Ñaøo taïo Chuûng sinh chaâu AÙ:
Hoäi thaûo veà söï Bieán ñoåi Khí haäu
Ñaøo taïo Chuûng sinh chaâu AÙ: Hoäi thaûo veà söï Bieán ñoåi Khí haäu.
Lm. Giuse Phaïm Vaên Troïng
Huahin (WHÑ 11-11-2019) - Hoäi thaûo veà söï bieán ñoåi khí haäu daønh cho caùc Giaùm Muïc vaø caùc nhaø ñaøo taïo taïi caùc chuûng vieän AÙ Chaâu.
"Ngöôøi meï traùi ñaát ñang keâu la vì nhöõng phaù hoaïi cuûa con ngöôøi laøm oâ nhieãm: khí, nöôùc, moâi tröôøng soáng... Vaø nhöõng ngöôøi ngheøo laø nhöõng naïn nhaân gaùnh chòu nhieàu haäu quaû cuûa nhöõng taøn phaù thieân nhieân naøy,"[1]
Nhaän thöùc veà tính nghieâm troïng töø lôøi caûnh baùo ôû treân cuûa Ñöùc Phanxicoâ trong thoâng ñieäp Laudato Si' naêm 2015, vaên kieän veà Ñaøo taïo Linh muïc (Ratio) vaøo naêm 2016 ñaõ khaúng ñònh: "Baûo veä coâng trình taïo döïng vaø chaêm lo cho ngoâi nhaø chung - Traùi Ñaát - chính laø nhaân sinh quan vaø vuõ truï quan cuûa Kitoâ höõu; ... Soáng ôn goïi laøm ngöôøi baûo veä coâng trình cuûa Thieân Chuùa laø phaàn coát yeáu cuûa moät ñôøi soáng nhaân ñöùc; ñoù khoâng phaûi laø moät löïa choïn tuøy yù hay moät khía caïnh thöù yeáu trong kinh nghieäm Kitoâ giaùo. Vì theá, caùc linh muïc töông lai caàn raát nhaïy beùn veà vaán ñeà naøy; ...vaø cuï theå trong söù vuï muïc töû sau naøy, hoï seõ coå voõ moïi ngöôøi chuù troïng ñuùng möùc ñeán taát caû nhöõng ñeà taøi lieân quan ñeán vieäc baûo veä coâng trình taïo döïng"[2]
Trong yù höôùng naøy, Vaên phoøng Giaùo só vaø Vaên phoøng Phaùt trieån Con ngöôøi tröïc thuoäc Lieân hoäi ñoàng Giaùm Muïc AÙ Chaâu (FABC) ñaõ phoái hôp toå chöùc khoùa hoäi thaûo vôùi chuû ñeà "Khôi gôïi moái quan taâm veà bieán ñoåi khí haäu nôi caùc chuûng vieän: Daønh cho caùc Giaùm Muïc vaø caùc Nhaø ñaøo taïo taïi caùc Chuûng vieän taïi Chaâu AÙ." Theo ñoù, khoùa hoäi thaûo keùo daøi töø ngaøy 04 ñeán ngaøy 8 thaùng 11 naêm 2019 taïi Trung Taâm Tónh Huaán Salesian ôû Huahin thuoäc Giaùo phaän Surat Thani, Thaùi Lan.
Caùc tham döï vieân cuûa khoùa hoäi thaûo naøy goàm 06 Giaùm muïc, 26 Linh muïc, 01 Tu só vaø 8 giaùo daân ñeán töø 10 quoác gia (AÁn Ñoä, Bangladesh, Ñaøi Loan, Haøn Quoác, Hoàng Kong, Malaysia, Phillipines , Srilanka, Thaùi Lan vaø Vieät Nam). Caùch rieâng, 06 thaønh vieân tham döï Hoäi thaûo töø Vieät Nam bao goàm Ñöùc Cha Giuse Ñoã Maïnh Huøng (Chuû tòch UÛy ban Giaùo só vaø Chuûng sinh tröïc thuoäc HÑGMVN), Cha Giuse Phaïm Vaên Troïng (Thö kyù uûy ban), Cha Phaoloâ Vuõ Ñoã Anh Khoa (Phuï traùch Ñaøo taïo Chuûng sinh Döï Bò thuoäc Toång giaùo phaän Saøi goøn), cha Phaoloâ Nguyeãn Vaên Khai (Ñaïi chuûng vieän Vinh), Cha Pheâroâ Nguyeãn Ngoïc Thoaïi vaø Cha Gioakim Nguyeãn Thaùi Hoøa (Ñaïi Chuûng vieän Nha Trang).
