Giaùo hoäi Nhaät Baûn: hieän traïng
vaø nhöõng thaùch ñoá tröôùc chuyeán toâng du
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Giaùo hoäi Nhaät Baûn: hieän traïng vaø nhöõng thaùch ñoá tröôùc chuyeán toâng du cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Ngoïc Yeán
Tokyo (Vatican News 20-11-2019) - Lòch söû Giaùo hoäi Nhaät Baûn ñöôïc bieát ñeán nhieàu trong theá kyû XVII, giai ñoaïn ñöôïc cho laø moät trong nhöõng thôøi ñieåm baét ñaïo döõ doäi nhaát cuûa lòch söû Kitoâ giaùo. Maëc duø vaäy, moät soá Kitoâ höõu Nhaät ñaõ tìm caùch ñeå toàn taïi vaø bí maät loan truyeàn ñöùc tin cho caùc theá heä tieáp theo. Hieän nay, Giaùo hoäi naém giöõ vai troø quan troïng trong xaõ hoäi: Söï hieän dieän cuûa caùc toå chöùc Coâng giaùo, keânh ñoái thoaïi; hoaït ñoäng baùc aùi; daán thaân cho hoøa bình vaø choáng laïi naêng löôïng haït nhaân.
Nguoàn goác
Kitoâ giaùo ñeán Nhaät Baûn vaøo theá kyû 16. Ngaøy 15 thaùng 8 naêm 1549, thaùnh Phanxicoâ Xavier cuøng vôùi caùc tu só Doøng Teân khaùc töø Malacca ñeán Nhaät Baûn. Tieáp theo laø caùc tu só Doøng Phanxicoâ, Ña Minh vaø Augustinoâ. Trong voøng 60 naêm ñaàu tieân caùc vò thöøa sai ñaõ thaønh coâng trong vieäc thieát laäp moät coäng ñoaøn Kitoâ giaùo. Vaø daàn daàn coäng ñoaøn ñaõ taêng leân hôn 300,000 tín höõu. Vôùi soá caùc tín höõu naøy, vaøo naêm 1588, Giaùo phaän Funay ñöôïc thieát laäp, trung taâm laø thaønh phoá Nagasaki.
Nhöõng cuoäc baùch haïi ôû theá kyû XVII
Coäng ñoaøn Kitoâ höõu ñaàu tieân naøy gaàn nhö ñaõ bò phaù huûy hoaøn toaøn do caùc cuoäc baét ñaïo baét ñaàu vaøo cuoái theá kyû XVI, vôùi vieäc ñoùng ñinh 26 vò töû ñaïo vaøo naêm 1597, vaø ñænh cao vaøo theá kyû XVII, ñöôïc cho laø moät trong nhöõng vuï baét ñaïo döõ doäi nhaát trong lòch söû Kitoâ giaùo. Maëc duø vaäy, moät soá Kitoâ höõu Nhaät ñaõ tìm caùch ñeå toàn taïi vaø bí maät loan truyeàn ñöùc tin cho caùc theá heä tieáp theo. Caùc Kitoâ höõu taïo ra moät bieåu töôïng, nghi leã vaø ngoân ngöõ maø nhöõng ngöôøi beân ngoaøi coäng ñoaøn khoâng theå hieåu ñöôïc. Nhö theá, baét ñaàu kyû nguyeân cuûa kakure kirishitan, "Kitoâ höõu haàm truù", soáng aâm thaàm vaø gaëp nhieàu khoù khaên. Daàn daàn, coâng cuoäc truyeàn giaùo ñöôïc giao cho caùc cha Hoäi Truyeàn giaùo Paris (MEP).
Theá kyû XIX-XX: giai ñoaïn hoài sinh cuûa Giaùo hoäi
Naêm 1862, vôùi vieäc phong thaùnh cho 26 vò töû ñaïo, tieáp theo moät nhaø thôø ñöôïc xaây döïng vaøo naêm 1863 taïi Nagasaki. Vaø tôùi naêm 1871, caùc Kitoâ höõu ñöôïc töï do thöïc haønh ñöùc tin. Coâng giaùo tieáp tuïc phaùt trieån, ñaëc bieät ôû caùc thaønh phoá Osaka, Sendai, hieän laø thuû ñoâ cuûa Kyoto, vaø ôû phía baéc. Naêm 1891, thaønh laäp Giaùo phaän Nagasaki vaø Osaka vaø Toång giaùo phaän Tokyo. Naêm 1927, giaùm muïc ñaàu tieân coù quoác tòch Nhaät Baûn, Ñöùc cha Januarius Kyunosuke Hayasaka.
