Söù ñieäp ngaøy Hoøa bình Theá giôùi
1 thaùng 1 naêm 2020
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Söù ñieäp ngaøy Hoøa bình Theá giôùi 1 thaùng 1 naêm 2020 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Vatican (VietCatholic News 15-12-2019) - Ngaøy 4 thaùng 10 naêm 1965, trong dieãn vaên lòch söû ñoïc tröôùc Ñaïi hoäi ñoàng Lieân hieäp quoác nhaân dòp kyû nieäm 20 naêm ngaøy thaønh laäp cuûa toå chöùc naøy, Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ long troïng nhaéc laïi söù vuï khoù khaên, nhöng laø söù meänh cao quyù nhaát cuûa Lieân hieäp quoác: ñoù laø "Haønh ñoäng ñeå noái keát caùc quoác gia, ñeå lieân keát nöôùc naøy vôùi nöôùc khaùc, laø nhòp caàu, laø maïng löôùi töông giao giöõa caùc daân toäc, laø kieán taïo tình huynh ñeä khoâng phaûi chæ cho moät soá, maø cho taát caû caùc daân toäc..." vaø ngaøi tha thieát keâu goïi: "Ñöøng bao giôø coù chieán tranh! Hoøa bình phaûi höôùng daãn vaän meänh caùc daân toäc vaø cuûa toaøn theå nhaân loaïi".
Ñeå bieåu loä quyeát taâm cuûa Giaùo Hoäi ñoái vôùi vaán ñeà coâng lyù vaø hoøa bình, naêm 1967, Ñöùc Phaoloâ VI thieát laäp Hoäi ñoàng Giaùo hoaøng "Coâng lyù vaø Hoøa bình". Keå töø naêm 1968, ngaøi thieát laäp theâm ngaøy "Hoaø bình Theá giôùi". Haèng naêm theo thoâng leä, vaøo ngaøy 01 thaùng Gieâng, caùc vò Giaùo hoaøng coâng boá moät söù ñieäp hoøa bình vôùi moät chuû ñeà roõ raøng.
Trong trieàu ñaïi cuûa ngaøi, Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâñictoâ XVI ñaõ coù nhöõng söù ñieäp hoøa bình nhö sau: Chæ trong söï thaät môùi coù hoøa bình; Nhaân vò, troïng taâm cuûa hoøa bình; Gia ñình nhaân loaïi: coäng ñoàng hoøa bình; Baøi tröø ngheøo ñoùi, xaây döïng hoøa bình; Neáu baïn muoán xaây döïng hoøa bình, haõy baûo toàn thieân nhieân; Töï do toân giaùo, con ñöôøng daãn ñeán hoøa bình; Giaùo duïc ngöôøi treû veà coâng lyù vaø hoøa bình; Phuùc cho nhöõng ai kieán taïo hoøa bình
Cho ñeán nay, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ coù caùc söù ñieäp hoøa bình sau: Tình huynh ñeä, neàn taûng vaø con ñöôøng daãn ñeán hoøa bình; Khoâng coøn laø noâ leä nhöng laø anh chò em vôùi nhau; Vöôït thaéng thôø ô vaø giaønh laáy hoøa bình; Baát baïo ñoäng: Moät hình thaùi chính trò vì hoøa bình; Di daân vaø tò naïn: nhöõng ngöôøi nam nöõ tìm kieám hoøa bình; Chính trò toát phuïc vuï hoøa bình.
Chuû ñeà Ngaøy Hoøa bình Theá giôùi laàn thöù 53 ñöôïc cöû haønh ngaøy 1 thaùng Gieâng naêm 2020 laø:
"Hoøa bình nhö moät cuoäc haønh trình cuûa Hy Voïng: Ñoái Thoaïi, Hoøa Giaûi vaø Hoaùn Caûi veà Sinh Thaùi".
Söù ñieäp naøy ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha kyù vaøo ngaøy 8 thaùng 12 naêm 2019 vaø ñöôïc Toøa Thaùnh coâng boá vaøo ngaøy 12 thaùng 12 naêm 2019.
