Caùc cuoäc bieåu tình tieáp dieãn ôû Chileâ
Caùc cuoäc bieåu tình tieáp dieãn ôû Chileâ.
Vaên Yeân, SJ
Chile (Vatican News 23-10-2019) - Caùc cuoäc bieåu tình ôû Chileâ tieáp dieãn trong nhöõng ngaøy qua ñeå choáng laïi söï leo thang giaù caû. Nhöõng cuoäc ñuïng ñoä nghieâm troïng ñaõ daãn ñeán hôn 10 ngöôøi cheát, hôn moät nghìn vuï baét giöõ. Caêng thaúng vaãn coøn ñang raát cao ôû nöôùc naøy.
Sau caùc giaùm muïc, caùc linh muïc Doøng Teân cuõng leân tieáng yeâu caàu chính phuû laéng nghe ngöôøi bieåu tình vaø keâu goïi moät hieäp öôùc xaõ hoäi môùi.
Moät ñaát nöôùc vôùi chi phí raát cao vôùi tieàn löông eøo uoät
OÂng Alfredo Somoza, chuû tòch vieän hôïp taùc kinh teá quoác teá giaûi thích: "Ñaây laø söï keát thuùc cuûa moâ hình chuyeån ñoåi Chileâ, do caùc ñaûng chính Chileâ daãn daét gaàn nhö lieân tuïc töø naêm 1989 trôû ñi." OÂng Somoza theâm, "Thöïc teá, moâ hình naøy chöa bao giôø ñaët vaán ñeà veà caáu truùc nhaø nöôùc thöøa höôûng töø cheá ñoä ñoäc taøi. Ngaøy nay, ñaát nöôùc laâm vaøo caûnh khoán khoå vôùi chí phí sinh hoaït töông ñöông vôùi chaâu AÂu nhöng vôùi möùc löông chæ 300 Euro/thaùng".
Sai laàm cuûa vieäc huy ñoäng quaân ñoäi
Theo oâng Somoza, cuoäc noåi daäy vì söï taêng giaù vaän taûi chæ laø moät caùi côù, treân thöïc teá, Toång thoáng Sebastiaùn Pi#era ñaõ maéc hai loãi raát nghieâm troïng. Thöù nhaát laø quaân söï hoaù bieåu tình, ñoù laø huy ñoäng quaân ñoäi ra ñöôøng vaø tuyeân boá tình traïng khaån caáp taïi moät ñaát nöôùc nhö Chile, nôi ñieàu naøy coù giaù trò bieåu töôïng cao. Moät sai laàm khaùc laø "khaúng ñònh choáng laïi moïi baèng chöùng cho thaáy ñaèng sau nhöõng gì xaûy ñang ra coù moät keû thuø, moät aâm möu."
Toång thoáng Pinera phaûi trieäu taäp moät hoäi nghò môû roäng cho caùc ñoái taùc xaõ hoäi
OÂng Somoza keát luaän, baïo löïc phaûi bò leân aùn nhöng vieäc ñaøn aùp phaûn ñoái xaõ hoäi seõ laø moät sai laàm maø "Pinera seõ traû giaù döôùi caùi nhìn chính trò". Do ñoù, caàn phaûi trieäu taäp moät hoäi nghò môû roäng cho caùc ñoái taùc xaõ hoäi, coâng ñoaøn, ñaïi dieän sinh vieân, taàng lôùp trung löu, ñeå baét ñaàu "ñoái thoaïi veà nhöõng yeâu caàu chính ñaùng, veà moâ hình nhaø nöôùc, maø moïi ngöôøi ñaõ xuoáng ñöôøng oân hoaø ñeå ñoøi hoûi". Traùi laïi, cuõng caàn thieát coâ laäp nhöõng ngöôøi lôïi duïng bieåu tình ñeå gaây neân baïo löïc.
Ñöùc cha Albertelli: Caàn phaûi coù söï laéng nghe
Ñöùc cha Alberto Lorenzelli, Giaùm muïc phuï taù Santiago, noùi vôùi Vatican News raèng "ñaây laø thôøi ñieåm baïo löïc ñang thaéng theá nhöng laïi ít lyù leõ. Coù nhöõng caêng thaúng xaõ hoäi caàn ñöôïc hieåu, nhöng ñieàu naøy chöa thoâng vì tình hình trôû neân khoù khaên vaø daân chuùng bò baøo moøn."