Moät vaøi caûm nghó veà thaûm kòch
39 naïn nhaân Vieät Nam taïi Vöông quoác Anh
Moät vaøi caûm nghó veà thaûm kòch 39 naïn nhaân Vieät Nam taïi Vöông quoác Anh.
+ Giuse Nguyeãn Ñöùc Cöôøng
Thanh Hoùa (WHÑ 12-11-2019) - Ngaøy 07 thaùng 11 naêm 2019, sau nhöõng cuoäc ñieàu tra giaùm ñònh kyõ löôõng, caùc cô quan chöùc naêng cuûa Vöông quoác Anh vaø chính quyeàn Vieät Nam ñaõ chính thöùc coâng boá: 39 thi theå trong container ñoâng laïnh taïi ñòa haït Essex - nöôùc Anh ñeàu laø ngöôøi Vieät Nam. Haàu heát hoï coøn raát treû. Hoï ñaõ cheát vì ngaït thôû khi bò nhoát kín trong thuøng xe ñoâng laïnh ôû aâm 25 ñoä C, treân moät haønh trình phieâu löu ñònh meänh ñaày traéc trôû. Quaû thaät, ñaây laø moät bi kòch thaûm thöông vaø ñau xoùt cho taát caû chuùng ta.
Ñöùng tröôùc thaûm kòch xoùt xa aáy, ai cuõng muoán göûi lôøi chia buoàn saâu saéc tôùi gia ñình vaø tang quyeán cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ vónh vieãn ra ñi. Trong soå tang, Thuû töôùng Anh vieát leân noãi xoùt xa baøng hoaøng cuûa toaøn theå nhaân loaïi: "Caû daân toäc vaø theá giôùi thöïc söï ñaõ bò soác bôûi bi kòch naøy, bôûi söï taøn nhaãn cuûa soá phaän maø nhöõng con ngöôøi voâ toäi phaûi chòu ñöïng khi hoï hy voïng coù moät cuoäc soáng toát ñeïp hôn ôû ñaát nöôùc naøy". Thuû töôùng Vieät Nam cuõng ñaõ göûi thö chia buoàn ñeán töøng gia ñình naïn nhaân, ñoàng thôøi chæ ñaïo caùc cô quan chöùc naêng phoái hôïp xöû lyù ñeå sôùm ñöa thi theå caùc naïn nhaân trôû veà vôùi gia ñình.
Veà phía Giaùo hoäi Coâng giaùo, Ñöùc cha Anphong Nguyeãn Höõu Long, Giaùm muïc giaùo phaän Vinh, ñaõ vieát laù thö muïc vuï baøy toû nieàm caûm thoâng saâu saéc vaø lôøi caàu nguyeän thieát tha xin Thieân Chuùa an uûi naâng ñôõ caùc gia ñình naïn nhaân trong bieán coá ñaày nöôùc maét naøy. Ñoàng thôøi, Ñöùc cha Anphong cuõng chaân thaønh nhaén nhuû vôùi taát caû moïi ngöôøi, ñaëc bieät laø caùc baïn treû raèng: "Cuoäc soáng laø quaø taëng voâ giaù maø Thieân Chuùa ban cho con ngöôøi". Vì theá, "moãi ngöôøi chuùng ta haõy traân quyù vaø chaêm soùc cuoäc soáng mình cuõng nhö cuoäc soáng cuûa ngöôøi khaùc, trong haønh trình traàn theá naøy".
