoaïn sau ñoù ñöôïc saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï ghi nhaän noùi leân ñieàu ñoù.

Moät ñieàu ñaùng chuù yù laø, ñeå traû lôøi cho caâu hoûi "Chuùng toâi phaûi laøm gì ñaây?" cuûa thaønh phaàn nghe mình trong Ngaøy Leã Hieän Xuoáng, thaùnh Pheâroâ ñaõ keâu goïi hoï: "Moãi ngöôøi trong anh em haõy thoáng hoái vaø laõnh nhaän pheùp röûa nhaân danh Chuùa Gieâsu Kitoâ" (Acts 2:38). Ñeå sai caùc toâng ñoà ñi khaép theá gian, Chuùa Gieâsu ñaõ truyeàn cho caùc vò ban pheùp röûa "nhaân danh Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn" (Mt.28:19). Thaùnh Pheâroâ ñaõ trung thöïc laøm vang voïng lôøi cuûa Thaøy mình, vaø keát quûa laø, vaøo dòp ñoù, ñaõ coù "chöøng ba ngaøn ngöôøi" (Acts 2:41) ñöôïc röûa toäi "nhaân danh Chuùa Gieâsu Kitoâ" (Acts 2:38). Lôøi dieãn taû "nhaân danh Chuùa Gieâsu Kitoâ" naøy, cuøng vôùi ñöùc tin, noùi leân yeáu toá then choát cho vieäc ñaït ñeán möùc ñoä troïn veïn cuûa maàu nhieäm Ba Ngoâi, maø nhôø ñoù con ngöôøi trôû neân sôû höõu cuûa Chuùa Kitoâ nhö nhöõng ngöôøi ñöôïc thaùnh hieán cho Ngöôøi. Theo chieàu höôùng aáy, saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï noùi ñeán vieäc keâu caàu danh Chuùa Gieâsu ñeå ñöôïc cöùu roãi (x.2:21,3:16,4:10,8:16,10:48,19:5,22:16). Trong caùc böùc thö cuûa mình, Thaùnh Phaoloâ cuõng nhaán maïnh cuøng moät ñieàu kieän ñeå ñöôïc cöùu roãi (x.Rm.6:3; 1Cor.6:11; Gal.3:27; cuõng xem James 2:7). Trong Böõa Tieäc Ly, Chuùa Gieâsu ñaõ höùa ban taëng aân Ba Ngoâi khi Ngöôøi noùi vôùi caùc toâng ñoà: "Thaàn chaân lyù... seõ toân vinh Thaøy, vì Ngaøi seõ laáy nhöõng gì cuûa Thaøy maø truyeàn ñaït cho caùc con. Taát caû nhöõng gì Cha coù laø cuûa Thaøy; bôûi theá Thaøy môùi noùi Ngaøi seõ laáy nhöõng gì nôi Thaøy maø truyeàn ñaït cho caùc con" (Jn.16:13-15). Taëng aân Ba Ngoâi naøy ñöôïc hieän thöïc nôi pheùp röûa "trong Thaùnh Thaàn", ñöôïc hieán ban "nhaân danh Chuùa Kitoâ".

Trong taát caû hoaït ñoäng cuûa mình thöïc hieän sau ngaøy Leã Hieän Xuoáng döôùi aûnh höôûng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, caùc toâng ñoà ñeàu höôùng veà Chuùa Kitoâ nhö caên do, nguyeân lyù vaø taùc quyeàn cuûa chuùng. Theá neân, trong vieäc chöõa ngöôøi queø "gaàn coång ñeàn thôø goïi laø Cöûa Ñeïp" (Acts 3:2), thaùnh Pheâroâ noùi vôùi anh ta: "Toâi khoâng coù vaøng baïc, song toâi cho anh caùi toâi coù; nhaân danh Chuùa Gieâsu Kitoâ Nazareùt, anh haõy böôùc ñi!" (Acts 3:6). Pheùp laï naøy ñaõ loâi keùo nhieàu ngöôøi ñeán truï lang Solomon, vaø thaùnh Pheâroâ ñaõ noùi vôùi hoï, nhö trong Ngaøy Leã Nguõ Tuaàn, veà Chuùa Kitoâ töû giaù "Ñaáng Thieân Chuùa laøm cho soáng laïi töø trong keû cheát, vaø chuùng toâi laø nhöõng chöùng nhaân cho söï vieäc naøy" (Acts 3:15). Chính ñöùc tin nôi Chuùa Kitoâ ñaõ chöõa laønh ngöôøi queø: "Ñöùc tin nôi danh Ngöôøi ñaõ laøm cho ngöôøi naøy maïnh khoûe nhö anh em thaáy vaø bieát ñaáy; vaø ñöùc tin vaøo Chuùa Gieâsu ñaõ laøm cho ngöôøi naøy hoaøn toaøn laønh maïnh tröôùc maët taát caû quùi vò ñaây" (Acts 3:16).

