Maïch Nöôùc Voït Leân
Söï Soáng Ñôøi Ñôøi

Loaït Baøi Giaùo Lyù Naêm Thaùnh 2000
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II
Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, soaïn dòch

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Thöù Tö, 8-8-1990
Baøi 11

Thaàn Linh
trong Maàu Nhieäm Phuïc Sinh

Böùc Thö thöù nhaát cuûa thaùnh Pheâroâ vieát: "Chuùa Kitoâ cuõng ñaõ töøng chòu khoå vì toäi loãi, ngöôøi coâng chính chòu vì keû baát chính, ñeå Ngöôøi coù theå daãn ñöa hoï veà vôùi Thieân Chuùa. Ngöôøi ñaõ cheát theo xaùc thòt song ñöôïc hoài sinh trong thaàn linh" (1Pet.3:18). Thaùnh Phaoloâ cuõng noùi ñeán söï thaät naøy nôi phaàn môû ñaàu cho Böùc Thö göûi giaùo ñoaøn Roma cuûa mình, nôi thaùnh nhaân töï xöng mình laø ngöôøi loan baùo Phuùc AÂm cuûa Thieân Chuùa. Thaùnh nhaân vieát: "Phuùc AÂm veà Con Thieân Chuùa, theo xaùc thòt thuoäc gioøng doõi Ñavít, nhöng theo thaàn linh thaùnh haûo laïi ñöôïc ñaët laøm Con Thieân Chuùa trong quyeàn naêng qua vieäc phuïc sinh töø trong keû cheát, ñoù laø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta" (Rm.1:3-4). Bôûi theá neân Toâi ñaõ vieát trong Thoâng Ñieäp Dominum et Vivificantem: "Coù theå noùi ñöôïc raèng 'vieäc tieán trieån' vai troø thieân sai cuûa Ñöùc Kitoâ trong Chuùa Thaùnh Thaàn ñaït ñeán tuyeät ñænh cuûa noù nôi cuoäc phuïc sinh laø maàu nhieäm Ngöôøi ñaõ toû mình ra laø Con Thieân Chuùa 'ñaày quyeàn naêng'" (ñoaïn 24).

Caùc hoïc giaû ñaõ cho laø ñoaïn Thö göûi giaùo ñoaøn Roâma naøy - cuõng nhö ñoaïn Thö cuûa thaùnh Pheâroâ (1Pt.3:18-4:6) - haøm chöùa moät baûn tuyeân xöng ñöùc tin ban ñaàu ñöôïc hai vò toâng ñoà laáy töø moät nguoàn maïch soáng laø coäng ñoàng Kitoâ höõu sô khai. Trong soá nhöõng yeáu toá ñöôïc baûn tuyeân xöng ñöùc tin naøy nhaéc ñeán coù ñeà caäp tôùi Chuùa Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng nôi cuoäc phuïc sinh laø "Thaàn Linh thaùnh haûo". Do ñoù, chuùng ta coù theå noùi raèng Chuùa Kitoâ, Ñaáng laø Con Thieân Chuùa töø luùc ñaàu thai trong loøng Meï Maria bôûi quyeàn pheùp Chuùa Thaùnh Thaàn, trong cuoäc phuïc sinh ñöôïc "laøm neân" nhö nguoàn maïch söï soáng vaø thaùnh thieän, "ñaày quyeàn naêng thaùnh hoùa", nhôø taùc ñoäng cuûa cuøng moät Thaùnh Thaàn.

Nhö theá, yù nghóa troïn veïn cuûa taùc ñoäng maø Chuùa Gieâsu ñaõ thöïc hieän vaøo toái ngaøy phuïc sinh, "ngaøy thöù nhaát sau ngaøy höu leã", ñaõ ñöôïc saùng toû. Hieän ra vôùi caùc toâng ñoà, Ngöôøi cho caùc vò xem hai baøn tay vaø caïnh söôøn cuûa Ngöôøi, thôû hôi treân caùc vò maø phaùn: "Caùc con haõy nhaän laáy Thaùnh Thaàn" (Jn.20:22).

