Luoân baéc nhöõng nhòp caàu
vaø khoâng bao giôø gaây haán
Ñöùc Thaùnh Cha: Luoân baéc nhöõng nhòp caàu vaø khoâng bao giôø gaây haán.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (Vatican News 06-11-2019) - Luùc 9 giôø 15 saùng Thöù Tö, 06 thaùng 11 naêm 2019, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ tieáp khoaûng 20 ngaøn tín höõu haønh höông taïi Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ döôùi trôøi möa. Haøng ngaøn chieác duø che möa ñuû maøu ñöôïc tröông leân.
Nhö thöôøng leä, buoåi tieáp kieán baét ñaàu vôùi phaàn toân vinh Lôøi Chuùa, qua baøi ñoïc saùch Toâng Ñoà coâng vuï, ñoaïn 17 caâu 22 vaø 23, thuaät laïi lôøi Thaùnh Phaoloâ noùi taïi Dieãn tröôøng thaønh Atheønes, Hy Laïp.
Tieáp ñeán, Ñöùc Thaùnh Cha tieáp tuïc loaït baøi huaán giaùo veà saùch Toâng Ñoà coâng vuï. Baøi thöù 15 naøy coù töïa ñeà laø caâu "Ñaáng quyù vò khoâng bieát maø vaãn toân thôø, thì toâi xin rao giaûng cho quyù vò" (Cv 17,23). Thaùnh Phaoloâ taïi Dieãn tröôøng: moät maãu göông veà söï hoäi nhaäp ñöùc tin vaøo vaên hoùa ôû Atheønes. Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Chuùng ta tieáp tuïc cuoäc "haønh trình" vôùi saùch Toâng ñoà coâng vuï. Sau nhöõng thöû thaùch traûi qua taïi thaønh Philipheâ, Tessalonica vaø Berea, thaùnh Phaoloâ ñeán thaønh Atheønes, trung taâm cuûa Hy Laïp (Xc. Cv 17,15). Thaønh naøy, voán soáng döôùi boùng nhöõng vinh hieån coå thôøi maëc duø bò suy ñoài veà chính trò, nhöng vaãn coøn giöõ vò theá haøng ñaàu veà vaên hoùa. Taïi ñaây, Thaùnh Toâng Ñoà "ruøng mình trong taâm hoàn khi thaáy phoá xaù ñaày nhöõng thaàn töôïng" (Cv 17,16). Nhöng söï tieáp xuùc naøy vôùi ngoaïi giaùo thay vì laøm cho Phaoloâ boû chaïy, thì caøng thuùc ñaåy thaùnh nhaân kieán taïo moät nhòp caàu ñoái thoaïi vôùi thöù vaên hoùa aáy.
Thaùnh Phaoloâ tìm hieåu veà daân thaønh Atheønes
Thaùnh Phaoloâ quyeát ñònh laøm quen vôùi thaønh naøy vaø baét ñaàu lui tôùi nhöõng nôi choán vaø nhöõng nhaân vaät yù nghóa hôn. Ngaøi ñeán Hoäi ñöôøng Do thaùi, bieåu töôïng cuûa ñôøi soáng ñöùc tin; ngaøi ra quaûng tröôøng, bieåu töôïng cuûa ñôøi soáng cuûa daân chuùng; ñeán Dieãn tröôøng, bieåu töôïng ñôøi soáng chính trò vaø vaên hoùa. Thaùnh nhaân gaëp nhöõng ngöôøi Do thaùi, caùc trieát gia theo phaùi duy khoaùi laïc (epicurismo) vaø nhöõng ngöôøi theo phaùi khaéc kyû, cuõng nhö nhieàu ngöôøi khaùc nöõa. Qua ñoù thaùnh Phaoloâ quan saùt vaên hoùa vaø moâi tröôøng thaønh Atheønes "ñi töø caùi nhìn chieâm ngaém" khaùm phaù thaáy "Vò Thieän Chuùa ôû trong caùc gia cö, caùc ñöôøng phoá vaø caùc quaûng tröôøng" (Ev. Gaud. 71). Thaùnh Phaoloâ khoâng nhìn thaønh Atheønes vaø theá giôùi daân ngoaïi vôùi taâm tình ñoá kî nhöng vôùi ñoâi maét ñöùc tin. Vaø ñieàu naøy laøm cho chuùng ta töï hoûi veà caùch thöùc chuùng ta nhìn caùc thaønh thò cuûa mình; chuùng ta coù quan saùt chuùng trong söï döûng döng hay khoâng? hoaëc vôùi thaùi ñoä khinh reû? hay vôùi nieàm tin nhaän ra caùc con caùi Thieân Chuùa giöõa nhöõng ñaùm ñoâng voâ danh?
