Gôïi yù muïc vuï naêm 2020:
Muïc Vuï Giôùi Treû
Baøi 01: "Caùc Con Laø Hieän Taïi Cuûa Thieân Chuùa"
Gôïi yù muïc vuï naêm 2020 - Muïc Vuï Giôùi Treû.
Baøi
01: "Caùc Con Laø Hieän Taïi Cuûa Thieân Chuùa"
Ñoàng Haønh vôùi Ngöôøi Treû - Muïc Vuï Giôùi Treû 2020. |
Trong tinh thaàn AÙ Ñoâng "tu thaân, teà gia, trò quoác", Giaùo hoäi Vieät Nam ñaõ ñeà ra höôùng ñi muïc vuï giôùi treû cho ba naêm 2020 - 2022 vôùi nhöõng ñieåm nhaán laàn löôït laø: ñoàng haønh vôùi ngöôøi treû höôùng tôùi söï tröôûng thaønh toaøn dieän; ñoàng haønh vôùi ngöôøi treû trong ñôøi soáng gia ñình; vaø ñoàng haønh vôùi ngöôøi treû trong ñôøi soáng Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi. Höôùng muïc vuï ñoù cuõng xuaát phaùt töø quan ñieåm nhaân hoïc Kitoâ giaùo: con ngöôøi laø moät höõu theå trong thôøi gian, soáng vôùi ba chieàu kích khoâng theå taùch rôøi: hoàn vaø xaùc thoáng nhaát, khaùc bieät tính duïc nam - nöõ, vaø töông quan xaõ hoäi giöõa caù nhaân - coäng ñoàng; ñöôïc taïo döïng theo hình aûnh cuûa Thieân Chuùa trong Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Con moät Thieân Chuùa. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ noùi: "chuùng ta khoâng theå chæ noùi raèng ngöôøi treû laø töông lai cuûa theá giôùi. Hoï laø hieän taïi cuûa theá giôùi; hoï goùp phaàn laøm cho theá giôùi ñöôïc phong phuù. Ngöôøi treû khoâng coøn laø treû con, hoï ôû trong giai ñoaïn baét ñaàu ñaûm nhaän nhöõng traùch nhieäm, khi cuøng vôùi ngöôøi lôùn tham gia vaøo vieäc phaùt trieån gia ñình, xaõ hoäi vaø Hoäi Thaùnh" (Christus vivit (CV) 64).
Taâm hoàn ngöôøi treû laø "ñaát thaùnh"
Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm muïc Theá giôùi 2018 vöøa qua nhìn nhaän, trong quaù khöù cuõng nhö hieän nay, caùc tín höõu trong Hoäi Thaùnh khoâng phaûi bao giôø cuõng coù thaùi ñoä nhö Ñöùc Gieâsu, thay vì saün saøng laéng nghe chuùng ta laïi coù khuynh höôùng ñöa ra nhöõng caâu traû lôøi coù saün vaø ñeà nghò nhöõng caùch nghó saün, maø khoâng ñeå ngöôøi treû ñaët ra nhöõng caâu hoûi môùi meû. Hoäi Thaùnh neáu bieát môû loøng "aân caàn laéng nghe ngöôøi treû, nieàm thaáu caûm naøy seõ laøm cho Hoäi Thaùnh neân phong phuù, vì cho pheùp ngöôøi treû mang laïi ñieàu gì ñoù cho coäng ñoàng, ví laéng nghe giuùp coäng ñoàng nhaän ra nhöõng khuynh höôùng môùi vaø bieát ñaët ra cho mình nhöõng caâu hoûi môùi" (CV 65).