Döôùi ñaây laø baûn dòch toaøn vaên sang Vieät Ngöõ:
1. Hoøa bình, moät haønh trình cuûa hy voïng khi ñoái maët vôùi nhöõng trôû ngaïi vaø thöû thaùch
Hoøa bình laø moät giaù trò to lôùn vaø quyù giaù, laø ñoái töôïng cuûa nieàm hy voïng cuûa chuùng ta vaø laø khaùt voïng cuûa caû gia ñình nhaân loaïi. Hy voïng hoøa bình cuûa chuùng ta, nhö moät thaùi ñoä nhaân baûn, ñöôïc ñaùnh daáu baèng moät aùp löïc coù tính chaát soáng coøn, ñoù laø moät aùp löïc khieán cho hy voïng hoøa bình cuûa chuùng ta laø khaû thi, baát keå caùc khoù khaên cuûa noù. Hy voïng aáy phaûi ñöôïc "soáng vaø chaáp nhaän neáu noù höôùng daãn tôùi moät muïc tieâu, neáu chuùng ta coù theå chaéc chaén veà muïc tieâu naøy, vaø neáu muïc tieâu naøy laø ñuû lôùn ñeå bieän minh cho nhöõng noã löïc cuûa cuoäc haønh trình". [1] Vì theá, hy voïng laø ñöùc tính truyeàn caûm höùng cho chuùng ta vaø giuùp chuùng ta tieán leân phía tröôùc, ngay caû khi nhöõng trôû ngaïi döôøng nhö khoâng theå vöôït qua.
Coäng ñoàng nhaân loaïi cuûa chuùng ta mang, trong kyù öùc vaø xaùc thòt cuûa mình, nhöõng veát seïo cuûa nhöõng cuoäc chieán vaø xung ñoät taøn khoác hôn bao giôø heát, aûnh höôûng ñeán ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi yeáu theá. Toaøn boä caùc quoác gia caûm thaáy khoù khaên ñeå thoaùt khoûi chuoãi khai thaùc vaø tham nhuõng nhen nhoùm leân thuø haän vaø baïo löïc. Ngay caû ngaøy nay, moät soá ñoâng ñaûo nhöõng ngöôøi nam nöõ, giaø treû vaãn bò khöôùc töø nhaân phaåm, söï toaøn veïn veà theå lyù, töï do, bao goàm caû töï do toân giaùo, tình lieân ñôùi coäng ñoàng vaø moät töông lai coù chuùt hy voïng. Nhieàu ngöôøi laø naïn nhaân voâ toäi cuûa nhöõng sæ nhuïc vaø loaïi tröø ñau ñôùn, nhöõng buoàn saàu vaø baát coâng, chöa keå ñeán caùc chaán thöông sinh ra töø caùc cuoäc taán coâng coù heä thoáng vaøo ngöôøi daân vaø nhöõng ngöôøi thaân yeâu cuûa hoï.
Caùc thöû thaùch khuûng khieáp cuûa caùc cuoäc xung ñoät noäi boä vaø quoác teá, thöôøng trôû neân traàm troïng hôn bôûi caùc haønh ñoäng baïo löïc taøn nhaãn, coù aûnh höôûng laâu daøi ñeán cô theå vaø taâm hoàn cuûa nhaân loaïi. Moãi cuoäc chieán ñeàu laø moät hình thöùc huynh ñeä töông taøn phaù huûy ôn goïi baåm sinh veà tình huynh ñeä cuûa gia ñình nhaân loaïi.
Chieán tranh, nhö chuùng ta bieát, thöôøng baét ñaàu baèng vieäc khoâng theå chaáp nhaän söï ña daïng cuûa nhöõng ngöôøi khaùc, ñeå roài thuùc ñaåy nhöõng thaùi ñoä böïc boäi vaø thoáng trò naûy sinh ra töø söï ích kyû vaø töï haøo, haän thuø vaø mong muoán cheá gieãu, loaïi tröø vaø thaäm chí phaù huûy ngöôøi khaùc. Chieán tranh ñöôïc thuùc ñaåy bôûi söï suy ñoài caùc moái quan heä, bôûi tham voïng baù quyeàn, laïm duïng quyeàn löïc, sôï ngöôøi khaùc vaø xem söï ña daïng laø moät trôû ngaïi. Vaø nhöõng ñieàu naøy, ñeán löôït noù, trôû neân traàm troïng hôn bôûi kinh nghieäm chieán tranh.