Giaùo hoäi tröôùc cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Giaùo hoäi Nhaät Baûn laø moät coäng ñoaøn nhoû, nhöng ñöôïc ñaùnh giaù cao sau nhieàu theá kyû bò baùch haïi. Hieän nay Giaùo hoäi Nhaät Baûn: coù 536 ngaøn tín höõu, töông ñöông khoaûng 0.42% daân soá, chuû yeáu theo Thaàn ñaïo vaø Phaät giaùo. Caùc coäng ñoaøn Coâng giaùo taäp trung ôû khu vöïc giöõa ñaûo Hirado, quaàn ñaûo Goto vaø thaønh phoá Nagasaki. Toång giaùo phaän Tokyo coù soá tín höõu ñoâng nhaát, tieáp theo laø Nagasaki, Yokoama vaø Osaka. Giaùo hoäi coù 16 giaùo phaän, bao goàm ba toång giaùo phaän, vôùi 1,407 linh muïc vaø 859 giaùo xöù. Söù thaàn Toøa Thaùnh hieän nay taïi Nhaät Baûn laø Toång giaùm muïc ngöôøi AÁn Ñoä, Ñöùc cha Joseph Chennoth.
Caùc toå chöùc giaùo duïc Coâng giaùo, keânh ñoái thoaïi lieân toân
Nhö caùc nôi khaùc ôû chaâu AÙ, aûnh höôûng cuûa coäng ñoaøn Coâng giaùo Nhaät laø raát lôùn so vôùi con soá nhoû beù, ñaëc bieät laø caùc toå chöùc giaùo duïc cuûa Giaùo hoäi, nhö Ñaïi hoïc danh tieáng Sophia ôûTokyo. Ñieàu naøy coù nghóa laø Coâng giaùo, sau nhieàu theá kyû bò baùch haïi thì hieän nay laø moät thöïc teá ñöôïc ñaùnh giaù cao ôû Xöù sôû maët trôøi moïc. Haàu heát caùc hoïc sinh ôû caùc tröôøng Coâng giaùo khoâng phaûi laø tín höõu, nhöng laïi coù cô hoäi laøm quen vôùi vaên hoùa Kitoâ. Do ñoù, ñaây laø moät phöông tieän quan troïng ñeå loan baùo söù ñieäp Kitoâ giaùo vaø ñoái thoaïi lieân vaên hoùa vaø lieân toân.
Giaùo hoäi hieän dieän trong lónh vöïc xaõ hoäi
Moät yeáu toá quan troïng khaùc laøm cho hình aûnh cuûa Giaùo hoäi taïi Nhaät Baûn ñöôïc nghi nhaän, ñoù laø caùc hoaït ñoäng baùc aùi cuûa ngöôøi Coâng giaùo. Caùc cô sôû y teá, quaûn lyù nhaø cho ngöôøi giaø, trung taâm cho ngöôøi voâ gia cö vaø caùc dòch vuï xaõ hoäi khaùc, ñaëc bieät laø trong caùc khu vöïc bò boû queân ôû vuøng ngoaïi oâ cuûa caùc thaønh phoá lôùn. Hai söï kieän laøm cho söï hieän dieän cuûa Giaùo hoäi trôû neân roõ raøng hôn trong xaõ hoäi Nhaät Baûn: traän ñoäng ñaát Kobe naêm 1995 vaø traän ñoäng ñaát vaø soùng thaàn thaûm khoác ôû Fukushima naêm 2011. Taïi thôøi ñieåm xaûy ra thaûm kòch, caùc tình nguyeän vieân vaø caùc toå chöùc Coâng giaùo luoân ñi tröôùc trong vieäc trôï giuùp khaån caáp.
