Baøi noùi chuyeän cuûa Ñöùc Phanxicoâ
vôùi caùc Giaùm Muïc Nhaät Baûn
Baøi noùi chuyeän cuûa Ñöùc Phanxicoâ vôùi caùc Giaùm Muïc Nhaät Baûn.
Vuõ Vaên An
Tokyo (VietCatholic News 23-11-2019) - Ngaøy 23 thaùng 11 naêm 2019, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ tôùi Nhaät Baûn trong moät buoåi toái trôøi möa gioù naëng neà. Theo Vatican News, thôøi tieát naøy quaû laø thích hôïp ñeå nhaéc laïi nieàm khao khaùt tuoåi treû cuûa Bergoglio mong muoán ñöôïc ñi Nhaät truyeàn giaùo, nhöng bò töø choái vì lyù do söùc khoûe: Luùc 21 tuoåi, ngaøi bò chöùng lao phoåi phaûi caét boû moät buoàng phoåi. Nhaät khoâng thích hôïp cho moät ngöôøi yeáu ôùt nhö Bergoglio. Nay thì khaùc, khoâng ai coù theå ngaên caûn ngaøi tôùi vuøng ñaát khoâng thaân thieän veà söùc khoûe naøy. Khoâng ngôø noù khoâng buoâng tha ngaøi. Khoâng heä chi, ngaøi bieát con ñöôøng truyeàn giaùo taïi Nhaät khoâng khaùc gì thôøi tieát ngaøi ñang lao vaøo. Khoâng nhöõng laø dòp ngaøi cöông ñònh yù nguyeän truyeàn giaùo maø ngaøi coøn coù nhieäm vuï cöông ñònh yù nguyeän truyeàn giaùo cuûa anh em mình, nhöõng ngöôøi, ngaøi voäi ñeán gaëp ngay sau buoåi tieáp ñoùn ôû phi tröôøng Haneda.
Trong baøi noùi chuyeän vôùi "chö huynh", Ñöùc Phanxicoâ noùi vôùi caùc Giaùm Muïc chuû ñeà chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi laø "Haõy baûo veä moïi söï soáng". Ngaøi cuõng chia seû vôùi caùc ngaøi giaác mô tuoåi treû cuûa ngaøi ñöôïc ñeán Nhaät truyeàn giaùo. Sau ñaây laø nguyeân vaên baøi noùi chuyeän cuûa ngaøi.
Chö huynh thaân meán,
Tröôùc heát, toâi caàn caùo loãi vaø xin loãi vì ñaõ vaøo maø khoâng chaøo hoûi ai caû. Ngöôøi Argentina chuùng toâi thaät thoâ loã laøm sao! Toâi xin loãi vì ñieàu ñoù. Quaû laø moät nieàm vui ñöôïc ôû ñaây vôùi chö huynh. Ngöôøi Nhaät noåi tieáng laø ngöôøi coù phöông phaùp vaø laøm vieäc chaêm chæ, vaø ñaây laø baèng chöùng: Giaùo hoaøng xuoáng maùy bay vaø hoï ñöa ngaøi ñi laøm vieäc ngay laäp töùc! Caûm ôn nhieàu.
Toâi raát bieát ôn veà quaø phuùc ñöôïc ñeán thaêm Nhaät Baûn vaø vì söï nghinh ñoùn maø chö huynh ñaõ daønh cho toâi. Toâi ñaëc bieät caûm ôn Ñöùc Toång Giaùm Muïc Takami vì nhöõng lôøi noùi cuûa ngaøi thay maët cho toaøn theå coäng ñoàng Coâng Giaùo ôû ñaát nöôùc naøy. Taïi ñaây, tröôùc söï hieän dieän cuûa chö huynh, trong cuoäc hoïp chính thöùc ñaàu tieân naøy, toâi muoán chaøo hoûi töøng thaønh vieân trong caùc coäng ñoàng cuûa chö huynh: giaùo daân, giaùo lyù vieân, linh muïc, tu só, ngöôøi thaùnh hieán, chuûng sinh. Toâi cuõng muoán môû roäng voøng tay vaø caàu nguyeän cho taát caû ngöôøi daân Nhaät Baûn vaøo thôøi ñieåm ñöôïc ñaùnh daáu baèng vieäc ñaêng quang cuûa taân Hoaøng ñeá vaø söï khôûi ñaàu cuûa kyû nguyeân Reiwa.