Sau Thaùnh Leã khai maïc do Ñöùc Cha Joseph Sridarunsil, Giaùm muïc giaùo phaän Surat Thani chuû söï, phaàn lôùn thôøi gian ñöôïc söû duïng ñeå suy tö vaø thaûo luaän xoay quanh 05 ñeà taøi veà söï bieán ñoåi khí haäu bao goàm (1) Vaên kieän "Ñònh Höôùng Caên Baûn cho Vieäc Ñaøo Taïo Linh Muïc" ñoái vôùi söï bieán ñoåi khí haäu vaø vieäc ñaøo taïo taïi chuûng vieän, (2) Khoa hoïc vaø lòch söû veå söï bieán ñoåi khí haäu, (3) Thoâng ñieäp Laudato Si' vaø nhöõng aùp duïng trong vieäc ñaøo taïo taïi chuûng vieän, (4) Söï bieán ñoåi khí haäu: giaùo duïc vaø phöông phaùp luaän trong vieäc ñaøo taïo taïi chuûng vieän, vaø (5) Phuï nöõ vaø söï bieán ñoåi khí haäu: vöôït quaù nhöõng quy ñònh giôùi tính. Sau ñaây laø moät vaøi neùt chính yeáu cuûa moãi ñeà taøi:
1. Ñeà taøi thöù nhaát "Vaên kieän 'Ñònh höôùng caên baûn cho vieäc ñaøo taïo linh muïc' ñoái vôùi söï bieán ñoåi khí haäu vaø vieäc ñaøo taïo taïi chuûng vieän" ñöôïc Ñöùc Cha Allwyn D'Silva, giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Mumbai, India khai trieån döïa treân soá 172 cuûa Ratio 2016. Theo ñoù, Ñöùc Cha Allwyn nhaán maïnh ñeán 3 ñieåm then choát caàn löu taâm, ñoù laø vaán naïn veà sinh thaùi, vieäc baûo veä ngoâi nhaø chung vaø söï hoaùn caûi sinh thaùi.[3] Trieån khai cuûa Ñöùc Cha Allwyn döïa treân xaùc tín: Cuoäc khuûng hoaûng sinh thaùi khoâng chæ laø vaán ñeà kinh teá xaõ hoäi, maø caên baûn laø moät vaán ñeà ñaïo ñöùc vaø tinh thaàn. Bôûi vì, nguyeân nhaân haøng ñaàu ñöa tôùi caùc vaán ñeà moâi tröôøng laø do loøng tham cuõng nhö söï ích kyû, thôø ô vaø voâ ôn. Töø xaùc tín naøy, boä moân Thaàn hoïc Sinh thaùi (Eco-theology), vôùi 3 giai ñoaïn bao goàm Hoaùn caûi (Conversion), Hieäp thoâng (Communion) vaø Canh taân (Renewal), ñöôïc giôùi thieäu ñeå qua hoäi thaûo laàn naøy, noù giuùp thay ñoåi nieàm tin, thaùi ñoä vaø hình thaønh maãu thöùc haønh vi mang tính sinh thaùi.
