AÙnh neán Muøa Voïng
cho xaõ hoäi hieän ñaïi
AÙnh neán Muøa Voïng cho xaõ hoäi hieän ñaïi.
Khaéc Baù, SJ - CTV
Vatican (Vatican News 9-12-2019) - Ñôøi soáng xaõ hoäi hieän ñaïi ñöôïc ñaëc tröng bôûi söï oàn aøo, naùo nhieät, vaø voäi vaøng. OÀn aøo cuûa caõi vaõ, cuûa xe coä, cuûa nhaïc hoäi xaäp xình; naùo nhieät cuûa mua saém, cuûa tieäc tuøng, cuûa giaûi trí; vaø voäi vaõ trong caïnh tranh coâng vieäc, trong 'löôùt soùng' thoâng tin, trong gaëp gôõ thoaùng qua. Vui thì vui ñoù, nhöng nhòp soáng naøy cuõng coù nguy cô dìm con ngöôøi vaøo moät söï troáng traûi vaø coâ ñôn. Troáng traûi ngay giöõa oàn aøo, vaø coâ ñôn töø giöõa ñaùm ñoâng!
Ta töôûng raèng moät cuoäc soáng ñöôïc laáp ñaày bôûi söï nhoän nhòp thì seõ vui söôùng. Nhöng ta laàm, vì laém khi noù ñaåy ñöa ta troâi theo ñaùm ñoâng, maát huùt trong nhöõng cuoäc ñua tranh voäi vaõ hay nhöõng nhu caàu giaû taïo beà ngoaøi; vaø ta khoâng coù cô hoäi ñeå nhìn laïi caên tính hieän dieän töø noäi taâm cuûa mình, hay tìm thaáy nhöõng neàn taûng yù nghóa cho ñôøi soáng. Ta töïa nhö ñaùm luïc bình bò cuoán theo doøng nöôùc, öôùc ñöôïc neo ñaäu vaøo ñaâu ñoù moät luùc cuõng khoâng xong.
Chuùng ta töôûng thôøi Internet leân ngoâi thì con ngöôøi ñöôïc ngaäp traøn haïnh phuùc, vì ai cuõng coù cô hoäi chia seû, ai cuõng coù cô hoäi trình dieän chính mình caùch coâng khai vaø deã daøng ñöôïc ngöôøi khaùc bieát ñeán. Nhöng trong thöïc teá, noãi buoàn baõ vaø lo aâu coù khi laïi laán aùt caû nhöõng nieàm vui mình ñaõ töôûng töôïng. Söï soi moùi, leân aùn, chæ trích cuûa coäng ñoàng maïng xaõ hoäi coù theå ñoå leân ta baát cöù luùc naøo. Ta cuõng coù theå trôû thaønh tuø nhaân töø loái soáng aûo cuûa chính mình: nhieàu khi, moät bình luaän cuûa ai ñoù treân facebook cuõng chi phoái ñôøi ta, khieán ta phaûi khuoân theo yù muoán cuûa ngöôøi khaùc. Coù khi hoï chaúng coù yù gì, thaäm chí chaúng theøm nghó veà ta, nhöng ta laïi hình dung hoï ñang nghó theá naøy theá noï, roài vaát vaû eùp ñôøi mình phaûi chaïy loøng voøng theo söï töôûng töôïng ñoù.
Vì theá, ta maát phaàn lôùn thôøi gian ñeå tìm caùch khaúng ñònh caùi toâi cuûa mình trong doøng chaûy cuûa nhòp soáng bon chen naøy, baèng caùch tìm kieám phaàn coâng nhaän vaø chuù yù cuûa ngöôøi khaùc cho moãi haønh vi hieän dieän cuûa mình. Nhöng vì ai cuõng hoái haû chaïy theo nhu caàu ñoù, neân roát cuïc chaúng ai thöïc söï coøn giôø giaác vaø taâm trí ñeå chuù taâm ngöôøi khaùc, ñeå coâng nhaän cho ai, chaúng maáy ai thaät söï tìm thaáy neùt tónh taïi vaø an thaùi vôùi chính söï hieän dieän cuûa mình.