Khi caùc toâng ñoà laàn ñaàu tieân ñöôïc trieäu ñeán tröôùc Hoäi Ñoàng Do Thaùi, "thaùnh Pheâroâ, ñöôïc ñaày Thaùnh Thaàn", tröôùc maët "caùc vò laõnh ñaïo daân chuùng vaø caùc kyø laõo" (Acts 4:8) laïi laøm chöùng cho Chuùa Kitoâ töû giaù vaø phuïc sinh. Thaùnh nhaân ñaõ toùm taét caâu traû lôøi cuûa mình cho Hoäi Ñoàng Do Thaùi nhö sau: "Khoâng coù ôn cöùu ñoä nôi moät ai khaùc, vì khoâng coù moät danh hieäu naøo döôùi gaàm trôøi naøy ñöôïc ban cho con ngöôøi ñeå nhôø ñoù chuùng ta ñöôïc cöùu ñoä" (Acts 4:12). Khi caùc vò ñöôïc thaû veà, taùc giaû Toâng Ñoà Coâng Vuï keå cho chuùng ta bieát raèng "caùc vò ñeán vôùi ñoàng baïn cuûa mình" roài cuøng vôùi hoï chuùc tuïng Chuùa (Acts 4:23-24). Baáy giôø laïi dieãn ra moät bieán coá Hieän Xuoáng nho nhoû: "Khi hoï caàu nguyeän, nôi hoï ñang tuï hoïp chuyeån ñoäng; hoï ñöôïc ñaày Thaùnh Linh vaø hieân ngang rao giaûng lôøi Thieân Chuùa" (Acts 4:31). Sau ñoù, trong coäng ñoàng Kitoâ höõu tieân khôûi vaø tröôùc maët daân chuùng, "baèng quyeàn naêng cao caû, caùc toâng ñoà ñaõ laøm chöùng cho vieäc phuïc sinh cuûa Chuùa Gieâsu vaø moïi ngöôøi ñeàu nhaän ñöôïc aân suûng doài daøo" (Acts 4:33). Thaøy saùu Steâphanoâ laø moät thí duï ñieån hình veà vieäc hieân ngang laøm chöùng cho Chuùa Kitoâ. Thaùnh nhaân laø vò töû ñaïo tieân khôûi, vaø chuùng ta ñoïc thaáy ñoaïn veà caùi cheát cuûa thaùnh nhaân: "Steâphanoâ, ñaày Thaùnh Thaàn, ngöôùc maét leân trôøi vaø thaáy vinh quang Thieân Chuùa, coù Chuùa Gieâsu ñöùng beân höõu Thieân Chuùa; ngaøi noùi: 'Kìa, toâi xem thaáy caùc taàng trôøi môû ra vaø Con Ngöôøi ñöùng beân höõu Thieân Chuùa'. Theá nhöng, hoï la lôùn leân, bòt tai laïi vaø cuøng nhau xoâng vaøo ngaøi" (Acts 7:55-59).

