Maïch Nöôùc Voït Leân
Söï Soáng Ñôøi Ñôøi

Loaït Baøi Giaùo Lyù Naêm Thaùnh 2000
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II
Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, soaïn dòch

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Thöù Tö, 21-2-1990
Baøi 14

Chuùa Thaùnh Thaàn
laø Ñaáng Thaùnh Hoùa

Theo Thaùnh Kinh, thaàn linh khoâng nhöõng laø aùnh saùng chieáu soi baèng vieäc laøm cho hieåu bieát vaø gôïi noùi tieân tri, maø coøn laø moät quyeàn naêng thaùnh hoùa nöõa. Thaàn linh cuûa Thieân Chuùa thoâng truyeàn söï thaùnh thieän, vì chính Ngaøi laø "moät thaàn linh thaùnh thieän", laø "thaùnh linh". Töôùc hieäu naøy ñöôïc gaùn cho thaàn linh ôû chöông 63 Saùch Tieân Tri Isaia, ôû ñoaïn maø sau moät baøi thô hay baøi thaùnh vònh daøi vieát leân chuùc tuïng nhöõng phuùc lôïi Giaveâ ban phaùt vaø phieàn traùch nhöõng hoang ñaøng trong gioøng lòch söû cuûa daân Yeán Duyeân, taùc giaû saùch thaùnh vieát raèng: "hoï ñaõ noåi loaïn vaø laøm phieàn muoän thaùnh linh cuûa Ngaøi" (Is.63:10). Theá nhöng, taùc giaû coøn theâm, sau khi bò Thieân Chuùa tröøng phaït, "hoï ñaõ nhôù laïi nhöõng ngaøy xöa kia vaø nhôù laïi Moisen toâi tôù cuûa Ngaøi", vaø hoï töï nghó: "Ñaáng ñaët thaùnh thaàn cuûa Ngaøi giöõa hoï nay ôû ñaâu?" (Is.63:11).

Danh xöng naøy cuõng laøm aâm doäi Thaùnh Vònh 53, nôi maø taùc giaû, trong khi caàu xin Chuùa thöù tha vaø xoùt thöông (Miserere mei Deus, secundum, miserecordiam tuam), ñaõ van naøi: "Xin ñöøng haát huûi toâi khoûi thieân nhan Ngaøi cuõng ñöøng laáy maát thaùnh thaàn cuûa Ngaøi nôi toâi" (Ps.51:13). Caâu Thaùnh Vònh naøy noùi leân nguyeân lyù thieän haûo saâu xa taùc haønh beân trong daãn con ngöôøi ñeán söï thaùnh thieän ("thaàn linh thaùnh thieän").

Saùch Khoân Ngoan xaùc nhaän Thaùnh Thaàn khoâng töông xöùng vôùi taát caû nhöõng gì laø thieáu chaân thaønh vaø coâng chính: "Thaùnh linh cuûa kyû cöông traùnh laùnh xaûo quyeät vaø ruùt lui khoûi daãn duï voâ nghóa; vaø hoå theïn khi xaåy ra baát chính" (Wis.1:5). Ñieàu naøy noùi leân moái lieân heä raát chaët cheõ giöõa khoân ngoan vaø thaàn linh. Theo khoân ngoan, taùc giaû höùng khôûi vieát: "coù moät thaàn linh tinh thoâng vaø thaùnh haûo" (7:22), moät thaàn linh do ñoù phaûi laø moät thaàn linh "khoâng tì veát" vaø "yeâu chuoäng söï thieän". Thaàn linh naøy laø chính thaàn linh cuûa Thieân Chuùa, vì Ngaøi "toaøn naêng vaø toaøn kieán" (7:23). Khoâng coù "thaùnh linh cuûa Thieân Chuùa" (x.9:17) naøy, thaùnh linh ñöôïc Thieân Chuùa "töø trôøi sai ñeán", nhaân loaïi khoâng theå naøo nhaän ra thaùnh yù Thieân Chuùa (9:13-17) vaø caøng khoâng theå trung thaønh thöïc thi thaùnh yù Chuùa.

