Toâng thö döôùi daïng töï saéc ADMIRABILE SIGNUM
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
veà yù nghóa vaø taàm quan troïng cuûa Caûnh Giaùng Sinh
Toâng thö döôùi daïng töï saéc ADMIRABILE SIGNUM cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ veà yù nghóa vaø taàm quan troïng cuûa Caûnh Giaùng Sinh.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Greccio (VietCatholic News 01-12-2019) - Luùc 15g15 ngaøy Chuùa Nhaät 1 thaùng 12 naêm 2019, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ khôûi haønh töø saân bay tröïc thaêng cuûa Vatican ñeå bay ñeán Greccio caùch Vatican 96km veà phía Baéc. Ñeán nôi luùc 15g45, ngaøi ñöôïc Ñöùc Cha Domenico Pompili, Giaùm Muïc giaùo phaän Rieti vaø Cha Francesco Rossi, beà treân doøng Phanxicoâ quaûn thuû ñeàn thôø Giaùng Sinh taïi Greccio ra ñoùn. Taïi ñeàn thôø naøy, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ kyù Toâng thö sau ñaây vaø truyeàn coâng boá trong toaøn Giaùo Hoäi ñeán taát caû caùc tín höõu Coâng Giaùo.
Döôùi ñaây laø baûn dòch sang tieáng Vieät:
Toâng thö döôùi daïng töï saéc
ADMIRABILE SIGNUM - DAÁU CHÆ TUYEÄT VÔØI
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
veà yù nghóa vaø taàm quan troïng cuûa Caûnh Giaùng Sinh
(Baûn dòch sang Vieät Ngöõ cuûa J.B. Ñaëng Minh An)
1. Hình aûnh laøm say meâ cuûa maùng coû Giaùng Sinh, raát thaân thöông ñoái vôùi daân Kitoâ, khoâng bao giôø ngöøng khôi daäy söï kinh ngaïc vaø suy tö trong loøng. Vieäc moâ taû söï ra ñôøi cuûa Chuùa Gieâsu töï noù laø moät lôøi coâng boá ñôn sô vaø vui möøng veà maàu nhieäm Nhaäp theå cuûa Con Thieân Chuùa. Caûnh Chuùa Giaùng Sinh gioáng nhö moät Tin möøng soáng ñoäng moïc leân töø caùc trang cuûa Kinh thaùnh. Khi chuùng ta suy ngaãm veà caâu chuyeän Giaùng Sinh, chuùng ta ñöôïc môøi tham gia vaøo moät cuoäc haønh trình taâm linh, kín muùc töø söï khieâm nhöôøng cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ trôû thaønh phaøm nhaân ñeå gaëp gôõ moïi ngöôøi nam nöõ. Chuùng ta nhaän ra raèng tình yeâu cuûa Ngaøi daønh cho chuùng ta quaù lôùn khi Ngöôøi trôû thaønh moät trong soá chuùng ta, ñeå ñeán löôït mình chuùng ta neân moät vôùi Ngöôøi.
Vôùi Thö naøy, toâi muoán khuyeán khích khoâng chæ truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa caùc gia ñình chuaån bò caûnh Giaùng Sinh vaøo nhöõng ngaøy tröôùc dòp leã, maø caû phong tuïc baøy trí caûnh Giaùng Sinh ôû nôi laøm vieäc, trong tröôøng hoïc, beänh vieän, nhaø tuø vaø caùc quaûng tröôøng thò traán. Trí töôûng töôïng tuyeät vôøi vaø söï saùng taïo luoân ñöôïc theå hieän trong vieäc söû duïng caùc vaät lieäu ña daïng nhaát ñeå taïo ra nhöõng kieät taùc nhoû cuûa thaåm myõ. Khi coøn nhoû, chuùng ta hoïc hoûi töø cha meï vaø oâng baø cuûa mình ñeå tieáp tuïc truyeàn thoáng haân hoan naøy, trong ñoù goùi goïn raát nhieàu loøng ñaïo ñöùc bình daân. Toâi hy voïng raèng phong tuïc naøy seõ khoâng bao giôø bò maát vaø baát cöù nôi naøo noù rôi vaøo tình traïng khoâng ñöôïc duøng ñeán, noù coù theå ñöôïc taùi khaùm phaù laïi vaø hoài sinh.
2. Treân taát caû, nguoàn goác cuûa maùng coû Giaùng Sinh ñöôïc tìm thaáy trong caùc chi tieát nhaát ñònh veà vieäc Chuùa Gieâsu ñöôïc sinh haï taïi Beâlem, nhö ñöôïc töôøng trình trong Tin Möøng. Thaùnh Söû Luca noùi ñôn giaûn raèng Ñöùc Maria "sinh con trai ñaàu loøng, laáy taõ boïc con, roài ñaët naèm trong maùng coû, vì hai oâng baø khoâng tìm ñöôïc choã trong nhaø troï." (Lc 2: 7). Bôûi vì Chuùa Gieâsu ñaõ ñöôïc ñaët trong maùng coû, caûnh Giaùng Sinh ñöôïc bieát ñeán ôû YÙ nhö moät presepe, töø chöõ praesepium trong tieáng Latinh, coù nghóa laø "maùng coû".