Nhö toâi ñaõ quan saùt thaáy trong chuyeán Toâng du gaàn ñaây cuûa toâi sang Nhaät Baûn, theá giôùi chuùng ta ñöôïc ghi daáu moät caùch nghòch lyù bôûi "moät söï nguïy bieän gian traù trong ñoù ngöôøi ta coá gaéng baûo veä vaø baûo ñaûm söï oån ñònh vaø hoøa bình thoâng qua caûm giaùc an toaøn giaû taïo ñöôïc nuoâi döôõng bôûi moät taâm lyù sôï haõi vaø ngôø vöïc, maø chung cuoäc laø taïo ra caùc moái quan heä ñoäc haïi giöõa caùc daân toäc vaø caûn trôû baát kyø moïi hình thöùc ñoái thoaïi naøo. Hoøa bình vaø oån ñònh quoác teá khoâng phuø hôïp vôùi caùc noã löïc ñöôïc xaây döïng treân noãi sôï huûy dieät laãn nhau hoaëc moái ñe doïa huûy dieät hoaøn toaøn. Hoøa bình vaø oån ñònh chæ coù theå ñaït ñöôïc treân cô sôû moät neàn luaân lyù lieân ñôùi vaø hôïp taùc toaøn caàu ñeå phuïc vuï cho moät töông lai ñöôïc ñònh hình bôûi söï phuï thuoäc laãn nhau vaø chia seû traùch nhieäm trong toaøn theå gia ñình nhaân loaïi hoâm nay vaø ngaøy mai." [2]
Moïi tình huoáng ñe doïa ñeàu nuoâi döôõng söï ngôø vöïc vaø khieán moïi ngöôøi ruùt lui vaøo vuøng an toaøn cuûa rieâng mình. Söï ngôø vöïc vaø sôï haõi laøm suy yeáu caùc moái quan heä vaø laøm gia taêng nguy cô baïo löïc, taïo ra moät voøng luaån quaån khoâng bao giôø coù theå daãn ñeán moät moái quan heä hoøa bình. Ngay caû raên ñe haït nhaân cuõng chæ coù theå taïo ra aûo töôûng veà an ninh.
Chuùng ta khoâng theå tuyeân boá duy trì söï oån ñònh treân theá giôùi thoâng qua noãi sôï bò huûy dieät, trong moät tình huoáng baát oån, treo lô löûng treân bôø vöïc thaúm haït nhaân vaø vaây quanh sau nhöõng böùc töôøng thôø ô. Keát quaû laø, caùc quyeát ñònh kinh teá vaø xaõ hoäi, ñang ñöôïc ñöa ra, daãn ñeán nhöõng tình huoáng bi thaûm, nôi con ngöôøi vaø caû thieân nhieân ñeàu bò loaïi boû thay vì ñöôïc baûo veä vaø baûo toàn. [3] Nhö theá, laøm sao chuùng ta thöïc hieän ñöôïc moät haønh trình hoøa bình vaø toân troïng laãn nhau? Laøm sao chuùng ta phaù vôõ taâm lyù khoâng laønh maïnh cuûa caùc moái ñe doïa vaø sôï haõi? Laøm sao chuùng ta phaù vôõ söï naêng ñoäng hieän taïi cuûa söï maát tin töôûng?
Chuùng ta caàn theo ñuoåi tình huynh ñeä chaân chính döïa treân nguoàn goác chung töø Thieân Chuùa ñöôïc thöïc hieän qua ñoái thoaïi vaø vôùi söï tin töôûng laãn nhau. Mong muoán hoøa bình naèm saâu trong traùi tim con ngöôøi, vaø chuùng ta khoâng neân cam chòu ñeå roài xoay qua tìm kieám nhöõng gì ít hôn ñieàu naøy.
2. Hoøa bình, moät haønh trình laéng nghe döïa treân kyù öùc, tình lieân ñôùi vaø tình huynh ñeä
Nhöõng Hibakusha [ - ngöôøi bò aûnh höôûng bôûi bom], nghóa laø nhöõng ngöôøi soáng soùt sau khi nhöõng quaû bom nguyeân töû rôi xuoáng thaønh phoá Hiroshima vaø Nagasaki, naèm trong soá nhöõng ngöôøi hieän ñang giöõ cho soáng ñoäng ngoïn löûa löông taâm taäp theå, laøm chöùng cho nhöõng theá heä tieáp theo veà noãi kinh hoaøng xaûy ra vaøo thaùng 8 naêm 1945 vaø nhöõng ñau khoå khoâng theå keå xieát tieáp tuïc keùo daøi cho ñeán nay. Lôøi chöùng cuûa hoï laøm soáng laïi vaø löu giöõ kyù öùc cuûa caùc naïn nhaân, ñeå löông taâm cuûa nhaân loaïi coù theå ñöùng daäy tröôùc moïi khaùt khao thoáng trò vaø huûy dieät. "Chuùng ta khoâng theå ñeå caùc theá heä hieän taïi vaø töông lai maát ñi kyù öùc veà nhöõng gì ñaõ xaûy ra ôû ñaây. Ñoù laø moät kyù öùc baûo ñaûm vaø khuyeán khích vieäc xaây döïng moät töông lai coâng baèng vaø huynh ñeä hôn"[4]
Gioáng nhö nhöõng Hibakusha, nhieàu ngöôøi trong theá giôùi ngaøy nay ñang noã löïc ñeå baûo ñaûm raèng caùc theá heä töông lai seõ löu giöõ kyù öùc veà caùc söï kieän trong quaù khöù, khoâng chæ ñeå ngaên ngöøa caùc sai laàm hay caùc aûo töôûng töông töï taùi dieãn maø coøn bieán kyù öùc, nhö laø thaønh quaû cuûa kinh nghieäm, thaønh cô sôû vaø nguoàn caûm höùng cho caùc quyeát ñònh hieän taïi vaø töông lai trong vieäc thuùc ñaåy hoøa bình.