Giöõa moät theá giôùi naùo nhieät ñoù, aùnh neán Muøa Voïng laëng leõ noåi leân nhö moät lôøi môøi goïi daønh cho moïi ngöôøi, nhaéc hoï veà caùch hieän dieän chaân thöïc vôùi chính mình. Muøa Voïng, goác tieáng Latin laø adventus, nghóa laø 'ñeán', töùc chæ veà muøa cuûa ñôïi troâng, cuûa hy voïng. Ñeå dieãn taû yù nghóa ñoù, caùc nhaø thôø thöôøng ñaët boán ngoïn neán, moãi tuaàn thaép theâm moät ngoïn. AÙnh neán bieåu tröng cho moät söï canh thöùc, ñôïi chôø; vaø aùnh neán cuõng môøi goïi chuùng ta ñi vaøo moät söï an tónh, thinh laëng.
AÙnh saùng cuûa ngoïn neán seõ voâ nghóa, neáu noù chæ ñeå töï soi saùng vaø töï khoe chính mình. Khi ngoïn neán baét ñaàu chaùy, thì ñoù cuõng laø khôûi ñaàu cuûa söï taøn luïi nôi chính noù. Nhöng aùnh neán Muøa Voïng mang ñaày yù nghóa, vì noù aùm chæ vaø baùo hieäu söï ngöï ñeán cuûa Ñaáng laø nguoàn moïi aùnh saùng, Ñaáng xoa tan ñeâm toái gian traàn baèng aân suûng bình an vaø cöùu ñoä. Con ngöôøi cuõng vaäy: chuùng ta chæ thaáy söï hieän höõu cuûa mình coù yù nghóa neáu cuoäc soáng cuûa ta bieåu loä moät nieàm hy voïng cho chính mình vaø cho tha nhaân. Ñoù laø nieàm hy voïng veà moät cuøng ñích naøo ñoù vöôït treân hieän taïi cuûa chính mình. Chæ khi ta cho thaáy raèng ñôøi ngöôøi khoâng chæ bò ñoùng khung hay goùi geùm trong nhöõng nhu caàu vaät chaát, maø coøn coù ñieàu gì ñoù saâu hôn nöõa, cao hôn nöõa, ñaùng theo ñuoåi hôn nöõa, luùc ñoù ñôøi ta môùi thöïc söï coù nghóa.
Ngoïn neán Muøa Voïng cuõng laø bieåu töôïng cho söï aâm thaàm, khieâm haï vaø laëng leõ. AÙnh saùng töø ngoïn neán khoâng coù cöôøng ñoä lôùn vaø choùi chang nhö aùnh ñeøn ñieän, maø dòu daøng vaø neàn naõ nhö aùnh traêng. Nhöng chính neùt khieâm haï ñoù laïi coù söùc lay ñoäng taâm hoàn, gôïi leân moät söï aám cuùng vaø thaâm saâu ñeán kyø laï. Con ngöôøi chuùng ta caàn caûm neám nhöõng khoaûnh khaéc vaø khoâng gian laéng ñoïng, ñeå caûm nghieäm chieàu saâu cuûa cuoäc ñôøi naøy, ñeå thaáy ta ñang ñöôïc hieän dieän vôùi chính mình. Vì theá, töïa nhö aùnh neán, chuùng ta caàn moät möùc ñoä aâm thaàm vaø khieâm haï naøo ñoù, ñeå khoâng chæ mang laïi chieàu saâu cho loøng mình, maø coøn ñeå söûi aám cho taâm hoàn tha nhaân nöõa.
