Maïch Nöôùc Voït Leân
Söï Soáng Ñôøi Ñôøi

Loaït Baøi Giaùo Lyù Naêm Thaùnh 2000
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II
Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, soaïn dòch

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Thöù Tö, 26-4-1989
Baøi 1

Toâi Tin Kính
Chuùa Thaùnh Thaàn

Trong loaït baøi suy nieäm cuûa chuùng ta veà Kinh Tin Kính cuûa Caùc Thaùnh Toâng Ñoà, ñeán ñaây, töø nhöõng tín ñieàu veà Chuùa Gieâsu Kitoâ, Con Thieân Chuùa laøm ngöôøi vì phaàn roãi chuùng ta, chuùng ta tieán sang phaàn tín ñieàu veà Chuùa Thaùnh Thaàn maø ñöùc tin cuûa chuùng ta tuyeân xöng. Chu kyø Kitoâ hoïc ñöôïc tieáp noái bôûi chu kyø ñöôïc goïi laø thaùnh linh hoïc. Kinh Tin Kính cuûa Caùc Thaùnh Toâng Ñoà ñaõ dieãn taû tín ñieàu naøy moät caùch goïn ñuû baèng nhöõng lôøi naøy: "Toâi tin kính Chuùa Thaùnh Thaàn".

Kinh Tin Kính cuûa Coâng Ñoàng Chung Nicea vaø Contantinopoli khai trieån tín ñieàu naøy daøi hôn: "Toâi tin kính Chuùa Thaùnh Thaàn laø Chuùa vaø laø Ñaáng ban söï soáng, Ñaáng nhieäm xuaát bôûi Chuùa Cha vaø Chuùa Con. Ngaøi cuøng ñöôïc phuïng thôø vaø toân vinh vôùi Chuùa Cha vaø Chuùa Con. Ngaøi ñaõ phaùn daïy qua caùc vò tieân tri". Kinh tin kính, moät baûn tuyeân xöng ñöùc tin ñöôïc giaùo hoäi hình thaønh, ñöa chuùng ta trôû veà vôùi caùc nguoàn thaùnh kinh, nôi maø Chuùa Thaùnh Thaàn ñöôïc trình baøy lieân quan vôùi maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa Ba Ngoâi. Thaùnh linh hoïc cuûa Giaùo Hoäi ñöôïc döïa treân Saùch Thaùnh, nhaát laø Taân Öôùc, maëc daàu Cöïu Öôùc coù bao goàm Taân Öôùc caùch naøo ñoù.

Nguoàn thöù nhaát chuùng ta caàn trôû veà laø baøi töø giaõ cuûa Chuùa Kitoâ noùi vôùi caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi vaøo ngaøy tröôùc cuoäc khoå naïn vaø töû giaù cuûa Ngöôøi trong Phuùc AÂm thaùnh Gioan. Chuùa Gieâsu noùi veà vieäc Chuùa Thaùnh Thaàn ñeán lieân quan tôùi vieäc "ra ñi" cuûa Ngöôøi, baèng vieäc loan baùo Thaàn Linh ñeán (hay xuoáng) treân caùc thaùnh toâng ñoà: "Thaøy baûo thaät caùc con bieát, Thaøy ñi thì coù lôïi cho caùc con, vì neáu Thaøy khoâng ñi, Ñaáng Daãn Duï seõ khoâng ñeán vôùi caùc con; song neáu Thaøy ñi, Thaøy seõ sai Ngaøi ñeán vôùi caùc con" (Jn.16:7).

Noäi dung cuûa ñoaïn vaên naøy coù veû maâu thuaãn. Chuùa Gieâsu, Ñaáng nhaán maïnh laø "Thaøy baûo thaät cho caùc con bieát", cho raèng vieäc "ra ñi" cuûa Ngöôøi (töùc laø cuoäc töû naïn vaø töû giaù cuûa Ngöôøi) laø moät moái lôïi: "coù lôïi cho caùc con...". Tuy nhieân, ngay sau ñoù Ngöôøi ñaõ giaûi nghóa giaù trò caùi cheát cuûa Ngöôøi ôû choã naøo. ÔÛ choã, chính nhôø caùi cheát cöùu ñoä laø ñieàu kieän hoaøn taát döï aùn cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa, moät caùi cheát seõ ñöôïc toân vinh baèng vieäc Chuùa Thaùnh Thaàn ñeán. Bôûi theá, caùi cheát cuûa Ngöôøi chính laø ñieàu kieän cho taát caû nhöõng gì, do vieäc Chuùa Thaùnh Thaàn ñeán, gaët haùi ñöôïc cho caùc toâng ñoà cuõng nhö cho Giaùo Hoäi sau naøy, nhôø ñoù, con ngöôøi seõ laõnh nhaän moät söï soáng môùi bôûi tieáp nhaän Thaàn Linh. Vieäc Thaàn Linh ñeán vaø taát caû nhöõng gì töø vieäc Ngaøi ñeán maø coù treân theá giôùi naøy ñeàu laø hoa traùi cöùu ñoä cuûa Chuùa Kitoâ.