Ñeán vôùi theá giôùi naøy, Con Thieân Chuùa ñöôïc ñaët ôû nôi caùc ñoäng vaät ñöôïc cho aên. Coû trôû thaønh chieác giöôøng ñaàu tieân cuûa Ñaáng seõ töï maïc khaûi mình laø "baùnh töø trôøi xuoáng" (Ga 6:41). Thaùnh Augustinoâ, vaø caùc Giaùo Phuï khaùc, ñaõ raát caûm kích tröôùc hình aûnh bieåu töôïng naøy: "Ñöôïc ñaët trong maùng coû, Ngöôøi ñaõ trôû thaønh cuûa aên nuoâi soáng chuùng ta" (Baøi Giaûng 189, 4). Thaät vaäy, caûnh Giaùng Sinh gôïi leân moät soá maàu nhieäm trong cuoäc ñôøi cuûa Chuùa Gieâsu vaø ñöa caùc maàu nhieäm aáy gaàn guõi hôn vôùi cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa chuùng ta.
Nhöng chuùng ta haõy quay trôû laïi nguoàn goác cuûa maùng coû Giaùng Sinh raát quen thuoäc vôùi chuùng ta. Chuùng ta caàn töôûng töôïng mình ñang ôû thò traán nhoû Greccio cuûa YÙ, gaàn thaønh Rieti. Thaùnh Phanxicoâ ñaõ döøng laïi ôû ñoù, raát coù theå treân ñöôøng trôû veà töø Roâma, vaøo ngaøy 29 thaùng 11 naêm 1223, sau khi Ñöùc Giaùo Hoaøng Honorius III ñaõ chuaån y Luaät Doøng cuûa ngaøi. Tröôùc ñoù, Thaùnh Phanxicoâ ñaõ vieáng thaêm Thaùnh ñòa, cho neân caùc hang ñoäng ôû Greccio khieán ngaøi nhôù veà vuøng queâ Beâlem. Cuõng coù theå laø "Ngöôøi Ngheøo cuûa thaønh Assisi" ñaõ bò ñaùnh ñoäng tröôùc caùc böùc tranh khaûm trong ñeàn thôø Ñöùc Baø Caû ôû Roâma moâ taû söï ra ñôøi cuûa Chuùa Gieâsu, gaàn nôi, theo moät truyeàn thoáng coå kính, caùc taám goã cuûa maùng coû ñöôïc baûo toàn.
Taøi lieäu Phan sinh moâ taû chi tieát nhöõng gì ñaõ dieãn ra sau ñoù ôû Greccio. Möôøi laêm ngaøy tröôùc leã Giaùng Sinh, Thaùnh Phanxicoâ hoûi moät ngöôøi ñaøn oâng ñòa phöông teân laø Gioan giuùp ngaøi hieän thöïc hoùa mong muoán cuûa mình laø "mang ñeán trong cuoäc soáng nhöõng kyù öùc veà haøi nhi ñöôïc sinh haï ôû Beâlem, ñeå chöùng kieán caøng nhieàu caøng toát vôùi ñoâi maét cuûa chính thaân theå rieâng mình söï khoù chòu cuûa haøi nhi sô sinh, caùch Ngaøi ñöôïc ñaët naèm trong maùng coû, vaø caùch Ngaøi ñöôïc ñaët treân moät chieác giöôøng baèng coû, vôùi moät con boø vaø moät con löøa ñöùng caïnh". [1] Luùc ñoù, ngöôøi baïn trung thaønh cuûa Ngaøi ñaõ ñi ngay laäp töùc ñeå chuaån bò taát caû nhöõng gì thaùnh nhaân yeâu caàu. Vaøo ngaøy 25 thaùng 12, caùc tu só ñaõ tuoán ñeán Greccio töø nhieàu nôi khaùc nhau, cuøng vôùi nhöõng ngöôøi töø caùc trang traïi trong khu vöïc, laø nhöõng ngöôøi ñaõ mang hoa vaø ñuoác ñeán ñeå thaép saùng ñeâm thaùnh ñoù. Khi Thaùnh Phanxicoâ ñeán, ngaøi thaáy moät maùng coû ñaày coû khoâ, moät con boø vaø moät con löøa. Taát caû nhöõng ngöôøi coù maët ñaõ traûi nghieäm moät nieàm vui môùi khoâng theå dieãn taû ñöôïc tröôùc söï hieän dieän cuûa caûnh Giaùng Sinh. Sau ñoù, vò linh muïc ñaõ long troïng cöû haønh Bí tích Thaùnh Theå treân maùng coû, cho thaáy moái lieân keát giöõa vieäc Nhaäp theå cuûa Con Thieân Chuùa vaø Bí tích Thaùnh Theå. Taïi Greccio khoâng coù caùc böùc töôïng; caûnh Giaùng Sinh ñöôïc dieãn laïi vaø traûi nghieäm bôûi taát caû nhöõng ngöôøi coù maët. [2]
Ñaây laø caùch maø truyeàn thoáng cuûa chuùng ta ñaõ baét ñaàu: vôùi taát caû moïi ngöôøi tuï taäp trong nieàm vui xung quanh maùng coû, khoâng coù khoaûng caùch naøo giöõa söï kieän ban ñaàu vaø nhöõng ngöôøi chia seû trong maàu nhieäm aáy.