Trong khi ñoàng haønh vaø höôùng daãn ngöôøi treû, ngöôøi lôùn ñöøng ñeå mình rôi vaøo nguy cô döïng neân moät baûn lieät keâ nhöõng vaáp vaùp, nhöõng thaát baïi cuûa ngöôøi treû, toû ra mình coù taøi trong vieäc tìm ra nhöõng ñieåm tieâu cöïc vaø nguy hieåm. Thaùi ñoä ñoù daãn ñeán heä quaû caøng xa caùch, ít gaàn guõi, ít hoã trôï nhau hôn. Muïc töû, ngöôøi höôùng daãn, vaø caùc ngöôøi cha ngöôøi meï saùng suoát laø keû ñi tìm ra ñöôïc ngoïn löûa coøn chaùy leo leùt, caây saäy bò daäp (x. Is 42,3) nhöng chöa bò beû gaõy. Ñoù laø khaû naêng tìm thaáy con ñöôøng maø ngöôøi khaùc chæ thaáy böùc töôøng ñöôøng cuøng, laø taøi naêng nhaän ra tieàm löïc ôû nôi maø ngöôøi khaùc chæ thaáy hieåm hoïa. "Caùi nhìn cuûa Thieân Chuùa Cha laø caùi nhìn traân troïng vaø nuoâi döôõng nhöõng haït gioáng thieän haûo ñaõ ñöôïc gieo trong taâm hoàn ngöôøi treû. Vì vaäy taâm hoàn cuûa moãi ngöôøi treû phaûi ñöôïc xem laø "ñaát thaùnh", nôi mang caùc haït gioáng söï soáng thaàn linh; chuùng ta phaûi "côûi giaøy ra" ñeå coù theå ñeán gaàn vaø ñi saâu vaøo Maàu Nhieäm" (CV 67). Nôi ngöôøi treû coù theå coù nhieàu va vaáp, thaát baïi vaø nhöõng kyù öùc buoàn haèn saâu trong taâm hoàn, coù caû nhöõng thöông tích tinh thaàn, töùc laø söùc naëng cuûa nhöõng loãi laàm ñaõ phaïm, cuûa maëc caûm toäi loãi sau khi phaïm sai laàm. Nhöng giöõa nhöõng thaäp giaù ngöôøi treû ñang vaùc laáy naøy, coù Ñöùc Gieâsu ñang soáng ôû ñoù cho hoï tình baïn, nieàm an uûi vaø ñoàng haønh coù söùc chöõa laønh. Coøn Hoäi Thaùnh muoán trôû neân laø khí cuï cuûa Ñöùc Gieâsu treân con ñöôøng naøy (hieäp haønh), con ñöôøng daãn ñeán phuïc hoài noäi taâm vaø bình an cho taâm hoàn.
Ba ñeà taøi lôùn veà ngöôøi treû
Hoäi Thaùnh caàn quan taâm ñeán caùc moái quan taâm cuûa caùc ngöôøi treû ngaøy nay. Ñöùc Thaùnh Cha ñeà ra toùm löôïc ba ñeà taøi lôùn sau ñaây maø haàu heát caùc ngöôøi treû haèng quan taâm: theá giôùi kyõ thuaät soá, di daân, vaø moïi hình thöùc laïm duïng ngöôøi treû.
Theá giôùi kyõ thuaät soá laø ñaëc tröng cuûa theá giôùi hoâm nay. Thöôøng, haèng ngaøy coù raát nhieàu ngöôøi ñang trieàn mieân ñaém chìm trong theá giôùi aáy. Internet vaø caùc maïng xaõ hoäi ñaõ taïo ra moät caùch thöùc môùi ñeå truyeàn thoâng vaø thieát laäp töông quan. Caùc trang maïng ñang taïo neân moät cô hoäi ñaëc bieät ñeå ñoái thoaïi, gaëp gôõ vaø trao ñoåi vôùi nhau, cuõng nhö ñeå tieáp caän thoâng tin vaø tri thöùc. "Taïi nhieàu quoác gia, Internet vaø caùc maïng xaõ hoäi giôø ñaây laø nôi khoâng theå thieáu ñeå tieáp caän giôùi treû vaø môøi goïi hoï tham gia, ñaëc bieät vaøo nhöõng saùng kieán vaø hoaït ñoäng muïc vuï" (CV 87). Nhöng cuõng nhö moïi thöïc taïi nhaân vaên khaùc, noù cuõng coù nhöõng giôùi haïn vaø khieám khuyeát. Laøm sao ñeå ñöøng laãn loän giöõa truyeàn thoâng vaø giao tieáp hoaøn toaøn "aûo". "Theá giôùi kyõ thuaät soá cuõng laø moät khoâng gian ñaày coâ ñôn, thao tuùng, khai thaùc vaø baïo löïc, ñeán cöïc ñieåm laø tröôøng hôïp caùc trang web ñen. Caùc phöông tieän truyeàn thoâng kyõ thuaät soá coù theå khieán moïi ngöôøi bò leä thuoäc, coâ laäp vaø maát daàn söï tieáp xuùc vôùi ñôøi soáng thöïc teá cuï theå, vaø nhö theá chuùng caûn trôû söï phaùt trieån cuûa caùc moái quan heä ñích thöïc giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi" (CV 88).