Söï khaån thieát cuûa thaùnh thieän trong Cöïu Öôùc ñöôïc gaén lieàn vôùi chieàu kích vaên hoùa vaø tö teá cuûa cuoäc soáng daân Yeán Duyeân. Vieäc thôø phöôïng phaûi ñöôïc cöû haønh ôû moät nôi "thaùnh", nôi Thieân Chuùa ba laàn thaùnh ngöï (x.Is.6:1-4). Maây laø daáu hieäu Chuùa hieän dieän (x.Ex.40:34-35; 1Kgs.8:10-11). Moïi söï ôû trong leàu taïm, trong Ñeàn Thôø, treân baøn thôø vaø treân mình caùc vò tö teá, baét ñaàu töø Aaron, vò tö teá tieân khôûi ñöôïc hieán thaùnh (x.Ex.29:1ff), ñeàu phaûi xöùng ñaùng vôùi nhöõng ñieàu kieän "thaùnh haûo". Söï thaùnh haûo gioáng nhö moät haøo quang toân kính vaø suøng moä bao truøm nhöõng con ngöôøi, nhöõng leã nghi, nhöõng ñòa ñieåm ñöôïc aân hueä coù lieân heä ñaëc bieät vôùi Thieân Chuùa.

Moät vaøi baûn vaên Thaùnh Kinh xaùc nhaän vieäc Thieân Chuùa hieän dieän trong leàu taïm, trong sa maïc vaø trong Ñeàn Thôø Gialieâm (Ex.25:8,40:34-35; 1Kgs.8:10-13; Ez.43:4-5). Chöa heát, trong ñoaïn cung hieán Ñeàn Thôø Solomon, vua Solomon ñaõ noùi leân vaán naïn Thieân Chuùa hieän dieän qua lôøi nguyeän nhö sau: "Coù theå naøo Thieân Chuùa laïi thöïc söï ôû giöõa loaøi ngöôøi treân maët ñaát naøy? Neáu caùc taàng trôøi vaø nhöõng taàng cao thaúm coøn khoâng theå chöùa noåi Ngaøi thì Ñeàn Thôø maø toâi xaây caát ñaây laïi caøng khoâng theå" (1Kgs.8:27). Trong saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï, Thaùnh Steâphanoâ ñaõ phaùt bieåu cuøng moät xaùc tín veà Ñeàn Thôø nhö theá: "Theá nhöng Ñaáng Toái Cao khoâng ôû nôi nhöõng ngoâi nhaø do baøn tay nhaân loaïi laøm neân" (Acts 7:48). Lyù do laø vì, nhö chính Chuùa Gieâsu caét nghóa trong cuoäc chuyeän vaõn vôùi ngöôøi phuï nöõ Samaritanoâ: "Thieân Chuùa laø thaàn linh, ai toân thôø Ngaøi phaûi toân thôø trong tinh thaàn vaø chaân lyù" (Jn.4:24). Moät ngoâi nhaø laøm baèng vaät chaát khoâng theå naøo nhaän ñöôïc troïn veïn taùc ñoäng thaùnh hoùa cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, vaø vì theá cuõng khoâng theå naøo thöïc söï laø "nôi Thieân Chuùa cö nguï". Ngoâi nhaø ñích thöïc cuûa Thieân Chuùa phaûi laø moät "ngoâi nhaø thieâng lieâng", nhö Thaùnh Pheâroâ vieát, ñöôïc hình thaønh bôûi "nhöõng vieân ñaù soáng ñoäng", töùc laø, bôûi nhöõng ngöôøi nam, ngöôøi nöõ ñöôïc Thaàn Linh Thieân Chuùa thaùnh hoùa trong taâm hoàn.

Vì lyù do ñoù, Thieân Chuùa ñaõ höùa ban taëng aân Thaàn Linh trong loøng, nhö lôøi tieân tri noåi tieáng cuûa Ezekien nhö sau: "Ta seõ chöùng toû söï thaùnh thieän vì ñaïi danh cuûa Ta, moät danh hieäu ñaõ bò tuïc hoùa giöõa caùc daân nöôùc, nôi caùc ngöôi ñaõ laøm cho danh Ta bò tuïc hoùa... Ta seõ taåy röûa caùc ngöôi khoûi moïi nhô nhôùp vaø khoûi moïi ngaãu töôïng; Ta seõ ban cho caùc ngöôi moät thaàn trí môùi trong mình caùc ngöôi... Ta seõ ñaët thaàn linh cuûa Ta trong caùc ngöôi..." (Ez.36:23-27). Hoa traùi cuûa taëng aân laï luøng naøy laø söï thaùnh thieän thöïc tieãn ñöôïc soáng baèng moät taám loøng gaén boù chaân tình vôùi thaùnh yù cuûa Thieân Chuùa. Nhôø söï hieän dieän thaân tình cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, cuoái cuøng loøng con ngöôøi seõ trôû neân deã daïy ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø cuoäc ñôøi cuûa tín höõu seõ hoøa hôïp vôùi luaät Chuùa.