Thomas thaønh Celano, ngöôøi vieát tieåu söû ñaàu tieân cuûa Thaùnh Phanxicoâ, löu yù raèng caûnh Giaùng Sinh ñôn sô vaø caûm ñoäng naøy ñöôïc ñi keøm vôùi aân suûng laø moät thò kieán thaät kyø dieäu: moät trong nhöõng ngöôøi coù maët ñaõ nhìn thaáy Haøi nhi Gieâsu ñang naèm trong maùng coû. Töø caûnh Giaùng Sinh trong ñeâm Giaùng Sinh naêm 1223, "taát caû moïi ngöôøi trôû veà nhaø vôùi nieàm vui". [3]
3. Vôùi söï ñôn sô cuûa daáu chæ naøy, Thaùnh Phanxicoâ ñaõ thöïc hieän moät coâng cuoäc truyeàn giaùo vó ñaïi. Giaùo lyù cuûa ngaøi ñaõ chaïm ñeán con tim cuûa caùc Kitoâ höõu vaø cho ñeán hoâm nay vaãn tieáp tuïc ñöa ra moät phöông tieän ñôn sô nhöng chaân thöïc ñeå moâ taû veû ñeïp cuûa ñöùc tin chuùng ta. Thaät vaäy, nôi maø caûnh Giaùng Sinh ñaàu tieân ñöôïc dieãn laïi theå hieän vaø gôïi leân nhöõng tình caûm naøy. Greccio ñaõ trôû thaønh nôi aån naùu cho linh hoàn, moät ngoïn nuùi baûo veä ñöôïc bao truøm trong im laëng.
Taïi sao caûnh Giaùng Sinh laïi khôi daäy söï ngaïc nhieân nhö theá vaø khieán chuùng ta caûm ñoäng saâu saéc ñeán vaäy? Ñaàu tieân, bôûi vì noù cho thaáy tình yeâu dòu daøng cuûa Thieân Chuùa: Ñaáng taïo döïng vuõ truï ñaõ töï haï mình ñeå maëc laáy söï yeáu ñuoái cuûa chuùng ta. Hoàng aân söï soáng, trong taát caû maàu nhieäm cuûa noù, trôû neân kyø dieäu hôn khi chuùng ta nhaän ra raèng Con cuûa Ñöùc Maria laø nguoàn maïch vaø laø söï naâng ñôõ cho moïi söï soáng. Trong Chuùa Gieâsu, Chuùa Cha ñaõ ban cho chuùng ta moät ngöôøi anh em ñeán ñeå tìm kieám chuùng ta baát cöù khi naøo chuùng ta boái roái hoaëc laïc loái, moät ngöôøi baïn trung thaønh luoân ôû beân chuùng ta. Ngaøi ñaõ ban cho chuùng ta Con cuûa Ngöôøi, Ñaáng ñaõ tha thöù cho chuùng ta vaø giaûi thoaùt chuùng ta khoûi toäi loãi.
Vieäc baøi trí caûnh Giaùng Sinh trong nhaø giuùp chuùng ta laøm soáng laïi lòch söû cuûa nhöõng gì dieãn ra ôû Beâlem. Ñöông nhieân, caùc saùch Phuùc AÂm vaãn laø nguoàn ñeå chuùng ta hieåu vaø suy ngaãm veà söï kieän ñoù. Ñoàng thôøi, moâ taû cuûa söï kieän aáy nôi maùng coû giuùp chuùng ta töôûng töôïng ra khung caûnh naøy. Noù chaïm ñeán traùi tim cuûa chuùng ta vaø laøm cho chuùng ta ñi vaøo lòch söû cöùu ñoä nhö nhöõng ngöôøi ñöông thôøi cuûa moät söï kieän ñang soáng ñoäng vaø raát thaät trong moät loaït caùc boái caûnh lòch söû vaø vaên hoùa.
Moät caùch ñaëc bieät, keå töø thôøi ñieåm nguyeân thuûy baét ñaàu vôùi caùc tu só Phanxicoâ, caûnh Giaùng Sinh ñaõ môøi goïi chuùng ta "caûm nghieäm" vaø "ñoäng chaïm ñeán" söï ngheøo heøn maø Con Thieân Chuùa maëc laáy trong maàu nhieäm Nhaäp Theå. Noù giaùn tieáp hieäu trieäu chuùng ta böôùc theo Ngaøi treân con ñöôøng khieâm haï, ngheøo ñoùi vaø töï choái boû mình daãn töø maùng coû Beâlem ñeán thaäp giaù. Noù keâu môøi chuùng ta gaëp gôõ Ngaøi vaø phuïc vuï Ngaøi baèng caùch toû loøng thöông xoùt vôùi nhöõng anh chò em cuûa chuùng ta ñang quaãn baùch nhaát (x. Mt 25: 31-46).