Thaùi ñoä côûi môû cuûa thaùnh Phaoloâ
Thaùnh Phaoloâ choïn quan nieäm thuùc ñaåy ngaøi môû moät loái ñi giöõa Tin Möøng vaø theá giôùi daân ngoaïi. Giöõa loøng moät trong nhöõng toå chöùc thôøi danh nhaát hoài aáy laø Aeropago, Dieãn tröôøng, thaùnh nhaân thöïc hieän moät maãu göông ngoaïi thöôøng veà söï hoäi nhaäp söù ñieäp ñöùc tin vaøo vaên hoùa: loan baùo Chuùa Gieâsu Kitoâ cho nhöõng ngöôøi thôø thaàn töôïng, vaø ngaøi thi haønh ñieàu ñoù, khoâng phaûi baèng caùch taán kích hoï, nhöng trôû thaønh "ngöôøi lieân keát, kieán taïo nhöõng caây caàu" (Baøi giaûng ôû Santa Marta 8-5-2013).
Thaùnh Phaoloâ laáy khôûi ñieåm laø baøn thôø trong thaønh phoá daâng kính "moät vò thaàn voâ danh" (Cv 17,23) vaø ngaøi ñi töø loøng suøng moä aáy ñeå gaây thieän caûm vôùi caùc thính giaû cuûa mình, coâng boá raèng Thieân Chuùa "soáng giöõa daân" (E.G 71) vaø "khoâng aån naáp ñoái vôùi nhöõng ngöôøi tìm kieám Chuùa vôùi taâm hoàn chaân thaønh, maëc duø hoï moø maãm kieám tìm" (ibid.). Chính söï hieän dieän aáy laø ñieàu thaùnh Phaoloâ tìm caùch dieãn giaûi: "Vò maø quí vò toân thôø duø khoâng bieát Ngöôøi, toâi loan baùo cho quí vò" (Cv 17,23).
Dieãn giaûi cuûa thaùnh Phaoloâ
Ñeå bieåu loä caên tính cuûa vò thaàn maø daân Atheønes thôø laïy, Thaùnh Toâng ñoà ñaõ ñi töø vieäc saùng taïo, nghóa laø töø nieàm tin trong Kinh Thaùnh nôi Thieân Chuùa cuûa maïc khaûi, ñeå ñi tôùi söï cöùu chuoäc, vaø phaùn xeùt, nghóa laø söù ñieäp hoaøn toaøn laø Kitoâ giaùo. Thaùnh nhaân chöùng toû söï khoâng caân xöùng giöõa söï cao caû cuûa Ñaáng Taïo Hoùa vaø caùc ñeàn thôø do con ngöôøi laøm ra, vaø ngaøi giaûi thích raèng Ñaáng Taïo Hoùa luoân ñeå cho ngöôøi ta tìm kieám ñeå moãi ngöôøi coù theå tìm thaáy Ngaøi. Qua caùch thöùc ñoù Thaùnh Phaoloâ "loan baùo Ñaáng maø con ngöôøi khoâng bieát, duø hoï bieát: Ñaáng Voâ Danh - Ñöôïc nhaän bieát" (Bieån Ñöùc XVI, Gaëp gôõ vôùi theá giôùi vaên hoùa taïi Hoïc vieän Bernardins, Paris, 12-9-2008). Roài thaùnh Phaoloâ môøi goïi taát caû haõy ñi xa hôn "nhöõng thôøi kyø u meâ" vaø haõy quyeát ñònh hoaùn caûi tröôùc söï phaùn xeùt gaàn keà. Thaùnh Phaoloâ tieán ñeán baøi huaán giaùo vaø aùm chæ ñeán Chuùa Kitoâ maø khoâng tröng daãn ñích danh Chuùa, ñònh nghóa Chuùa laø "vò maø Thieân Chuùa ñaõ chæ ñònh, vaø thaùnh nhaân neâu cho taát caû baèng chöùng chaén chaén laø ñaõ Thieân Chuùa ñaõ cho Ngöôøi soáng laïi töø coõi cheát" (Cv 17,31).
