Coâng boá vaên kieän
höôùng daãn vieäc toân kính toå tieân
Coâng boá vaên kieän höôùng daãn vieäc toân kính toå tieân.
UBVH/HÑGMVN
Haûi Phoøng (WHÑ 29-10-2019) - Coâng boá vaên kieän höôùng daãn vieäc toân kính toå tieân:
Trong Ñaïi hoäi laàn thöù XIV dieãn ra töø 30/9 ñeán 4/10/2019 taïi Trung taâm Muïc vuï Giaùo phaän Haûi Phoøng, Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam ñaõ cho pheùp aùp duïng thöû nghieäm "Vaên kieän höôùng daãn vieäc toân kính toå tieân" trong thôøi gian 3 naêm, töø ngaøy 04/10/2019. Vaø trong buoåi Hoäi thaûo Vaên hoùa ñöôïc toå chöùc ngaøy 25-26/10/2019 taïi Trung taâm Muïc vuï TGP Saøi Goøn, Ñöùc cha Giuse Ñaëng Ñöùc Ngaân, Chuû tòch UÛy Ban Vaên Hoùa ñaõ coâng boá vaø giôùi thieäu vaên kieän naøy.
Sau ñaây laø toaøn vaên lôøi coâng boá vaø giôùi thieäu cuûa Ñöùc cha chuû tòch:
"Anh em haõy ñi ñeán cuøng trôøi cuoái ñaát, loan baùo Tin Möøng cho moïi thuï taïo"(Mc 16,15). Ñoù laø leänh truyeàn cuûa Chuùa Gieâsu cho caùc anh em moân ñeä. Thöïc teá khi rao giaûng Tin Möøng ôû nhieàu nôi, vaøo nhöõng thôøi ñieåm cuï theå, anh em thöôøng phaûi ñoái maët vôùi caùc thaùch thöùc cam go veà phong tuïc, truyeàn thoáng hay vaên hoùa ñòa phöông. Rieâng taïi AÙ Ñoâng, vieäc toân kính toå tieân laø moät trong nhöõng vaán naïn lôùn trong lòch söû truyeàn giaùo. Thöïc söï, caùc thöøa sai (haàu heát ñeán töø Taây phöông) ñaõ coù nhöõng quan ñieåm khaùc nhau veà truyeàn thoáng caùc daân toäc trong vieäc thôø kính toå tieân, toân kính caùc anh huøng lieät nöõ vaø "caùc Thaàn Thaùnh" (nhö Ñöùc Khoång Töû, caùc vò thaønh hoaøng), vaø caùc nghi thöùc lieân quan ñeán vieäc quan hoân tang teá. Suoát moät thôøi gian daøi, vaán ñeà toân kính toå tieân nhö vaãn coøn boû ngoû vaø ñöôïc thích öùng tuøy quan ñieåm vaø ñònh höôùng cuûa caùc nhaø truyeàn giaùo taïi moãi nôi (Trung Hoa, Nhaät Baûn, Vieät Nam...). Maõi tôùi ngaøy Huaán thò Plane Compertum Est ñöôïc Ñöùc Hoàng Y Pheâroâ Fumasoni Biondi, Boä Tröôûng Boä Truyeàn Giaùo coâng boá (08/12/1939), moät ñöôøng höôùng môùi meû vaø nhaát quaùn ñaõ thöïc söï ñöôïc khai môû cho cuoäc hoäi nhaäp vaên hoùa veà vieäc toân kính toå tieân.
