Baøi Dieãn vaên cuûa Ñöùc Phanxicoâ
vôùi caùc nhaø caàm quyeàn Nhaät vaø Ngoaïi giao ñoaøn
Baøi Dieãn vaên cuûa Ñöùc Phanxicoâ vôùi caùc nhaø caàm quyeàn Nhaät vaø Ngoaïi giao ñoaøn.
Vuõ Vaên An
Tokyo (VietCatholic News 25-11-2019) - Hoâm 25 thaùng 11 naêm 2019, sau khi cöû haønh Thaùnh Leã ñaïi traøo taïi Tokyo Dome, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ tôùi vieáng thaêm tö Thuû Töôùng Nhaät vaø sau ñoù gaëp gôõ caùc nhaø caàm quyeàn, xaõ hoäi daân söï Nhaät vaø ngoaïi giao ñoaøn caïnh chính phuû Nhaät. Taïi ñaây, ngaøi ñaõ noùi chuyeän vôùi hoï, thuùc giuïc hoï traân quùy di saûn vaên hoùa quí giaù cuûa hoï vaø duy trì tình lieân ñôùi vôùi moïi thaønh vieân trong gia ñình nhaân loaïi, vôùi caâu trích daãn baát huû cuûa nhaø truyeàn giaùo Doøng Teân Alessandro Valignano, ngöôøi naêm 1579 töøng vieát: "Baát cöù ai muoán thaáy Chuùa chuùng ta ñaõ ban taëng nhöõng gì cho con ngöôøi chæ caàn hoï ñeán Nhaät Baûn ñeå thaáy". Ngaøi cuõng khoâng queân nhaéc ñeán Theá Vaän Hoäi taïi Tokyo vaøo naêm tôùi, seõ "ñoùng goùp hoøa hôïp, coâng lyù, lieân ñôùi vaø hoaø giaûi voán laø chaát vöõa xaây döïng toøa nhaø hoaø bình".
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi noùi chuyeän cuûa ngaøi:
Thöa Thuû töôùng
Quùy Thaønh vieân Chính phuû,
Quùy Thaønh vieân Ngoaïi giao ñoaøn,
Thöa quyù baø quùy OÂng,
Toâi caûm ôn Thuû töôùng vì nhöõng lôøi giôùi thieäu toát ñeïp cuûa oâng vaø toâi göûi lôøi chaøo traân troïng tôùi quùy vò, quùy nhaø caàm quyeàn vaø caùc thaønh vieân cuûa ngoaïi giao ñoaøn. Moãi quùy vò, theo caùch rieâng cuûa mình, ñang taän tuïy laøm vieäc cho hoøa bình vaø thònh vöôïng cuûa nhaân daân quoác gia cao quyù naøy vaø cuûa caùc quoác gia maø quùy vò ñaïi dieän. Toâi bieát ôn moät caùch ñaëc bieät ñoái vôùi Hoaøng ñeá Naruhito vì ñaõ tieáp toâi saùng nay. Toâi ngoû vôùi ngaøi nhöõng lôøi chuùc toát ñeïp cuûa toâi vaø toâi caàu xin Chuùa ban phöôùc laønh cho Hoaøng gia vaø cho taát caû nhaân daân Nhaät Baûn vaøo ñaàu kyû nguyeân môùi ñöôïc khai môû vôùi trieàu ñaïi cuûa ngaøi.
Caùc moái lieân heä höõu nghò hieän coù giöõa Toøa thaùnh vaø Nhaät Baûn ñaõ coù töø laâu vaø baét nguoàn töø vieäc ñaùnh giaù cao vaø ngöôõng moä ñöôïc caùc nhaø truyeàn giaùo ñaàu tieân caûm nhaän ñoái vôùi laõnh thoå naøy. Chuùng ta chæ caàn nhaéc laïi nhöõng lôøi cuûa vò tu só Doøng Teân Alessandro Valignano, ngöôøi vaøo naêm 1579 ñaõ vieát: "Baát cöù ai muoán thaáy Chuùa chuùng ta ban taëng nhöõng gì cho con ngöôøi chæ caàn hoï ñeán Nhaät Baûn ñeå thaáy". Veà phöông dieän lòch söû, nhieàu tieáp xuùc vaø caùc söù boä vaên hoùa vaø ngoaïi giao ñaõ phaùt huy moái lieân heä naøy vaø giuùp vöôït qua caêng thaúng vaø raéc roái. Nhöõng tieáp xuùc naøy ñaõ daàn daàn mang hình thöùc ñònh cheá, vì lôïi ích cuûa caû hai beân.