Phaûn öùng cuûa thính giaû ôû Dieãn tröôøng
Lôøi rao giaûng cuûa Thaùnh Phaoloâ, cho ñeán luùc aáy ñaõ laøm cho nhöõng ngöôøi ñoái thoaïi hoài hoäp, nay gaëp phaûi moät caûn trôû: ñoù laø caùi cheát vaø söï soáng laïi cuûa Chuùa Kitoâ ñoái vôùi thính giaû laø "ñieàu ñieân roà" (1 Cr 1,23) vaø khieán cho hoï nhaïo cöôøi, cheá gieãu. Theá laø thaùnh Phaoloâ ra ñi: coá gaéng cuûa ngaøi coù veû laø thaát baïi, nhöng coù vaøi ngöôøi tin nhaän lôøi thaùnh nhaân vaø ñoùn nhaän ñöùc tin. Trong soá nhöõng ngöôøi aáy coù oâng Dionigi, thaønh vieân cuûa Dieãn tröôøng, vaø moät phuï nöõ laø baø Damaris. Caû taïi Atheønes, Tin Möøng coù theå beùn reã vaø coù theå lan toûa baèng hai gioïng: gioïng nam vaø gioïng nöõ!
Vaø Ñöùc Thaùnh Cha keát luaän raèng: "Ngaøy nay chuùng ta cuõng haõy caàu xin Chuùa Thaùnh Linh daïy chuùng ta baéc nhöõng nhòp caàu vôùi vaên hoùa, vôùi nhöõng ngöôøi khoâng tin vaø nhöõng ngöôøi coù tín ngöôõng khaùc chuùng ta. Chuùng ta haõy xin Chuùa ban cho ta khaû naêng hoäi nhaäp söù ñieäp ñöùc tin vaøo vaên hoùa moät caùch teá nhò, nhìn nhöõng ngöôøi chöa bieát Chuùa Kitoâ trong thaùi ñoä chieâm ngaém, ñöôïc thuùc ñaåy nhôø moät tình thöông söôûi aám nhöõng con tim chai ñaù nhaát".
Chaøo thaêm caùc tín höõu
Baøi giaùo lyù treân ñaây baèng tieáng YÙ ñaõ laàn löôït ñöôïc caùc linh muïc thuoäc caùc cô quan Toøa Thaùnh toùm löôïc baèng moät soá ngoân ngöõ chính, coù keøm theo lôøi chaøo thaêm.
Ñaëc bieät baèng tieáng Ba Lan, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc nhôû caùc tín höõu raèng Chuùa nhaät 10 thaùng 11 naêm 2019, Giaùo Hoäi taïi Ba Lan cöû haønh Ngaøy Lieân Ñôùi laàn thöù 11 vôùi Giaùo Hoäi bò baùch haïi. Ngaøy nay do Hoäi Giaùo Hoaøng "Trôï giuùp caùc Giaùo Hoäi ñau khoå" cuøng vôùi Hoäi ñoàng Giaùm muïc Ba Lan toå chöùc. Naêm nay, söï trôï giuùp tinh thaàn vaø vaät chaát ñöôïc daønh cho caùc tín höõu Kitoâ taïi Nam Sudan. Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Öôùc gì lôøi caàu nguyeän vaø nhöõng coâng vieäc lieân ñôùi cuï theå cuûa anh chò em mang laïi an uûi vaø trôï giuùp caùc anh chò em ñang ñau khoå vì Chuùa Kitoâ ôû nhieàu nôi khaùc treân theá giôùi. Toâi thaønh taâm ban pheùp laønh cho anh chò em."
Sau cuøng baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh Cha chaøo thaêm 88 nöõ tu doøng Ña minh Ñöùc Meï Voâ Nhieãm, 33 nöõ tu Toâng ñoà Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu vaø nhieàu nhoùm haønh höông khaùc. Ngaøi cuõng nhaéc nhôû raèng thaùng 11 laø thaùng daønh ñeå töôûng nieäm vaø caàu nguyeän cho caùc tín höõu ñaõ qua ñôøi, "öôùc gì thaùng naøy laø dòp ñeå chuùng ta xeùt laïi yù nghóa cuoäc soáng nhaân traàn vaø ñôøi soáng vónh cöûu, muøa naøy cuõng laø moät söï khích leä chuùng ta haõy hieåu raèng cuoäc soáng coù giaù trò lôùn neáu noù ñöôïc soáng nhö moät hoàng aân, khoâng phaûi cho baûn thaân ta, nhöng cho Thieân Chuùa vaø tha nhaân."
Buoåi tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh Cha keát thuùc vôùi Kinh Laïy Cha vaø Pheùp laønh Toøa Thaùnh Ñöùc Thaùnh Cha ban cho moïi ngöôøi.