2. Ñeà taøi thöù hai "Khoa hoïc vaø lòch söû veà söï bieán ñoåi khí haäu" do tieán só Antonio G.M. La Vina, giaùm ñoác ñieàu haønh Vieän Quan Saùt Khí Töôïng Manila, thuyeát trình. Tieán só Antonio ñaõ khôi gôïi nhöõng vaán naïn aûm ñaïm lieân quan tôùi möïc nöôùc bieån vaø baêng quyeån, söï xoùi moøn ñaát ñai vaø hieäu öùng nhaø kính. Caùc vaán naïn naøy ñöa ñeán nhöõng taùc ñoäng mang tính toaøn caàu vaø aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán cuoäc soáng cuûa con ngöôøi, caùch ñaëc bieät ñeán nhöõng ngöôøi ngheøo.
3. Khôûi ñi töø xaùc tín "baûo veä ngoâi nhaø chung (moâi tröôøng) ñoái vôùi ñôøi soáng Kitoâ höõu khoâng bao giôø laø tuøy yù hay laø moät choïn löïa thöù caáp", cha Clarence Devadass ñaõ trình baøy moái lieân heä thieát yeáu giöõa ba vaên kieän Laudato Si' 2015, Ratio 2016 vaø Veritatis Gaudium 2017 qua ñeà taøi thöù ba "Thoâng ñieäp Laudato Si' vaø nhöõng aùp duïng trong vieäc ñaøo taïo taïi chuûng vieän". Vôùi kinh nghieäm cuûa moät Giaùm ñoác Hoïc vieän muïc vuï vaø Trung taâm nghieân cöùu Coâng giaùo thuoäc toång giaùo phaän Kuala Lumpur cuûa Malaysia, cha Clarence cho raèng neáu quan taâm thöïc söï tôùi sinh thaùi, chuùng ta caàn phaûi coù moät söï hieåu bieát ñuùng ñaén veà yù nieäm Stewardship (taïm hieåu laø boån phaän quaûn gia). Theo ñoù, Thaàn hoïc veà boån phaän quaûn gia (Theology of stewardship) lieân quan ñeán vaán ñeà sinh thaùi ñöôïc aùp duïng trong boái caûnh ñaøo taïo taïi chuûng vieän nhaán maïnh ñeán 5 ñieåm bao goàm loái soáng giaûn ñôn, söï chieâm ngaém Thieân Chuùa, moái quan taâm ñeán ngöôøi ngheøo, vieäc baûo veä moâi tröôøng vaø ñoái thoaïi.[4]
4. Ñeà taøi thöù tö "Bieán ñoåi khí haäu: giaùo duïc vaø phöông phaùp luaän trong vieäc ñaøo taïo taïi chuûng vieän" do cha Niphot Thianwihan ñeán töø giaùo phaän Chiang Mai, Thaùi Lan. Vôùi nhöõng kinh nghieäm giaûng daïy laâu naêm trong vieäc huaán luyeän noâng nghieäp troàng troït vaø trí thöùc höõu cô [5], cha Niphot nhaán maïnh ñeán yeáu toá ñoäng löïc trong vieäc huaán luyeän. Theo ñoù, cuøng vôùi tieán trình giaùo duïc, ñoäng löïc laø moät trong nhöõng yeáu toá caàn thieát ñeå bieán ñoåi baûn thaân vaø moâi tröôøng.[6]
5. Ñeà taøi cuoái cuøng "Phuï nöõ vaø söï bieán ñoåi khi haäu: vöôït quaù nhöõng quy ñònh giôùi tính" ñöôïc trình baøy bôûi nöõ Tieán só Kochurani Abraham ñeán töø Dieãn ñaøn caùc nöõ thaàn hoïc cuûa AÁn Ñoä. Vôùi öôùc muoán laøm roõ ñaâu laø caùch thöùc maø nöõ giôùi, nam giôùi vaø con ngöôøi thuoäc baát cöù giôùi tính naøo coù theå cuøng nhau gaùnh vaùc, Tieán só Kochurani khaúng ñònh söï bieán ñoåi khí haäu khoâng phaûi laø vaán ñeà cuûa rieâng giôùi tính naøo nhöng laø cuûa taát caû chuùng ta.