Nhöõng ñoaïn trình thuaät naøy hay töông töï nhö theá trong saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï ñaõ cho thaáy giaùo huaán cuûa caùc toâng ñoà, döôùi aûnh höôûng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, ñöôïc baét nguoàn töø vaø ñaët neàn taûng nôi Chuùa Kitoâ. Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ laøm cho caùc toâng ñoà vaø caùc moân ñeä cuûa caùc ngaøi ñi saâu vaøo chaân lyù cuûa Phuùc AÂm do Chuùa Kitoâ loan baùo, nhaát laø vaøo maàu nhieäm vöôït qua cuûa Ngöôøi. Ngaøi kheâu leân nôi hoï loøng meán Chuùa Kitoâ ñeán ñoä hy hieán maïng soáng mình. Ngaøi ñaõ baûo ñaûm vieäc Giaùo Hoäi, Ngay töø ban ñaàu, laøm cho vöông quoác do Chuùa Kitoâ hình thaønh trò ñeán. Theo taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn cuøng vôùi vieäc hôïp taùc cuûa caùc toâng ñoà, caùc vò thöøa keá caùc ngaøi vaø toaøn theå Giaùo Hoäi, vöông quoác naøy seõ phaùt trieån trong lòch söû cho ñeán taän cuøng thôøi gian. Khoâng coù moät daáu veát naøo trong caùc Phuùc AÂm, trong saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï hay trong nhöõng böùc thö cuûa caùc toâng ñoà noùi veà moät thöù moäng töôûng thaùnh linh chuû tröông raèng vöông quoác cuûa Cha (Cöïu Öôùc) vaø cuûa Chuùa Kitoâ (Taân Öôùc) phaûi ñöôïc tieáp noái bôûi vöông quoác cuûa Thaùnh Thaàn, moät vöông quoác ñöôïc bieåu hieäu baèng nhöõng chuû tröông cuûa "caùc thaønh phaàn thaàn khí", baát chaáp moïi luaät leä, keå caû leà luaät phuùc aâm ñöôïc Chuùa Gieâsu rao giaûng. Nhö Thaùnh Toâma Aquinoâ vieát: "luaät cuõ khoâng phaûi chæ bôûi Chuùa Cha, maø coøn caû Chuùa Con nöõa, vì luaät cuõ aùm chæ veà Chuùa Kitoâ... Cuõng theá, luaät môùi khoâng phaûi chæ bôûi Chuùa Kitoâ, maø coøn caû Chuùa Thaùnh Thaàn nöõa, theo lôøi cuûa Thaùnh Phaoloâ: 'Luaät thaàn linh söï soáng trong Chuùa Gieâsu Kitoâ...' (Rm.8:22). Vì theá, chuùng ta khoâng ñöôïc troâng ñôïi moät thöù luaät khaùc, moät thöù luaät Thaùnh Thaàn" (Summa Theol.I,II,q.106,a.4,ad3). Vaøo thôøi Trung Coå, coù moät soá ngöôøi, bò aûnh höôûng bôûi nhöõng döï ñoaùn khaûi huyeàn cuûa ñan só Gioakim ñaïo haïnh thaønh Fiore ngöôøi Calabrian (d.1202), ñaõ mô töôûng vaø tieân ñoaùn veà moät "vöông quoác thöù ba" seõ ñöôïc hieän thöïc (x.Mt.14:4) ñeå canh taân hoaøn vuõ trong vieäc söûa soaïn cho ngaøy taän theá ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâsu baùo tröôùc. Theá nhöng, Thaùnh Toâma ñaõ nhaán maïnh hôn nöõa laø "ngay töø ban ñaàu cuûa vieäc rao giaûng Phuùc AÂm, Chuùa Gieâsu ñaõ phaùn: 'Nöôùc trôøi ñaõ gaàn ñeán' (Mt.4:17). Bôûi theá heát söùc ñaàn ñoän môùi noùi Phuùc AÂm cuûa Chuùa Gieâsu khoâng phaûi laø Phuùc AÂm cuûa nöôùc trôøi" (Summa Theol., I,II,q.106,a.4,ad 4). Ñaây laø moät trong vaøi tröôøng hôïp laøm cho vò Tieán Só thaùnh thieän ñaõ phaûi duøng ñeán nhöõng lôøi naëng neà ñeå luaän xeùt moät yù kieán sai laàm nhö vaäy, vì trong theá kyû 13 cuoäc tranh luaän naøy raát soâi noåi, moät cuoäc tranh luaän ñöôïc buøng leân bôûi nhöõng lôøi leõ cuoàng si cuûa "caùc thaønh phaàn thaàn khí". Hoï laøm leäch laïc ñi giaùo thuyeát cuûa Gioakim, vaø thaùnh nhaân ñaõ thaáy ñöôïc söï nguy hieåm nôi nhöõng chuû tröông bieät laäp vaø ñoåi môùi döïa treân giaû töôûng ñöôïc ñaëc suûng cuûa hoï. Hoï ñaõ taùc haïi ñeán neàn taûng cuûa Phuùc AÂm cuõng nhö cuûa vöông quoác Thieân Chuùa chaân thaät. Do ñoù, hoï ñaõ phaûi trôû veà vôùi vieäc ñoøi hoûi caàn coù moät "cuoäc rao giaûng Phuùc AÂm hoaøn toaøn thaønh ñaït treân khaép theá giôùi, töùc laø Giaùo Hoäi phaûi ñöôïc thaønh laäp nôi moïi daân nöôùc. Vaø nhö theá thì... Phuùc AÂm chöa ñöôïc rao giaûng treân toaøn theá giôùi; taän theá seõ khoâng xaåy ra sau vieäc rao giaûng Phuùc AÂm naøy" (Summa Theol., I,II,q.106,a.4 ad4).

