Vai troø cuûa Kitoâ höõu Ñöùc
tröôùc vaø sau khi böùc töôøng Berlin suïp ñoå
Vai troø cuûa Kitoâ höõu Ñöùc tröôùc vaø sau khi böùc töôøng Berlin suïp ñoå.
Hoàng Thuûy
Berlin (Vatican News 11-11-2019) - Kitoâ höõu ñöôïc môøi goïi tieáp tuïc giöõ vai troø sinh ñoäng vaø tích cöïc trong vieäc loaïi boû nhöõng böùc töôøng höõu hình hay voâ hình, thay vaøo ñoù laø baéc nhöõng nhòp caàu hoøa giaûi, ñoái thoaïi vaø bình an.
Ngaøy 09 thaùng 11 naêm 2019, ñaùnh daáu 30 naêm ngaøy Böùc töôøng Berlin suïp ñoå, moät söï kieän ñaùnh daáu hieän taïi vaø töông lai cuûa chaâu AÂu vaø theá giôùi. 28 naêm, 2 thaùng vaø 27 ngaøy; ñoù laø thôøi gian Böùc töôøng Berlin toàn taïi, phaân taùch phaàn phía taây cuûa thaønh phoá Berlin thuoäc Coäng hoøa Lieân bang Ñöùc - ñöôïc hoã trôï bôûi heä thoáng tö baûn - vôùi phaàn phía ñoâng cuûa Coäng hoøa Daân chuû Ñöùc - ñöôïc hoã trôï bôûi Coäng saûn Lieân Xoâ.
Böùc töôøng laø moät veát thöông voâ cuøng lôùn
Trong moät cuoäc phoûng vaán hoâm ñaàu thaùng 11 naêm 2019 daønh cho baùo Eco di Bergamo, Ñöùc Hoàng y Walter Kasper, nguyeân Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà ñaïi keát, ñaõ nhaän ñònh: "Böùc töôøng laø moät veát thöông voâ cuøng lôùn. Noù ñaõ chia reõ gia ñình, baïn beø, ñaõ phaù vôõ cuoäc soáng cuûa chaâu AÂu vaø theá giôùi noùi chung. Thaät vaäy, chính xaùc laø noù ñaõ ñoùng ñinh lòch söû trong heä thoáng löôõng cöïc, noù ñaõ ñònh nghóa moät kyû nguyeân".
Keát quaû söï daán thaân laâu daøi vaø vaát vaû cuûa nhieàu ngöôøi
Vaø Böùc töôøng Berlin ñaõ bieán maát chæ trong moät ñeâm. Böùc töôøng Berlin suïp ñoå nghóa laø baét ñaàu söï thoáng nhaát cuûa moät ñaát nöôùc bò chia caét vaø chaám döùt Chieán tranh Laïnh. Ngaøy 09 thaùng 11 naêm 2014, kyû nieäm 25 naêm Böùc töôøng Berlin suïp ñoå, trong buoåi ñoïc Kinh Truyeàn Tin, Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ noùi: "Söï suïp ñoå xaûy ra baát ngôø, nhöng coù theå laø do söï daán thaân laâu daøi vaø vaát vaû cuûa nhieàu ngöôøi ñaõ chieán ñaáu, caàu nguyeän vaø ñau khoå, moät soá ngöôøi thaäm chí ñaõ hy sinh maïng soáng".
Hy voïng cuûa nhaân loaïi veà coâng lyù, töï do vaø hoøa bình
Sau khi Böùc töôøng suïp ñoå, thaùnh Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ baøy toû söï gaàn guõi vôùi Hoäi ñoàng Giaùm muïc Berlin thoâng qua moät böùc thö coù noäi dung: "Trong nhöõng ngaøy dieãn ra nhöõng thay ñoåi saâu saéc ôû queâ höông cuûa anh em, toâi caûm thaáy raát gaàn guõi vôùi anh em vaø toaøn daân cuûa anh em trong söï lieân ñôùi Kitoâ giaùo. Cuøng vôùi anh em, toâi caàu xin raèng, vôùi söï chuyeån caàu cuûa Meï Thieân Chuùa, hy voïng cuûa nhaân loaïi veà coâng lyù, töï do vaø hoøa bình noäi taâm cuõng nhö beân ngoaøi coù theå ñöôïc thöïc hieän". Trong laù thö ñoù, ngaøi cuõng yeâu caàu caùc tín höõu, vôùi söùc maïnh cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, cuøng vôùi taát caû nhöõng ngöôøi thieän taâm, hieäp nhaát vôùi caùc Kitoâ höõu truyeàn giaùo, laøm moïi ñieàu coù theå, ngay caû khi hoï laø moät coäng ñoaøn beù nhoû, ñeå canh taân boä maët traùi ñaát ôû ñaát nöôùc cuûa hoï.