Hôn theá nöõa, kyù öùc laø chaân trôøi cuûa hy voïng. Nhieàu laàn, trong boùng toái cuûa chieán tranh vaø xung ñoät, vieäc nhôù ñeán duø chæ moät cöû chæ lieân ñôùi nhoû beù nhaän ñöôïc vaãn coù theå daãn ñeán nhöõng quyeát ñònh duõng caûm vaø thaäm chí laø anh huøng. Noù coù theå môû ra nhöõng naêng löôïng môùi vaø hy voïng môùi trong caù nhaân vaø coäng ñoàng.
Caát böôùc treân moät haønh trình hoøa bình laø moät thaùch thöùc khieán moïi thöù trôû neân phöùc taïp hôn bôûi vì lôïi ích bò ñe doïa trong moái quan heä giöõa con ngöôøi, coäng ñoàng vaø quoác gia, laø raát nhieàu vaø maâu thuaãn vôùi nhau. Tröôùc tieân chuùng ta phaûi keâu goïi löông taâm ñaïo ñöùc cuûa moïi ngöôøi keå caû yù chí caù nhaân vaø chính trò. Hoøa bình xuaát hieän töø saâu thaúm traùi tim con ngöôøi vaø yù chí chính trò phaûi luoân ñöôïc canh taân, ñeå coù theå tìm ra nhöõng caùch thöùc môùi ngoõ haàu coù theå hoøa giaûi vaø ñoaøn keát caùc caù nhaân vaø coäng ñoàng.
Theá giôùi khoâng caàn nhöõng lôøi noùi saùo roãng maø caàn nhöõng chöùng taù thuyeát phuïc, nhöõng ngöôøi kieán taïo hoøa bình, côûi môû vôùi moät cuoäc ñoái thoaïi baùc boû söï loaïi tröø hoaëc thao tuùng. Treân thöïc teá, chuùng ta khoâng theå thöïc söï ñaït ñöôïc hoøa bình neáu khoâng coù moät cuoäc ñoái thoaïi thuyeát phuïc giöõa nhöõng ngöôøi nam nöõ tìm kieám söï thaät vöôït leân treân caùc yù thöùc heä vaø caùc yù kieán khaùc bieät vôùi nhau. Hoøa bình "phaûi ñöôïc kieán taïo khoâng ngöøng"; [5] noù laø moät cuoäc haønh trình thöïc hieän cuøng nhau trong vieäc theo ñuoåi lieân tuïc thieän ích chung, söï trung thöïc vaø söï toân troïng phaùp luaät. Laéng nghe nhau coù theå daãn ñeán söï hieåu bieát vaø quyù troïng laãn nhau, vaø thaäm chí coù theå nhìn thaáy nôi keû thuø khuoân maët cuûa moät ngöôøi anh, ngöôøi chò, ngöôøi em.
Tieán trình hoøa bình do ñoù ñoøi hoûi söï cam keát laâu daøi. Ñoù laø moät noã löïc kieân nhaãn ñeå tìm kieám söï thaät vaø coâng lyù, toân vinh kyù öùc cuûa caùc naïn nhaân vaø töøng böôùc môû ñöôøng, ñeán moät hy voïng chung maïnh hôn mong muoán baùo thuø. Trong moät nhaø nöôùc döïa treân luaät phaùp, daân chuû coù theå laø moät moâ hình quan troïng trong tieán trình naøy, mieãn laø noù döïa treân coâng lyù vaø cam keát baûo veä quyeàn cuûa moãi ngöôøi, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái vaø bò thieät thoøi, trong moät cuoäc tìm kieám söï thaät lieân tuïc. [6] Ñaây laø moät coâng vieäc xaõ hoäi, moät coâng vieäc ñang dieãn ra trong ñoù moãi caù nhaân ñoùng goùp coù traùch nhieäm, ôû moïi caáp ñoä cuûa coäng ñoàng ñòa phöông, quoác gia vaø toaøn caàu.