Toâi khoâng bieát chö huynh coù bieát ñieàu naøy khoâng, nhöng töø khi coøn nhoû toâi ñaõ caûm thaáy thích vaø yeâu meán nhöõng vuøng ñaát naøy. Ñaõ nhieàu naêm troâi qua keå töø ñaø thuùc ñaåy truyeàn giaùo ñoù, maø söï theå hieän phaûi raát laâu môùi dieãn ra. Hoâm nay, Chuùa cho toâi cô hoäi ñöôïc ñeán giöõa chö huynh vôùi tö caùch laø moät ngöôøi haønh höông truyeàn giaùo theo böôùc chaân cuûa caùc nhaân chöùng vó ñaïi cuûa ñöùc tin. Boán traêm baûy möôi naêm ñaõ troâi qua keå töø khi Thaùnh Phanxicoâ Xavier ñeán Nhaät Baûn, moât bieán coá ñaùnh daáu söï khôûi ñaàu cuûa vieäc truyeàn baù Kitoâ giaùo ôû vuøng ñaát naøy. Ñeå töôûng nhôù ngaøi, toâi muoán cuøng chö huynh caûm ôn Chuùa vì taát caû nhöõng ngöôøi, trong nhieàu theá kyû, ñaõ taän tuïy hieán thaân cho vieäc caáy troàng Tin Möøng vaø phuïc vuï ngöôøi daân Nhaät Baûn moät caùch raát dòu daøng vaø ñaày yeâu thöông. Söï taän tuïy hieán thaân naøy ñaõ mang laïi cho Giaùo hoäi Nhaät Baûn moät khuoân maët ñoäc ñaùo. Toâi nghó ñeán caùc vò töû ñaïo, Thaùnh Phaoloâ Miki vaø caùc ñoàng baïn cuûa ngaøi, vaø cuûa Chaân phöôùc Justo Takayama Ukon, ngöôøi ôû giöõa nhieàu thöû thaùch ñaõ laøm chöùng cho tôùi luùc cheát. Moät vieäc töï hy sinh nhö vaäy ñeå giöõ cho ñöùc tin ñöôïc soáng ñoäng trong boái caûnh baùch haïi ñaõ giuùp coäng ñoàng Kitoâ giaùo nhoû beù phaùt trieån, lôùn maïnh vaø sinh hoa traùi. Chuùng ta cuõng coù theå nghó tôùi "nhöõng Kitoâ höõu aån nuùp" cuûa vuøng Nagasaki, nhöõng ngöôøi ñaõ duy trì ñöùc tin cho nhieàu theá heä, nhôø bí tích röûa toäi, caàu nguyeän vaø daïy giaùo lyù. Caùc Giaùo hoäi taïi gia chaân chính töøng toûa saùng treân vuøng ñaát naøy, nhö nhöõng phaûn aûnh cuûa Thaùnh gia Nadareùt duø chính hoï coù leõ khoâng bieát ñieàu naøy.