Vai troø cuûa caùc Giaùo hoäi Kitoâ
Neáu khoâng coù vai troø cuûa caùc Giaùo hoäi, chuû yeáu laø Tin laønh, söï suïp ñoå cuûa Böùc töôøng Berlin vaøo thaùng 11/1989 ñaõ khoâng dieãn ra theo caùch thöùc oân hoøa taïi Ñoâng Ñöùc. Caùc giaùo hoäi ñaõ cung caáp moät khoâng gian töï do cho coâng daân, caùc löïc löôïng ñoái laäp ñöôïc baûo veä vaø caùc giaùo hoäi ñoùng vai troø ñieàu phoái quan troïng trong giai ñoaïn thoáng nhaát nöôùc Ñöùc.
Caùc nhaø thôø laø nôi truù aån vaø an ninh
Ñöùc Hoàng y Walter Kasper cuõng chia seû quan ñieåm caù nhaân veà vaán ñeà naøy. Ngaøi noùi: "Caùc Kitoâ höõu ñaõ giöõ vaøi troø caên baûn trong söï suïp ñoå cuûa böùc töôøng Berlin. Caùc nhaø thôø laø nôi truù aån vaø an ninh, nôi ngöôøi ta ñeán ñeå suy tö. Vaøo muøa heø naêm 1989, caùc nhaø thôø ñaõ trôû thaønh trung taâm cuûa cuoäc caùch maïng oân hoøa. Toâi thöôøng ñeán Ñaïi hoïc Erfurt ôû Ñoâng Ñöùc, nôi vieäc nghieân cöùu thaàn hoïc ñaõ trôû thaønh moät truï coät cuûa hy voïng veà töï do. Ngöôøi Ñöùc khoâng bao giôø maát hy voïng vì hoï tieáp tuïc hoïc, baát chaáp toå chöùc giaùn ñieäp vaø an ninh cuûa Ñoâng Ñöùc."
Bieán ñoäng chính trò ôû Coäng hoøa Daân chuû Ñöùc thöôøng ñöôïc moâ taû laø moät "cuoäc caùch maïng Tin laønh". Môùi ñaây, cöïu Thuû töôùng Matthias Platzeck ñaõ ñeà caäp ñeán vai troø quan troïng cuûa caùc Kitoâ höõu trong caùc nhoùm ñoái laäp, cuõng nhö aûnh höôûng quyeát ñònh cuûa caùc vò laõnh ñaïo cuûa caùc Giaùo hoäi.
Ba möôi naêm sau söï kieän, ngöôøi Ñöùc vaãn coøn nhôù hình aûnh nhöõng ngoâi nhaø thôø ñoâng ñuùc, nhö nhaø thôø Ghetsemani vaø Sion ôû Ñoâng Berlin, hay nhaø thôø thaùnh Nicola ôû Leipzig, nôi dieãn ra caùc söï kieän lôùn. Vaøo haäu baùn thaäp nieân 1980, nhieàu giaùo xöù Tin laønh ñaõ trôû thaønh nôi baûo veä cho caùc nhoùm ñoái laäp khaùc nhau.
Vaøo naêm 1989, soá ngöôøi Tin laønh ôû Coäng hoøa Daân chuû Ñöùc khoaûng 5 trieäu, vaø soá Coâng giaùo laø moät trieäu, trong toång soá 16,6 trieäu daân. Trong moïi tröôøng hôïp, caùc Giaùo hoäi laø caùc toå chöùc duy nhaát taïi Coäng hoøa Daân chuû Ñöùc coù theå khaúng ñònh söï ñoäc laäp cuûa hoï ñoái vôùi nhaø nöôùc. Ñoái vôùi nhieàu thaønh vieân, ñoù laø khoâng gian nôi ngöôøi ta khoâng chæ coù theå thoaûi maùi suy tö maø coøn thöïc haønh caùc hình thöùc tham gia daân chuû.