Böùc Thö Thöù Nhaát cuûa thaùnh Phaoloâ göûi giaùo ñoaøn Coârintoâ veà phöông dieän naøy raát ñaùng chuù yù. Chuùng ta ñaõ thaáy tröôùc ñaây, qua nhöõng baøi giaùo lyù veà Kitoâ hoïc, böùc thö naøy chöùa ñöïng nhöõng ghi nhaän lòch söû ñaàu tieân caùc chöùng côù veà vieäc Chuùa Kitoâ phuïc sinh, maø theo quan ñieåm cuûa thaùnh toâng ñoà, ñaõ thuoäc veà truyeàn thoáng cuûa Giaùo Hoäi: "Vì toâi truyeàn laïi cho anh em nhö laø moät ñieàu quan troïng nhaát toâi ñaõ laõnh nhaän: ñoù laø Ñöùc Kitoâ, theo Saùch Thaùnh, ñaõ cheát vì toäi loãi cuûa chuùng ta; Ngöôøi ñaõ ñöôïc an taùng; Ngöôøi ñaõ soáng laïi vaøo ngaøy thöù ba nhö lôøi Saùch Thaùnh; Ngöôøi ñaõ hieän ra vôùi Cephas roài vôùi 12 vò" (15:3-5). Tieáp theo, thaùnh Toâng Ñoà lieät keâ nhöõng laàn hieän ra khaùc cuûa Chuùa Kitoâ sau khi Ngöôøi soáng laïi, cuoái cuøng ñeà caäp ñeán laàn hieän ra sau heát vôùi thaùnh nhaân (x.15:4-11).

Ñaây laø baûn vaên raát quan troïng ghi cheùp laïi chaúng nhöõng nieàm xaùc tín cuûa nhöõng Kitoâ höõu tieân khôûi veà vieäc Chuùa Gieâsu phuïc sinh, maø coøn caû giaùo huaán cuûa caùc toâng ñoà, caû vieäc tieán trieån cuûa thaùnh truyeàn, cuõng nhö noäi dung cuûa moät ñöùc tin lieân quan ñeán thaùnh linh hoïc vaø caùnh chung nôi Giaùo Hoäi sô khai.

Trong böùc thö naøy, thaùnh Toâng Ñoà noái keát bieán coá phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ vôùi ñöùc tin vaøo cuoäc phuïc sinh chung cuûa thaân xaùc vaø thieát laäp moái lieân heä giöõa Chuùa Kitoâ vôùi Adong baèng nhöõng lôøi naøy: "Adong, con ngöôøi tieân khôûi, ñaõ trôû neân moät höõu theå soáng ñoäng, Adong môùi cuõng trôû neân moät thaàn linh ban söï soáng" (Rm.15:45). Vieát veà Adong, Ñaáng ñaõ trôû neân moät "thaàn linh soáng ñoäng", thaùnh Phaoloâ trích laïi baûn vaên Khôûi Nguyeân, baûn vaên noùi ñeán vieäc Adong ñaõ trôû neân moät "höõu theå soáng ñoäng" nhôø "hôi thôû söï soáng" Thieân Chuùa "ñaõ thoåi vaøo muõi" (Gn.2:7). Ñoaïn thaùnh Phaoloâ tuyeân nhaän laø Chuùa Gieâsu Kitoâ, moät con ngöôøi phuïc sinh, ñaõ vöôït xa Adong. Ngöôøi coù traøn ñaày Thaùnh Thaàn, Ñaáng phaûi ban cho con ngöôøi söï soáng, baèng moät caùch thöùc môùi, ñeå laøm cho hoï trôû neân moät höõu theå thieâng lieâng. Neáu vò taân Adong ñaõ trôû neân "moät thaàn linh ban söï soáng", khoâng coù nghóa laø Ngöôøi ñoàng nhaát vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng "ban söï soáng (thaàn linh)". Maø chæ coù nghóa laø, nhö moät con ngöôøi coù traøn ñaày Thaàn Linh naøy, Ngöôøi ban Thaàn Linh cho caùc toâng ñoà, cho Giaùo Hoäi vaø cho nhaân loaïi. "Thaàn Linh ban söï soáng" nhôø cuoäc töû naïn vaø phuïc sinh cuûa Chuùa Gieâsu, hay nhôø hy teá ñöôïc hieán daâng treân thaäp giaù.

Baûn vaên cuûa thaùnh Toâng Ñoà Phaoloâ naøy laø moät phaàn giaùo huaán cuûa thaùnh nhaân veà ñònh meänh cuûa thaân xaùc con ngöôøi, moät thaân xaùc soáng ñoäng bôûi nguyeân lyù cuûa noù laø linh hoàn (psyche theo Hy ngöõ, nefesh theo Do ngöõ: x.Gn.2:7). Linh hoàn laø moät nguyeân lyù töï nhieân. Thaân xaùc nhö bò noù rôøi boû vaøo luùc laâm chung, moät bieán coá trôû thaønh ñoái töôïng cuûa trieát hoïc trong vieäc tìm hieåu vaán naïn veà tình traïng baát töû cuõng nhö vaán naïn hieän höõu tröôùc khi coù höõu theå.