Nhö Thaùnh Phaoloâ Ñeä Luïc ñaõ chæ ra "hai nguyeän voïng muoán ñöôïc bình ñaúng vaø muoán ñöôïc döï phaàn tìm caùch thuùc ñaåy moät xaõ hoäi daân chuû. .. Ñieàu naøy ñoøi hoûi moät neàn giaùo duïc veà cuoäc soáng xaõ hoäi, lieân quan ñeán khoâng chæ laø kieán thöùc veà quyeàn cuûa moãi ngöôøi, maø coøn laø nhöõng ñoái öùng caàn thieát nhö söï nhìn nhaän nghóa vuï cuûa mình ñoái vôùi ngöôøi khaùc. YÙ nghóa vaø vieäc thöïc haønh nghóa vuï töï chuùng bò chi phoái bôûi khaû naêng töï laøm chuû mình vaø vieäc chaáp nhaän traùch nhieäm cuõng nhö caùc giôùi haïn ñöôïc aùp ñaët treân töï do cuûa caùc caù nhaân hoaëc caùc nhoùm". [7]
Söï chia reõ trong moät xaõ hoäi, söï gia taêng baát bình ñaúng xaõ hoäi vaø vieäc töø choái söû duïng caùc phöông tieän ñeå baûo ñaûm söï phaùt trieån toaøn dieän cuûa con ngöôøi gaây nguy hieåm cho vieäc theo ñuoåi thieän ích chung. Tuy nhieân, nhöõng noã löïc kieân nhaãn döïa treân söùc maïnh cuûa lôøi noùi vaø söï thaät coù theå giuùp thuùc ñaåy moät khaû naêng lôùn hôn cho loøng traéc aån vaø tình lieân ñôùi saùng taïo.
Theo kinh nghieäm Kitoâ giaùo cuûa chuùng ta, chuùng ta lieân tuïc nhôù ñeán Chuùa Kitoâ, Ñaáng ñaõ hieán maïng soáng mình ñeå hoøa giaûi chuùng ta vôùi nhau (x. Rm 5: 6-11). Giaùo Hoäi chia seû ñaày ñuû traùch nhieäm tìm kieám moät traät töï xaõ hoäi; Giaùo Hoäi tieáp tuïc phuïc vuï lôïi ích chung vaø nuoâi döôõng hy voïng hoøa bình baèng caùch truyeàn taûi caùc giaù trò Kitoâ giaùo vaø caùc giaùo huaán luaân lyù, vaø baèng caùc coâng vieäc xaõ hoäi vaø giaùo duïc cuûa mình.
3. Hoøa bình, moät haønh trình hoøa giaûi trong tình hieäp thoâng huynh ñeä
Kinh thaùnh, ñaëc bieät laø lôøi cuûa caùc Tieân tri, nhaéc nhôû caùc caù nhaân vaø caùc daân toäc veà giao öôùc cuûa Thieân Chuùa vôùi nhaân loaïi, giao öôùc aáy ñoøi hoûi chuùng ta phaûi töø boû öôùc muoán thoáng trò cuûa mình vaø hoïc caùch xem nhau nhö nhöõng con ngöôøi, nhö con caùi cuûa Thieân Chuùa, vaø anh chò em vôùi nhau. Chuùng ta khoâng bao giôø neân goùi goïn ngöôøi khaùc trong nhöõng gì hoï coù theå ñaõ noùi hoaëc laøm, nhöng neân ñaùnh giaù cao hoï döïa treân lôøi höùa maø hoï theå hieän. Chæ baèng caùch choïn con ñöôøng toân troïng, chuùng ta môùi coù theå phaù vôõ voøng xoaùy baùo thuø vaø caát böôùc treân haønh trình hy voïng.
