Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
töôûng nieäm caùc naïn nhaân bom nguyeân töû
taïi coâng vieân HypoCenter, Nagasaki
Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha töôûng nieäm caùc naïn nhaân bom nguyeân töû taïi coâng vieân HypoCenter, Nagasaki.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Nagasaki (VietCatholic News 24-11-2019) - Luùc 6:40 saùng Chuùa Nhaät 24 thaùng 11 naêm 2019, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ rôøi toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh ñeå ra phi tröôøng Haneda cuûa Tokyo ñaùp maùy bay ñi Nagasaki, caùch ñoù 1,100 caây soá.
Trong Theá chieán II, Nagasaki laø nôi xaûy ra vuï taán coâng haït nhaân cuûa Hoa Kyø vaøo ngaøy 9 thaùng 8 naêm 1945, ba ngaøy sau khi quaû bom nguyeân töû Little Boy ñöôïc neùm xuoáng thaønh phoá Hiroshima.
Vaøo luùc 11:02 A.M., ngaøy 9 thaùng 8 naêm 1945, moät quaû bom nguyeân töû ñaõ ñöôïc neùm xuoáng ngay ngoâi nhaø thôø chính toøa Urakami. Khoái ñaù nguyeân khoái maøu ñen ôû tröôùc cöûa nhaø thôø vaãn coøn ñoù ñeå ñaùnh daáu taâm chaán cuûa vuï noå.
Gioù buïi mòt muø döõ doäi, nhöõng tia naéng noùng leân tôùi vaøi ngaøn ñoä vaø böùc xaï cheát ngöôøi do vuï noå nghieàn naùt, ñoát chaùy vaø gieát cheát moïi thöù trong taàm nhìn vaø laøm toaøn boä khu vöïc naøy thaønh moät ñoáng ñoå naùt caèn coãi.
Khoaûng moät phaàn ba thaønh phoá Nagasaki ñaõ bò phaù huûy vaø 150,000 ngöôøi thieät maïng hoaëc bò thöông vaø vaøo thôøi ñieåm ñoù. Theâm vaøo ñoù, khu vöïc naøy seõ khoâng coù thaûm thöïc vaät trong 75 naêm.
6.7 trieäu meùt vuoâng chung quanh ngoâi nhaø thôø chính toøa bò san baèng thaønh bình ñòa.
11,574 ngoâi nhaø bò ñoát chaùy hoaøn toaøn:
1,326 ngoâi nhaø khoâng chaùy nhöng bò suïp ñoå.
5,509 ngoâi nhaø bò hö hoûng naëng:
73,884 ngöôøi cheát ngay laäp töùc
74,909 ngöôøi bò thöông vaø cheát trong voøng moät thaùng sau ñoù.
Toång coäng coù 148,793 ngöôøi cheát ngay luùc ñoù hoaëc chæ trong voøng moät thaùng sau.
Ñieàu ñaùng noùi laø Urakami, vaø toaøn boä thaønh phoá Nagasaki, ñaõ töøng laø moät trung taâm Coâng Giaùo ôû Nhaät Baûn trong hôn boán theá kyû. Ngöôøi Coâng Giaùo soáng quaây quaàn chung quanh ngoâi nhaø thôø chính toøa hình thaønh caùc xoùm ñaïo ñeå baûo veä nhau choáng laïi caùc cuoäc baùch haïi. Ñieàu naøy heät nhö nhöõng gì vaãn thöôøng xaûy ra taïi Vieät Nam.
Chính vì theá, khi quaû bom ñöôïc thaû xuoáng, 8,500 ngöôøi Coâng Giaùo trong toång soá 12,000 ngöôøi Coâng Giaùo ñaõ bò gieát ngay laäp töùc.
Taïi ñòa ñieåm ñaõ bò san thaønh bình ñòa trong cuoäc taán coâng haït nhaân naêm 1945 vaøo Nagasaki, maø töø chuyeân moân cuûa giôùi baùo chí goïi laø Nagaski Ground Zero, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ khaúng ñònh raèng moái ñe doïa söû duïng vuõ khí haït nhaân ñoái vôùi ñoái phöông khoâng phaûi laø caùch ñeå xaây döïng hoøa bình vaø chia seû traùch nhieäm trong gia ñình nhaân loaïi. Ñoàng thôøi, ngaøi cuõng nhaéc laïi cam keát daán thaân coå vuõ cho hoøa bình moät caùch khoâng meät moûi cuûa Giaùo Hoäi.
Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Anh chò em thaân meán,
Nôi naøy khieán chuùng ta nhaän thöùc saâu saéc veà noãi ñau vaø noãi kinh hoaøng maø con ngöôøi chuùng ta coù khaû naêng gaây ra cho nhau. Caây thaùnh giaù bò hö haïi vaø böùc töôïng Ñöùc Meï ñöôïc phaùt hieän gaàn ñaây trong Nhaø thôø Nagasaki nhaéc nhôû chuùng ta moät laàn nöõa veà noãi kinh hoaøng khoâng theå keå xieát trong xaùc thòt cuûa caùc naïn nhaân vaø gia ñình hoï trong vuï ñaùnh bom.
Moät trong nhöõng khaùt khao saâu thaúm nhaát trong traùi tim con ngöôøi laø an ninh, hoøa bình vaø oån ñònh. Vieäc sôû höõu haït nhaân vaø caùc vuõ khí huûy dieät haøng loaït khaùc khoâng phaûi laø caâu traû lôøi cho mong muoán naøy; thöïc ra chuùng xem ra luoân luoân caûn trôû nhöõng öôùc voïng aáy. Theá giôùi cuûa chuùng ta ñöôïc ñaùnh daáu bôûi moät söï nguïy bieän gian traù trong ñoù ngöôøi ta coá gaéng baûo veä vaø baûo ñaûm söï oån ñònh vaø hoøa bình thoâng qua caûm giaùc an toaøn giaû taïo ñöôïc nuoâi döôõng bôûi moät taâm lyù sôï haõi vaø ngôø vöïc, maø chung cuoäc laø taïo ra caùc moái quan heä ñoäc haïi giöõa caùc daân toäc vaø caûn trôû baát kyø moïi hình thöùc ñoái thoaïi naøo.
Hoøa bình vaø oån ñònh quoác teá khoâng phuø hôïp vôùi caùc noã löïc ñöôïc xaây döïng treân noãi sôï huûy dieät laãn nhau hoaëc moái ñe doïa huûy dieät hoaøn toaøn. Hoøa bình vaø oån ñònh chæ coù theå ñaït ñöôïc treân cô sôû moät neàn luaân lyù lieân ñôùi vaø hôïp taùc toaøn caàu ñeå phuïc vuï cho moät töông lai ñöôïc ñònh hình bôûi söï phuï thuoäc laãn nhau vaø chia seû traùch nhieäm trong toaøn theå gia ñình nhaân loaïi hoâm nay vaø ngaøy mai.
Taïi thaønh phoá naøy, nôi chöùng kieán nhöõng haäu quaû thaûm khoác veà nhaân ñaïo vaø moâi tröôøng cuûa moät cuoäc taán coâng haït nhaân, nhöõng noã löïc cuûa chuùng ta nhaèm leân tieáng choáng laïi cuoäc chaïy ñua vuõ trang seõ khoâng bao giôø laø ñuû. Cuoäc chaïy ñua vuõ trang laõng phí taøi nguyeân quyù giaù coù theå ñöôïc söû duïng toát hôn ñeå mang laïi lôïi ích cho söï phaùt trieån toaøn dieän cuûa caùc daân toäc vaø baûo veä moâi tröôøng thieân nhieân. Trong moät theá giôùi nôi haøng trieäu treû em vaø gia ñình soáng trong nhöõng ñieàu kieän voâ nhaân ñaïo, soá tieàn bò laõng phí vaø lôïi nhuaän taïo ra töø vieäc saûn xuaát, naâng caáp, baûo trì vaø baùn caùc loaïi vuõ khí ngaøy caøng coù khaû naêng huûy dieät khoác lieät hôn bao giôø laø moät söï baùng boå keâu thaáu tôùi trôøi cao.