Neáu vieäc ra ñi cuûa Chuùa Gieâsu xaåy ra qua caùi cheát cuûa Ngöôøi treân thaäp giaù thì ngöôøi ta coù theå hieåu ñöôïc taïi sao thaùnh kyù Gioan ñaõ thaáy ñöôïc nôi caùi cheát naøy quyeàn naêng vaø vinh hieån cuûa ñaáng bò ñoùng ñanh. Tuy nhieân, nhöõng lôøi cuûa Chuùa Gieâsu cuõng aùm chæ caû vieäc leân cuøng Cha laø moät cuoäc vónh vieãn ra ñi cuûa Ngöôøi nöõa (x.Jn.16:10), nhö chuùng ta ñoïc thaáy trong saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï: "Ñöôïc toân vinh beân höõu Thieân Chuùa, tröôùc heát Ngöôøi laõnh nhaän töø nôi Cha lôøi höùa ban Chuùa Thaùnh Thaàn" (2:33).

Vieäc Chuùa Thaùnh Thaàn hieän xuoáng ñaõ xaåy ra sau khi Chuùa Gieâsu thaêng thieân. Chính vaøo luùc baáy giôø cuoäc töû naïn vaø caùi cheát cöùu ñoä cuûa Ngöôøi môùi sinh hoa keát traùi troïn veïn. Chuùa Gieâsu Kitoâ laø Con Ngöôøi, vaøo luùc toät ñænh söù vuï thieân sai cuûa mình, ñaõ nhaän laõnh ñaày Thaùnh Thaàn töø Chuùa Cha, ôû moät möùc ñoä Thaàn Linh naøy ñöôïc traøn ban cho caùc toâng ñoà cuõng nhö cho Giaùo Hoäi qua moïi theá heä. Chuùa Gieâsu ñaõ noùi tröôùc: "Khi ñöôïc treo leân khoûi maët ñaát, Toâi seõ keùo moïi ngöôøi leân cuøng Toâi" (Jn.12:32). Ñieàu naøy minh xaùc tính caùch phoå quaùt cuûa ôn cöùu ñoä, caû veà yù nghóa vöôn daøi cuûa ôn cöùu ñoä daønh cho taát caû nhaân loaïi, laãn yù nghóa bao haøm taát caû aân suûng ñöôïc hieán ban cho thaønh phaàn ñöôïc cöùu roãi. Tuy nhieân, ôn cöùu ñoä phoå quaùt naøy phaûi ñöôïc hoaøn thaønh bôûi Chuùa Thaùnh Thaàn.

Chuùa Thaùnh Thaàn laø Ñaáng ñeán nhö keát quûa cuûa vieäc Chuùa Kitoâ ra ñi vaø bôûi vieäc Chuùa Kitoâ ra ñi. Nhöõng lôøi cuûa thaùnh Gioan ñoaïn 16 caâu 7 ñaõ noùi leân moái lieân heä coù caên cô naøy. Thaàn Linh ñöôïc sai ñeán bôûi vieäc Chuùa Kitoâ hieäu thaønh ôn cöùu chuoäc: "Neáu Thaøy ñi, Thaøy seõ sai Ngaøi ñeán vôùi caùc con" (x. Thoâng Ñieäp Dominum et Vivificantem veà Chuùa Thaùnh Thaàn cuõng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, ñoaïn 8). Thaät theá, "theo döï aùn thaàn linh, 'vieäc ra ñi' cuûa Chuùa Kitoâ phaûi laø moät ñieàu kieän khoâng theå chaâm chöôùc cho 'vieäc sai ñeán' vaø hieän ñeán cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, song nhöõng lôøi naøy cuõng coù yù noùi raèng caùi maø giôø ñaây baét ñaàu laø vieäc töï hieán ban moät ôn cöùu ñoä môùi cuûa Thieân Chuùa trong Thaùnh Thaàn" (cuøng nguoàn trích daãn treân, ñoaïn 11).