Ñoù cuõng laø truyeàn thoáng tö töôûng cuûa Giaùo Hoäi ngay töø ban ñaàu, caên cöù vaøo baøi giaûng cuûa thaùnh Pheâroâ cuõng nhö cuûa caùc toâng ñoà khaùc. Trong nhöõng baøi giaûng naøy, ngöôøi ta khoâng thaáy moät u môø bieät phaân naøo giöõa Chuùa Kitoâ vaø Chuùa Thaùnh Thaàn. Traùi laïi, lôøi caùc ngaøi giaûng daïy xaùc nhaän ñieàu Chuùa Gieâsu ñaõ noùi veà Ñaáng An UÛi trong Böõa Tieäc Ly: "Ngaøi seõ khoâng töï mình maø noùi, nhöng Ngaøi noùi nhöõng gì Ngaøi nghe thaáy, vaø Ngaøi seõ truyeàn ñaït cho caùc con nhöõng gì phaûi xaåy ñeán. Ngaøi seõ toân vinh Thaøy, vì Ngaøi seõ laáy nhöõng gì nôi Thaøy maø truyeàn ñaït cho caùc con" (Jn.16:13-14).

Tôùi ñaây, chuùng ta khoâng theå naøo khoâng vui möøng khi thaáy thaàn hoïc Chính Thoáng Ñoâng Phöông coù moät soá suy töôûng veà moái lieân heä giöõa Chuùa Kitoâ vaø Chuùa Thaùnh Thaàn. Moái lieân heä naøy ñaõ ñöôïc theå hieän saâu xa nhaát nôi Chuùa-Kitoâ-Thaàn-Khí sau bieán coá phuïc sinh vaø Hieän Xuoáng, hôïp vôùi nhöõng lôøi cuûa Thaùnh Phaoloâ: "taân Adong ñaõ trôû neân moät thaàn linh ban söï soáng" (1Cor.15:45). Ñaây laø moät laõnh vöïc môû ra ñeå hoïc hoûi vaø chieâm ngaém maàu nhieäm veà caû Kitoâ hoïc vaø Ba Ngoâi hoïc. Thoâng Ñieäp Dominum et Vivificantem vieát: "Vieäc Thieân Chuùa töï maïc khaûi heát mình ra caùch troïn veïn ñöôïc hoaøn thaønh nôi Chuùa Kitoâ vaø ñöôïc minh chöùng bôûi lôøi caùc toâng ñoà rao giaûng, vaãn coøn tieáp tuïc ñöôïc toû hieän nôi Giaùo Hoäi qua söù vuï cuûa vò An UÛi voâ hình laø Thaàn chaân lyù. Söù vuï cuûa Ngaøi vaø söù vuï cuûa Chuùa Kitoâ gaén boù vôùi nhau bieát bao, moät söù vuï hoaøn toaøn xuaát phaùt töø söù vuï cuûa Chuùa Kitoâ, baèng caùch lieân keát vaø bao boïc nhöõng hoa traùi cöùu ñoä trong gioøng lòch söû, moät söù vuï ñöôïc dieãn taû baèng ñoäng töø 'laáy': 'Ngaøi seõ laáy nhöõng gì nôi Thaøy maø truyeàn ñaït cho caùc con'. Nhö ñeå caét nghóa nhöõng lôøi 'Ngaøi seõ laáy' baèng caùch dieãn taû roõ raøng nguoàn maïch söï hieäp nhaát thaàn linh ba ngoâi, Chuùa Gieâsu ñaõ theâm: "Taát caû nhöõng gì Cha coù laø cuûa Thaøy; bôûi theá Thaøy môùi noùi laø Ngaøi seõ laáy nhöõng gì nôi Thaøy maø truyeàn ñaït cho caùc con'. Baèng chính vieäc 'laáy' nhöõng gì 'nôi Thaøy' naøy maø Ngaøi cuõng seõ ruùt ra 'nhöõng gì laø cuûa Cha'" (ñoaïn 7).

Chuùng ta haõy yù thöùc roõ raøng nhö theá naøy: maàu nhieäm Ba Ngoâi Thieân Chuùa hieän dieän nôi nhaân loaïi trong vöông quoác cuûa Chuùa Kitoâ vaø cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn laø moät chaân lyù tuyeät ñeïp vaø möøng vui nhaát Giaùo Hoäi coù theå trao ban cho theá giôùi.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page