Toøa Thaùnh keâu goïi Hoa Kyø
toân troïng quyeàn laõnh thoå cuûa Palestine
Toøa Thaùnh keâu goïi Hoa Kyø toân troïng quyeàn laõnh thoå cuûa Palestine.
Hoàng Thuûy
New York (Vatican News 22-11-2019) - Hoâm 20 thaùng 11 naêm 2019, tröôùc vieäc Hoa Kyø baùc boû luaät phaùp quoác teá vaø caùc nghò quyeát cuûa Hoäi ñoàng Baûo an Lieân Hôïp Quoác leân aùn caùc khu ñònh cö cuûa Israel treân laõnh thoå Palestine, Toøa Thaùnh nhaéc laïi laäp tröôøng uûng hoä giaûi phaùp "hai quoác gia".
Toøa Thaùnh ñaëc bieät ñeà caäp ñeán caùc nghò quyeát cuûa Hoäi ñoàng Baûo an Lieân Hôïp Quoác, nhö ñieàu 2334, xem caùc khu ñònh cö cuûa Israel ôû trung taâm laõnh thoå Palestine laø moät "söï vi phaïm luaät nhaân ñaïo quoác teá" vi phaïm giaûi phaùp "hai quoác gia".
Thoâng caùo cuûa Toøa Thaùnh noùi raèng quyeàn cuûa ngöôøi daân Palestine ñöôïc soáng trong hoøa bình vaø an ninh phaûi ñöôïc "coâng nhaän, toân troïng vaø thöïc thi".
Tuyeân boá cuûa Hoa Kyø: coâng nhaän caùc khu ñònh cö cuûa Israel
Tröôùc ñoù, ngaøy 18 thaùng 11 naêm 2019, Ngoaïi tröôûng Hoa Kyø Mike Pompeo noùi vôùi caùc phoùng vieân raèng caùc khu ñònh cö cuûa Israel "khoâng phaûi laø traùi vôùi luaät phaùp quoác teá". Quyeát ñònh naøy ngay laäp töùc ñöôïc Thuû töôùng Israel Benjamin Netanyahu ca ngôïi. OÂng caûm ôn chính quyeàn Hoa Kyø ñaõ söûa chöõa "sai laàm lòch söû naøy".
Toøa Thaùnh uûng hoä quyeàn hoøa bình vaø an ninh cuûa Israel vaø Palestine
Thoâng caùo Toøa Thaùnh "uûng hoä quyeàn ñöôïc soáng trong hoøa bình vaø an ninh cuûa Israel" trong khuoân khoå "bieân giôùi ñöôïc coäng ñoàng quoác teá coâng nhaän". Ñoàng thôøi thoâng caùo cuõng vieát raèng quyeàn töông töï thuoäc veà ngöôøi Palestine. Quyeàn naøy phaûi ñöôïc "coâng nhaän, toân troïng vaø thöïc hieän".
Toøa Thaùnh uûng hoä giaûi phaùp hai quoác gia hai daân toäc
Toøa Thaùnh khaúng ñònh laäp tröôûng uûng hoä giaûi phaùp "hai nhaø nöôùc". Ñoù laø "caùch duy nhaát ñeå ñaït ñöôïc moät giaûi phaùp döùt khoaùt" trong boái caûnh cuûa cuoäc xung ñoät laâu daøi naøy. Toøa Thaùnh mong muoán caû hai beân phaûi coù khaû naêng ñaøm phaùn tröïc tieáp vôùi nhau, vôùi söï hoã trôï cuûa coäng ñoàng quoác teá vaø theo caùc nghò quyeát quoác teá cuûa Lieân hôïp quoác. Ñoù laø vaán ñeà tìm kieám moät "thoûa hieäp coâng baèng" coù tính ñeán nguyeän voïng cuûa caû hai daân toäc.
Tuyeân boá cuûa Lieân Hieäp quoác
Ngaøy 19 thaùng 11 naêm 2019, truï sôû Lieân Hieäp quoác taïi Geneve cuõng ñaõ phaûn öùng vôùi tuyeân boá cuûa Hoa Kyø. Thoâng caùo vieát: "Moät söï thay ñoåi trong laäp tröôøng chính trò cuûa moät quoác gia khoâng laøm thay ñoåi luaät phaùp quoác teá hieän haønh, cuõng nhö söï giaûi thích cuûa Toøa aùn Coâng lyù Quoác teá vaø Hoäi ñoàng Baûo an."
Tröôùc vieäc Israel gia taêng chieám ñaát cuûa ngöôøi Palestine, Lieân Hieäp quoác cuõng nhaéc laïi Nghò quyeát 2334 cuûa Hoäi ñoàng Baûo an vaøo naêm 2016. Nghò quyeát keâu goïi Israel "chaám döùt ngay laäp töùc vaø hoaøn toaøn" moïi hoaït ñoäng ñònh cö taïi caùc vuøng laõnh thoå chieám ñoùng cuûa Palestine, bao goàm Ñoâng Jerusalem. Vaên baûn naøy quy ñònh theâm raèng luaät phaùp quoác teá khoâng coâng nhaän "baát kyø thay ñoåi naøo veà bieân giôùi nhö ñaõ quy ñònh ngaøy 04 thaùng 06 naêm 1967".
Theo Lieân Hôïp Quoác, coù khoaûng 240 khu ñònh cö cuûa Israel ôû vuøng Cisjordan vaø Ñoâng Jerusalem. Chuùng ñöôïc xaây döïng treân nhöõng khu ñaát ñöôïc traû laïi cho quoác gia Palestine töông lai, töø laâu ñaõ bò phaân maûnh vaø taùch bieät vôùi nhau, khoâng coù söï lieân tuïc laõnh thoå. (cath.ch 20/11/2019)