4. Giôø ñaây, toâi muoán trình baøy caùc suy tö veà caùc yeáu toá khaùc nhau cuûa caûnh Giaùng Sinh ñeå chuùng ta caûm nhaän yù nghóa saâu saéc hôn cuûa chuùng. Ñaàu tieân, laø boái caûnh cuûa moät baàu trôøi ñaày sao ñöôïc bao boïc trong boùng toái vaø söï im laëng cuûa maøn ñeâm. Chuùng ta trình baøy ñieàu naøy khoâng chæ vì loøng trung thaønh vôùi caùc trình thuaät Tin Möøng, maø coøn vì giaù trò bieåu töôïng cuûa noù. Chuùng ta coù theå nghó veà taát caû nhöõng khoaûng thôøi gian trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta khi chuùng ta traûi qua boùng toái cuûa maøn ñeâm. Tuy nhieân, ngay caû khi ñoù, Thieân Chuùa khoâng boû rôi chuùng ta, nhöng Ngaøi vaãn coù ôû ñoù ñeå traû lôøi nhöõng caâu hoûi quan troïng cuûa chuùng ta veà yù nghóa cuûa cuoäc soáng. Toâi laø ai? Toâi töø ñaâu ñeán? Taïi sao toâi ñöôïc sinh ra vaøo thôøi ñieåm naøy trong lòch söû? Taïi sao toâi yeâu? Taïi sao toâi ñau khoå? Taïi sao toâi seõ cheát? Chính laø ñeå traû lôøi nhöõng caâu hoûi ñoù maø Thieân Chuùa ñaõ trôû thaønh phaøm nhaân. Söï gaàn guõi cuûa Ngaøi mang laïi aùnh saùng nôi coù boùng toái vaø chæ ñöôøng cho nhöõng ngöôøi soáng trong boùng toái cuûa khoå ñau (x. Lc 1, 79).
Cuõng ñaùng ñöôïc nhaéc ñeán laø nhöõng caûnh quan, laø moät phaàn trong caûnh Giaùng Sinh. Thöôøng thì chuùng bao goàm caùc taøn tích cuûa nhöõng ngoâi nhaø coå hoaëc caùc toøa nhaø, trong moät soá tröôøng hôïp thay theá hang Beâlem vaø trôû thaønh moät ngoâi nhaø cho Thaùnh gia. Nhöõng taøn tích naøy döôøng nhö ñöôïc laáy caûm höùng töø Truyeàn thuyeát Vaøng cuûa tu só Doøng Ña Minh Jacobus de Varagine soáng ôû theá kyû thöù möôøi ba, lieân quan ñeán moät nieàm tin ngoaïi giaùo raèng Ñeàn thôø Hoøa bình ôû Roâma seõ suïp ñoå khi moät Trinh nöõ haï sinh moät haøi nhi. Treân heát, nhöõng taøn tích laø daáu hieäu höõu hình cuûa loaøi ngöôøi sa ngaõ, cuûa taát caû moïi thöù chaéc chaén seõ rôi vaøo caûnh hoang taøn, suy taøn vaø thaát voïng. Boái caûnh naøy cho chuùng ta bieát raèng Chuùa Gieâsu laø söï môùi meû giöõa moät theá giôùi giaø coãi, raèng Ngaøi ñaõ ñeán ñeå chöõa laønh vaø xaây döïng laïi, ñeå khoâi phuïc theá giôùi vaø cuoäc soáng cuûa chuùng ta trôû laïi vôùi veû huy hoaøng ban ñaàu.
5. Thaät ñaày caûm xuùc khi saép xeáp nhöõng ngoïn nuùi, doøng suoái, nhöõng con cöøu vaø caùc muïc ñoàng trong caûnh Giaùng Sinh! Khi chuùng ta laøm nhö vaäy, chuùng ta ñöôïc nhaéc nhôû raèng, nhö caùc tieân tri ñaõ baùo tröôùc, taát caû caùc loaøi thoï taïo ñeàu vui möøng tröôùc söï xuaát hieän cuûa Ñaáng Thieân Sai. Caùc thieân thaàn vaø ngoâi sao daãn ñöôøng laø moät daáu hieäu cho thaáy chuùng ta cuõng ñöôïc keâu goïi leân ñöôøng ñeán hang ñaù vaø thôø phöôïng Chuùa.