Theo thaùnh Toâng Ñoà thì bieán coá phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ ñaõ giaûi ñaùp cho vaán naïn naøy baèng moät ñöùc tin vöõng chaéc. Thaân theå cuûa Chuùa Kitoâ, ñaày Thaùnh Thaàn trong cuoäc phuïc sinh, laø nguoàn maïch cuûa moät söï soáng môùi ñoái vôùi caùc xaùc theå phuïc sinh: "Coù thaân theå töï nhieân ñöôïc gieo xuoáng; cuõng coù thaân xaùc linh thieâng ñöôïc vöôn leân" (1Cor.15:44). Thaân xaùc "töï nhieân" (töùc ñöôïc sinh ñoäng bôûi spyche) ñaõ ñöôïc aán ñònh laø phaûi bieán maát ñeå nhöôøng choã cho "thaân xaùc linh thieâng", moät thaân xaùc ñöôïc sinh ñoäng bôûi pneuma, Thaàn Linh. Ngaøi laø nguyeân lyù cuûa söï soáng môùi, moät nguyeân lyù hieän dieän saün trong cuoäc soáng haïn höõu naøy (x.Rm.1:9,5:5) vaø seõ ñaït ñöôïc troïn veïn hieäu naêng cuûa mình sau caùi cheát. Baáy giôø Ngaøi seõ laø taùc giaû cuûa vieäc thaân xaùc töï nhieân phuïc sinh trong thöïc taïi hoaøn bò cuûa moät thaân xaùc linh thieâng, nhôø neân moät vôùi Chuùa Kitoâ phuïc sinh (x.Rm.1:4,8:11), moät con ngöôøi thieân quoác vaø laø "thaàn linh ban söï soáng" (1Cor.15:45-49).

Theá neân, vieäc phuïc sinh sau naøy cuûa thaân xaùc chuùng ta ñöôïc dính lieàn vôùi vieäc linh thieâng hoùa noù cho neân gioáng thaân xaùc cuûa Chuùa Kitoâ laø thaân xaùc ñaõ soáng daäy nhôø quyeàn naêng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Ñaây laø caâu traû lôøi cuûa thaùnh Toâng Ñoà veà vaán naïn chính thaùnh nhaân ñaët ra: "Keû cheát soáng laïi ra sao? Hoï seõ caûi töû hoaøn sinh baèng moät loaïi thaân xaùc nhö theá naøo?" (1Cor.15:35). Thaùnh Phaoloâ keâu leân: "Anh em sao khôø khaïo nhö theá! Caùi anh em gieo seõ khoâng mang laïi söï soáng neáu noù khoâng cheát ñi. Caùi anh em gieo khoâng phaûi laø thaân xaùc hieän thöïc sau naøy, maø chæ coù theå laø maàm moáng cuûa moät haït luùa hay cuûa moät haït gioáng naøo ñoù; nhöng Thieân Chuùa seõ ban cho noù moät thaân xaùc nhö Ngaøi choïn löïa... Vieäc phuïc sinh cuûa keû cheát cuõng nhö theá... coù thaân xaùc töï nhieân ñöôïc gieo xuoáng; cuõng coù thaân xaùc linh thieâng ñöôïc vöôn leân" (1Cor.15:36-44).

Theo thaùnh Toâng Ñoà, söï soáng trong Chuùa Kitoâ cuõng laø söï soáng trong Thaùnh Thaàn: "Nhöng anh em khoâng ôû trong xaùc thòt; traùi laïi, anh em ôû trong thaàn linh, neáu moät mình Thaàn Linh cuûa Thieân Chuùa ôû trong anh em. Ai khoâng coù Thaàn Linh cuûa Chuùa Kitoâ thì khoâng thuoäc veà (Chuùa Kitoâ)" (Rm.8:9). Töï do thaät chæ coù trong Chuùa Kitoâ vaø trong Thaàn Linh cuûa Ngöôøi, "vì luaät cuûa thaàn linh söï soáng trong Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ giaûi thoaùt anh em khoûi luaät toäi loãi vaø söï cheát" (Rm.8:2). Vieäc thaùnh hoùa trong Chuùa Kitoâ cuõng laø vieäc thaùnh hoùa trong Chuùa Thaùnh Thaàn (chaúng haïn nhö ôû 1Cor.1:2; Rm.15:16). Neáu Chuùa Kitoâ "chuyeån caàu cho chuùng ta" (Rm.8:34), thì Chuùa Thaùnh Thaàn cuõng "chuyeån caàu cho chuùng ta baèng nhöõng lôøi than khoân taû... Ngaøi chuyeån caàu cho caùc thaùnh theo yù muoán cuûa Thieân Chuùa" (Rm.8:26-27).