Toâi ñeán ñeå cuûng coá ngöôøi Coâng Giaùo Nhaät Baûn trong ñöùc tin cuûa hoï, trong vieäc hoï noái voøng tay lôùn baùc aùi vôùi nhöõng ngöôøi coù nhu caàu vaø vieäc hoï phuïc vuï ñaát nöôùc maø hoï laø caùc coâng daân ñaày töï haøo. Laø moät quoác gia, Nhaät Baûn ñaëc bieät nhaïy caûm ñoái vôùi söï ñau khoå cuûa nhöõng ngöôøi keùm may maén, nhöõng ngöôøi taøn taät vaø khuyeát taät. Chuû ñeà chuyeán vieáng thaêm cuûa toâi laø "Haõy baûo veä moïi söï soáng", qua vieäc nhìn nhaän phaåm giaù baát khaû xaâm phaïm cuûa noù vaø taàm quan troïng cuûa vieäc baøy toû tình lieân ñôùi vaø söï hoã trôï cho anh chò em cuûa chuùng ta trong baát cöù loaïi nhu caàu naøo. Toâi ñaõ coù moät traûi nghieäm maïnh meõ veà ñieàu naøy khi laéng nghe nhöõng caâu chuyeän cuûa nhöõng ngöôøi bò aûnh höôûng bôûi thaûm hoïa ba maët, vaø caûm ñoäng tröôùc nhöõng gian khoå hoï ñaõ chòu ñöïng.
Theo böôùc chaân cuûa nhöõng ngöôøi ñi tröôùc, toâi cuõng ñeán ñeå caàu khaån Thieân Chuùa vaø môøi goïi taát caû nhöõng ngöôøi coù thieän chí khuyeán khích vaø coå vuõ moïi bieän phaùp can giaùn caàn thieát ñeå vieäc huûy dieät do bom nguyeân töû taïo ra ôû Hiroshima vaø Nagasaki seõ khoâng bao giôø xaûy ra nöõa trong lòch söû con ngöôøi. Lòch söû daïy chuùng ta raèng caùc xung ñoät vaø hieåu laàm giöõa caùc daân toäc vaø quoác gia chæ coù theå tìm ra caùc giaûi phaùp hôïp phaùp thoâng qua ñoái thoaïi, voán laø vuõ khí duy nhaát xöùng ñaùng vôùi con ngöôøi vaø coù khaû naêng baûo ñaûm neàn hoøa bình laâu daøi. Toâi xaùc tín vieäc caàn phaûi xöû lyù vaán ñeà haïch nhaân treân bình dieän ña phöông, coå vuõ moät dieãn trình chính trò vaø ñònh cheá coù khaû naêng taïo ra söï ñoàng thuaän vaø haønh ñoäng quoác teá roäng lôùn hôn.