Ngöôøi treû hoâm nay phaûi ñi tìm vaø khaúng ñònh tính caùch cuûa mình ñang khi ñöông ñaàu vôùi moät thaùch ñoá môùi: ñoù laø vieäc töông taùc vôùi moät theá giôùi thöïc vaø aûo ôû ñoù hoï böôùc vaøo moät mình, nhö böôùc vaøo moät luïc ñòa xa laï.
Hieän töôïng di daân. Nhieàu ngöôøi treû bò aûnh höôûng bôûi hieän töôïng naøy, caû maët tích cöïc laãn tieâu cöïc. Caùc cuoäc di daân coù theå dieãn ra trong cuøng moät quoác gia hay giöõa caùc quoác gia khaùc nhau. Ñeà taøi naøy chuùng ta caàn suy nghó vaø baøn ñeán saâu roäng hôn ôû moät luùc khaùc. Duø sao di daân "nhaéc chuùng ta nhôù laïi thaân phaän cuûa nhöõng keû tin thuôû ban ñaàu, ñoù laø thaân phaän "ngoaïi kieàu vaø löõ khaùch treân maët ñaát" (Dt 11,13)" (CV 91)
Chaám döùt moïi hình thöùc laïm duïng. Tai hoïa laïm duïng treû vò thaønh nieân laø moät hieän töôïng phoå bieán trong taát caû caùc neàn vaên hoùa vaø xaõ hoäi, ñaëc bieät laø ngay trong caùc gia ñình vaø trong nhieàu toå chöùc; taàm möùc lan roäng cuûa noù ñöôïc phaùt hieän chuû yeáu "nhôø vaøo söï thay ñoåi trong tính nhaïy caûm cuûa coâng luaän". "Hieän töôïng naøy nhan nhaûn trong xaõ hoäi nhöng cuõng lieân quan ñeán Hoäi Thaùnh vaø laø moät trôû ngaïi nghieâm troïng cho söù vuï truyeàn giaùo cuûa Hoäi Thaùnh. Maëc duø lan roäng trong xaõ hoäi, nhöng khi xaûy ra trong Giaùo hoäi, noù caøng loä ra tính quaùi gôû, vaø trong côn giaän döõ chính ñaùng cuûa moïi ngöôøi, Hoäi Thaùnh nhìn thaáy söï phaûn chieáu côn thònh noä cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng bò phaûn boäi vaø xuùc phaïm" (CV 96). Coù nhieàu loaïi laïm duïng khaùc nhau: laïm duïng quyeàn löïc, laïm duïng kinh teá, laïm duïng löông taâm, laïm duïng tình duïc. Hoäi Thaùnh thaáy caàn phaûi xoùa saïch nhöõng hình thöùc thöïc thi quyeàn bính taïo ñieàu kieän cho söï laïm duïng, vaø phaûi choáng laïi tinh thaàn thieáu traùch nhieäm vaø thieáu minh baïch voán ñaõ daãn ñeán nhieàu tröôøng hôïp laïm duïng. Chuû nghóa giaùo só trò laø moät caùm doã thöôøng xuyeân cuûa caùc linh muïc, caùc vò "coi thöøa taùc vuï ñaõ laõnh nhaän nhö quyeàn löïc ñeå söû duïng, chöù khoâng phaûi laø moät söï phuïc vuï nhöng khoâng vaø quaûng ñaïi maø mình phaûi coáng hieán" (CV 98).
Caâu hoûi gôïi yù suy tö vaø thaûo luaän
1. Ngöôøi treû trong coäng ñoaøn giaùo hoäi ñòa phöông cuûa baïn tham gia ñôøi soáng vaø hoaït ñoäng toâng ñoà nhö theá naøo?
2. Giaùo xöù cuûa anh chò ñaõ quan taâm tôùi möùc naøo ñeán caùc vaán ñeà trong ba vaán ñeà lôùn neâu treân. Ñaõ coù chöông trình haønh ñoäng gì?
Ñöùc Cha Louis Nguyeãn Anh Tuaán