"Naøo chuùng ta sang Beâlem, ñeå xem söï vieäc ñaõ xaûy ra, nhö Chuùa ñaõ toû cho ta bieát." (Lc 2:15). Caùc muïc ñoàng ñaõ noùi vôùi nhau nhö theá sau lôøi loan baùo cuûa caùc thieân thaàn. Moät baøi hoïc ñeïp xuaát hieän töø nhöõng töø ñôn giaûn naøy. Khoâng gioáng nhö nhieàu ngöôøi khaùc, baän roän veà nhieàu thöù, caùc muïc ñoàng trôû thaønh ngöôøi ñaàu tieân nhìn thaáy ñieàu thieát yeáu nhaát trong taát caû: ñoù laø hoàng aân cöùu ñoä. Chính nhöõng ngöôøi khieâm toán vaø ngheøo khoå laø nhöõng ngöôøi chaøo ñoùn söï kieän Nhaäp theå. Caùc muïc ñoàng ñaùp laïi Thieân Chuùa, Ñaáng ñeán gaëp chuùng ta qua Haøi nhi Gieâsu, baèng caùch leân ñöôøng gaëp Ngöôøi vôùi tình yeâu, loøng bieát ôn vaø söï toân kính. Nhôø Chuùa Gieâsu, cuoäc gaëp gôõ naøy giöõa Thieân Chuùa vaø con caùi Ngöôøi ñaõ sinh ra toân giaùo cuûa chuùng ta vaø giaûi thích cho veû ñeïp ñoäc ñaùo cuûa noù, raát roõ raøng moät caùch tuyeät vôøi trong caûnh Giaùng Sinh.
6. Thoâng thöôøng chuùng ta theâm vaøo caûnh Giaùng Sinh cuûa chuùng ta nhieàu nhaân vaät bieåu töôïng. Ñaàu tieân, laø nhöõng ngöôøi aên xin vaø nhöõng ngöôøi khaùc laø nhöõng ngöôøi chuù troïng ñeán söï giaøu coù cuûa taâm hoàn. Hoï cuõng coù moïi quyeàn ñeå ñeán gaàn Chuùa Gieâsu Haøi Ñoàng; khoâng ai coù theå ñuoåi hoï ñi hoaëc baûo hoï traùnh xa moät chieác noâi quaù taïm bôï ñeán noãi ngöôøi ngheøo döôøng nhö thaáy hoaøn toaøn quen thuoäc nhö ñang ôû nhaø mình. Thaät vaäy, ngöôøi ngheøo laø moät phaàn ñaëc quyeàn cuûa maàu nhieäm naøy; thöôøng thì hoï laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân nhaän ra söï hieän dieän cuûa Chuùa ôû giöõa chuùng ta.
Söï hieän dieän cuûa ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi thaáp heøn trong caûnh Giaùng Sinh nhaéc nhôû chuùng ta raèng Chuùa hoùa thaønh phaøm nhaân cho nhöõng ai caûm thaáy caàn tình yeâu cuûa Ngöôøi nhaát, vaø cho nhöõng ai caàu xin Ngaøi ñeán gaàn hoï. Chuùa Gieâsu, "hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng trong loøng" (Mt 11:29), ñöôïc sinh ra trong caûnh ngheøo ñoùi vaø coù moät cuoäc soáng ñôn giaûn ñeå daïy chuùng ta nhaän ra nhöõng gì laø caàn thieát vaø haønh ñoäng cho phuø hôïp. Caûnh Giaùng Sinh daïy roõ raøng raèng chuùng ta khoâng theå ñeå mình bò löøa doái bôûi söï giaøu coù vaø nhöõng höùa heïn haïnh phuùc thoaùng qua. Chuùng ta thaáy cung ñieän vua Heâroâñeâ ôû phía sau, ñoùng cöûa vaø ñieác laùc tröôùc nhöõng tin töùc ñaày haân hoan. Khi ñöôïc sinh ra trong maùng coû, chính Thieân Chuùa ñaõ phaùt ñoäng moät cuoäc caùch maïng thöïc söï duy nhaát coù theå mang laïi hy voïng vaø phaåm giaù cho nhöõng ngöôøi bò khinh mieät vaø bò ruoàng boû: ñoù laø cuoäc caùch maïng cuûa tình yeâu, cuoäc caùch maïng cuûa söï dòu daøng. Töø maùng coû, Chuùa Gieâsu tuyeân boá, moät caùch hieàn laønh nhöng maïnh meõ, nhu caàu chia seû vôùi ngöôøi ngheøo nhö laø con ñöôøng höôùng ñeán moät theá giôùi nhaân baûn vaø huynh ñeä hôn, trong ñoù khoâng ai bò loaïi tröø hay bò gaït ra ngoaøi leà.
Treû em - nhöng caû ngöôøi lôùn cuõng theá! - thöôøng thích theâm vaøo caûnh Giaùng Sinh caùc nhaân vaät khaùc khoâng coù moái lieân heä roõ raøng vôùi caùc trình thuaät Tin Möøng. Tuy nhieân, caùch naøy caùch khaùc, nhöõng boå sung töôûng töôïng theâm naøy cho thaáy raèng trong theá giôùi môùi ñöôïc khai maïc bôûi Chuùa Gieâsu, coù choã cho baát cöù ñieàu gì thöïc söï laø nhaân baûn vaø cho taát caû caùc taïo vaät cuûa Chuùa. Töø ngöôøi chaên cöøu ñeán ngöôøi thôï reøn, töø ngöôøi thôï laøm baùnh ñeán nhaïc só, töø nhöõng ngöôøi phuï nöõ mang bình nöôùc ñeán nhöõng treû em chôi ñuøa: taát caû nhöõng ñieàu naøy noùi leân söï thaùnh thieän haøng ngaøy, vaø nieàm vui laøm nhöõng vieäc bình thöôøng moät caùch phi thöôøng, ñöôïc sinh ra moãi khi Chuùa Gieâsu chia seû cuoäc soáng thaùnh thieâng cuûa Ngöôøi vôùi chuùng ta.
