Ñöùc Thaùnh Cha göûi söù ñieäp
choáng voõ khí haït nhaân töø Nagasaki
Ñöùc Thaùnh Cha göûi söù ñieäp choáng voõ khí haït nhaân töø Nagasaki.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Nagasaki (Vatican News 24-11-2019) - Saùng Chuùa nhaät 24 thaùng 11 naêm 2019, döôùi trôøi möa taàm taõ, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ göûi söù ñieäp keâu goïi tieán ñeán moät theá giôùi khoâng coøn voõ khí haït nhaân, vaø duøng tieàn saém voõ khí ñeå phaùt trieån söï soáng cuûa con ngöôøi.
Nagasaki laø chaëng döøng ñaàu tieân cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong ngaøy thöù hai vieáng thaêm Nhaät Baûn.
Saùng sôùm, ngaøi rôøi Toøa Söù Thaàn ñeå ra phi tröôøng Tokyo-Haneda ñaùp maùy bay luùc quaù 7 giôø ñeå ñi Nagasaki caùch ñoù 1,100 caây soá veà höôùng taây nam. Thaønh phoá naøy coù hôn 416 ngaøn daân cö vaø laø moät trong nhöõng haûi caûng chính cuûa Nhaät. Hoài theá kyû 16, ñaây laø nôi caùc thöøa sai caäp beán ñeå vaøo truyeàn ñaïo taïi Nhaät. Nhieàu thaùnh ñöôøng ñöôïc kieán thieát taïi ñaây, ñeán ñoä Nagasaki ñöôïc meänh danh laø "Roma nhoû".
Trong thôøi baùch haïi Coâng Giaùo, moät soá lôùn caùc thöøa sai vaø tín höõu chòu töû ñaïo treân ñoài Nishizaka vaø nhieàu giaùo daân khaùc bò saùt haïi taïi Unzen naêm 1627.
Trong theá chieán thöù hai, Nagasaki laø nôi bò maùy bay Myõ doäi bom nguyeân töû ngaøy 09 thaùng 08 naêm 1945, laøm cho 40 ngaøn ngöôøi cheát ngay taïi choã vaø nhieàu ngöôøi khaùc cheát sau ñoù vì phoùng xaï. Hôn 1 phaàn 3 thaønh phoá bò san bình ñòa. Sau ñoù, thaønh phoá naøy ñaõ ñöôïc taùi thieát ñeïp ñeõ, vaø moät coâng vieân hoøa bình ñaõ ñöôïc kieán thieát, ñöôïc duøng laøm nôi töôûng nieäm vaø caàu nguyeän haøng naêm.
Veà phöông dieän Giaùo Hoäi, Nagasaki ñöa kia laø trung taâm Coâng Giaùo cuûa Nhaät Baûn vaø hieän nay toång giaùo phaän naøy coù 61,200 tín höõu vôùi 72 giaùo xöù, 135 linh muïc trieàu vaø doøng, 680 nöõ tu vaø 5 ñaïi chuûng sinh.
Coâng boá söù ñieäp hoøa bình
Ñöùc Thaùnh Cha ñeán phi tröôøng Nagasaki luùc 9 giôø 20 vaø ñöôïc chính quyeàn vaø giaùo quyeàn ñòa phöông ñoùn tieáp. Hai em beù trong y phuïc truyeàn thoáng taëng hoa cho ngaøi. Lieàn ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha ñi xe thaúng tôùi Coâng vieân vaø trung taâm trieån laõm vuï neùm bom nguyeân töû ngaøy 09 thaùng 08 naêm 1945, goïi laø Atomic Bomb Hypocenter caùch ñoù 35 caây soá. Taïi ñaây coù bia ghi teân caùc naïn nhaân vaø pho töôïng caàu nguyeän cho hoøa bình cao 10 meùt, cuøng vôùi nhieàu taùc phaåm ngheä thuaät khaùc do caùc nôi treân theá giôùi göûi taëng.
Trôøi möa taàm taõ neân haøng traêm ngöôøi hieän dieän maëc aùo möa maøu traéng hoaëc maøu vaøng.
Taïi leã ñaøi trong coâng vieân luùc 10 giôø 15, ñaõ dieãn ra nghi thöùc coâng boá söù ñieäp. Ñöùc Thaùnh Cha ñöôïc oâng tænh tröôûng vaø thò töôûng Nagasaki chaøo ñoùn. Hai naïn nhaân trao hoa cho ngaøi ñeå ñaët döôùi chaân ñaøi töôûng nieäm vaø Ñöùc Thaùnh Cha thaép leân ngoïn neán saùng hoøa bình, tröôùc khi caàu nguyeän trong thinh laëng tröôùc ñaøi töôûng nieäm.
Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Trong söù ñieäp coâng boá baèng tieáng Taây Ban Nha vaø ñöôïc 1 linh muïc doøng Teân Taây Ban nha dòch ra tieáng Nhaät, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
"Moät trong nhöõng öôùc muoán saâu ñaäm nhaát cuûa taâm hoàn con ngöôøi laø öôùc muoán hoøa bình vaø oån ñònh. Vieäc sôû höõu caùc voõ khí haït nhaân vaø nhöõng voõ khí taøn saùt taäp theå khaùc khoâng phaûi laø caâu traû lôøi toát nhaát cho öôùc muoán aáy, traùi laïi döôøng nhö chuùng lieân tuïc taïo thöû thaùch cho noù. Theá giôùi chuùng ta ñang chòu quan nieäm xaáu xa, ñoù laø öôùc muoán beânh vöïc vaø baûo ñaûm söï oån ñònh vaø hoøa bình döïa treân caên baûn moät thöù an ninh giaû taïo ñöôïc hoã trôï baèng moät taâm thöùc sôï haõi vaø thieáu tín nhieäm, roát cuoäc noù laøm oâ nhieãm nhöõng töông quan giöõa caùc daân toäc vaø ngaên caûn moïi khaû naêng ñoái thoaïi."
Khoâng theå xaây döïng hoøa bình treân sôï haõi
"Hoøa bình vaø söï oån ñònh quoác teá laø ñieàu khoâng theå dung hôïp vôùi baát kyø toan tính xaây döïng treân söï sôï haõi taøn phaù nhau hoaëc treân moät ñe doïa tieâu dieät hoaøn toaøn; hoøa bình vaø oån ñònh chæ coù theå khôûi haønh töø moät neàn luaân lyù ñaïo ñöùc hoaøn caàu veà tình lieân ñôùi vaø coäng taùc ñeå phuïc vuï moät töông lai ñöôïc hình thaønh do söï leä thuoäc laãn nhau vaø ñoàng traùch nhieäm trong toaøn theå gia ñình nhaân loaïi hoâm nay vaø ngaøy mai."
Leân aùn chaïy ñua voõ trang
"ÔÛ ñaây, taïi thaønh phoá naøy laø chöùng nhaân nhöõng haäu quaû thaûm khoác veà nhaân maïng vaø moâi tröôøng do cuoäc taán coâng haït nhaân gaây ra, nhöõng toan tính leân tieáng choáng laïi cuoäc chaïy ñua voõ trang seõ khoâng bao giôø ñuû. Thöïc vaäy, cuoäc chaïy ñua naøy phí phaïm nhöõng taøi nguyeân quyù giaù, leõ ra coù theå ñöôïc duøng ñeå thöïc thi söï phaùt trieån toaøn dieän cho caùc daân toäc vaø baûo veä moâi tröôøng thieân nhieân. Trong theá giôùi ngaøy nay, coù haøng trieäu treû em vaø nhöõng gia ñình soáng trong nhöõng ñieàu kieän khoâng xöùng vôùi con ngöôøi, tieàn baïc bò chi tieâu vaø nhöõng lôïi nhuaän bò duøng ñeå cheá taïo, toái taân hoùa, baûo trì vaø baùn caùc voõ khí, ngaøy caøng coù söùc taøn phaù, ñoù thöïc laø moät cuoäc khuûng boá lieân tuïc keâu thaáu tôùi trôøi."
Lyù töôûng: Theá giôùi khoâng voõ khí haït nhaân
Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh raèng:
"Moät theá giôùi an bình, khoâng coù voõ khí haït nhaân, laø khaùt voïng cuûa haøng trieäu ngöôøi nam nöõ ôû moïi nôi. Bieán lyù töôûng naøy thaønh thöïc taïi ñoøi phaûi coù söï tham gia cuûa taát caû moïi ngöôøi: caù nhaân, coäng ñoaøn toân giaùo, caùc xaõ hoäi daân söï, caùc quoác gia coù voõ khí haït nhaân vaø nhöõng nöôùc khoâng coù, caùc laõnh vöïc quaân söï vaø tö nhaân, caùc toå chöùc quoác teá. Caâu traû lôøi cuûa chuùng ta cho söï ñe doïa cuûa caùc voõ khí haït nhaân phaûi coù tính chaát taäp theå vaø coù phoái hôïp, döïa treân söï lieân lyû coá gaéng kieán taïo moät söï tín nhieäm nhau, phaù vôõ naêng ñoäng cuûa söï nghi kî ñang thaéng theá hieän nay. Naêm 1963, Thaùnh Gioan XXIII, trong thoâng ñieäp Pacem in terris (Hoøa bình döôùi theá), khi yeâu caàu caám caùc voõ khí haït nhaân (Xc. n. 60), ñaõ khaúng ñònh raèng moät neàn hoøa bình quoác chaân chính vaø laâu beàn khoâng theå döïa treân söï quaân bình giöõa caùc löïc löôïng quaân söï, nhöng chæ döïa treân söï tín nhieäm nhau (Xc. n. 61).