Moät theá giôùi hoøa bình, khoâng coù vuõ khí haït nhaân, laø khaùt voïng cuûa haøng trieäu nhöõng ngöôøi nam nöõ ôû khaép moïi nôi. Ñeå bieán lyù töôûng naøy thaønh hieän thöïc ñoøi hoûi söï tham gia cuûa taát caû moïi ngöôøi: caù nhaân, coäng ñoàng toân giaùo vaø xaõ hoäi daân söï, caùc quoác gia sôû höõu vuõ khí haït nhaân vaø caû nhöõng quoác gia khoâng coù, caùc thaønh phaàn quaân ñoäi vaø tö nhaân vaø caùc toå chöùc quoác teá. Phaûn öùng cuûa chuùng ta ñoái vôùi moái ñe doïa cuûa vuõ khí haït nhaân phaûi ñöôïc lieân keát vaø phoái hôïp, phaûi ñöôïc linh höùng töø nhöõng noã löïc gian khoå vaø khoâng ngöøng nghæ ñeå xaây döïng nieàm tin laãn nhau, vaø do ñoù vöôït qua ñöôïc tình traïng maát loøng tin hieän nay. Naêm 1963, Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan XXIII, vieát trong thoâng ñieäp Pacem in Terris - nghóa laø Hoøa bình taïi theá, raèng beân caïnh vieäc coå vuõ cho vieäc caám vuõ khí nguyeân töû (xem soá 112), hoøa bình quoác teá ñích thöïc vaø laâu daøi khoâng theå döïa vaøo söï caân baèng caùc theá löïc quaân söï, nhöng phaûi döïa treân söï tin töôûng laãn nhau (xem soá 113).
Caàn phaûi phaù vôõ baàu baàu khí maát loøng tin coù nguy cô daãn ñeán vieäc loaïi boû caùc khuoân khoå kieåm soaùt vuõ khí quoác teá. Chuùng ta ñang chöùng kieán moät söï xoùi moøn trong quan heä ña phöông, nghieâm troïng hôn bao giôø heát, tröôùc söï phaùt trieån cuûa caùc hình thöùc coâng ngheä quaân söï môùi. Dieãn bieán naøy xem ra raát phi lyù trong boái caûnh keát noái ngaøy nay; noù tieâu bieåu cho moät tình huoáng khaån caáp ñoøi hoûi söï chuù yù vaø daán thaân cuûa taát caû caùc nhaø laõnh ñaïo.
Veà phaàn mình, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo luoân cam keát thuùc ñaåy hoøa bình giöõa caùc daân toäc vaø caùc quoác gia. Ñaây laø moät nghóa vuï maø Giaùo Hoäi caûm thaáy bò raøng buoäc tröôùc maët Chuùa vaø tröôùc moïi ngöôøi nam nöõ trong theá giôùi cuûa chuùng ta. Chuùng ta khoâng ñöôïc trôû neân meät moûi khi hoaït ñoäng ñeå hoã trôï caùc coâng cuï phaùp lyù quoác teá chính yeáu nhaèm giaûi tröø vaø khoâng phoå bieán vuõ khí haït nhaân, bao goàm Hieäp öôùc caám hoaøn toaøn caùc vuõ khí haït nhaân. Thaùng 7 naêm ngoaùi, caùc giaùm muïc Nhaät Baûn ñaõ ñöa ra moät lôøi keâu goïi baõi boû vuõ khí haït nhaân, vaø moãi thaùng 8, Giaùo Hoäi taïi Nhaät toå chöùc moät buoåi caàu nguyeän möôøi ngaøy vì hoøa bình. Caàu xin cho lôøi caàu nguyeän, vaø caùc hoaït ñoäng khoâng meät moûi trong vieäc hoã trôï caùc hieäp ñònh vaø quyeát taâm theo ñuoåi ñoái thoaïi trôû neân "vuõ khí" maïnh nhaát trong ñoù chuùng ta ñaët troïn nieàm tin, vaø laø nguoàn caûm höùng cho nhöõng noã löïc cuûa chuùng ta nhaèm xaây döïng moät theá giôùi coâng baèng vaø ñoaøn keát coù theå cung caáp moät söï baûo ñaûm ñích thöïc cho hoøa bình.