7. Daàn daàn, chuùng ta ñeán hang ñaù, nôi chuùng ta gaëp gôõ hình aûnh cuûa Ñöùc Maria vaø Thaùnh Giuse. Ñöùc Maria laø moät ngöôøi meï ñang chieâm ngöôõng con mình vaø cho moïi ngöôøi khaùch ñöôïc thaáy haøi nhi. Hình daùng cuûa Ñöùc Maria khieán chuùng ta suy ngaãm veà maàu nhieäm vó ñaïi bao quanh ngöôøi phuï nöõ treû naøy khi Chuùa goõ cöûa traùi tim voâ nhieãm cuûa Meï. Ñöùc Maria ñaùp laïi trong söï vaâng phuïc hoaøn toaøn söù ñieäp cuûa thieân thaàn yeâu caàu Meï trôû thaønh Meï Thieân Chuùa. Nhöõng lôøi naøy cuûa Meï, "Vaâng, toâi ñaây laø nöõ tyø cuûa Chuùa, xin Chuùa cöù laøm cho toâi nhö lôøi söù thaàn truyeàn." (Lc 1:38), chæ cho taát caû chuùng ta thaáy laøm theá naøo ñeå töø boû chính mình trong ñöùc tin ñeå tuaân theo thaùnh yù Chuùa. Do lôøi "xin vaâng" cuûa Meï, Ñöùc Maria ñaõ trôû thaønh meï cuûa Con Thieân Chuùa, khoâng maát ñi, nhöng nhôø Ngöôøi, thaùnh hieán söï trinh tieát cuûa mình. ÔÛ Meï, chuùng ta thaáy Meï Thieân Chuùa khoâng chæ giöõ Con Meï cho rieâng mình, nhöng môøi moïi ngöôøi tuaân theo lôøi Ngöôøi vaø ñöa lôøi Chuùa vaøo thöïc haønh (x. Ga 2: 5).
ÔÛ beân caïnh Ñöùc Maria, Thaùnh Giuse ñöùng ñoù cho thaáy söï baûo veä Haøi Nhi vaø Meï Ngaøi. Thaùnh Giuse thöôøng ñöôïc moâ taû vôùi caây gaäy trong tay, hoaëc caàm moät chieác ñeøn. Thaùnh Giuse ñoùng moät vai troø quan troïng trong cuoäc ñôøi cuûa Chuùa Gieâsu vaø Ñöùc Maria. Ngaøi laø ngöôøi baûo veä khoâng meät moûi gia ñình mình. Khi Chuùa caûnh baùo ngaøi veà moái ñe doïa cuûa vua Heâroâñeâ, ngaøi ñaõ khoâng ngaàn ngaïi leân ñöôøng vaø chaïy troán ñeán Ai Caäp (x. Mt 2: 13-15). Vaø moät khi nguy hieåm ñaõ qua, ngaøi ñöa gia ñình trôû veà Nagiareùt, nôi ngaøi seõ trôû thaønh thaày daïy ñaàu tieân cuûa Chuùa Gieâsu khi coøn laø moät caäu beù vaø sau ñoù laø moät chaøng trai treû. Thaùnh Giuse traân troïng trong loøng mình maàu nhieäm lôùn lao xung quanh Chuùa Gieâsu vaø Ñöùc Maria laø ngöôøi phoái ngaãu cuûa ngaøi; vaø vôùi tö caùch laø moät ngöôøi ñaøn coâng chính, ngaøi luoân tin töôûng vaøo thaùnh yù Chuùa vaø ñem ra thöïc haønh.
8. Trong ngaøy leã Giaùng Sinh, khi chuùng ta ñaët böùc töôïng Chuùa Gieâsu Haøi Ñoàng vaøo maùng coû, khung caûnh Giaùng Sinh ñoät nhieân trôû neân soáng ñoäng. Thieân Chuùa xuaát hieän nhö moät ñöùa treû, ñeå chuùng ta oâm trong voøng tay cuûa mình. Beân döôùi söï yeáu ñuoái vaø moûng doøn, Ngaøi che giaáu söùc maïnh coù theå taïo ra vaø bieán ñoåi taát caû moïi thöù. Ñieàu ñoù döôøng nhö laø khoâng theå, nhöng ñoù laø söï thaät: trong Chuùa Gieâsu, Thieân Chuùa laø moät haøi nhi, vaø qua ñoù, Ngöôøi muoán tieát loä söï vó ñaïi trong tình yeâu cuûa Ngöôøi: ñoù laø baèng caùch mæm cöôøi vaø môû roäng voøng tay vôùi taát caû moïi ngöôøi.