Thieân Chuùa phaùn: "Ta seõ ñaët thaàn linh cuûa Ta trong caùc ngöôi vaø Ta seõ laøm cho caùc ngöôi soáng theo caùc chæ duï cuûa Ta, seõ laøm cho caùc ngöôi tuaân giöõ caùc leà luaät cuûa Ta vaø thi haønh leà luaät cuûa Ta" (Ez.36:27). Nhö theá laø Thaàn Linh thaùnh hoùa toaøn theå cuoäc soáng cuûa con ngöôøi.

"Thaàn doái traù" choáng laïi vôùi thaàn linh Thieân Chuùa (x.1Kgs.22:21-23); "thaàn oâ ueá" chieám cöù con ngöôøi vaø ngöôøi ta, laøm cho hoï cuùi ñaàu toân thôø ngaãu töôïng. Trong Saùch tieân tri Zacharia, khi noùi veà vieäc giaûi thoaùt cuûa Gialieâm, höôùng veà ñaáng thieân sai, chính Chuùa ñaõ höùa laøm cho daân bieát caûi hoái, khi khai tröø thaàn oâ ueá: "Vaøo ngaøy ñoù... Ta seõ huûy hoaïi teân tuoåi cuûa caùc ngaãu töôïng khoûi ñaát nöôùc... Ta cuõng seõ loaïi tröø khoûi ñaát nöôùc nhöõng tieân tri vaø thaàn oâ ueá..." (Zech.13:1-2; x.Jer.23:9f; Ex.13:2ff).

Chuùa Gieâsu ñaõ loaïi tröø "thaàn oâ ueá" (x.Lk.9:42,11:24). Laøm vieäc naøy, Chuùa Gieâsu ñaõ ñeà caäp ñeán söï can thieäp cuûa thaàn linh Thieân Chuùa, khi phaùn: "Neáu Toâi laáy Thaàn Linh Thieân Chuùa maø khöû tröø ma quûi thì vöông quoác cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñeán vôùi quùi vò roài ñoù" (Mt.12:28). Vôùi caùc moân ñeä cuûa mình, Chuùa Gieâsu ñaõ höùa ban cho hoï söï phuø trôï cuûa "Ñaáng Daãn Duï", Ñaáng "seõ laøm cho theá gian nhaän thöùc... veà vieäc luaän phaït, vì ñaàu laõnh theá gian naøy ñaõ bò luaän phaït roài" (Jn.16:8,11). Coøn thaùnh Phaoloâ, khi noùi ñeán vò thaàn linh laø Ñaáng thaùnh hoùa bôûi ñöùc tin vaø ñöùc aùi (x.Gal.5:5-6), vaø laø Ñaáng seõ thay theá "nhöõng coâng vieäc cuûa xaùc thòt" baèng "nhöõng hoa traùi cuûa thaàn linh" (x.Gal.5:19ff), thaùnh nhaân ñaõ rao giaûng moät cuoäc soáng môùi "theo Thaàn Linh": moät Thaàn Linh môùi ñaõ ñöôïc caùc vò tieân tri noùi tôùi.

Taát caû nhöõng caù nhaân hay con ngöôøi chaïy theo thaàn trí phaûn laïi vôùi Thieân Chuùa thì "laøm phieàn" thaàn linh Thieân Chuùa. Ñoù laø ñieàu tieân tri Isaia dieãn taû maø chuùng ta ñaõ coù dòp tröng daãn, ôû ñaây laäp laïi thieát töôûng raát thích hôïp. Ñieàu naøy ñöôïc ñoïc thaáy trong phaàn suy nieäm goïi laø Trito-Isaia veà lòch söû daân Yeán Duyeân: "Chaúng phaûi laø moät söù giaû hay laø moät thieân thaàn, maø laø chính (Thieân Chuùa) ñaõ cöùu hoï. Vì tình yeâu vaø loøng thöông xoùt cuûa Ngaøi, Ngaøi ñaõ töï cöùu hoï, naâng hoï leân vaø mang laáy hoï suoát caû moät thôøi xöa. Theá nhöng hoï ñaõ phaûn loaïn vaø laøm phieàn loøng thaùnh linh cuûa Ngaøi" (Is.63:9-10). Vò tieân tri ñaõ ñoái chieáu giöõa loøng quaûng ñaïi cuûa tình yeâu cöùu roãi Thieân Chuùa daønh cho daân Ngaøi vôùi loøng voâ ôn boäi nghóa cuûa hoï. Trong caùch vò tieân tri dieãn taû theo ñöôøng loái nhaân loaïi, thì vieäc gaùn cho thaàn linh Thieân Chuùa noãi phieàn muoän vì bò daân ruoàng boû am hôïp vôùi taâm lyù nhaân loaïi. Theá nhöng, theo ngoân ngöõ cuûa vò tieân tri, ngöôøi ta coù theå noùi raèng toäi loãi cuûa daân laøm buoàn phieàn thaàn linh Thieân Chuùa nhaát laø vì thaàn linh naøy thaùnh haûo: toäi loãi phaïm ñeán söï thaùnh thieän thaàn linh. Söï xuùc phaïm traàm troïng hôn vì thaùnh thaàn Thieân Chuùa chaúng nhöõng ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa ñaët ñeå nôi Moisen laø toâi tôù cuûa Ngaøi (x.Is.63:11), maø coøn ñöôïc Ngaøi ban cho daân Ngaøi nhö moät vò höôùng ñaïo trong cuoäc Xuaát Ai Caäp cuûa hoï, nhö moät daáu hieäu vaø lôøi ñoan nguyeàn cho vieäc cöùu ñoä sau naøy: "vaø hoï ñaõ noåi loaïn..." (Is.63:10).