Moät neàn vaên hoùa gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi, ñöôïc ñaùnh daáu baèng tuùi khoân, söï saùng suoát vaø vieãn kieán xa roäng, laø ñieàu chuû yeáu ñeå xaây döïng moät theá giôùi coâng baèng vaø huynh ñeä hôn. Nhaät Baûn ñaõ nhìn nhaän taàm quan troïng cuûa vieäc coå vuõ caùc tieáp xuùc baûn thaân trong caùc lónh vöïc giaùo duïc, vaên hoùa, theå thao vaø du lòch, vì bieát raèng nhöõng ñieàu naøy coù theå ñoùng goùp khoâng ít vaøo söï haøi hoøa, coâng lyù, lieân ñôùi vaø hoøa giaûi, voán laø chaát vöõa xaây döïng toaø nhaø hoøa bình. Chuùng ta thaáy moät ví duï noåi baät cuûa ñieàu naøy trong tinh thaàn Theá Vaän Hoäi, moät tinh thaàn keát hôïp caùc vaän ñoäng vieân töø khaép nôi treân theá giôùi trong moät cuoäc thi khoâng nhaát thieát döïa treân söï caïnh tranh maø ñuùng hôn döïa treân vieäc theo ñuoåi söï xuaát saéc. Toâi tin töôûng raèng Theá vaän hoäi vaø Theá Vaän Hoäi Song Haønh, ñöôïc toå chöùc taïi Nhaät Baûn trong naêm tôùi, coù theå ñoùng vai troø thuùc ñaåy tinh thaàn lieân ñôùi vöôït qua moïi bieân giôùi quoác gia vaø khu vöïc vaø möu caàu thieän ích cuûa caû gia ñình nhaân loaïi chuùng ta.
Trong nhöõng ngaøy naøy, toâi ñaõ traûi nghieäm vaø tieán tôùi choã quyù troïng moät laàn nöõa di saûn vaên hoùa quyù giaù maø Nhaät Baûn suoát trong nhieàu theá kyû lòch söû cuûa noù ñaõ coù theå khai trieån vaø baûo toàn, vaø caùc giaù trò toân giaùo vaø ñaïo ñöùc saâu saéc voán leân ñaëc ñieåm cho neàn vaên hoùa coå ñaïi naøy. Caùc moái lieân heä toát ñeïp giöõa caùc toân giaùo khaùc nhau khoâng chæ coù tính chuû yeáu ñoái vôùi töông lai hoøa bình, maø coøn ñaøo taïo caùc theá heä hieän taïi vaø töông lai bieát traân troïng caùc nguyeân taéc ñaïo ñöùc laøm neàn taûng cho moät xaõ hoäi thöïc söï coâng baèng vaø nhaân aùi. Nhö lôøi cuûa Vaên kieän veà Tình Huynh ñeä Nhaân baûn maø toâi ñaõ kyù vôùi Ñaïi Giaùo Só cuûa Al-Azhar vaøo thaùng 2 vöøa qua, moái quan taâm chung cuûa chuùng ta ñoái vôùi töông lai cuûa gia ñình nhaân loaïi thuùc ñaåy chuùng ta "chaáp nhaän neàn vaên hoùa ñoái thoaïi laøm ñöôøng ñi; hôïp taùc laãn nhau laøm quy taéc öùng xöû; hieåu bieát laãn nhau laøm phöông phaùp vaø tieâu chuaån".
Khoâng du khaùch naøo ñeán Nhaät Baûn maø khoâng xuùc ñoäng tröôùc veû ñeïp töï nhieân tuyeät vôøi cuûa ñaát nöôùc naøy, voán ñöôïc caùc nhaø thô vaø ngheä só cuûa noù ca tuïng töø laâu vaø ñöôïc bieåu töôïng treân heát baèng hình aûnh hoa anh ñaøo nôû. Tuy nhieân, söï maûnh mai cuûa caûnh hoa anh ñaøo nôû nhaéc nhôû chuùng ta veà söï mong manh cuûa ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta, phaûi chòu caùc thaûm hoïa khoâng nhöõng do töï nhieân maø coøn do loøng tham, boùc loät vaø taøn phaù trong baøn tay cuûa con ngöôøi nöõa. Cuøng vôùi vieäc coäng ñoàng quoác teá ñaáu tranh ñeå toân vinh caùc cam keát cuûa mình trong vieäc baûo veä saùng theá, chính caùc ngöôøi treû ñang caøng ngaøy caøng leân tieáng vaø ñoøi hoûi caùc quyeát ñònh can ñaûm. Hoï thaùch thöùc chuùng ta thaáy raèng theá giôùi khoâng phaûi laø moät sôû höõu ñeå bò laõng phí, maø laø moät di saûn quyù giaù caàn ñöôïc löu truyeàn. Veà phaàn chuùng ta, "chuùng ta nôï hoï nhieàu caâu traû lôøi coù thöïc chaát chöù khoâng phaûi nhöõng haïn töø troáng roãng; haønh ñoäng chöù khoâng aûo töôûng" (Thoâng ñieäp nhaân Ngaøy Theá giôùi Caàu nguyeän naêm 2019 Cho söï Chaêm soùc Saùng theá).