Söï ra ñôøi cuûa moät ñöùa treû ñaùnh thöùc nieàm vui vaø söï ngaïc nhieân; noù ñaët ra tröôùc maét chuùng ta maàu nhieäm lôùn lao cuûa cuoäc soáng. Nhìn thaáy ñoâi maét saùng cuûa moät caëp vôï choàng treû ñang chaêm chuù nhìn ñöùa con môùi sinh cuûa mình, chuùng ta coù theå hieåu caûm giaùc cuûa Ñöùc Maria vaø Thaùnh Giuse, khi caùc ngaøi nhìn vaøo Haøi nhi Gieâsu, vaø caûm nhaän ñöôïc söï hieän dieän cuûa Chuùa trong cuoäc soáng cuûa caùc ngaøi.
"Quaû vaäy, söï soáng ñaõ ñöôïc toû baøy" (1 Ga 1: 2). Trong nhöõng lôøi naøy, Thaùnh Toâng ñoà Gioan toång hôïp maàu nhieäm Nhaäp theå. Maùng coû cho pheùp chuùng ta nhìn vaø chaïm vaøo söï kieän ñoäc ñaùo vaø voâ song, ñaõ thay ñoåi tieán trình lòch söû, ñeán möùc thôøi gian sau ñoù seõ ñöôïc tính laïi laø tröôùc hoaëc sau khi Chuùa giaùng sinh.
Ñöôøng loái Chuùa thaät ñaùng kinh ngaïc, vì [theo suy nghó cuûa chuùng ta] döôøng nhö khoâng theå naøo laïi coù chuyeän Thieân Chuùa töø boû vinh quang ñeå trôû thaønh moät ngöôøi nhö chuùng ta. Tröôùc söï ngaïc nhieân cuûa chuùng ta, chuùng ta thaáy Chuùa haønh ñoäng chính xaùc nhö chuùng ta: Ngaøi nguû, buù söõa töø meï mình, khoùc loùc vaø chôi ñuøa nhö moïi ñöùa treû khaùc! Nhö moïi khi, Chuùa laøm chuùng ta phaûi luùng tuùng. Chuùng ta khoâng theå ñoaùn tröôùc ñöôïc, vì Ngaøi lieân tuïc thöïc hieän nhöõng gì chuùng ta ít mong ñôïi nhaát. Caûnh Giaùng Sinh cho thaáy Thieân Chuùa khi Ngöôøi böôùc vaøo theá giôùi cuûa chuùng ta, nhöng noù cuõng khieán chuùng ta suy ngaãm veà cuoäc soáng cuûa chuùng ta nhö laø moät phaàn cuoäc soáng cuûa chính Thieân Chuùa. Noù môøi goïi chuùng ta trôû thaønh moân ñeä cuûa Ngaøi neáu chuùng ta muoán ñaït ñeán yù nghóa toái haäu trong cuoäc soáng.
9. Khi leã Hieån linh ñeán gaàn, chuùng ta ñaët caùc böùc töôïng cuûa ba vò ñaïo só vaøo maùng coû Giaùng Sinh. Khi quan saùt caùc ngoâi sao, nhöõng ngöôøi thoâng thaùi töø phöông Ñoâng ñaõ leân ñöôøng ñeán Beâlem, ñeå tìm Chuùa Gieâsu vaø daâng cho Ngaøi nhöõng moùn quaø baèng vaøng, nhuõ höông vaø moäc döôïc. Nhöõng moùn quaø ñaét giaù naøy coù moät yù nghóa nguï ngoân: vaøng toân vinh vöông quyeàn cuûa Chuùa Gieâsu, nhuõ höông laø thieân tính cuûa Ngöôøi, vaø moäc döôïc noùi leân baûn tính nhaân loaïi thieâng lieâng cuûa Ngöôøi seõ traûi nghieäm caùi cheát vaø söï choân caát.
Khi chuùng ta suy ngaãm veà khía caïnh naøy cuûa caûnh Giaùng Sinh, chuùng ta ñöôïc môøi goïi suy ngaãm veà traùch nhieäm cuûa moãi Kitoâ höõu trong vieäc truyeàn baù Tin Möøng. Moãi ngöôøi trong chuùng ta ñöôïc môøi goïi mang tin möøng ñoù ñeán vôùi taát caû moïi ngöôøi, laøm chöùng baèng nhöõng vieäc laøm thöïc teá ñaày loøng thöông xoùt cuûa chuùng ta ñoái vôùi nieàm vui ñöôïc bieát Chuùa Gieâsu vaø tình yeâu cuûa Ngöôøi.