Con ñöôøng Chuùa ñaõ ñi qua chæ cho chuùng ta thaáy söï hieän dieän cuûa Ngöôøi "ñaõ dieãn ra" nhö theá naøo trong cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa caùc tín höõu cuûa Ngöôøi, nhöõng ngöôøi tìm caùch giöõ cho hoaøi nieäm veà Ngöôøi luoân soáng ñoäng. Söï hieän dieän cuûa Ngöôøi laø moät söï hieän dieän thaàm laëng, moät hoaøi nieäm soáng ñoäng khieán chuùng ta nhaän ra raèng baát cöù nôi naøo hai ngöôøi hoaëc nhieàu hôn tuï hoïp nhaân danh Ngöôøi, thì Ngöôøi ôû ñoù, baèng söùc maïnh vaø söï dòu daøng cuûa Thaàn Khí Ngöôøi (x. Mt 18:20). DNA cuûa caùc coäng ñoàng chö huynh ñöôïc ñaùnh daáu bôûi chöùng taù naøy, moät thuoác giaûi ñoäc choáng laïi söï tuyeät voïng, chæ ñöôøng cho hoï ñi theo. Chö huynh laø moät Giaùo hoäi soáng ñoäng ñöôïc baûo toàn baèng caùch keâu caàu danh Chuùa vaø suy ngaãm vieäc Ngöôøi ñaõ höôùng daãn chö huynh vöôït qua cuoäc baùch haïi ra sao.
Trung thaønh gieo haït, chöùng taù cuûa caùc vò töû ñaïo vaø kieân nhaãn kyø voïng caùc thaønh quaû maø Chuùa ban cho vaøo thôøi ñieåm cuûa Ngöôøi, ñaõ laø ñaëc ñieåm cuûa loái tieáp caän toâng ñoà cuûa chö huynh ñoái vôùi neàn vaên hoùa Nhaät Baûn. Keát quaû laø, trong nhieàu naêm qua, chö huynh ñaõ khai trieån ñöôïc moät hình thöùc hieän dieän giaùo hoäi maø phaàn lôùn ñöôïc xaõ hoäi Nhaät Baûn ñaùnh giaù cao, nhôø nhieàu ñoùng goùp cuûa chö huynh cho lôïi ích chung. Chöông quan troïng naøy trong lòch söû cuûa ñaát nöôùc chö huynh vaø cuûa Giaùo hoäi hoaøn vuõ nay ñöôïc coâng nhaän vôùi söï chæ ñònh caùc nhaø thôø vaø laøng xoùm ôû Nagasaki vaø Amakusa nhö laø Di saûn Vaên hoùa Theá giôùi. Nhöng treân heát, laø nieàm hy voïng sinh hoa traùi cho moïi hình thöùc truyeàn giaùo, nhö nhöõng ñaøi töôûng nieäm soáng ñoäng cuûa linh hoàn caùc coäng ñoàng chö huynh.
Phöông chaâm cuoäc Toâng Du cuûa toâi laø : "Haõy baûo veä moïi söï soáng". Ñieàu naøy coù theå töôïng tröng raát hay cho thöøa taùc vuï giaùm muïc cuûa chuùng ta. Moät giaùm muïc ñöôïc Chuùa keâu goïi giöõa daân cuûa Ngöôøi, vaø sau ñoù ñöôïc trao laïi cho hoï nhö moät muïc töû, ñöôïc keâu goïi baûo veä moïi söï soáng. Ñieàu naøy xaùc ñònh phaàn lôùn caùc muïc tieâu vaø ñích nhaém cuûa chuùng ta phaûi laø gì.
