Caùc Giaùm muïc Chad keâu goïi
xaây döïng quoác gia trong coâng lyù vaø hoøa bình
Caùc Giaùm muïc Chad keâu goïi xaây döïng quoác gia trong coâng lyù vaø hoøa bình.
Linh Tieán Khaûi
Chad (Vatican News 19-12-2019) - Caùc Giaùm Muïc coäng hoaø Chad beân Phi chaâu keâu goïi tín höõu vaø toaøn daân chung xaây ñaát nöôùc trong coâng lyù vaø hoaø bình.
Caùc vò ñaõ ñöa ra lôøi keâu goïi treân ñaây trong söù ñieäp Giaùng Sinh göûi nhaân daân toaøn quoác vaø môøi goïi moïi ngöôøi mau choùng haønh ñoäng ñeå quoác gia khoâng rôi vaøo caûnh hoãn loaïn trong töông lai.
Trong caùc thaùng qua, nöôùc Chad ñang phaûi traûi qua moät cuoäc khuûng hoaûng naëng vì caùc cuoäc xung ñoät giöõa caùc boä laïc laøm cho haøng chuïc ngöôøi thieät maïng. Quoác hoäi ñaõ phaûi tuyeân boá tình traïng khaån caáp keùo daøi 4 thaùng trong vuøng Tibesti, giaùp giôùi vôùi Niger vaø trong caùc vuøng ñoâng Sila vaø Ouaddai giaùp giôùi vôùi Sudan.
"Nöôùc Chad maø Thieân Chuùa muoán"
Trong phaàn thöù nhaát cuûa söù ñieäp coù töïa ñeà "Nöôùc Chad maø Thieân Chuùa muoán", caùc Giaùm Muïc khích leä daân chuùng soáng trong söï toân troïng caùc khaùc bieät chuûng toäc, toân giaùo, vaên hoaù vaø vuøng mieàn vaø chung xaây moät quoác gia phaùp quyeàn hieäp nhaát döïa treân phaåm giaù con ngöôøi, ña nguyeân chính trò, vaø caùc giaù trò cuûa tình lieân ñôùi huynh ñeä, chieáu theo Hieán phaùp laø luaät leä neàn taûng höôùng daãn cuoäc soáng cuûa moïi coâng daân, khoâng phaân bieät ai.
"Nöôùc Chad maø Thieân Chuùa khoâng muoán"
Phaàn hai cuûa söù ñieäp coù töïa ñeà "Nöôùc Chad maø Thieân Chuùa khoâng muoán", cho thaáy hình aûnh cay ñaéng cuûa cuoäc khuûng hoaûng lan traøn taïi Chad treân moïi bình dieän chính trò kinh teá vaø xaõ hoäi, moät nöôùc Chad ñaõ ñaùnh maát ñi caùc giaù trò luaân lyù vaø toân giaùo. Tuy laø moät quoác gia raát giaàu taøi nguyeân thieân nhieân, ngöôøi daân phaûi soáng trong caûnh ngheøo ñoùi, trong khi caùc giôùi chöùc chính trò laøm giaàu baát hôïp phaùp. Tuy ñaõ coù caùc noã löïc caûi tieán vieäc cai trò, nhö luaät choáng tham nhuõng, chieám höõu cuûa coâng vaø chieâu duï khaùch haøng, guoàng maùy chính trò vaãn chöa ñöôïc coi nhö laø cô caáu phuïc vuï ngöôøi daân, nhöng nhö laø phöông tieän laøm giaàu boùc loät aùp böùc. Rieâng trong laõnh vöïc tö phaùp caùc luaät leä quan troïng khoâng coù caùc nghò quyeát thöïc thi nghieâm chænh maø coù nhieàu loã hoång cho vieäc giaûi thích tuyø tieän, khoâng bò tröøng phaït vaø gian tham hoái loä. Ngoaøi ra coøn coù hieän töôïng khai thaùc taøi nguyeân voâ chöøng möïc vaø taøn phaù thieân nhieân vaø chieám höõu ñaát ñai böøa baõi.