Thieát töôûng nhöõng lôøi traàn tình cuûa Ñöùc cha Anphong neân ñöôïc ñaøo saâu vaø suy gaãm nhieàu hôn, ñeå qua bieán coá ñau thöông naøy, moãi ngöôøi chuùng ta seõ nung naáu moät yù thöùc vaø soáng traùch nhieäm hôn tröôùc quaø taëng cuoäc soáng. Thöïc teá nhöõng naêm qua, coù nhieàu ngöôøi treû ñaõ ñaët cöôïc vôùi maïng soáng, traû giaù baèng söï ly höông hôïp phaùp vaø baát hôïp phaùp vì moät vieãn caûnh soáng toát ñeïp hôn. Neáu cuoäc di cö thaønh coâng, haàu heát baïn treû seõ chaáp nhaän laøm moïi vieäc, baát chaáp hieåm nguy vaø ñieàu kieän lao ñoäng nghieät ngaõ, mieãn sao coù nhieàu tieàn ñeå göûi veà cho gia ñình taïi queâ nhaø. Noâng thoân Vieät Nam hoâm nay khoâng thieáu nhöõng gia ñình ñaõ ñoåi ñôøi trôû neân giaøu coù, nhôø tieàn con caùi ñi laøm ôû nöôùc ngoaøi göûi veà. Khi coù tieàn baïc, con ngöôøi cuõng deã roäng löôïng vaø nhaân aùi hôn. Beân caïnh vieäc xaây nhaø, mua xe naâng caáp cuoäc soáng thöôøng ngaøy, hoï cuõng saün saøng ñoùng goùp xaây döïng coâng trình phuùc lôïi, laøm vieäc töø thieän ñeå phong phuù ñôøi soáng taâm linh. ÔÛ goùc ñoä toång quaùt, nhöõng ngöôøi treû naøy thöïc söï soáng cho moät lyù töôûng cao ñeïp, hoï ñaõ hy sinh tuoåi xuaân nôi ñaát khaùch queâ ngöôøi, ñeàn ñaùp ôn nghóa sinh thaønh baèng lao ñoäng vaát vaû cuûa chính baûn thaân mình, goùp phaàn laøm giaøu ñeïp queâ höông. Sau ít naêm neáu coù dòp trôû veà queâ cha ñaát toå, hoï ñöôïc xem nhö nhöõng ngöôøi con hieáu thaûo, tín ñoà moä ñaïo, coâng daân yeâu nöôùc. Hoï quaû thaät laø nhöõng ngöôøi thaønh coâng vaø ñaõ "chaêm soùc cuoäc soáng mình cuõng nhö cuoäc soáng cuûa ngöôøi khaùc".
Tuy nhieân, thaûm kòch ngaøy 23 thaùng 10 naêm 2019 vöøa qua khieán chuùng ta phaûi baøng hoaøng ñau xoùt maø höôùng nhìn caän caûnh vaøo nhöõng cuoäc ly höông. Baùo chí loan tin veà maûnh ñôøi chui luûi baáp beânh khoâng giaáy tôø nôi ñaát khaùch, hay lao thaân phaïm phaùp troàng thuoác phieän taïi queâ ngöôøi. Theo Tieán só Tamsin Barber cuûa Ñaïi Hoïc Oxford-Brookes, chuyeân nghieân cöùu veà di cö vaø ngöôøi Anh goác Vieät, "Hieän taïi, khoâng coù con ñöôøng hôïp phaùp naøo cho ngöôøi di cö Vieät Nam tay ngheà thaáp ñeán laøm vieäc ôû Anh. Do ñoù, muoán ñeán Anh thì chæ coù qua nhöõng con ñöôøng voøng vaø nguy hieåm." Vì theá maø xuaát hieän caùc ñöôøng daây moâi giôùi troán ñi nöôùc ngoaøi, nhaäp cö traùi pheùp, teä naïn xaõ hoäi, toå chöùc buoân ngöôøi... taát caû ñaõ goùp phaàn taïo neân taán bi kòch. Ñoïc nhöõng doøng tin nhaén cuûa coâ gaùi treû Traø My: "Con xin loãi meï. Con ñöôøng ra nöôùc ngoaøi cuûa con khoâng thaønh coâng... Con yeâu boá meï nhieàu laém! Con cheát vì khoâng theå thôû ñöôïc ...", ai maø khoâng ngheïn loøng ñeå phaûn tænh veà traùch nhieäm lieân ñôùi cuûa mình ñoái vôùi kieáp ngöôøi xa queâ.
Tröôùc khi xaûy ra caùi "cheát vì khoâng thôû ñöôïc", nhöõng ngöôøi treû naøy ñaõ phaûi soáng trong baàu khoâng khí vôùi bieát bao "ngoät ngaït". Ngaït vì khoù ngheøo cuûa maûnh ñaát ñöôïc sinh ra, ngaït vì thaønh coâng cuûa baø con xoùm laøng; ngaït vì traên trôû cuûa cha meï giaø, ngaït vì kyø voïng cuûa ñaøn em nhoû; ngaït bôûi thuùc eùp nôi ngöôøi thaân, ngaït do loâi keùo cuûa baïn beø, ngaït ñeán töø haáp daãn cuûa vieäc xuaát ngoaïi; laïi coøn coù caùi ngaït noäi taâm vì con tim luoân khaùt khao moät giaác moäng ñoåi ñôøi... Ñeå giaûi thoaùt taát caû nhöõng thöù "ngoät ngaït" ñang ñeø naëng treân cuoäc soáng, di cö ra nöôùc ngoaøi döôøng nhö laø höôùng ñi duy nhaát maø hoï coù theå nhìn thaáy. Nhöng ñònh meänh thaät nghieät oan, tröôùc khi cheát ngaït laâm saøng trong chieác container ñoâng laïnh, traùi tim hoï ñaõ luoân ngoäp thôû vì khoâng ñuû hôi aám tình ngöôøi.
