Vatican News phoûng vaán

Ñöùc Toång Giuse Nguyeãn Naêng

Vatican News phoûng vaán Ñöùc Toång Giuse Nguyeãn Naêng.

Thöïc hieän: Vaên Yeân, SJ

Saøigoøn (Vatican News 7-12-2019) - Vatican News phoûng vaán Ñöùc Toång Giuse Nguyeãn Naêng.

Noäi dung phoûng vaán:

1. Con kính chaøo Ñöùc Toång. Thöa Ñöùc Toång, nhö moät thöôøng leä cuûa Toång Giaùo Phaän Saøi Goøn, caùc giaùm muïc tröôùc ñaây ñeàu laø ngöôøi mieàn Nam, Ñöùc Toång caûm nhaän theá naøo khi laø ngöôøi mieàn Baéc ñaàu tieân laøm giaùm muïc taïi Toång Giaùo Phaän Saøi Goøn?

- Kính chaøo cha vaø quyù vò thính giaû,

Ñuùng ñaây laø laàn ñaàu tieân moät ngöôøi goác mieàn Baéc laøm Toång giaùm muïc taïi Toång Giaùo Phaän Saøi Goøn moät thaønh phoá lôùn vaø quan troïng, ñöôïc coi nhö bieåu töôïng cuûa mieàn Nam. Tuy nhieân, toâi nghó ñaëc tính coát yeáu cuûa Giaùo hoäi laø coâng giaùo, laø môû roäng, khoâng ñoùng khung vaøo baát cöù giôùi haïn naøo. Nhöng vöôït leân treân moïi phaïm truø vaên hoùa, chuûng toäc, kinh teá hay xaõ hoäi.

Ngay töø naêm 1933, töùc laø caùch ñaây 86 naêm, vò giaùm muïc ñaàu tieân cuûa Vieät Nam, Ñöùc cha Gioan Baotixita Nguyeãn Baù Toøng, luùc ñoù ñang laøm cha sôû Taân Ñònh - moät hoï ñaïo lôùn cuûa Saøi Goøn, ñaõ ñöôïc boå nhieäm laøm giaùm muïc Phaùt Dieäm. Roài ñeán naêm 1945, moät vò khaùc laøm giaùm muïc Phaùt Dieäm laø Ñöùc cha Tañeâoâ Leâ Höõu Töø, laø moät linh muïc Chaâu Sôn, goác Quaûng Trò.

Baûn thaân toâi thì sau naêm 1954 gia ñình di cö vaøo Nam, ôû taïi Gia Kieäm. Luùc ñoù veà haønh chính thì thuoäc tænh Long Khaùnh coøn trong toå chöùc Giaùo hoäi thì thuoäc veà Toång Giaùo phaän Saøi Goøn. Cho neân naêm 1962, khi ñi tu thì toâi ñaõ vaøo tieåu chuûng vieän Saøi Goøn, laø chuûng sinh cuûa Toång Giaùo phaän Saøi Goøn. Maõi cho ñeán ngaøy 14 thaùng 10 naêm 1965, khi Toaø Thaùnh thieát laäp giaùo phaän Xuaân Loäc, luùc ñoù toâi môùi thuoäc veà Xuaân Loäc. Toâi ñaõ ôû tieåu chuûng vieän Saøi Goøn 8 naêm, töø naêm 1962 ñeán naêm 1970, ñaõ lôùn leân trong baàu khí vaên hoùa cuûa Saøi Goøn, haáp thuï söï ñaøo taïo töø caùc cha giaùo Saøi Goøn. Hôn nöõa, coù baïn beø, thaân nhaân, nhieàu ngöôøi soáng ôû Saøi Goøn, cho neân toâi thöôøng xuyeân ñöôïc gaëp gôõ.

Coù theå noùi Saøi Goøn ñoái vôùi toâi khoâng xa laï nhieàu laém. Dó nhieân laø toâi caàn phaûi hoïc hoûi nhieàu. Toâi tin töôûng coäng ñoaøn daân Chuùa cuõng saün saøng môû loøng ñoùn nhaän.