Chuùng ta ñöôïc höôùng daãn bôûi caùc ñoaïn Tin Möøng keå veà cuoäc troø chuyeän sau ñaây giöõa Thaùnh Pheâroâ vaø Chuùa Gieâsu: "'Thöa Thaày, neáu anh em con cöù xuùc phaïm ñeán con, thì con phaûi tha ñeán maáy laàn? Coù phaûi baûy laàn khoâng?' Ñöùc Gieâsu ñaùp: 'Thaày khoâng baûo laø ñeán baûy laàn, nhöng laø ñeán baûy möôi laàn baûy.'" (Mt 18: 21-22). Con ñöôøng hoøa giaûi naøy laø moät lôøi trieäu taäp ñeå khaùm phaù trong saâu thaúm traùi tim chuùng ta söùc maïnh cuûa söï tha thöù vaø khaû naêng thöøa nhaän laãn nhau nhö anh chò em. Khi chuùng ta hoïc caùch soáng trong söï tha thöù, chuùng ta phaùt trieån khaû naêng trôû thaønh nhöõng ngöôøi nam nöõ cuûa hoøa bình.
Ñieàu gì ñuùng vôùi hoøa bình trong boái caûnh xaõ hoäi cuõng ñuùng trong caùc lónh vöïc chính trò vaø kinh teá, vì hoøa bình thaám vaøo moïi chieàu kích cuûa cuoäc soáng chung. Khoâng theå coù hoøa bình thöïc söï tröø khi chuùng ta chöùng toû ñöôïc khaû naêng phaùt trieån moät heä thoáng kinh teá coâng baèng hôn. Nhö Ñöùc Giaùo Hoaøng Benedict XVI cho bieát caùch ñaây möôøi naêm trong Thoâng ñieäp Caritas in Veritate (Baùc AÙi Trong Chaân Lyù), "Ñeå chieán thaéng tình traïng chaäm phaùt trieån, ñoøi hoûi phaûi coù caùc haønh ñoäng khoâng nhöõng nhaèm caûi thieän nhöõng giao dòch döïa treân vieäc trao ñoåi qua laïi vaø thieát laäp nhöõng cô caáu phuïc vuï phuùc lôïi chung, nhöng nhaát laø phaûi töø töø môû ra ôû taàm voùc toaøn caàu nhöõng hình thöùc hoaït ñoäng kinh teá ñöôïc ñaùnh daáu baèng tính nhöng khoâng vaø hieäp thoâng" (soá 39).
4. Hoøa bình, moät haønh trình chuyeån ñoåi sinh thaùi
"Neáu vieäc hieåu sai nhöõng nguyeân taéc cuûa chính chuùng ta, ñoâi khi ñöa chuùng ta ñeán vieäc bieän minh cho nhöõng ñoái xöû taøn teä vôùi töï nhieân, hay haønh xöû nhö chuû nhaân oâng treân saùng taïo, hay gaây chieán tranh, baát coâng vaø nhöõng haønh vi baïo löïc; thì ngöôøi tín höõu chuùng ta caàn nhaän ra raèng khi laøm nhö theá chuùng ta ñaõ baát trung vôùi kho taøng khoân ngoan maø chuùng ta ñöôïc keâu goïi baûo veä vaø baûo toàn." [8]
Ñoái maët vôùi haäu quaû cuûa söï thuø ñòch cuûa chuùng ta ñoái vôùi ngöôøi khaùc, söï thieáu toân troïng ñoái vôùi ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta hay vieäc khai thaùc böøa baõi taøi nguyeân thieân nhieân - coi ñoù ñôn thuaàn laø moät nguoàn lôïi tröôùc maét, baát keå coäng ñoàng ñòa phöông, thieän ích chung vaø töï nhieân - chuùng ta caàn moät söï hoaùn caûi veà sinh thaùi. Thöôïng Hoäi Ñoàng gaàn ñaây veà Vuøng Amazon thuùc ñaåy chuùng ta thöïc hieän moät cuoäc ñoåi môùi caáp baùch veà moái quan heä hoøa bình giöõa caùc coäng ñoàng vaø ñaát ñai, giöõa hieän taïi vaø quaù khöù, giöõa kinh nghieäm vaø hy voïng.