Truyeàn giaùo ôû nhöõng vuøng ñaát naøy ñöôïc ñaùnh daáu baèng moät cuoäc tìm kieám maïnh meõ vieäc hoäi nhaäp vaên hoùa vaø ñoái thoaïi, moät vieäc cho pheùp taïo neân caùc moâ hình môùi, ñoäc laäp vôùi nhöõng moâ hình ñöôïc khai trieån ôû chaâu AÂu. Chuùng ta bieát raèng, ngay töø ñaàu, vaên chöông, kòch ngheä, aâm nhaïc vaø nhieàu loaïi nhaïc cuï ñaõ ñöôïc söû duïng, phaàn lôùn baèng tieáng Nhaät. Ñaây laø moät daáu hieäu cuûa tình yeâu maø nhöõng nhaø truyeàn giaùo ñaàu tieân caûm nhaän ñoái vôùi nhöõng vuøng ñaát naøy. Baûo veä moïi söï soáng, tröôùc heát, coù nghóa coù moät aùnh maét chieâm nieäm coù khaû naêng yeâu thöông söï soáng cuûa moïi ngöôøi ñöôïc trao phoù cho chö huynh, vaø nhìn nhaän ra noù, treân heát, nhö quaø phuùc cuûa Chuùa. "Chæ nhöõng gì ñöôïc yeâu thöông môùi ñöôïc cöùu vôùt. Chæ nhöõng gì ñöôïc chaáp nhaän môùi ñöôïc bieán ñoåi" (Dieãn töø taïi Buoåi Canh thöùc vôùi ngöôøi treû, Panama, ngaøy 26 thaùng 1 naêm 2019). Moät nguyeân lyù nhaäp theå coù theå giuùp chuùng ta nhìn moãi söï soáng nhö moät quaø phuùc nhöng khoâng, ngoaøi nhöõng xem xeùt giaù trò nhöng thöù yeáu khaùc. Baûo veä moïi söï soáng vaø loan baùo Tin Möøng khoâng taùch bieät hay choáng ñoái nhau; ñuùng hôn, moãi ñieàu keâu goïi, vaø ñoøi hoûi, laãn nhau. Caû hai ñeàu nguï haøm vieäc phaûi caån thaän vaø caûnh giaùc ñoái vôùi baát cöù ñieàu gì, ôû nhöõng vuøng ñaát naøy, gaây trôû ngaïi cho vieäc phaùt trieån toaøn dieän nhöõng con ngöôøi ñöôïc giao phoù cho aùnh saùng Tin Möøng cuûa Chuùa Gieâsu.
Chuùng ta bieát raèng Giaùo hoäi taïi Nhaät Baûn nhoû beù vaø ngöôøi Coâng Giaùo chieám thieåu soá, nhöng ñieàu naøy khoâng neân laøm giaûm bôùt cam keát cuûa chö huynh ñoái vôùi vieäc truyeàn giaûng tin möøng. Trong tình huoáng ñaëc thuø cuûa chö huynh, lôøi leõ maïnh meõ vaø roõ raøng nhaát chö huynh coù theå noùi laø lôøi leõ cuûa moät chöùng nhaân khieâm toán, haøng ngaøy vaø côûi môû ñeå ñoái thoaïi vôùi caùc truyeàn thoáng toân giaùo khaùc. Loøng hieáu khaùch vaø chaêm soùc maø chö huynh baøy toû vôùi nhieàu coâng nhaân ngoaïi quoác ñaïi dieän cho hôn moät nöûa soá ngöôøi Coâng Giaùo Nhaät Baûn, khoâng chæ laøm chöùng cho Tin möøng trong xaõ hoäi Nhaät Baûn, maø coøn chöùng thöïc cho tính phoå quaùt cuûa Giaùo hoäi. Ñieàu naøy chöùng toû raèng söï keát hôïp cuûa chuùng ta vôùi Chuùa Kitoâ maïnh hôn baát cöù söï raøng buoäc hay theû caên cöôùc naøo khaùc, vaø coù theå tham gia vaø trôû thaønh moät phaàn cuûa moïi tình huoáng.
