Taïi sao coù ba thaùnh leã khaùc nhau
trong ngaøy Leã Chuùa Giaùng Sinh
Taïi sao coù ba thaùnh leã khaùc nhau trong ngaøy Leã Chuùa Giaùng Sinh?
Lm. Vincent Buøi Ñoaøn
San Francisco (FB Vincent Bui Doan 25-12-2019) - Caùc tín höõu Thieân Chuùa Giaùo thöôøng tham döï nghi thöùc Voïng Giaùng Sinh vaøo chieàu toái ngaøy 24 thaùng 12, vaø ngay sau ñoù hoï veà vôùi gia ñình vaø ngöôøi thaân ñeå aên möøng ñaïi leã Giaùng Sinh.
Ñoái vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, muøa Giaùng Sinh baét ñaàu vôùi 3 thaùnh leã chính trong ngaøy leã Chuùa Giaùng Sinh: Leã Nöûa Ñeâm, Leã Raïng Ñoâng, vaø Leã Ban Ngaøy (leã Voïng Giaùng Sinh - Christmas Eve Mass - khoâng coù trong phuïng vuï leã Chuùa Giaùng Sinh tröôùc ñaây). Phuïng vuï ngaøy leã Chuùa Giaùng Sinh naøy laø moät truyeàn thoáng cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo coù töø theá kyû thöù saùu. Moãi thaùnh leã trong ngaøy Chuùa Giaùng Sinh coù lôøi nguyeän vaø nhöõng baøi ñoïc khaùc nhau ñeå laøm noåi baät nhöõng yù nghóa khaùc nhau cuûa caâu chuyeän Thieân Chuùa giaùng traàn.
Thaùnh Leã Nöûa Ñeâm: Thaùnh Leã cuûa Thieân Thaàn
Theo truyeàn thoáng, Chuùa Gieâsu ñöôïc sinh ra taïi Beâlem vaøo luùc nöûa ñeâm. Giaùo Hoäi cöû haønh Thaùnh leã Giaùng Sinh ñaàu tieân vaøo luùc nöûa ñeâm ñeå nhôù laïi chính giôø maø Ñaáng Cöùu Theá ñeán ñeå cöùu chuoäc chuùng ta. Boùng toái luùc nöûa ñeâm cuõng töông ñoàng vôùi tình traïng toái taêm taâm linh cuûa nhaân loaïi khi theá giôùi chôø ñôïi söï ra ñôøi raïng rôõ cuûa Ñaáng Cöùu Theá.
Lôøi Nguyeän Nhaäp Leã cuûa thaùnh leã Nöûa Ñeâm laøm noåi baät söï khaùc bieät giöõa boùng toái cuûa toäi loãi vaø aùnh saùng cuûa Chuùa Kitoâ: "Laïy Chuùa, Chuùa ñaõ sai Con Moät Chuùa laø nguoàn aùnh saùng thaät ñeán soi chieáu traàn gian laøm cho ñeâm cöïc thaùnh naøy böøng leân röïc rôõ. Xin cho chuùng con ngaøy nay ôû döôùi theá ñöôïc maàu nhieäm Giaùng Sinh soi daãn, mai sau cuõng ñöôïc cuøng Con Moät Chuùa höôûng vinh phuùc treân trôøi."
Tin Möøng Thaùnh Luca (Luke 2:1-14) töôøng thuaät laïi phaàn ñaàu cuûa caâu chuyeän khi Haøi Nhi Gieâsu chaøo ñôøi vaø caùc Thieân Thaàn loan baùo tin möøng cho caùc muïc ñoàng: "Hoâm nay Ñaáng Cöùu Theá ñaõ giaùng sinh cho chuùng ta, Ngöôøi laø Ñöùc Kitoâ, Chuùa chuùng ta." Chính vì vaäy, thaùnh leã Nöûa Ñeâm theo truyeàn thoáng ñöôïc goïi laø Thaùnh leã cuûa Thieân Thaàn.
Thaùnh Leã Raïng Ñoâng: Thaùnh Leã cuûa Muïc Ñoàng
Thaùnh leã thöù hai ñöôïc cöû haønh vaøo luùc bình minh. Thaùnh kinh giuùp cho chuùng ta thaáy söï song song giöõa Chuùa Kitoâ vaø maët trôøi - gioáng nhö khi maët trôøi moïc treân boùng toái cuûa vuøng ñaát, taâm trí cuûa chuùng ta ñöôïc thuùc ñaåy ñeå ñoùn nhaän söï thaät veà Thieân Chuùa laø AÙnh Saùng cuûa theá gian, Ñaáng ñeán xoùa tan boùng toái cuûa toäi loãi vaø söï cheát baèng maàu nhieäm nhaäp theå cuûa Ngaøi.