Loaïi boû nghi kî nhau
Caàn phaù vôõ naêng ñoäng cuûa söï nghi kî ñang thònh haønh vaø coù nguy cô ñi tôùi ñoä ôû coâng trình quoác teá kieåm soaùt söï voõ trang. Chuùng ta ñang chöùng kieán moät söï hao moøn chuû tröông ña phöông, vaø caøng traàm troïng hôn ñöùng tröôùc söï phaùt trieån caùc kyõ thuaät môùi veà voõ khí; loái tieáp caän naøy döôøng nhö khoâng nhaát quaùn trong boái caûnh hieän nay, ñaëc tính leä thuoäc laãn nhau vaø taïo neân moät tình traïng ñoøi phaûi caáp thieát quan taâm vaø taän tuïy cuûa taát caû caùc vò laõnh ñaïo.
Vai troø cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo
Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh raèng: "Veà phaàn mình, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo quyeát lieät daán thaân khoâng theå hoài laïi trong quyeát ñònh thaêng tieán hoøa bình giöõa caùc daân toäc vaø quoác gia: ñoù laø moät nghóa vuï maø Giaùo Hoäi caûm thaáy bò boù buoäc phaûi chu toaøn tröôùc maët Chuùa vaø taát caû moïi ngöôøi nam nöõ treân traùi ñaát naøy. Chuùng ta khoâng bao giôø coù theå meät moûi khi laøm vieäc vaø nhaán maïnh khoâng chuùt do döï veà caùc vaên kieän coâng phaùp quoác teá chính yeáu lieân quan ñeán giaûi tröø voõ trang vaø khoâng laøm lan traøn voõ khí haït nhaân, keå caû Hieäp öôùc veà vieäc caám caùc voõ khí haït nhaân. Hoài thaùng 7 vöøa qua, caùc Giaùm muïc Nhaät Baûn ñaõ leân tieáng keâu goïi baõi boû caùc voõ khí haït nhaân vaø trong thaùng 8 haøng naêm, Giaùo Hoäi Nhaät cöû haønh moät cuoäc gaëp gôõ caàu nguyeän trong 10 ngaøy cho hoøa bình. Öôùc gì kinh nguyeän, vieäc tìm kieám khoâng bieát meät moûi ñeå coå voõ caùc hieäp ñònh, söï nhaán maïnh veà ñoái thoaïi laø "nhöõng voõ khí" chuùng ta ñaët tin töôûng vaø laø nguoàn gôïi höùng cho nhöõng coá gaéng ñeå xaây döïng moät theá giôùi coâng baèng vaø lieân ñôùi, mang laïi nhöõng baûo ñaûm thöïc söï cho hoøa bình."
Keâu goïi caùc vò laõnh ñaïo chính trò
Ñöùc Thaùnh Cha xin caùc vò laõnh ñaïo chính trò ñöøng queân raèng caùc voõ khí haït nhaân khoâng baûo veä chuùng ta khoûi nhöõng ñe doïa cho an ninh quoác gia vaø quoác teá thôøi naøy. "Caàn cöùu xeùt haäu quaû theâ thaûm cuûa vieäc söû duïng caùc voõ khí aáy veà phöông dieän nhaân maïng vaø moâi tröôøng, töø boû cuûng coá moät baàu khoâng khí sôï haõi, nghi kî vaø ñoá kî, do nhöõng chuû thuyeát veà haït nhaân thoåi leân. Tình traïng hieän nay cuûa traùi ñaát chuùng ta ñoøi phaûi nghieâm tuùc suy tö veà vieäc laøm sao söû duïng taát caû caùc taøi nguyeân aáy, ñöùng tröôùc nhöõng khoù khaên vaø phöùc taïp trong vieäc thöïc hieän chöông trình 2030 phaùt trieån daøi haïn, laøm sao ñaït tôùi nhöõng muïc tieâu nhö söï phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän."
Vaø sau cuøng, Ñöùc Thaùnh Cha môøi goïi moïi ngöôøi hieäp yù vôùi ngaøi trong kinh Hoøa Bình cuûa thaùnh Phanxicoâ Assisi.
Sau buoåi coâng boá söù ñieäp hoøa bình, Ñöùc Thaùnh Cha leân ñoài Nishizaka caùch ñoù 3 caây soá, nôi haønh quyeát thaùnh Phaoloâ Miki vaø 25 thaùnh töû ñaïo Nhaät baûn hoài naêm 1597. Taïi ñaây ngaøi chuû söï nghi thöùc toân kính caùc thaùnh töû ñaïo vaø ñoïc kinh Truyeàn Tin.