Qua vieäc mình bò "treo leân" treân thaäp giaù, Chuùa Gieâsu Kitoâ seõ "keùo moïi ngöôøi leân cuøng Ngöôøi" (x.Jn.12:32). Theo yù nghóa cuûa nhöõng lôøi Chuùa Gieâsu noùi trong Böõa Tieäc Ly naøy, chuùng ta hieåu raèng vieäc "loâi keùo" naøy ñöôïc ñaït thaønh nhôø Chuùa Kitoâ vinh hieån baèng vieäc Ngöôøi sai Chuùa Thaùnh Linh ñeán. Chính vì lyù do naøy maø Ngöôøi phaûi ra ñi. Maàu nhieäm Nhaäp Theå ñaït ñöôïc hieäu quûa cöùu ñoä cuûa mình nhôø Chuùa Thaùnh Thaàn. Baèng vieäc ra ñi khoûi theá gian naøy, Chuùa Kitoâ chaúng nhöõng boû laïi söù ñieäp cöùu ñoä cuûa mình, maø coøn ban taëng Chuùa Thaùnh Thaàn nöõa, vaø nhö theá laø coâng hieäu cuûa söù ñieäp vaø cuûa ôn cöùu ñoä ñöôïc gaén lieàn vôùi nhau trong taát caû taàm voùc vieân troïn cuûa mình.

Nhö ñöôïc Chuùa Gieâsu ñaëc bieät noùi ñeán trong baøi Ngöôøi töø bieät caùc toâng ñoà ôû nhaø tieäc ly, Chuùa Thaùnh Thaàn hieån nhieân laø moät Ngoâi Vò khaùc haún vôùi chính Ngöôøi: "Thaøy seõ xin Cha vaø Ngaøi seõ ban cho caùc con moät Ñaáng Daãn Duï khaùc" (Jn.14:6). "Theá nhöng, Ñaáng Daãn Duï laø Thaùnh Thaàn, Ñaáng maø Cha nhaân danh Thaøy sai ñeán seõ daïy caùc con moïi söï vaø seõ laøm cho caùc con nhôù laïi taát caû nhöõng gì Thaøy ñaõ noùi vôùi caùc con" (Jn.14:26). Khi noùi veà Chuùa Thaùnh Thaàn, Chuùa Gieâsu thöôøng duøng ñaïi danh töø rieâng "Ngaøi". "Ngaøi seõ laøm chöùng cho Thaøy" (Jn.15:26). "Ngaøi seõ laøm cho theá gian nhaän ra toäi loãi" (Jn.16:8). "Khi Thaàn Chaân Lyù ñeán, Ngaøi seõ höôùng daãn caùc con vaøo taát caû söï thaät" (Jn.16:13). "Ngaøi seõ toân vinh Thaøy" (Jn.16:14). Töø nhöõng ñoaïn vaên naøy, Chuùa Thaùnh Thaàn roõ raøng laø moät Ngoâi Vò, chöù khoâng phaûi chæ laø moät quyeàn löïc töï nhieân phaùt xuaát töø Chuùa Kitoâ (nhö nôi Phuùc AÂm thaùnh Luca ñoaïn 6 caâu 19: "Quyeàn naêng phaùt ra töø Ngöôøi..."). Laø moät Ngoâi Vò, Chuùa Thaùnh Thaàn coù hoaït ñoäng rieâng theo tính caùch caù bieät cuûa mình. Khi noùi veà Chuùa Thaùnh Thaàn, Chuùa Gieâsu noùi vôùi caùc toâng ñoà raèng: "Caùc con bieát Ngaøi, vì Ngaøi ôû vôùi caùc con vaø seõ ôû trong caùc con" (Jn.14:17). "Ngaøi seõ daïy caùc con moïi söï, vaø seõ laøm cho caùc con nhôù laïi taát caû nhöõng gì Thaøy ñaõ noùi vôùi caùc con" (Jn.14:26). "Ngaøi seõ laøm chöùng cho Thaøy" (Jn.15:26). "Ngaøi seõ daãn caùc con vaøo taát caû söï thaät. Ngaøi seõ noùi nhöõng gì Ngaøi nghe" (Jn.16:13). Ngaøi "seõ toân vinh" Chuùa Kitoâ (x.Jn.16:14) vaø "Ngaøi seõ laøm cho theá giôùi nhaän thöùc toäi loãi" Jn.16:8). Phaàn mình, thaùnh Toâng Ñoà Phaoloâ cho bieát laø Thaàn Linh "keâu leân trong taâm can cuûa chuùng ta" (Gal.4:6), "Ngaøi phaân phoái" caùc taëng aân cuûa Ngaøi "cho moãi moät ngöôøi nhö Ngaøi muoán" (1Cor.12:11), "Ngaøi chuyeån caàu cho taát caû caùc thaùnh" (Rm.8:27).