Huaán thò Plane Compertum Est xaùc ñònh ngay trong phaàn môû ñaàu: "Roõ raøng laø taïi Cöïc Ñoâng xöa kia coù moät soá nghi leã gaén lieàn vôùi nghi ñieån ngoaïi giaùo, nay vì nhöõng bieán ñoåi theo thôøi gian veà caùc phong tuïc vaø yù töôûng, neân noù chæ coøn mang yù nghóa daân söï, ñeå toû loøng toân kính toå tieân, yeâu meán toå quoác vaø vì lòch söï trong caùc töông quan xaõ hoäi". Sau khi phaân tích caùc maët thuaän vaø nghòch cuûa vaán ñeà döôùi goùc ñoä vaên hoùa cuõng nhö toân giaùo, Huaán thò ñaõ tuyeân boá: "Ngöôøi Coâng giaùo ñöôïc pheùp tham döï caùc nghi leã kính Ñöùc Khoång, tröôùc hình aûnh hoaëc baøi vò mang teân Ngaøi trong caùc vaên mieáu hay tröôøng hoïc"(soá 1); vaø "phaûi coi laø ñöôïc pheùp vaø xöùng hôïp taát caû nhöõng (cöû chæ) cuùi ñaàu vaø nhöõng bieåu loä khaùc coù tính caùch toân troïng daân söï tröôùc nhöõng ngöôøi quaù coá hay hình aûnh vaø baøi vò mang teân hoï"(soá 4).
Taïi Vieät Nam, Giaùo hoäi cuõng ñaõ coù nhöõng noã löïc thích nghi vaø hoäi nhaäp veà vaên hoùa thôø kính toå tieân theo töøng giai ñoaïn cuï theå:
I/ Ñònh Höôùng Cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam Veà Loøng Toân Kính Toû Tieân
Sau Huaán thò Plane Compertum Est, "Ngaøy 20.10.1964 Toøa Thaùnh, qua Boä Truyeàn giaùo ñaõ chaáp thuaän ñeà nghò cuûa Haøng Giaùm Muïc Vieät Nam xin aùp duïng Huaán thò Plane Compertum Est (08/12/1939), veà vieäc toân kính toå tieân cho giaùo daân Vieät Nam" (Phaàn môû ñaàu cuûa Thoâng caùo 14/6/1965). Theo Thoâng caùo naøy Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam ñaõ khaúng ñònh: "Giaùo hoäi khoâng huûy boû hay daäp taét nhöõng giaù trò thieän haûo, lieâm chính, chaân thaønh cuûa caùc daân toäc. AÂu cuõng vì baûn tính nhaân loaïi, duø coøn mang daáu veát söï sa ngaõ cuûa toå toâng, song vaãn giöõ trong noäi taâm moät caên baûn töï nhieân maø aùnh saùng vaø aân suûng Thieân Chuùa coù theå soi chieáu, dinh döôõng vaø naâng leân tôùi moät möùc ñoä ñöùc haïnh, moät neáp soáng sieâu nhieân ñích thöïc"(Thoâng caùo 1965 phaàn II, soá 2).
Chín naêm sau, vôùi Quyeát nghò ngaøy 14/11/1974, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam chaáp thuaän vaø yeâu caàu phoå bieán treân toaøn quoác Thoâng caùo Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam naêm 1965. Ñoàng thôøi nhaán maïnh loøng hieáu thaûo vôùi oâng baø toå tieân vaø nghi leã toân kính vò thaønh hoaøng vôùi nhöõng xaùc ñònh cuï theå nhö sau: "Vieäc ñoát nhang höông, ñeøn neán treân baøn thôø gia tieân vaø vaùi laïy tröôùc baøn thôø, giöôøng thôø toå tieân, laø nhöõng cöû chæ thaùi ñoä hieáu thaûo toân kính, ñöôïc pheùp laøm" (soá 2); "Ñöôïc tham döï nghi leã toân kính vò thaønh hoaøng quen goïi laø phuùc thaàn taïi ñình laøng, ñeå toû loøng cung kính bieát ôn nhöõng vò maø theo lòch söû ñaõ coù coâng vôùi daân toäc hoaëc laø aân nhaân cuûa daân laøng, chöù khoâng phaûi laø meâ tín nhö ñoái vôùi caùc "yeâu thaàn, taø thaàn" (soá 6).