Caùc ngoïn neán Muøa Voïng khoâng ñöùng moät mình, maø keà caän vaø chaùy saùng beân nhau. Neáu chæ chaùy saùng moät mình, ngoïn neán trôû neân yeáu ôùt vaø thaät mong manh. Noù töï coâ laäp vaø coù theå bò thoåi gioù taét baát cöù luùc naøo. Nhöng khi chieáu saùng keà caän nhau, caùc ngoïn neân trôû thaønh bieåu töôïng cuûa moät tinh thaàn baát dieät. Chuùng ta cuõng vaäy. Ôn goïi laøm ngöôøi khoâng phaûi laø ñeå soáng moät mình, maø laø soáng chung vôùi nhau. Chính trong töông quan vôùi tha nhaân maø ta thaáy roõ hôn chính mình. Noùi theo kieåu trieát gia Levinas, chæ khi chuù yù vaøo tha nhaân, ñoái thoaïi vôùi tha nhaân, vaø töø nôi tha nhaân maø ñôøi ta ñöôïc xaây döïng, vaø ta môùi coù theå bieát mình laø ai. Vaø cuõng nhôø ñôøi soáng töông quan vôùi tha nhaân maø ta coù caûm thöùc khao khaùt veà moät söï quy tuï vaø keát hôïp vónh cöûu vöôït treân tình traïng hieän taïi.
Muøa Voïng ñaõ veà vaø Thieân Chuùa vaãn ñang ngoû lôøi vôùi ta ngay giöõa loøng cuûa moät cuoäc soáng ñaày oàn aøo, naùo nhieät vaø voäi vaõ. Ngaøi môøi goïi chuùng ta ñi vaøo hieän dieän vôùi chính mình, ñeå trong söï hieän dieän ñoù, ta thaät söï kinh nghieäm ñöôïc maàu nhieäm Nhaäp Theå, caûm nhaän ñöôïc söï hieän dieän ñaày sinh ñoäng cuûa Con Thieân Chuùa trong loøng ta, laáp ñaày nhöõng troáng vaéng vaø baát ñònh cuûa ta ngay giöõa cuoäc soáng naøy. Chính trong söï hieän dieän caùch tónh taïi vôùi chính mình ñoù maø ta môùi thaáy mình coù nhöõng 'neo ñaäu', nhöõng beán bôø, ñeå ta khoâng coøn quay quaét ñi tìm chính mình moät caùch voâ phöông höôùng, ñeå cuoäc soáng naøy khoâng bò troâi daït moät caùch voâ ích hay trôû neân troáng vaéng. Vaø cuõng chæ trong söï tónh taïi ñoù maø ta môùi ñuû söùc ñeå gaùnh vaùc nhöõng nieàm rieâng cuûa mình vaø cuûa tha nhaân trong cuoäc hieän höõu ñaày mong manh naøy.
AÙnh neán Muøa Voïng gôïi nhaéc cho chuùng ta con ñöôøng ñeå ñi vaøo loái hieän dieän nhö theá. Giöõa moät nhòp soáng oàn aøo, naùo nhieät vaø voäi vaõ, nhö aùnh neán, chuùng ta cuõng caàn coù nhöõng khoâng gian vaø thôøi gian nhaát ñònh cuûa tinh thaàn canh thöùc, ñôïi chôø. Töïa nhöõng caây neán Muøa Voïng, chuùng ta cuõng ñöôïc goïi môøi höôùng veà tha nhaân vaø chieáu saùng cho hoï baèng söùc soáng vaø coáng hieán cuûa mình. Söï ñôn sô, khieâm haï vaø laëng leõ cuûa aùnh neán cuõng laø baøi hoïc cho chuùng ta veà nhöõng ñieàu kieän caàn thieát ñeå taâm hoàn mình coù theå ñoùn nhaän ñöôïc maàu nhieäm Nhaäp Theå cuûa Ngoâi Lôøi, Ñaáng voán ñaõ laøm ngöôøi caùch hieàn laønh, khieâm nhöôøng, ñöôïc haï sinh vaøo theá giôùi trong laëng leõ. Chæ khi hieän dieän nhö vaäy, taâm hoàn ta môùi ñuû laëng vaø laéng ñeå caûm nhaän söï giao hoaø cuûa maàu nhieäm Giaùng Sinh, raèng Thieân Chuùa ñeán ñeå oâm aáp con ngöôøi, vaø ñeå con ngöôøi coù theå oâm aáp Thieân Chuùa.