2. Trong kinh nghieäm 10 naêm giaùm muïc taïi Phaùt Dieäm, theo Ñöùc Toång, ñaâu laø nhöõng ñieàu quan troïng nhaát trong nhieäm vuï naøy?

- Thôøi gian ñaàu, khi môùi laøm giaùm muïc, toâi chæ thi haønh nhöõng nhieäm vuï cuûa giaùm muïc theo caùc nhu caàu khaùc nhau cuûa coäng ñoaøn daân Chuùa. Nhöng daàn daàn, khi toâi nhaän thaáy caàn phaûi ñònh höôùng cho caùc hoaït ñoäng muïc vuï, nhö Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ noùi: giaùm muïc coù luùc laø ngöôøi ñi tröôùc nhöng cuõng laø ngöôøi ñi cuøng vaø ñi sau daân Chuùa. Taïi Phaùt Dieäm, ñieàu quan troïng toâi nhaän thöùc ñöôïc laø vieäc ñaøo taïo caùc thaønh phaàn Daân Chuùa: linh muïc, tu só, giaùo daân. Trong thôøi gian daøi, trong boái caûnh lòch söû, xaõ hoäi ñaëc thuø, Giaùo hoäi gaëp khoù khaên vaø haïn cheá, cho neân vieäc ñaøo taïo ñaõ bò giôùi haïn veà nhieàu maët. Dó nhieân luùc ban ñaàu, nhieàu nhaø thôø, nhaø nguyeän, nhaø xöù, nhaø giaùo lyù ñaõ xuoáng caáp, neân vieäc tu söûa hoaëc xaây môùi caùc cô sôû vaät chaát laø ñieàu caáp baùch. Tuy nhieân, öu tieân vaãn laø vieäc ñaøo taïo con ngöôøi moïi thaønh phaàn: linh muïc, tu só, giaùo daân, vaø veà moïi phöông dieän: giaùo lyù, kieán thöùc Kinh Thaùnh, phuïng vuï, ñôøi soáng ñöùc tin, veà caàu nguyeän, tu ñöùc, veà hoaït ñoäng toâng ñoà, baùc aùi.

Baây giôø, dó nhieân vieäc ñaøo taïo vaãn laø quan troïng, laø neàn taûng. Nhöng hieän nay Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ nhaán maïnh tôùi söï hoaùn caûi muïc vuï theo ñònh höôùng Phuùc AÂm hoùa. Vì theá, giaùm muïc phaûi öu tö vaø thuùc ñaåy vieäc Phuùc AÂm hoaù, töùc laø vieäc truyeàn giaùo, Phuùc AÂm hoaù laø nhieäm vuï haøng ñaàu, laø söù vuï duy nhaát cuûa Giaùo hoäi.

Toâi thaáy coù hai ñieàu phaûi laøm. Moät laø caàn thuùc ñaåy giaùo daân daán thaân toâng ñoà trong moïi moâi tröôøng soáng: Phuùc AÂm hoùa moâi tröôøng. Nhaát laø ñoái vôùi thaønh phoá lôùn nhö Saøi Goøn, thì loái soáng cuûa ngöôøi daân coù taàm aûnh höôûng lôùn ñoái vôùi caû nöôùc. Neân caàn phaûi daán thaân nhieàu hôn ñeå laøm cho tinh thaàn Phuùc AÂm thaám nhuaàn vaøo loái soáng cuûa daân chuùng, ñeå bieán ñoåi vaø thaêng tieán xaõ hoäi. Ñeå ñöôïc nhö vaäy, caàn phaûi ñaøo taïo linh muïc, tu só, giaùo daân, ñeå thoâng truyeàn cho hoï höùng khôûi vaø loøng nhieät thaønh truyeàn giaùo. Nhöng tröôùc heát, chính ngöôøi ñi Phuùc AÂm hoùa caàn phaûi ñöôïc Phuùc AÂm hoùa.

Coâng vieäc thöù hai laø vieäc truyeàn giaùo cho löông daân, ad gentes. Taïi Saøi Goøn, caùc Ñöùc cha tieàn nhieäm ñaõ môû moät soá giaùo ñieåm, cuõng coøn nhieàu khoù khaên laém. Caùc giaùo ñieåm laø caàn thieát, caàn phaûi thöïc hieän, ñeå laøm cho söï hieän dieän höõu hình cuûa Giaùo hoäi coù theå chieáu toûa Phuùc AÂm vaø quy tuï nhöõng anh chò em chöa bieát Chuùa.