Hoâm nay qua Vaên Baûn Höôùng Daãn Vieäc Toân Kính Toå Tieân, chuùng toâi ñònh höôùng loøng toân kính toå tieân theo Hieán Cheá Vui Möøng Vaø Hy Voïng (GS 45), Thoâng Ñieäp Söù Vuï Ñaáng Cöùu Theá (Redemptoris Missio), Huaán thò Plane Compertum Est vaø ñeà ra nhöõng aùp duïng cuï theå theo noäi dung cuûa Thoâng caùo 1965 vaø Quyeát nghò 1974 cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Nam Vieät Nam. Trong vaên baûn naøy coù giôùi thieäu caùc nghi thöùc vaø nhöõng lôøi nguyeän maãu daønh cho caùc dòp cöôùi hoûi vaø tang leã, nhöng taát caû chæ laø gôïi yù khoâng mang tính baét buoäc nhö caùc vaên baûn Phuïng Vuï chính thöùc.
II/ Tieán Trình Thaûo Luaän Vaên Baûn Höôùng Daãn Vieäc Toân Kính Toå Tieân
Naêm 2014, kyû nieäm 50 naêm aùp duïng Huaán thò Plane Compertum Est, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam ñaõ uûy nhieäm Ñöùc cha Giuse Vuõ Duy Thoáng, Chuû tòch Uyû Ban Vaên Hoùa, toå chöùc cuoäc hoäi thaûo veà loøng toân kính toå tieân. Nhaän thöùc ñöôïc taàm saâu roäng cuûa chuû ñeà, Ñöùc cha Giuse Vuõ Duy Thoáng ñaõ môøi ñaëc bieät Ñöùc cha Phaoloâ Nguyeãn Thaùi Hôïp coäng taùc cuøng keâu goïi caùc giaùo phaän, doøng tu vaø caùc nhaø nghieân cöùu vaên hoùa Vieät Nam goùp yù vôùi hoäi thaûo.
Cuoäc hoäi thaûo do Ñöùc cha Giuse Vuõ Duy Thoáng chuû toïa vôùi 4 vò thuyeát trình vieân: Ñöùc cha Phaoloâ Nguyeãn Thaùi Hôïp, Chuû tòch UÛy Ban Coâng Lyù Hoøa Bình; Linh muïc Giaùo sö Tieán só Giuse Vuõ Kim Chính (giaûng daïy taïi Ñaïi hoïc Phuï Nhaân, Ñaøi Loan); Linh muïc Phanxicoâ X. Ñaøo Trung Hieäu (giaûng daïy taïi nhieàu ñaïi chuûng vieän vaø hoïc vieän lieân doøng), Giaùo sö Tieán só Traàn Vaên Ñoaøn (giaûng daïy taïi Ñaïi hoïc Phuï Nhaân, Ñaøi Loan), vaø 312 hoäi thaûo vieân, trong ñoù coù caùc ñöùc giaùm muïc Antoân Vuõ Huy Chöông, Micae Hoaøng Ñöùc Oanh, Pheâroâ Nguyeãn Khaûm vaø caùc Ñöùc oâng Phanxicoâ Traàn Vaên Khaû, Barnabeâ Nguyeãn Vaên Phöông, cuøng vôùi nhieàu vò beà treân caùc doøng tu, linh muïc töø caùc giaùo phaän nhö cha Gioan Pheâroâ Traêng Thaäp Töï Voõ Taù Khaùnh, Toâma Nguyeãn Vaên Thöôïng, Giuse Traàn Só Tín (CSsR), Ñaminh Nguyeãn Ñöùc Thoâng (CSsR), Sr. Anna Kim Loan, oâng Antoân Uoâng Ñaïi Baèng, Giuse Nguyeãn Minh Chieán, Augustinoâ Vöông Ñình Chöõ, Giuse Nguyeãn Minh Phuù, baø Teâreâsa Phaoloâ Nguyeãn Haø Töôøng Anh... Taát caû ñeàu nhieät tình tham gia thaûo luaän caùc ñeà taøi.
Sau hai ngaøy thaûo luaän, qua Ñöùc cha Giuse Vuõ Duy Thoáng, caùc hoäi thaûo vieân ñaõ trình leân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam moät thænh nguyeän thö xin Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc thaønh laäp moät uûy ban ñeå tieán haønh xaùc laäp vaø ñeà ra nhöõng aùp duïng thöïc haønh:
1/ Quy ñònh caùc nghi thöùc vaø soaïn thaûo nhöõng lôøi caàu nguyeän theo höôùng hoäi nhaäp Kitoâ giaùo vaøo neà neáp vaên hoùa Vieät Nam trong caùch baøy toû loøng thaûo hieáu vôùi oâng baø, toå tieân.