Vai troø ñieàu phoái cuûa caùc Giaùo hoäi
Treân heát, caùc giaùo hoäi giöõ vai troø quan troïng nhaát trong giai ñoaïn moät naêm sau khi böùc töôøng bò suïp ñoå vaø tröôùc khi thoáng nhaát vaøo thaùng 10 naêm 1990. Trong thöïc teá, töø 07 thaùng 12 naêm 1989, chính phuû Ñoâng Ñöùc môùi ñaõ ñoàng yù thaûo luaän vôùi caùc nhoùm ñoái laäp vaø caùc giaùo hoäi taïi moät baøn troøn trung taâm. ÔÛ haàu heát moïi nôi maø ñaïi dieän cuûa cheá ñoä cuõ vaø caùc löïc löôïng môùi cuøng nhau toå chöùc moät cuoäc chuyeån tieáp hoøa bình, caùc giaùo hoäi ñaõ phuï traùch nhieäm vuï ñieàu phoái.
Caùc moái quan heä khaùc nhau sau ñoù ñaõ xuaát hieän: trong khi nhieàu ngöôøi theo ñaïo Tin laønh coù caûm tình vôùi Ñaûng Daân chuû Xaõ hoäi thì nhieàu ngöôøi Coâng giaùo ñaõ bò thu huùt bôûi ñaûng Daân chuû Cô ñoác giaùo baûo thuû. Do ñoù, vaøo naêm 1990, taïi caùc nghò vieän môùi cuûa caùc bang, nhieàu ngöôøi Coâng giaùo baát ngôø chieám giöõ caùc vò trí laõnh ñaïo. Ñaây laø tröôøng hôïp cuûa taát caû caùc boä tröôûng-thoáng ñoá cuûa caùc bang, ngoaïi tröø bang Brandenburg, nôi luaät sö cuûa giaùo hoäi Tin laønh Manfred Stolpe giaønh ñöôïc ña soá phieáu cho Ñaûng Daân chuû Xaõ hoäi. Sau khi nöôùc Ñöùc thoáng nhaát, caùc giaùo hoäi ñaõ ruùt lui khoûi caùc vaán ñeà chính trò.
Nhöõng baøi hoïc töø Böùc töôøng Berlin suïp ñoå
Böùc töôøng Berlin suïp ñoå nhöng nhöõng böùc töôøng vaät chaát vaø ñaëc bieät laø yù thöùc heä vaãn coøn raát nhieàu. Theo Ñöùc Hoàng y Kasper, Böùc töôøng ñaõ ñeå laïi nhöõng baøi hoïc cuoái cuøng sau ñaây: "Thöù nhaát: tröôùc caùc Böùc töôøng, nieàm hy voïng veà söï suïp ñoå cuûa chuùng khoâng bao giôø maát. Thöù hai: moïi bieân giôùi ñöôïc hình thaønh laø ñeå vöôït qua vaø oâm laáy nhöõng ngöôøi ôû ñoù. Thöù ba: ñeå laøm ñieàu ñoù, caàn coù söï kieân nhaãn vaø can ñaûm vaø ngay caû tin töôûng moät tí vaøo pheùp laï. Thöù tö: tin chaéc raèng nhieàu thöù khoâng bao giôø ñöôïc thieát laäp maõi maõi vaø theá giôùi luoân caân baèng. Thöù naêm: khoâng bao giôø tin raèng chuùng ta laø nhöõng ngöôøi toát nhaát trong lòch söû, chæ bôûi vì chuùng ta ôû phöông Taây. Thöù saùu vaø cuõng laø baøi hoïc cuoái cuøng: mô öôùc töï do thì deã daøng, soáng töï do thì khoù hôn raát nhieàu. Noù aùp duïng cho taát caû moïi ngöôøi".