3. Vaán ñeà di daân laø moät trong nhöõng maûng muïc vuï lôùn cuûa Vieät Nam laãn theá giôùi. Ñöùc Toång ñaõ ôû Phaùt Dieäm vaø nay vaøo Saøi Goøn, moät nôi laø di cö ñi vaø moät nôi laø di cö ñeán, Ñöùc Toång coù öu tö gì vaø coù nhöõng ñöôøng höôùng naøo cho vaán ñeà muïc vuï di daân naøy?

- Di daân laø vaán ñeà phöùc taïp. Di daân laø moät hieän töôïng toaøn caàu ñaõ goùp phaàn phaùt trieån xaõ hoäi. Trong hai ba chuïc naêm tröôùc ñaây, nhieàu ngöôøi ñaõ rôøi queâ höông ñeå ñeán laøm vieäc vaø hoïc taäp taïi caùc thaønh phoá lôùn. Noù ñeå laïi moät khoaûng troáng lôùn nôi caùc thoân laøng vaø nôi caùc giaùo xöù. Rieâng taïi Saøi Goøn, coù khoaûng naêm trieäu ngöôøi di daân. Hieän nay, duø vaãn coøn moät soá rôøi boû queâ höông nhöng khoâng coøn hieän töôïng oà aït nhö nhieàu naêm tröôùc ñaây nöõa. Nhieàu ngöôøi ñaõ coù cuoäc soáng oån ñònh vaø thaønh coâng, goùp phaàn tích cöïc cho söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi vaø Giaùo hoäi. Nhöng ñoàng thôøi, hieän töôïng di daân cuõng ñaõ gaây ra nhieàu heä luïy ñau thöông cho caùc caù nhaân, cho gia ñình vaø xaõ hoäi.

Rieâng ñoái vôùi ngöôøi Coâng giaùo, haøng naêm Giaùo phaän Phaùt Dieäm toå chöùc ngaøy gaëp maët taïi Saøi Goøn vaø Haø Noäi, quy tuï khoaûng 2-3 ngaøn anh chò em goác Phaùt Dieäm. Chuùng toâi ñeán ñeå gaëp gôõ, ñoäng vieân, chia seû vaø höôùng daãn ñôøi soáng ñöùc tin. Thöïc ra, coâng vieäc chæ mang tính bieåu töôïng nhieàu hôn. Chuùng toâi muoán noùi leân taám loøng cuûa muïc töû ñoái vôùi ñoaøn chieân ñi xa, chöù thöïc ra khoâng giuùp hoï ñöôïc gì nhieàu.

Chuùng toâi mong öôùc vaø keâu goïi caùc gia ñình Coâng giaùo neân tìm coâng vieäc taïi moät nôi ôû gaàn nhaø thôø, ñeå ñöôïc chaêm soùc muïc vuï toát hôn. Soáng xa nhaø thôø, xa linh muïc, xa coäng ñoaøn giaùo xöù, hoï seõ thieáu söï chaêm soùc naâng ñôõ khoâng nhöõng veà ñöùc tin maø caû veà taâm lyù vaø nhöõng nhu caàu haøng ngaøy nöõa. Vì theá, tröôùc khi anh chò em ñi xa, chuùng toâi khuyeân ho# neân ñeán gaëp caùc cha xöù taïi queâ höông, ñeå ñöôïc chöùng nhaän vaø giôùi thieäu cho caùc cha taïi nôi maø mình seõ ñeán. Nhôø söï giôùi thieäu naøy, caùc gia ñình Coâng giaùo ñi ñeán ñaâu cuõng hoäi nhaäp deã daøng vaøo nôi mình ñang soáng.

4. Thöa Ñöùc Toång, naêm 2019 vöøa qua Giaùo Hoäi Vieät Nam choïn laø naêm ñoàng haønh vôùi nhöõng gia ñình gaëp khoù khaên, Giaùo phaän Phaùt Dieäm ñaõ trieån khai chuû ñeà naøy nhö theá naøo? Toaø aùn hoân phoái giaùo phaän aùp duïng toâng huaán Amoris Laetitia nhö theá naøo?