2/ Cuøng trong tinh thaàn hoäi nhaäp vaên hoùa, xin Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc xaùc ñònh roõ raøng vaø cuï theå veà nghi thöùc trong leã cöôùi hoûi, leã tang, leã gia tieân vaø baøn thôø gia tieân.
3/ Xin söû duïng côø nguõ haønh laøm daáu hieäu Kitoâ höõu hoøa loøng vôùi daân toäc.
Ñaùp öùng böùc thænh nguyeän thö naøy, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ñaõ uûy cho Ñöùc cha Chuû tòch UÛy Ban Vaên Hoùa cuøng vôùi caùc giaùm muïc thuoäc caùc Uyû Ban lieân heä soaïn thaûo "Vaên Baûn Höôùng Daãn Vieäc Toân Kính Toå Tieân". UÛy ban Soaïn Thaûo baét ñaàu laøm vieäc töø naêm 2014 vaø keát thuùc vaøo naêm 2019 qua 2 giai ñoaïn:
Giai ñoaïn I thaûo luaän Vaên Baûn Höôùng Daãn Vieäc Toân Kính Toå Tieân goàm caùc thaønh vieân:
Ñöùc cha Giuse Vuõ Duy Thoáng - Chuû tòch UÛy Ban Vaên Hoùa chuû toïa, Ñöùc cha Phaoloâ Nguyeãn Thaùi Hôïp - Chuû tòch UÛy Ban Coâng Lyù Hoøa Bình, Ñöùc cha Giuse Nguyeãn Naêng - Chuû tòch UÛy Ban Giaùo Lyù Ñöùc Tin, Ñöùc cha Pheâroâ Traàn Ñình Töù - Chuû tòch UÛy Ban Phuïng Töï, Linh muïc Giuse Trònh Tín YÙ - Thö kyù UÛy Ban Vaên Hoùa kieâm Thö kyù cuoäc hoïp, Linh muïc Ñaminh Ngoâ Quang Tuyeân - Thö kyù UÛy Ban Loan Baùo Tin Möøng, Linh muïc Phanxicoâ X. Baûo Loäc - vaên phoøng Ñoái Thoaïi Lieân Toân vaø moät soá caùc chuyeân vieân nghieân cöùu vaên hoùa Vieät Nam: OÂng Antoân Uoâng Ñaïi Baèng, OÂng Ñaminh Hoà Coâng Höng, OÂng Giuse Nguyeãn Minh Phuù.
Ñaàu thaùng 3 naêm 2017, Ñöùc cha Giuse Vuõ Duy Thoáng - Chuû tòch UÛy Ban Vaên Hoùa qua ñôøi, "Vaên Baûn Höôùng Daãn Vieäc Toân Kính Toå Tieân" coøn dôû dang. Thaùng 4 naêm 2017, trong Hoäi nghò Thöôøng nieân cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam taïi giaùo phaän Nha Trang, Ñöùc cha Giuse Ñaëng Ñöùc Ngaân, giaùm muïc giaùo phaän Ñaø Naüng ñöôïc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc baàu laøm taân Chuû tòch cuûa UÛy Ban Vaên Hoùa thay Ñöùc cha Giuse Vuõ Duy Thoáng, vaø ñöôïc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc uûy nhieäm môøi caùc ñöùc giaùm muïc ñaëc traùch caùc UÛy Ban lieân heä tieáp tuïc hoaøn thaønh "Vaên Baûn Höôùng Daãn Vieäc Toân Kính Toå Tieân".