Cuøng vôùi chieàu kích tri thöùc ñöôïc trieån khai qua caùc giôø hoäi thaûo, caùc tham döï vieän coøn duy trì moät moái hieäp thoâng thieâng lieâng vôùi nhau vaø vôùi toaøn theå Giaùo hoäi qua caùc Thaùnh Leã vaø caùc giôø caàu nguyeän chung vôùi nhau. Hoï cuõng soáng nhöõng giôø phuùt huynh ñeä qua nhöõng gaëp gôõ ngoaøi giôø hoäi thaûo hay trong caùc böõa aên aám aùp tình ngöôøi. Taát caû luoân laø cô hoäi ñeå caùc tham döï vieân coù dòp chia seû vôùi nhau nhöõng thao thöùc muïc vuï trong söù vuï nôi Giaùo hoäi maø hoï ñang phuïc vuï.
Ñænh ñieåm cuûa khoùa hoäi thaûo laø vaên baûn cam keát cuûa FABC. Moät vaên baûn cam keát ñöôïc hình thaønh töø söï ñoùng goùp yù kieán cuûa caùc tham döï vieân. Noù ñöôïc coi nhö hoa traùi cuûa nhöõng ngaøy thao thöùc, suy tö vaø hoäi thaûo veà vaán ñeà bieán ñoåi khí haäu ngaøy nay.
Cuoái cuøng, khoùa hoäi thaûo keát thuùc vôùi Thaùnh Leã beá maïc do Ñöùc Cha Allwyn D'Silva, Giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Mumbai, India. Ñaây laø cô hoäi ñeå caùc tham döï vieän taï ôn Thieân Chuùa, Ñaáng luoân ban taëng cho Giaùo Hoäi nhöõng muïc töû nhö Ngaøi öôùc muoán, ñaõ cho caùc tham döï vieân coù ñöôïc nhöõng giaây phuùt cuøng nhau thao thöùc, suy tö vaø chia seû veà con ngöôøi, Giaùo Hoäi vaø theá giôùi vôùi nhöõng aûnh höôûng cuûa söï bieán ñoåi khí haäu hieän nay.
Xin Meï Maria, meï cuûa caùc linh muïc, luoân khôi gôïi loøng nhieät thaønh nôi nhöõng ngöôøi con linh muïc cuûa Meï ñeå hoï luoân daán thaân vì moät töông lai töôi saùng hôn cho con ngöôøi vaø traùi ñaát naøy nhaát laø khi söï bieán ñoåi khí haäu nôi traùi ñaát ngaøy caøng gia taêng nghieâm troïng.
Lm. Giuse Phaïm Vaên Troïng
Thö kyù UÛy ban Giaùo só Chuûng Sinh tröïc thuoäc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam
- - - - - - - - - -
[1] ÑGH Phanxico, Laudato Si, soá 2.
[2] Boä Giaùo Só, Ratio 2016, soá 172.
[3] Ratio 2016, soá 172.
[4] x. ÑGH Phanxico, Laudato Si', soá 214 vaø 225.
[5] Theo baøi vieát Lòch Söû veà Chuû Nghóa Du Vaät cuûa 02 taùc giaû Deirdre O'Neil vaø Mike Wayne, trí thöùc höõu cô laø moät yù nieäm tìm thaáy trong cuoán saùch Nhöõng Ghi Cheùp trong Tuø (The Prn Notebooks) cuûa Antonio Gramsci, moät nhaø lyù luaän chuû nghóa Maxist ngöôøi YÙ. Gramsci chia caùc phaàn töû trí thöùc thaønh 02 loaïi: trí thöùc truyeàn thoâng vaø trí thöùc höõu cô. Trí thöùc truyeàn thoáng ñeà cao vaên hoùa vaø traät töï xaõ hoäi voán coù. Trong khi ñoù, trí thöùc höõu cô noã löïc thay ñoåi vaø aûnh höôûng vaên hoùa, ñaïo ñöùc vaø chính trò. http://www.historicalmaterialism.org/blog/intellectuals
[6] x. Laudato Si', soá 15.