Giaùo hoäi daán thaân cho hoøa bình vaø choáng laïi naêng löôïng haït nhaân
Caùc giaùm muïc Nhaät luoân leân tieáng caûnh baùo veà nhöõng taùc haïi cuûa chieán tranh haït nhaân.Trong thoâng ñieäp naêm 2015, nhaân kyû nieäm laàn thöù 70 keát thuùc Chieán tranh theá giôùi thöù hai, caùc Giaùm muïc caûnh baùo veà söï trôû laïi cuûa moät taâm lyù hieáu chieán vaø nhaéc laïi raèng Nhaät Baûn phaûi tieáp tuïc coù moät ôn goïi ñaëc bieät cho hoøa bình, haõy nhôù raèng cuoäc xung ñoät theá giôùi laø "moät traûi nghieäm kinh hoaøng ngay caû ñoái vôùi ngöôøi daân Nhaät Baûn". Hôn nöõa, moãi naêm töø 6 ñeán 15 thaùng 8, ngaøy kyû nieäm vuï ñaùnh bom nguyeân töû cuûa Hiroshima vaø Nagasaki, caùc Giaùm muïc thuùc ñaåy saùng kieán caàu nguyeän "10 ngaøy vì hoøa bình". Naêm 2013 Ñöùc Hoàng Y Peter Turkson cuõng ñaõ tham gia söï kieän naøy.
Nhöõng thaùnh ñoá trong vieäc thoâng truyeàn ñöùc tin cho ngöôøi treû vaø vai troø cuûa gia ñình
Hieän nay, moät trong nhöõng vaán ñeà khoù thöïc hieän cho Giaùo hoäi Nhaät Baûn, ñoù laø vieäc thoâng truyeàn ñöùc tin cho caùc theá heä treû. Ngöôøi treû ngaøy caøng bò aûnh höôûng loái soáng caù nhaân chuû nghóa, bò caùc giaùo phaùi môùi loâi cuoán. Do ñoù, vaán ñeà muïc vuï cho giôùi treû ngaøy caøng khaån caáp. Gia ñình vaãn laø nôi quan troïng ñeå loan truyeàn Tin Möøng, nhöng caùc gia ñình Coâng giaùo Nhaät Baûn khoâng phaûi luùc naøo cuõng theå hieän söù vuï naøy, nhaát laø khi moät trong nhöõng ngöôøi phoái ngaãu thuoäc veà moät toân giaùo khaùc, ñieàu raát phoå bieán ôû Nhaät. Moät khoù khaên khaùc ñoù laø söï thieáu hieåu bieát cuûa caùc tín höõu veà giaùo lyù cuûa Giaùo hoäi lieân quan ñeán hoân nhaân, gia ñình, baûo veä söï soáng, ñaëc bieät laø bieän phaùp traùnh thai. Noùi chung, coù moät khoaûng caùch töø vieäc taïo döïng hoân nhaân ñeán vieäc soáng thöû ñang gia taêng ngay caû giöõa caùc caëp vôï choàng Coâng giaùo. Ñieàu töông töï cuõng xaûy ra ñoái vôùi ly dò: ôû Nhaät Baûn tyû leä ly hoân cuûa ngöôøi Coâng giaùo khoâng khaùc vôùi ngöôøi khoâng theo ñaïo Coâng giaùo. Vaø lieân quan ñeán vaán ñeà röôùc leã cho ngöôøi ly dò vaø taùi hoân söï hieåu bieát chöa roõ raøng.
Khu vöïc noâng thoân, bieân giôùi môùi cuûa vieäc rao giaûng Tin Möøng vaø vai troø cuûa ngöôøi di cö
Veà vieäc loan baùo Tin Möøng, ñoái vôùi caùc khu vöïc noâng thoân, so vôùi tröôùc ñaây Giaùo hoäi Nhaät Baûn coù söï chuù yù hôn. Moät nguoàn löïc quan troïng môùi trong lónh vöïc naøy ñeán töø nhöõng ngöôøi nhaäp cö Coâng giaùo, ñaëc bieät laø ngöôøi Philippines. Vì lyù do naøy, caùc giaùm muïc ñaõ nhaän thaáy caàn phaûi coù söï quan taâm muïc vuï lôùn hôn ñoái vôùi caùc coäng ñoàng naøy, ñeå uûng hoä söï hoøa nhaäp cuûa hoï vaøo caùc giaùo xöù.
Khuyeán khích vai troø cuûa giaùo daân trong vieäc truyeàn giaùo
Moät öu tieân khaùc cho Giaùo hoäi ñòa phöông ñoù laø phaùt huy vai troø cuûa giaùo daân trong Giaùo hoäi. Caùc vò laõnh ñaïo quan taâm ñeán vieäc huaán luyeän vaø ñaøo taïo cho giaùo daân. Theo nghóa naøy, caùc Giaùm muïc khuyeán khích söï lan roäng cuûa caùc phong traøo cuûa giaùo daân trong Giaùo hoäi.