Haønh trình hoøa giaûi naøy cuõng keâu goïi laéng nghe vaø suy ngaãm veà theá giôùi maø Thieân Chuùa ñaõ ban cho chuùng ta nhö moät aân suûng ñeå laøm thaønh ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta. Thaät vaäy, taøi nguyeân thieân nhieân, caùc hình thöùc ña daïng cuûa cuoäc soáng vaø caû traùi ñaát ñaõ ñöôïc giao phoù cho chuùng ta "caøy caáy vaø canh giöõ" (St 2:15), cho caû caùc theá heä töông lai, thoâng qua söï tham gia coù traùch nhieäm vaø tích cöïc cuûa taát caû moïi ngöôøi. Chuùng ta caàn thay ñoåi caùch chuùng ta suy nghó vaø nhìn nhaän moïi thöù, vaø trôû neân côûi môû hôn ñeå gaëp gôõ ngöôøi khaùc vaø chaáp nhaän hoàng aân cuûa taïo hoùa, phaûn aùnh veû ñeïp vaø thöôïng trí cuûa Ñaáng Taïo Döïng neân noù.
Taát caû ñieàu naøy mang laïi cho chuùng ta ñoäng löïc saâu saéc hôn vaø moät caùch theá môùi ñeå soáng trong ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta, ñeå chaáp nhaän söï khaùc bieät giöõa chuùng ta, ñeå toân troïng vaø toân vinh cuoäc soáng maø chuùng ta ñaõ nhaän laõnh vaø chia seû, vaø ñeå tìm kieám caùc ñieàu kieän soáng vaø nhöõng moâ hình cuûa xaõ hoäi uûng hoä söï thaêng hoa khoâng ngöøng trong cuoäc soáng vaø söï phaùt trieån thieän ích chung cuûa caû gia ñình nhaân loaïi.
Söï chuyeån ñoåi sinh thaùi maø chuùng ta ñöôïc môøi goïi seõ ñöa chuùng ta ñeán moät caùch nhìn môùi veà cuoäc soáng, khi chuùng ta xem xeùt söï quaûng ñaïi cuûa Ñaáng Taïo Hoùa ñaõ ban cho chuùng ta traùi ñaát vaø keâu goïi chuùng ta chia seû noù trong nieàm vui vaø söï ñieàu ñoä. Söï chuyeån ñoåi naøy phaûi ñöôïc hieåu moät caùch tích hôïp, nhö moät söï chuyeån hoùa caùch thöùc chuùng ta lieân heä vôùi caùc anh chò em cuûa chuùng ta, vôùi nhöõng sinh vaät khaùc, vôùi thieân nhieân trong taát caû söï ña daïng phong phuù cuûa noù vaø vôùi Ñaáng Taïo Hoùa laø nguoàn goác vaø nguoàn maïch cuûa moïi söï soáng. Ñoái vôùi Kitoâ höõu, noù ñoøi hoûi raèng "nhöõng aûnh höôûng cuûa cuoäc gaëp gôõ cuûa hoï vôùi Chuùa Gieâsu Kitoâ trôû neân toû töôøng trong moái quan heä cuûa hoï vôùi theá giôùi xung quanh". [9]
5. "Chuùng ta coù ñöôïc taát caû nhöõng gì chuùng ta hy voïng" [10]
Haønh trình hoøa giaûi keâu goïi söï kieân nhaãn vaø tin töôûng. Hoøa bình seõ khoâng coù ñöôïc tröø khi noù ñöôïc hy voïng.
Tröôùc heát, ñieàu naøy coù nghóa laø tin vaøo khaû naêng coù hoøa bình, tin raèng nhöõng ngöôøi khaùc cuõng caàn ñeán hoøa bình nhö chuùng ta. ÔÛ ñaây chuùng ta coù theå tìm thaáy caûm höùng trong tình yeâu maø Thieân Chuùa daønh cho moãi ngöôøi chuùng ta: moät tình yeâu giaûi thoaùt, voâ haïn, nhöng khoâng vaø khoâng meät moûi.
Sôï haõi thöôøng laø moät nguoàn goác gaây ra xung ñoät. Vì vaäy, ñieàu quan troïng laø phaûi vöôït qua noãi sôï haõi cuûa con ngöôøi vaø thöøa nhaän raèng chuùng ta laø nhöõng ñöùa treû tuùng quaãn trong maét cuûa Ñaáng yeâu thöông chuùng ta vaø chôø ñôïi chuùng ta, nhö ngöôøi cha cuûa ñöùa con hoang ñaøng (x. Lc 15: 11-24). Vaên hoùa gaëp gôõ huynh ñeä phaù vôõ vaên hoùa xung ñoät. Noù laøm cho moïi cuoäc gaëp gôõ trôû thaønh moät khaû naêng vaø moät aân suûng töø tình yeâu quaûng ñaïi cuûa Chuùa. Noù daãn chuùng ta vöôït ra khoûi giôùi haïn cuûa nhöõng chaân trôøi heïp hoøi vaø khoâng ngöøng khuyeán khích chuùng ta soáng trong tình huynh ñeä phoå quaùt, nhö con cuûa cuøng moät Cha treân trôøi.
Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi theo Chuùa Kitoâ, cuoäc haønh trình naøy cuõng ñöôïc naâng ñôõ nhôø bí tích Hoøa giaûi, ñöôïc Chuùa ban cho ñeå xaù giaûi toäi loãi cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ chòu pheùp Röûa. Bí tích naøy cuûa Giaùo Hoäi, laø bí tích canh taân caù nhaân vaø coäng ñoàng, thoâi thuùc chuùng ta daùn chaët caùi nhìn cuûa mình vaøo Chuùa Gieâsu, Ñaáng hoøa giaûi "Nhôø maùu Ngöôøi ñoå ra treân thaäp giaù, Thieân Chuùa ñaõ ñem laïi bình an cho moïi loaøi döôùi ñaát vaø muoân vaät treân trôøi." (Col 1:20). Noù ñoøi hoûi chuùng ta phaûi gaùc laïi moïi haønh vi baïo löïc trong suy nghó, lôøi noùi vaø haønh ñoäng, cho duø laø choáng laïi ngöôøi laân caän cuûa chuùng ta hay choáng laïi kyø coâng saùng taïo cuûa Chuùa.
AÂn suûng cuûa Thieân Chuùa, laø Cha chuùng ta, ñöôïc ban taëng nhö moät tình yeâu voâ ñieàu kieän. Nhaän ñöôïc söï tha thöù trong Chuùa Kitoâ, chuùng ta tieán ra ñeå trao bình an ñoù cho nhöõng ngöôøi nam nöõ trong thôøi ñaïi chuùng ta. Ngaøy qua ngaøy, Chuùa Thaùnh Thaàn thoâi thuùc trong chuùng ta nhöõng caùch suy nghó vaø noùi naêng coù theå khieán chuùng ta trôû thaønh nhöõng ngheä nhaân cuûa coâng lyù vaø hoøa bình.
Xin Thieân Chuùa cuûa hoøa bình ban pheùp laønh cho chuùng ta vaø ñeán phuø trôï chuùng ta.
Xin Meï Maria, Meï cuûa Hoaøng töû Hoøa bình vaø Meï cuûa taát caû caùc daân toäc treân traùi ñaát, ñoàng haønh vaø naâng ñôõ chuùng ta trong moãi böôùc treân haønh trình hoøa giaûi.
Vaø caàu xin cho taát caû nhöõng ngöôøi nam nöõ ñeán trong theá gian naøy coù theå traûi nghieäm moät cuoäc soáng hoøa bình vaø phaùt trieån ñaày ñuû lôøi höùa cuoäc soáng vaø tình yeâu trong traùi tim hoï.
Töø Vatican, ngaøy 8 thaùng 12 naêm 2019
+ Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ
- - - - - - - -
[1] Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâñíctoâ thöù 16, Thoâng ñieäp Spe Salvi - Ñöôïc cöùu roãi trong Hy Voïng (30 thaùng 11 naêm 2007), 1.
[2] Dieãn töø töôûng nieäm caùc naïn nhaân bom nguyeân töû taïi coâng vieân HypoCenter, Nagasaki, ngaøy 24 thaùng 11 naêm 2019.
[3] x. Baøi giaûng taïi Lampedusa, ngaøy 8 thaùng 7 naêm 2013.
[4] Dieãn töø veà Hoøa bình taïi Ñaøi töôûng nieäm Hiroshima, ngaøy 24 thaùng 11 naêm 2019.
[5] Coâng Ñoàng Chung Vatican II, Hieán cheá Muïc vuï Gaudium et Spes - Vui Möøng vaø Hy Voïng, 78.
[6] Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâñíctoâ thöù 16, Dieãn töø tröôùc caùc Hieäp hoäi Coâng nhaân Kitoâ YÙ, 27 thaùng 1 naêm 2006.
[7] Toâng Thö Baùt Thaäp Nieân (Octogesima Adveniens) cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI 14-05-1971, 24.
[8] Thoâng ñieäp Laudato Si '(24 thaùng 5 naêm 2015).
[9] Thöôïng daãn., 217.
[10] x.Thaùnh Gioan Thaùnh Giaù, Noche obscura, II, 21,8.
(Source: Holy See Press OfficeMessage of the Holy Father Francis for the celebration of the 53rd World Day of Peace (1 January 2020), 12.12.2019)