- Trong 3 naêm vöøa qua thì Giaùo hoäi Vieät Nam theo ñuoåi keá hoaïch muïc vuï gia ñình. Naêm 2019 Giaùo hoäi Vieät Nam nhaán maïnh ñeán vieäc ñoàng haønh vôùi caùc gia ñình ñang gaëp khoù khaên. Gia ñình khoù khaên tröôùc heát laø gia ñình di daân hoaëc laø caùc caëp hoân nhaân khaùc ñaïo, nhöng ñaëc bieät nhaát laø caùc gia ñình ñang coù nguy cô ñoå vôõ hoaëc ñaõ ñoå vôõ.

Taïi Giaùo phaän Phaùt Dieäm, con soá caùc caëp hoân nhaân ly dò hoaëc ly thaân caøng ngaøy caøng taêng nhieàu. Tröôùc heát chuùng ta caàn phaûi phoøng ngöøa taän goác. Cho neân caàn phaûi giuùp cho caùc gia ñình hieåu vaø soáng ôn goïi hoân nhaân theo ñuùng yù ñònh cuûa Thieân Chuùa.

Chuû ñeà cuûa hai naêm tröôùc ñaây - 2017 laø chuaån bò cho ngöôøi treû böôùc vaøo ñôøi soáng hoân nhaân; roài 2018 ñoàng haønh vôùi caùc gia ñình treû - hai naêm tröôùc ñaõ ñem laïi keát quaû raát toát. Chính baûn thaân toâi cuõng ñaõ coù nhieàu cuoäc gaëp gôõ caùc gia ñình hoaëc caùc baïn treû ñeå höôùng daãn anh chò em soáng ñôøi hoân nhaân haïnh phuùc, thaùnh thieän.

Coøn ñoái vôùi caùc gia ñình ñang gaëp khuûng hoaûng, vai troø cuûa caùc linh muïc chính xöù laø raát quan troïng. Caùc ngaøi quan taâm ñeán thaêm vieáng, theo doõi ñeå giuùp hoï caàu nguyeän vaø saùm hoái, hoøa giaûi, tìm caùch thaùo gôõ nhöõng khoù khaên. Ngoaøi ra, coøn coù caùc linh muïc chuyeân traùch muïc vuï gia ñình, ñeán gaëp gôõ caùc ñoâi hoân nhaân ñang khuûng hoaûng, ñeå tìm hieåu, naâng ñôõ vaø hoøa giaûi. Cuõng coù nhöõng tröôøng hôïp thaønh coâng, nhöng nhieàu khi khoâng coù keát quaû.

Trong toâng huaán Nieàm Vui Tình Yeâu, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ môøi goïi caàn phaân ñònh töøng tröôøng hôïp, ñeå coù moät giaûi phaùp cuûa loøng thöông xoùt cho ñuùng tröôøng hôïp hoân nhaân ñoå vôõ. Toøa AÙn Hoân Phoái cuûa giaùo phaän trong thôøi gian qua chæ coù nhöõng noá thoâng thöôøng ñöôïc giaûi quyeát theo caùc nguyeân taéc cuûa giaùo luaät. Tuy nhieân chuùng toâi luoân ñaët öu tieân cho giaûi phaùp thieâng lieâng vaø muïc vuï.

Nhöõng ngöôøi ñaõ ly dò vaãn ñöôïc môøi goïi tham döï phuïng vuï vaø caùc sinh hoaït khaùc trong giaùo xöù. Coäng ñoaøn giaùo xöù luoân caàu nguyeän khích leä chöù khoâng loaïi tröø hoï. Rieâng veà phía bò boû, vì hoï khoâng chuû ñoäng caét ñöùt giao öôùc hoân nhaân, neân hoï vaãn ñöôïc môøi goïi thoáng hoái vaø röôùc leã. Tuy nhieân, chuùng ta caàn quan taâm nhieàu hôn nöõa ñeán caùc gia ñình anh chò em ñang gaëp khoù khaên.

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page