Toâi tin raèng moät theá giôùi khoâng coù vuõ khí haït nhaân laø coù theå vaø caàn thieát, toâi yeâu caàu caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò ñöøng queân raèng nhöõng vuõ khí naøy khoâng theå baûo veä chuùng ta khoûi caùc moái ñe doïa hieän taïi ñoái vôùi an ninh quoác gia vaø quoác teá. Chuùng ta caàn suy ngaãm veà taùc ñoäng thaûm khoác cuûa vieäc trieån khai chuùng, ñaëc bieät laø töø quan ñieåm nhaân ñaïo vaø moâi tröôøng vaø baùc boû vieäc ñeà cao baàu khoâng khí sôï haõi, ngôø vöïc vaø thuø ñòch do caùc hoïc thuyeát haït nhaân ñöa ra. Tình traïng hieän taïi cuûa haønh tinh chuùng ta ñoøi hoûi phaûi coù söï suy tö nghieâm tuùc veà phöông caùch caùc taøi nguyeân cuûa traùi ñaát coù theå ñöôïc söû duïng trong boái caûnh trieån khai phöùc taïp vaø khoù khaên Chöông trình nghò söï 2030 vì söï phaùt trieån beàn vöõng, nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu phaùt trieån con ngöôøi tích hôïp. Thaùnh Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ ñeà nghò raát nhieàu vaøo naêm 1964, khi ngaøi ñeà xuaát thaønh laäp Quyõ toaøn caàu ñeå hoã trôï cho nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát, ñöôïc ruùt moät phaàn töø chi phí quaân söï (x. Tuyeân boá vôùi caùc nhaø baùo, ngaøy 4 thaùng 12 naêm 1964; thoâng ñieäp Populorum Progressio - Phaùt trieån caùc daân toäc, soá 51).
Taát caû ñieàu naøy nhaát thieát ñoøi hoûi phaûi taïo ra caùc coâng cuï nhaèm baûo ñaûm söï phaùt trieån tin caäy vaø hoã töông; vaø ñoøi hoûi caùc nhaø laõnh ñaïo phaûi coù khaû naêng uûng hoä caùc coâng cuï naøy trong nhöõng tröôøng hôïp caàn thieát. Ñoù laø moät nhieäm vuï coù lieân quan vaø thaùch thöùc moãi ngöôøi chuùng ta. Khoâng ai coù theå thôø ô tröôùc noãi ñau cuûa haøng trieäu nhöõng ngöôøi nam nöõ maø nhöõng ñau khoå cuûa hoï laøm nhöùc nhoái löông taâm chuùng ta ngaøy nay. Khoâng ai coù theå bòt tai tröôùc nhöõng lôøi caàu xin cuûa anh chò em ñang quaãn baùch cuûa chuùng ta. Khoâng ai coù theå nhaém maét laøm ngô tröôùc söï huûy hoaïi gaây ra bôûi moät neàn vaên hoùa khoâng coù khaû naêng ñoái thoaïi. Toâi xin anh chò em tham gia trong lôøi caàu nguyeän moãi ngaøy cho söï hoaùn caûi taâm hoàn vaø cho chieán thaéng cuûa moät neàn vaên hoùa söï soáng, hoøa giaûi vaø huynh ñeä. Ñoù laø moät tình huynh ñeä coù theå nhaän ra vaø toân troïng söï ña daïng trong cuoäc tìm kieám moät vaän meänh chung.
Toâi bieát raèng moät soá ngöôøi ôû ñaây khoâng phaûi laø ngöôøi Coâng Giaùo, nhöng toâi chaéc chaén raèng taát caû chuùng ta ñeàu coù theå xem lôøi caàu nguyeän cho hoøa bình cuûa Thaùnh Phanxicoâ thaønh Assisi laø lôøi caàu nguyeän cuûa mình:
Laïy Chuùa, xin haõy duøng con nhö khí cuï bình an cuûa Chuùa
Ñeå con ñem yeâu thöông vaøo nôi oaùn thuø,
Ñem thöù tha vaøo nôi laêng nhuïc
Ñem an hoaø vaøo nôi tranh chaáp,
Ñem chaân lyù vaøo choán loãi laàm.
Ñeå con ñem tin kính vaøo nôi nghi nan, chieáu troâng caäy vaøo nôi thaát voïng,
Ñeå con roïi aùnh saùng vaøo nôi toái taêm, ñem nieàm vui ñeán choán u saàu.
(Source: Libreria Editrice VaticanaDISCORSO DEL SANTO PADRE SULLE ARMI NUCLEARI Atomic Bomb Hypocenter Park (Nagasaki) Domenica, 24 novembre 2019)