Moät Giaùo hoäi bieát laøm chöùng coù theå noùi chuyeän moät caùch töï do hôn, nhaát laø khi giaûi quyeát caùc vaán ñeà caáp baùch veà hoøa bình vaø coâng lyù trong theá giôùi cuûa chuùng ta. Ngaøy mai toâi seõ vieáng Nagasaki vaø Hiroshima, nôi toâi seõ daâng lôøi caàu nguyeän cho caùc naïn nhaân cuûa vuï doäi bom thaûm khoác ôû hai thaønh phoá naøy, vaø laëp laïi lôøi keâu goïi tieân tri cuûa chö huynh veà giaûi tröø haïch nhaân. Toâi öôùc ao ñöôïc gaëp nhöõng ngöôøi vaãn coøn mang veát thöông cuûa giai ñoïan bi thaûm naøy trong lòch söû loaøi ngöôøi, cuõng nhö nhöõng naïn nhaân cuûa thaûm hoïa ba maët naøy. Nhöõng ñau khoå tieáp dieãn cuûa hoï laø moät lôøi nhaéc nhôû huøng hoàn veà boån phaän nhaân baûn vaø Kitoâ höõu cuûa chuùng ta phaûi hoã trôï nhöõng ngöôøi gaëp khoù khaên veà theå xaùc vaø tinh thaàn, vaø cung hieán cho moïi ngöôøi thoâng ñieäp Tin Möøng veà hy voïng, chöõa laønh vaø hoøa giaûi. Chuùng ta haõy nhôù raèng söï aùc khoâng coù sôû thích thieân vò; noù khoâng quan taâm ñeán haäu caûnh hay danh tính cuûa ngöôøi ta. Noù chæ ñôn giaûn xoâng vaøo baèng söùc taøn phaù cuûa noù, nhö tröôøng hôïp gaàn ñaây vôùi côn baõo taøn khoác töøng gaây ra raát nhieàu thöông vong vaø thieät haïi vaät chaát. Chuùng ta haõy giao phoù cho loøng Chuùa thöông xoùt nhöõng ngöôøi ñaõ cheát, caùc gia ñình cuûa hoï vaø taát caû nhöõng ai ñaõ maát nhaø cöûa vaø cuûa caûi vaät chaát. Öôùc mong chuùng ta ñöøng bao giôø sôï theo ñuoåi, ôû ñaây vaø treân toaøn theá giôùi, moät vieäc truyeàn giaùo coù khaû naêng noùi leân vaø baûo veä moïi söï soáng nhö quaø phuùc quyù giaù cuûa Chuùa.
Vì lyù do naøy, toâi khuyeán khích caùc noã löïc cuûa chö huynh trong vieäc baûo ñaûm raèng coäng ñoàng Coâng Giaùo ôû Nhaät Baûn cung caáp moät chöùng nhaân roõ raøng cho Tin möøng ôû giöõa loøng xaõ hoäi lôùn hôn. Vieäc toâng ñoà trong ngaønh giaùo duïc raát ñöôïc kính troïng cuûa Giaùo hoäi ñaïi dieän cho moät nguoàn löïc lôùn ñeå truyeàn giaûng tin möøng vaø tieáp xuùc vôùi caùc traøo löu vaên hoùa vaø trí tueä lôùn hôn; phaåm chaát ñoùng goùp cuûa noù ñöông nhieân tuøy thuoäc vaøo vieäc phaùt huy baûn saéc vaø söù meänh Coâng Giaùo roõ raøng khaùc bieät cuûa noù.