Lôøi nguyeän Nhaäp Leã noùi leân söï quan troïng cuûa nguoàn aùnh saùng ñeán theá gian nhö maët trôøi böøng leân luùc raïng ñoâng: "Laïy Thieân Chuùa toaøn naêng haèng höõu, aùnh saùng môùi cuûa Ngoâi Lôøi nhaäp theå ñaõ traøn ngaäp chuùng con, vaø chieáu giaõi nieàm tin vaøo taän taâm hoàn. Giôø ñaây, xin Chuùa cuõng laøm cho aùnh saùng aáy röïc leân trong moïi sinh hoaït cuûa chuùng con."
Trong thaùnh leã Raïng Ñoâng, chuùng ta laéng nghe phaàn thöù hai cuûa caâu chuyeän Ngoâi Hai sinh ra theo Tin Möøng Thaùnh Luca (Luke 2:15-20). Sau khi Thieân thaàn loan baùo tin möøng cho caùc muïc ñoàng, caùc muïc ñoàng voäi vaõ ñeán vôùi thaùnh Giuse vaø Ñöùc Trinh Nöõ Maria ñeå thôø laïy Chuùa Kitoâ. Caùc muïc ñoàng sau ñoù vui möøng loan baùo tin möøng veà Ñaáng Cöùu Theá cho nhöõng ngöôøi khaùc. Do ñoù, thaùnh leã Chuùa Giaùng Sinh luùc raïng ñoâng thöôøng ñöôïc goïi laø Thaùnh leã cuûa Muïc Ñoàng.
Thaùnh Leã Ban Ngaøy: Thaùnh Leã cuûa Nhaø Vua
Thaùnh leã thöù ba ñöôïc cöû haønh trong aùnh saùng ban ngaøy vôùi yù muoán cho daân Chuùa xaùc tín lôøi höùa naêm xöa cuûa Thieân Chuùa ñaõ trôû neân hieän thöïc qua söï vieäc Ngoâi Hai Thieân Chuùa giaùng traàn. Thaùnh leã naøy môøi goïi con ngöôøi toân thôø Vua cuûa caùc vò vua ñöôïc theå hieän qua vieäc 3 vò vua phöông Ñoâng ñeán thôø laïy Ngaøi.
Lôøi Nguyeän Nhaäp Leã trong thaùnh leã Ban Ngaøy noùi leân söï saâu saéc vaø cao thöôïng cuûa Maàu Nhieäm Nhaäp Theå: "Laïy Chuùa, Chuùa ñaõ saùng taïo con ngöôøi caùch kyø dieäu, laïi coøn phuïc hoài phaåm giaù con ngöôøi caùch kyø dieäu hôn nöõa; xin ban cho chuùng con ñöôïc chia seû chöùc vò laøm con Chuùa vôùi Ñöùc Kitoâ laø Ñaáng ñaõ chia seû kieáp ngöôøi vôùi chuùng con."
Thaùnh Vònh 97 tuyeân xöng söï hieän höõu cuûa Ngoâi Hai Thieân Chuùa: "Khaép nôi bôø coõi ñòa caàu ñaõ nhìn thaáy ôn cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa chuùng ta." Caâu xöôùng Tin Möøng: "Alleluia, alleluia! - Ngaøy thaùnh ñaõ doïi aùnh saùng treân chuùng ta. Hôõi caùc daân, haõy tôùi thôø laïy Chuùa, vì hoâm nay aùnh saùng chan hoaø ñaõ toaû xuoáng treân ñòa caàu. - Alleluia."
Tin Möøng Thaùnh Gioan (John 1:1-18) laø lôøi keâu goïi taát caû moïi ngöôøi vaø caùc quoác gia toân thôø Vua cuûa caùc vò vua môùi sinh. Do ñoù, Thaùnh leã Ban Ngaøy theo truyeàn thoáng ñöôïc goïi laø Thaùnh leã cuûa nhaø Vua.
Leã Chuùa Giaùng Sinh
Leã Chuùa Giaùng Sinh laø dòp chuùng ta vui höôûng troïn veïn nieàm vui cuûa Giaùo Hoäi vaø nhaân loaïi khi nhôù laïi söï vieäc Ngoâi Hai Thieân Chuùa giaùng traàn... Cho duø chuùng ta tham döï thaùnh leã Chuùa Giaùng Sinh naøo, chuùng ta vaãn coù theå daønh thôøi gian ñeå hoïc hoøi nhöõng nghi thöùc phuïng vuï trong ngaøy leã Giaùng Sinh ñeå hieåu theâm nhöõng truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa Giaùo Hoäi chuùng ta.
Caàu chuùc baïn vaø nhöõng ngöôøi thaân thöông muøa Giaùng Sinh traøn ñaày ôn laønh cuûa Ñaáng Thieân Sai.
Lm. Vincent Buøi Ñoaøn