Nhö ñaõ saùng toû trong caùc baûn vaên treân ñaây cuûa thaùnh Phaoloâ, Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng ñaõ laøm vieäc nôi cuoäc phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ, cuõng truyeàn ñaït söï soáng môùi cho Kitoâ höõu trong töông quan caùnh chung cuûa cuoäc phuïc sinh sau naøy. Coù moät söï lieân tuïc giöõa cuoäc phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ, moät söï soáng môùi cuûa Kitoâ höõu ñöôïc giaûi thoaùt khoûi toäi loãi vaø trôû thaønh ngöôøi tham phaàn vaøo maàu nhieäm vöôït qua, vôùi cuoäc taùi taïo sau naøy cuûa vieäc neân moät hoàn-xaùc trong cuoäc phuïc sinh cuûa keû cheát. Chuùa Thaùnh Thaàn chính laø taùc giaû laøm neân taát caû moïi taêng tröôûng cuûa söï soáng môùi trong Chuùa Kitoâ.

Chuùng ta coù theå noùi raèng söù vuï cuûa Chuùa Kitoâ thöïc söï ñaït tôùi toät ñænh cuûa mình nôi maàu nhieäm vöôït qua. Nôi maàu nhieäm vöôït qua naøy, moái lieân heä chaët cheõ giöõa Kitoâ hoïc vaø thaùnh linh hoïc ñaõ môû ra moät chaân trôøi caùnh chung tröôùc maét tín höõu cuõng nhö ñaõgôïi yù cho caùc thaàn hoïc gia tìm toøi hoïc hoûi. Theá nhöng, quan ñieåm naøy cuõng bao goàm caû taàm möùc caùnh chung nöõa; bôûi "Giaùo Hoäi... coâng boá Ñaáng ban... söï soáng; Thaàn Linh ban söï soáng; Giaùo Hoäi coâng boá Thaàn Linh vaø coäng taùc vôùi Thaàn Linh trong vieäc ban söï soáng. Vì, 'maëc duø thaân xaùc cuûa anh em ñaõ cheát bôûi toäi loãi, song thaàn trí cuûa anh em ñang soáng bôûi söï coâng chính' (Rm.8:10), moät söï coâng chính ñaït ñöôïc nhôø Chuùa Kitoâ töû giaù vaø phuïc sinh. Vaø nhaân danh cuoäc phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ, Giaùo Hoäi phuïc vuï söï soáng töø Thieân Chuùa maø coù, trong moái hieäp nhaát chaët cheõ vôùi Thaàn Linh vaø khieâm toán phuïc vuï Thaàn Linh" (Thoâng Ñieäp Dominum et Vivificantem, ñoaïn 58).

ÔÛ troïng taâm cuûa vieäc phuïc vuï naøy laø Thaùnh Theå. Nôi bí tích Thaùnh Theå, taëng aân cöùu ñoä cuûa Chuùa Kitoâ tieáp tuïc vaø ñöôïc taùi dieãn khoâng ngöøng. Bí tích Thaùnh Theå cuõng chaát chöùa moät quyeàn löïc ban söï soáng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Bôûi theá, Thaùnh Theå laø bí tích maø nhôø ñoù Thaàn Linh tieáp tuïc hoaït ñoäng vaø "toû mình" ra nhö laø moät nguyeân lyù nhaân loaïi soáng ñoäng trong thôøi gian cuõng nhö trong vónh cöûu. Thaàn Linh laø nguoàn aùnh saùng cho taâm trí vaø laø söùc maïnh cho haønh ñoäng, nhö lôøi Chuùa Gieâsu phaùn ôû Caphanaum: "Chính Thaàn Linh môùi laø Ñaáng ban söï soáng... Nhöõng lôøi Thaøy noùi vôùi caùc con" (veà "baùnh bôûi trôøi xuoáng") "laø thaàn linh vaø laø söï soáng" (Jn.6:63).

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page