Thaùnh Phaoloâ cuõng theá, nhö moät ngöôøi thöøa höôûng yù nieäm vaø töø vöïng naøy, ñaõ khuyeân raên Kitoâ höõu giaùo ñoaøn Eâpheâsoâ: "Ñöøng laøm phieàn loøng Thaùnh Thaàn Thieân Chuùa maø anh em ñaõ ñöôïc ghi aán tín cho ngaøy cöùu ñoä" (Eâph.4:30,1:13-14).

Caùch dieãn taû "laøm buoàn phieàn Thaùnh Thaàn" chöùng toû roõ raøng daân Cöïu Öôùc ñaõ daàn daàn tieán töø yù nieäm thaùnh thieän linh thieâng, moät söï thaùnh thieän ngoaïi taïi, ñeán öôùc muoán thaùnh thieän saâu xa beân trong döôùi aûnh höôûng cuûa Thaàn Linh Thieân Chuùa.

Vieäc thöôøng duøng danh hieäu "Thaùnh Thaàn" noùi leân söï tieán hoùa naøy. Khoâng coù maët trong haàu heát caùc saùch coå thôøi cuûa Thaùnh Kinh, danh hieäu naøy töø töø xuaát hieän chính laø vì noù muoán noùi leân vai troø cuûa Thaàn Linh trong vieäc thaùnh hoùa tín höõu. Nhöõng baûn thaùnh ca Qumran, (chaúng haïn nhö nhöõng baûn thaùnh ca trong The First Cave of Qumran, 16:12,17:26), ôû moät soá ñoaïn taï ôn Thieân Chuùa veà vieäc thanh taåy noäi taâm maø Ngaøi ñaõ thöïc hieän nhôø Thaùnh Thaàn cuûa Ngaøi.

Öôùc muoán thieát tha cuûa ngöôøi tín höõu khoâng coøn mong chæ ñöôïc giaûi thoaùt khoûi nhöõng keû böùc hieáp mình, nhö trong thôøi caùc quan aùn, maø treân heát moïi söï, hoï mong sao cho mình coù theå phuïng söï Chuùa "trong thaùnh thieän vaø coâng chính tröôùc nhan Ngaøi moïi ngaøy trong ñôøi soáng chuùng ta" (Lk.1:75). Vì theá môùi caàn ñeán ôn thaùnh hoùa cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn.

Söù ñieäp Phuùc AÂm ñaõ ñaùp öùng loøng mong ñôïi naøy. Coù moät ñieàu ñaùng chuù yù laø, trong caû 4 Phuùc AÂm, chöõ "thaùnh" laàn ñaàu tieân xuaát hieän lieân quan ñeán Thaàn Linh, trong caû ñoaïn noùi veà vieäc haï sinh cuûa Gioan Taåy Giaû vaø cuûa Chuùa Gieâsu (Mt.1:18-20; Lk.1:15,35), cuõng nhö trong ñoaïn loan baùo pheùp röûa trong Thaùnh Thaàn (Mk.1:8; Jn.1:33). Trong ñoaïn truyeàn tin, Trinh Nöõ Maria nghe thaáy nhöõng lôøi cuûa thieân thaàn Gabieân: "Thaùnh Thaàn seõ ñeán treân trinh nöõ... vì Ñaáng haï sinh seõ laø thaùnh vaø ñöôïc goïi laø Con Thieân Chuùa" (Lk.1:35). Theá laø hoaït ñoäng thaùnh hoùa heä troïng cuûa Thaùnh Thaàn nhaém ñeán taát caû moïi daân nöôùc ñaõ ñöôïc baét ñaàu.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page