"Caùc con ñöôøng ñeå xaây döïng nöôùc Chad"
Phaàn ba cuûa söù ñieäp töïa ñeà "Caùc con ñöôøng ñeå xaây döïng nöôùc Chad" khaúng ñònh raèng Giaùo Hoäi khoâng coá yù can thieäp vaøo cuoäc soáng chính trò. Nhöng vieäc xaây döïng nöôùc Chad khoâng theå ñöôïc thöïc thi baèng caùch hy sinh caùc giaù trò xaõ hoäi, luaân lyù ñaïo ñöùc vaø toân giaùo. Chính trò laø ngheä thuaät xaây döïng xaõ hoäi trong hoaø bình vaø coâng lyù, thaêng tieán vaø canh chöøng vieäc toân troïng caùc quyeàn caên baûn cuûa con ngöôøi. Caàn phaûi tìm söï thaät trong toân giaùo ñeå tìm ra söï thaät cuûa chính trò, ñeå phaân bieät söï thieän vaø söï döõ vaø ñaøo taïo löông taâm cuûa caùc tín höõu. Caùc Giaùm Muïc cuõng neâu baät taàm quan troïng cuûa moät nhaø nöôùc phaùp quyeàn, cuûa vieäc toân troïng luaät leä choáng laïi caùc hình thöùc voâ phaùp luaät, laïm duïng quyeàn bính, gian tham hoái loä, bò töôùc ñoaït, tuyeät voïng vaø baïo löïc.
Ñoái vôùi laõnh vöïc giaùo duïc, laø moät quyeàn caên baûn cuûa con ngöôøi vaø laø öu tieân haøng ñaàu ñoái vôùi töông lai quoác gia, caùc Giaùm Muïc Chad ghi nhaän nhieàu thieáu soùt traàm troïng. Moät ñaát nöôùc khoâng giaùo duïc con caùi mình laø töï keát aùn phaûi soáng caûnh ngheøo ñoùi trieàn mieân. Caùc thieáu soùt ñaàu tö cuûa chính quyeàn khieán cho caùc tröôøng hoïc thöôøng thieáu caû baøn gheá vaø duïng cuï toái thieáu. Ngöôøi treû naûn loøng ngaøy caøng boû nöôùc tìm ra nöôùc ngoaøi ñeå hoïc. Töông lai cuûa quoác gia laâm nguy, vì moät ngaøy kia con caùi chuùng ta phaûi laøm tröôûng caùc gia ñình, naém giöõ traùch nhieäm trong caùc haõng xöôûng. Nhöng neáu hoï khoâng troâng thaáy caùc döï aùn cho töông lai cuûa mình, maát tin töôûng nôi chính quyeàn vaø caûm thaáy bò töôùc ñoaït, chaùn naûn ngaõ loøng, thì seõ trôû thaønh naïn nhaân cuûa röôïu cheø vaø ma tuyù, nhö ñaõ xaûy ra cho nhieàu ngöôøi trong soá hoï. Chính vì theá chính quyeàn phaûi caûi toå heä thoáng giaùo duïc, thaêng tieán vieäc ñaøo taïo toaøn veïn cho treû em vaø giôùi treû, choáng laïi naïn thaát nghieäp. Caùc Giaùm Muïc cuõng keâu goïi giôùi phuï huynh chaêm lo töông lai cuûa con caùi vaø khoâng khoaùn traéng vieäc giaùo duïc cho ngöôøi khaùc. Caùc vò cuõng môøi goïi giôùi giaùo chöùc luoân yù thöùc ñöôïc vai troø quan troïng cuûa hoï laø thaày coâ vaø laø caùc nhaø ñaøo taïo cuõng nhö maãu göông vaø ñieåm tham chieáu cho hoïc sinh.
Taàm quan troïng cuûa cuoäc ñoái thoaïi lieân toân
Trong phaàn cuoái cuøng cuûa söù ñieäp caùc Giaùm Muïc Chad ñeà cao taàm quan troïng cuûa cuoäc ñoái thoaïi lieân toân, döïa treân "Taøi lieäu veà tình huynh ñeä nhaân loaïi cho neàn hoaø bình vaø soáng chung treân theá giôùi" ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Phanxico kyù ngaøy muøng 4 thaùng 2 naêm 2019 vôùi Ñaïi Imam Al-Azhar, Al- Tayyeb. Nöôùc Chad voán laø maãu göông cuûa söï chung soáng hoaø bình naøy giöõa caùc tín höõu Kitoâ vaø hoài giaùo qua nhieàu saùng kieán nhö "Ngaøy chung soáng hoaø bình". Nhöng caàu nguyeän thoâi thì khoâng ñuû, caàn phaûi coù söï toân troïng, ñoái thoaïi vaø coäng taùc vôùi nhau ñích thaät trong cuoäc soáng chính trò vaø kinh teá nöõa. Trong leã Giaùng Sinh saép tôùi, caùc vò caàu mong moïi Kitoâ höõu seõ laø nhöõng ngöôøi ñem hy voïng tôùi cho moïi ngöôøi, vì ñöùc tin trao ban söùc maïnh giuùp hoï thaéng vöôït ñöôïc caùc khoù khaên beân ngoaøi vaø loøng ích kyû beân trong. (REI 14-12-2019)