Veà phöông dieän naøy, moät phöông thöùc toaøn dieän ñeå baûo veä ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta cuõng phaûi xem xeùt heä sinh thaùi nhaân baûn cuûa noù. Cam keát baûo veä coù nghóa laø phaûi ñoái ñaàu vôùi hoá phaân caùch ngaøy caøng lôùn giöõa ngöôøi giaøu vaø ngöôøi ngheøo trong moät heä thoáng kinh teá hoaøn caàu, voán ñeå cho moät soá ít ngöôøi ñöôïc soáng trong dö thöøa trong khi phaàn lôùn daân soá theá giôùi soáng trong ngheøo ñoùi. Toâi nhaän thöùc ñöôïc moái quan taâm cuûa chính phuû Nhaät Baûn trong vieäc coå vuõ caùc chöông trình khaùc nhau veà phöông dieän naøy vaø toâi khuyeán khích hoï kieân trì trong vieäc taïo yù thöùc ngaøy moät taêng veà tính ñoàng traùch nhieäm giöõa caùc quoác gia treân theá giôùi.
Nhaân phaåm caàn phaûi laø trung taâm cuûa moïi hoaït ñoäng xaõ hoäi, kinh teá vaø chính trò; tình lieân ñôùi lieân theá heä phaûi ñöôïc phaùt huy, vaø ôû moïi bình dieän cuûa ñôøi soáng coäng ñoàng, phaûi chöùng toû coù söï quan taâm tôùi nhöõng ngöôøi bò laõng queân vaø bò loaïi tröø. Toâi ñaëc bieät nghó ñeán nhöõng ngöôøi treû, nhöõng ngöôøi thöôøng xuyeân caûm thaáy choaùng ngôïp khi ñoái dieän vôùi nhöõng thaùch thöùc cuûa vieäc lôùn leân, nhöõng ngöôøi giaø vaø ngöôøi coâ ñôn ñang phaûi chòu caûnh coâ laäp. Chuùng ta bieát raèng, cuoái cuøng, söï lòch laõm cuûa moïi quoác gia hay moïi daân toäc ñöôïc ño löôøng khoâng phaûi baèng söùc maïnh kinh teá cuûa noù, maø baèng söï chuù yù noù daønh cho nhöõng ngöôøi coù nhu caàu vaø khaû naêng sinh hoa traùi vaø coå vuõ söï soáng cuûa noù.
Nay, khi chuyeán vieáng thaêm Nhaät Baûn cuûa toâi saép keát thuùc, moät laàn nöõa toâi baøy toû loøng bieát ôn ñoái vôùi lôøi môøi toâi ñaõ nhaän ñöôïc, loøng hieáu khaùch lòch thieäp trong ñoù toâi ñaõ ñöôïc ñoùn tieáp vaø loøng quaûng ñaïi cuûa taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ ñoùng goùp vaøo thaønh quaû haïnh phuùc cuûa chuyeán vieáng thaêm. Khi trình baøy nhöõng suy nghó naøy ñeå quùy vò xem xeùt, toâi muoán khuyeán khích quùy vò trong noã löïc cuûa quùy vò ñeå hình thaønh moät traät töï xaõ hoäi moãi ngaøy moät baûo veä nhieàu hôn cho söï soáng, toân troïng phaåm giaù vaø quyeàn lôïi cuûa moãi thaønh vieân trong gia ñình nhaân loaïi cuûa chuùng ta. Treân quùy vò vaø gia ñình quùy vò, vaø taát caû nhöõng ngöôøi quùy vò phuïc vuï, toâi caàu xin raát nhieàu phöôùc laønh cuûa Thieân Chuùa. Caûm ôn quùy vò raát nhieàu.