Nhö theá, Thaùnh Thaàn, theo maïc khaûi cuûa Chuùa Gieâsu, laø moät caù theå (Ngoâi Ba trong Ba Ngoâi) vôùi sinh hoaït rieâng cuûa Ngaøi. Tuy nhieân, cuõng trong cuøng baøi töø bieät naøy, Chuùa Gieâsu ñaõ toû cho thaáy nhöõng lieân heä noái keát ngoâi vò cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn vôùi Chuùa Cha vaø Chuùa Con. Ngöôøi loan baùo vieäc Chuùa Thaùnh Thaàn hieän xuoáng nhö moät maïc khaûi cuoái cuøng veà Thieân Chuùa laø Thieân Chuùa Ba Ngoâi Tam Vò.

Chuùa Gieâsu ñaõ noùi vôùi caùc toâng ñoà: "Thaøy seõ caàu xin Cha vaø Ngaøi seõ ban cho caùc con moät Ñaáng Daãn Duï khaùc" (Jn.14:6), "Thaàn Chaân Lyù nhieäm xuaát töø Cha" (Jn.15:26), "Ñaáng Cha seõ sai ñeán nhaân danh Thaøy" (Jn.14:26). Theá neân, Chuùa Thaùnh Thaàn laø moät Ngoâi Vò khaùc haún vôùi Chuùa Cha vaø Chuùa Con, ñoàng thôøi laïi hieäp nhaát thaân maät vôùi Chuùa Cha vaø Chuùa Con. "Ngaøi nhieäm xuaát" töø Chuùa Cha, Chuùa Cha "sai" Ngaøi ñeán nhaân danh Chuùa Con, moät vieäc, xeùt veà ôn cöùu chuoäc, ñöôïc hieäu thaønh bôûi Chuùa Con töï hieán mình treân thaäp giaù. Bôûi theá, Chuùa Gieâsu phaùn: "Neáu Thaøy ñi, Thaøy seõ sai Ngaøi ñeán vôùi caùc con" (Jn.16:7). "Thaàn Chaân Lyù nhieäm xuaát töø Cha" ñöôïc Chuùa Kitoâ loan baùo nhö moät Ñaáng Daãn Duï, Ñaáng "Thaøy seõ töø Cha sai ñeán cuøng caùc con" (Jn.15:26).

Baûn vaên cuûa thaùnh Gioan keå laïi baøi dieãn töø cuûa Chuùa Gieâsu nôi nhaø tieäc ly chöùa ñöïng maïc khaûi toû ra taùc ñoäng cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa nhö laø moät Thieân Chuùa Ba Ngoâi. Toâi ñaõ vieát trong thoâng ñieäp Dominum et Vivificantem: "Chuùa Thaùnh Thaàn, ñoàng baûn theå vôùi Chuùa Cha vaø Chuùa Con theo thaàn tính, laø tình yeâu vaø laø taëng aân töï taïi (uncreated gift) maø töø ñoù, nhö töø moät nguoàn maïch, môùi coù taát caû moïi ban phaùt taëng aân lieân quan ñeán caùc thuï taïo (created gifts): nhö taëng aân ban cho taát caû moïi söï ñöôïc hieän höõu nhôø vieäc taïo döïng; taëng aân ban cho con ngöoøi ñöôïc suûng aùi nhôø toaøn boä coâng cuoäc cöùu chuoäc" (ñoaïn 10).

Chuùa Thaùnh Thaàn maïc khaûi cho thaáy thaâm cung cuûa thaàn tính: ñoù laø maàu nhieäm veà Thieân Chuùa Ba Ngoâi vôùi caùc Ngoâi Vò thaàn linh sinh toàn song laïi laø caùc Ngoâi Vò toû mình ra cho nhaân loaïi ñeå hoï ñöôïc söï soáng vaø ôn cöùu ñoä. Thaùnh Phaoloâ noùi veà ñieàu naøy trong Böùc Thö Thöù Nhaát göûi giaùo ñoaøn Coârintoâ theá naøy: "Thaàn Linh doø thaáu moïi söï, ngay caû thaâm cung cuûa Thieân Chuùa" (2:10).

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page