Vì söï an nghæ cuûa ngöôøi ñaõ khuaát, xin ñöøng hoûi taïi sao hoï ñaõ khoâng laäp nghieäp treân chính queâ höông mình, hay sao laïi ñaùnh ñoåi quaù nhieàu ñeå phieâu löu vaøo moät haønh trình nghieät ngaõ. Nhöng haõy töï hoûi baûn thaân chuùng ta vaø taát caû nhöõng ngöôøi coøn ôû laïi: Ai ñaõ taïo neân nhöõng cuoäc soáng ñaày ngoät ngaït vaø söùc eùp? Ai ñaõ khieán hoï caûm thaáy moät töông lai baáp beânh taïi maûnh ñaát ñöôïc sinh ra? Ai ñaõ khoâng cho hoï moâi tröôøng ñuû tin caäy ñeå chaép caùnh öôùc mô? Ai ñaõ ñaåy hoï vaøo theá yeáu trong cuoäc caïnh tranh sinh toàn khi möu sinh taïi queâ höông xöù sôû?
Ai ñaõ ñem gaùn traùch nhieäm gia ñình cho hoï mang vaùc sôùm? Ai ñaõ thuùc ñaåy hoï tìm veà vuøng ñaát môùi? Ai ñaõ coäng taùc vaøo quyeát ñònh lieàu maïng cuûa hoï? Ai ñaõ baát chaáp ruûi lo, ñaåy ñöa hoï vaøo nhöõng choã hieåm nguy khoân löôøng? Ai ñaõ ñaàu tö bieán hoï thaønh con nôï, ñeå trong côn ngheït thôû cuoái cuøng, vaãn coøn phaûi thoát leân lôøi xin loãi?
Con ñöôøng hoï ñi ñoù, coù maáy ai quan taâm? Coù ai ñoàng haønh ñeå chia seû kòp thôøi vôùi hoï nhöõng caêng thaúng trong cuoäc soáng? Coù ai ñaõ cung caáp baàu khí trong laønh ñeå hoï coù theå vöôït leân caùi ngoät ngaït trong cuoäc soáng? Coù ai ñöa hoï vaøo moät khoâng gian taâm linh ñuû thaùnh thieän ñeå giaûi thoaùt hoï khoûi nhöõng laàm laïc? Coù ai höôùng daãn tinh thaàn ñeå giuùp hoï khoûi nhöõng côn ñam meâ? Ñaây laø traùch nhieäm hay laø thieáu traùch nhieäm nôi moãi con ngöôøi? Vaø phaûi chaêng, trong bi kòch thaûm thöông naøy, khoâng ai trong chuùng ta laø ngöôøi ngoaøi cuoäc?
Giaùo huaán xaõ hoäi cuûa Giaùo Hoäi môøi goïi chuùng ta nhaän thöùc raèng, chæ coù theå baûo ñaûm vaø coå xuùy phaåm giaù con ngöôøi vôùi ñieàu kieän laø söï vieäc naøy ñöôïc thöïc hieän bôûi caû moät coäng ñoàng vaø bôûi toaøn theå nhaân loaïi.[1] Lôøi giaùo huaán naøy nhaán maïnh ñeán tình lieân ñôùi cuûa taát caû chuùng ta, caùch ñaëc bieät, keâu goïi löông taâm con ngöôøi luoân nhaïy beùn vôùi nhöõng thoâng ñieäp yeáu ôùt vaø rôøi raïc, ñöôïc phaùt ñi töø nhöõng soá phaän ñang soáng trong ngheït thôû vaø ñoâng laïnh vì söï hôø höõng thieáu traùch nhieäm cuûa con ngöôøi. Trong nieàm caäy troâng vaøo loøng Chuùa töø nhaân, chuùng ta caàu xin cho caùc naïn nhaân ñöôïc an nghæ yeân bình treân thieân quoác, nôi khoâng coøn oâ nhieãm vaø ngoät ngaït cuûa buïi traàn. Ñoàng thôøi, moãi ngöôøi chuùng ta cuõng khoâng ngöøng daán thaân trong traùch nhieäm caù nhaân, ñeå cuøng nhau tieán ñeán moät giaûi phaùp toaøn dieän, haàu ñoan chaéc raèng, thaûm kòch cuûa ngaøy hoâm nay seõ khoâng theå taùi dieãn.
+ Giuse Nguyeãn Ñöùc Cöôøng
Giaùm muïc Giaùo phaän Thanh Hoùa
(Nguoàn: Giaùo phaän Thanh Hoaù)
- - - - - -
[1] x. Hoäi ñoàng Giaùo hoaøng veà Coâng lyù vaø Hoøa bình, Toång luaän hoïc thuyeát xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh, p. 157.