Giai ñoaïn II thaûo luaän Vaên Baûn Höôùng daãn vieäc Toân Kính Toå Tieân goàm caùc thaønh vieân:
Ñöùc cha Giuse Ñaëng Ñöùc Ngaân - Chuû tòch UÛy Ban Vaên Hoùa chuû toïa, Ñöùc cha Phaoloâ Nguyeãn Thaùi Hôïp - Chuû tòch UÛy Ban Coâng Lyù Hoøa Bình, Ñöùc cha Gioan Ñoã Vaên Ngaân - Chuû tòch UÛy Ban Giaùo Lyù Ñöùc Tin, Ñöùc cha Emmanuel Nguyeãn Hoàng Sôn - Chuû tòch UÛy Ban Phuïng Töï, Ñöùc cha Anphongxoâ Nguyeãn Höõu Long - Chuû tòch UÛy Ban Loan Baùo Tin Möøng, Ñöùc Cha Giuse Ñoã Maïnh Huøng - Chuû tòch UÛy Ban Di Daân, Ñöùc Cha Louis Nguyeãn Anh Tuaán - Phuï taù Toång Giaùo phaän Saøi goøn, Linh muïc Giuse Trònh Tín YÙ - Thö kyù UÛy Ban Vaên Hoùa, kieâm Thö kyù cuoäc hoïp, vaø moät soá caùc chuyeân vieân nghieân cöùu vaên hoùa Vieät Nam: OÂng Augustinoâ Vöông Ñình Chöõ, OÂng Antoân Uoâng Ñaïi Baèng, OÂng Giuse Nguyeãn Minh Chieán, OÂng Giuse Nguyeãn Minh Phuù.
III/ Tieán Trình Chuaån Nhaän:
Sau naêm naêm noã löïc, ban Soaïn Thaûo ñaõ hoaøn taát "Vaên Baûn Höôùng Daãn Vieäc Toân Kính Toå Tieân". Ñöùc cha Giuse Ñaëng Ñöùc Ngaân, Chuû tòch UÛy Ban Vaên Hoùa thay maët ban Soaïn Thaûo ñeä trình Vaên Baûn hoaøn chænh leân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam taïi cuoäc hoïp thöôøng nieân ôû Myõ Tho naêm 2018; sau ñoù, Vaên Baûn ñöôïc chuyeån tôùi Ñöùc cha Pheâroâ Nguyeãn Khaûm, Toång Thö kyù Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam vaø ñöôïc Ñöùc cha Toång Thö kyù cho ñaêng treân taäp san Hieäp Thoâng cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam (soá 110 thaùng 1&2/2019 töø trang 74-93).
Trong Ñaïi hoäi laàn thöù XIV cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam hoïp töø 30 thaùng 9 ñeán 4 thaùng 10 naêm 2019 taïi Trung taâm Muïc vuï giaùo phaän Haûi Phoøng, "Vaên Baûn Höôùng Daãn Vieäc Toân Kính Toå Tieân" ñaõ ñöôïc Ñöùc cha Giuse Ñaëng Ñöùc Ngaân trình baøy tröôùc Ñaïi hoäi. Sau khi thaûo luaän veà Vaên Baûn naøy, caùc ñöùc giaùm muïc ñaõ bieåu quyeát ñoàng thuaän vaø Ñöùc Toång Giaùm muïc Giuse Nguyeãn Chí Linh, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam ñaõ coâng boá cho pheùp aùp duïng thöû nghieäm Vaên Baûn Höôùng Daãn Vieäc Toân Kính Toå Tieân trong thôøi gian 3 naêm, töø ngaøy 04 thaùng 10 naêm 2019.
Vaên Baûn Höôùng Daãn Vieäc Toân Kính Toå Tieân ñöôïc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam ñoåi teân thaønh Vaên Kieän Höôùng Daãn Vieäc Toân Kính Toå Tieân. Vaên Kieän ñaõ ñaùnh daáu moät khuùc quanh lòch söû cuûa Giaùo hoäi Vieät Nam veà loøng toân kính toå tieân thuoäc giôùi raên Thöù Tö trong Möôøi Ñieàu Raên Ñöùc Chuùa Trôøi veà "Thaûo Kính Cha Meï".
Ñaø Naüng, ngaøy 07 thaùng 10 naêm 2019
TM/ UBVH/HÑGMVN
(AÁn Kyù)
+ Giuse Ñaëng Ñöùc Ngaân
Giaùm Muïc Giaùo Phaän Ñaø Naüng
Chuû tòch UBVH/HÑGMVN
(Nguoàn: UÛy ban Vaên hoùa/HÑGMVN)