Taát caû chuùng ta ñeàu nhaän thöùc ñöôïc caùc vaán ñeà nghieâm troïng ñang aûnh höôûng ñeán moïi ngöôøi trong caùc coäng ñoàng cuûa chö huynh; cuoäc soáng cuûa hoï, vì nhieàu lyù do, ñöôïc ñaùnh daáu baèng söï coâ ñôn, tuyeät voïng vaø coâ laäp. Söï gia taêng tyû leä töï töû ôû caùc thaønh phoá cuûa chö huynh, cuõng nhö naïn doïa naït (ijime) vaø caùc loaïi nhu caàu khaùc nhau, ñang taïo ra caùc hình thöùc tha hoùa vaø maát phöông höôùng taâm linh môùi. Vì nhöõng ñieàu naøy aûnh höôûng ñeán giôùi treû noùi rieâng, toâi yeâu caàu chö huynh ñaëc bieät chuù yù ñeán hoï vaø caùc nhu caàu cuûa hoï. Chö huynh haõy coá gaéng taïo ra caùc khoâng gian trong ñoù neàn vaên hoùa vuï hieäu naêng, vuï hieäu suaát vaø thaønh coâng coù theå môû loøng ra ñoùn nhaän neàn vaên hoùa yeâu thöông quaûng ñaïi vaø vò tha, coù khaû naêng coáng hieán cho moïi ngöôøi, chöù khoâng phaûi chæ nhöõng ngöôøi ñaõ "thaønh coâng", moät khaû theå soáng haïnh phuùc vaø thaønh coâng. Vôùi loøng nhieät huyeát, caùc yù töôûng vaø naêng löïc cuûa hoï, nhöõng ngöôøi treû tuoåi - khi ñöôïc ñaøo taïo vaø ñoàng haønh toát - coù theå laø nguoàn hy voïng saâu saéc cho nhöõng ngöôøi cuøng thôøi vôùi hoï vaø laøm chöùng quan troïng cho ñöùc baùc aùi Kitoâ giaùo. Moät vieäc tìm kieám saùng taïo, hoäi nhaäp vaên hoùa vaø giaøu trí töôûng töôïng ñeå soáng thoâng ñieäp Tin Möøng coù theå coù taùc ñoäng maïnh meõ ñeán raát nhieàu cuoäc ñôøi haèng khao khaùt ñöôïc caûm thöông.
Toâi nhaän ra raèng muøa gaët hieän raát lôùn lao maø thôï gaët thì raát ít. Toâi khuyeán khích chö huynh tìm caùch vaø khai trieån moät coâng cuoäc truyeàn giaùo coù khaû naêng bao goàm caùc gia ñình vaø coå vuõ moät neàn ñaøo taïo coù theå vôùi tôùi moïi ngöôøi ôû ngay nôi hoï sinh soáng, luoân luoân tính ñeán caùc chi tieát chuyeân bieät cuûa töøng tình huoáng. Ñieåm khôûi ñaàu cho moïi hoaït ñoäng toâng ñoà laø nôi cuï theå trong ñoù moïi ngöôøi tìm thaáy chính hoï, vôùi nhöõng thoùi thöôøng vaø coâng vieäc haøng ngaøy, chöù khoâng phaûi ôû nhöõng nôi giaû taïo. Chính ôû ñoù, chuùng ta phaûi vöôn tôùi linh hoàn caùc thaønh phoá cuûa chuùng ta, caùc nôi laøm vieäc vaø caùc tröôøng ñaïi hoïc, ñeå ñoàng haønh vôùi caùc tín höõu ñöôïc trao phoù cho chuùng ta vôùi Tin Möøng caûm thöông vaø thöông xoùt.
Toâi caûm ôn chö huynh moät laàn nöõa vì cô hoäi chö huynh ñaõ cung öùng ñeå toâi ñeán thaêm caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông cuûa chö huynh vaø ñeå cuøng nhau cöû haønh möøng vui vôùi hoï. Pheâroâ muoán cuûng coá chö huynh trong ñöùc tin, nhöng Pheâroâ cuõng ñeán ñeå böôùc theo, vaø ñöôïc ñoåi môùi bôûi, caùc böôùc chaân cuûa raát nhieàu vò töû ñaïo vaø nhaân chöùng cuûa ñöùc tin. Xin chö huynh caàu nguyeän ñeå Chuùa coù theå ban cho toâi aân suûng ñoù.
Vaø toâi xin Chuùa chuùc laønh cho chö huynh vaø, cuøng vôùi chö huynh, chuùc laønh cho caùc coäng ñoàng cuûa chö huynh. Caûm ôn chö huynh raát nhieàu.