Caùc vò ñaïo só daïy chuùng ta raèng moïi ngöôøi coù theå ñeán vôùi Chuùa Kitoâ baèng moät con ñöôøng raát daøi. Nhöõng ngöôøi giaøu coù, caùc baäc hieàn trieát töø phöông xa, khao khaùt söï voâ haïn, hoï baét ñaàu cuoäc haønh trình daøi vaø ñaày nguy hieåm seõ ñöa hoï ñeán Beâlem (x. Mt 2: 1-12). Nieàm vui lôùn ñeán vôùi hoï tröôùc söï hieän dieän cuûa Vua Haøi Nhi. Hoï khoâng bò chi phoái bôûi moâi tröôøng ngheøo naøn xung quanh, nhöng ngay laäp töùc quyø xuoáng ñeå toân thôø Ngaøi. Quyø xuoáng tröôùc Ngaøi, hoï hieåu raèng Thieân Chuùa vôùi thöôïng trí cuûa Ngaøi ñang höôùng daãn tieán trình cuûa caùc vì sao, cuõng höôùng daãn tieán trình cuûa lòch söû, haï beä nhöõng keû quyeøn theá vaø naâng cao nhöõng ai khieâm nhöôøng. Khi trôû veà nhaø, chaéc chaén hoï seõ noùi vôùi nhöõng ngöôøi khaùc veà cuoäc gaëp gôõ tuyeät vôøi naøy vôùi Ñaáng Thieân Sai, do ñoù khôûi xöôùng vieäc truyeàn baù Tin Möøng giöõa caùc quoác gia.
10. Ñöùng tröôùc maùng coû Giaùng Sinh, chuùng ta nhôù laïi thôøi gian khi coøn nhoû, haùo höùc chôø ñôïi ñeå ñöôïc thieát trí noù. Nhöõng kyù öùc naøy laøm cho taát caû chuùng ta yù thöùc hôn veà moùn quaø quyù giaù nhaän ñöôïc töø nhöõng ngöôøi truyeàn baù nieàm tin cho chuùng ta. Ñoàng thôøi, chuùng nhaéc nhôû chuùng ta veà nghóa vuï cuûa chuùng ta laø phaûi chia seû kinh nghieäm töông töï naøy vôùi con chaùu chuùng ta. Saép xeáp caûnh Giaùng Sinh nhö theá naøo khoâng quan troïng: noù coù theå gioáng nhau hoaëc coù theå thay ñoåi töø naêm naøy sang naêm khaùc. Ñieàu quan troïng laø noù noùi leân cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Duø ôû baát cöù nôi ñaâu vaø duø ôû baát kyø hình thöùc naøo, maùng coû Giaùng Sinh noùi vôùi chuùng ta veà tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ trôû thaønh moät treû thô ñeå laøm cho chuùng ta bieát Ngaøi gaàn guõi vôùi moïi ngöôøi nam nöõ vaø treû em nhö theá naøo, baát keå tình traïng cuûa hoï.
Anh chò em thaân meán, maùng coû Giaùng Sinh laø moät phaàn cuûa quaù trình quyù giaù nhöng ñaày thaùch ñoá trong vieäc truyeàn laïi ñöùc tin. Baét ñaàu töø thôøi thô aáu, vaø ôû moãi giai ñoaïn cuûa cuoäc ñôøi chuùng ta, maùng coû daïy chuùng ta bieát chieâm ngöôõng Chuùa Gieâsu, bieát traûi nghieäm tình yeâu cuûa Chuùa daønh cho chuùng ta, bieát caûm nhaän vaø tin raèng Chuùa ôû cuøng chuùng ta vaø chuùng ta ôû cuøng Ngöôøi, cuøng vôùi con caùi Ngöôøi, laø anh chò em vôùi nhau, nhôø Haøi Nhi laø Con Thieân Chuùa vaø Con cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Maria. Vaø ñeå nhaän ra raèng trong hieåu bieát ñoù, chuùng ta tìm thaáy haïnh phuùc thöïc söï. Nhö Thaùnh Phanxicoâ, chuùng ta coù theå môû loøng mình ra vôùi aân suûng ñôn sô naøy, ñeå töø söï ngaïc nhieân cuûa chuùng ta, moät lôøi caàu nguyeän khieâm nhöôøng coù theå ñöôïc naûy sinh: ñoù laø moät lôøi caàu nguyeän taï ôn Thieân Chuùa, Ñaáng muoán chia seû vôùi chuùng ta taát caû, vaø vì theá khoâng bao giôø ñeå chuùng ta coâ ñôn.
Coâng boá taïi Greccio, nôi Ñeàn thôø Chuùa Giaùng Sinh, vaøo ngaøy 1 thaùng 12 naêm 2019, naêm thöù baûy trong trieàu Giaùo hoaøng cuûa toâi.
+ Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ
- - - - -
[1] Thomas thaønh Celano, Cuoäc soáng ñaàu tieân, 84; Taøi lieäu Phan sinh, 469.
[2] Ibid., 85; Taøi lieäu Phan sinh, 469.
[3] Ibid., 86: Taøi lieäu Phan sinh, 470.
(Source: Holy See Press OfficeLettera Apostolica "Admirabile signum" del Santo Padre Francesco sul significato e il valore del Presepe, 01.12.2019)