Phoûng vaán Ñöùc cha Pheâroâ Nguyeãn Vaên Khaûm
veà Thö Chung 2019 vaø vieäc xin phong thaùnh
Phoûng vaán Ñöùc cha Pheâroâ Nguyeãn Vaên Khaûm veà Thö Chung 2019 vaø vieäc xin phong thaùnh.
Thöïc hieän: Vaên Yeân, SJ
Myõ Tho (Vatican News 14-10-2019) - Phoûng vaán Ñöùc cha Pheâroâ Nguyeãn Vaên Khaûm veà Thö Chung 2019 vaø vieäc xin phong thaùnh:
1. Trong kyø Ñaïi hoäi vöøa qua, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ñaõ ra moät Thö Chung cho 3 naêm tôùi. Xin Ñöùc cha chia seû ñoâi chuùt chuyeän noäi boä, tieán trình hình thaønh Thö Chung nhö theá naøo?
- Trong Hoäi nghò thaùng 4 naêm 2019 taïi Baõi Daâu, Vuõng Taøu, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ñaõ quyeát ñònh choïn keá hoaïch muïc vuï cho 3 naêm 2020-2022 laø "Muïc vuï Giôùi Treû". Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc trao cho nhoùm 3 giaùm muïc vieäc nghieân cöùu vaø soaïn thaûo Thö Chung ñeå trình Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc vaøo dòp Ñaïi hoäi vöøa qua.
Tröôùc Ñaïi hoäi 1 thaùng, nhoùm giaùm muïc naøy ñaõ göûi baûn vaên cho Ban Thöôøng vuï. Döïa treân baûn vaên naøy, Ban Thöôøng vuï ñaõ trao ñoåi yù kieán vôùi nhau, chænh söûa vaø saép xeáp laïi, ñeå hình thaønh baûn vaên môùi (coù theå goïi laø Taøi lieäu laøm vieäc). Tieáp ñoù, trong Ñaïi hoäi, taát caû caùc giaùm muïc ñaõ goùp yù theâm döïa treân Taøi lieäu laøm vieäc ñoù. Ban Thö kyù ñoùn nhaän nhöõng goùp yù, ñeà nghò, roài hình thaønh vaên baûn cuoái cuøng laø Thö Chung nhö chuùng ta thaáy hieän nay.
Ñaây laø caùch laøm vieäc quen thuoäc cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam, caùch laøm mang tính taäp theå vaø ñöôïc chuaån bò kyõ töøng böôùc, ñeå coù theå phaûn aùnh taàm nhìn chung cuûa caùc giaùm muïc trong Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc.
2. Ñaâu laø nhöõng neùt ñaùng quan taâm cuûa Thö Chung?
- Chaéc chaén laø coù nhieàu ñieàu ñaùng quan taâm, ôû ñaây trong khuoân khoå cuoäc phoûng vaán, toâi chæ xin neâu leân vaøi ñieàu.
Tröôùc heát laø chaát Kinh Thaùnh: Thö chung coù noùi ñeán trình thuaät hai moân ñeä treân ñöôøng Emmaus (Lc 24,13-35) laø trình thuaät truyeàn caûm höùng cho Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Giôùi Treû. Ñuùng nhö theá, vaø toâi xin noùi theâm, trình thuaät naøy cuõng laø nguoàn caûm höùng cho vieäc bieân soaïn Thö chung cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam, vì caùc giaùm muïc döïa vaøo trình thuaät naøy ñeå phaùc hoïa moät neàn muïc vuï cho giôùi treû, nghóa laø theo göông Chuùa Gieâsu trong trình thuaät Emmaus, laøm muïc vuï giôùi treû laø phaûi quan taâm ñeán 3 böôùc: (1) ñoàng haønh vôùi ngöôøi treû, (2) laéng nghe ngöôøi treû; (3) cuøng vôùi ngöôøi treû, phaân ñònh Thaùnh yù Chuùa. Caùc giaùm muïc cuõng döïa vaøo trình thuaät naøy ñeå taâm tình vôùi giôùi treû trong phaàn keát cuûa Thö chung.
Ñieåm keá tieáp caàn quan taâm laø phaûi ñoåi môùi caùch nhìn veà ngöôøi treû vaø caùch laøm muïc vuï giôùi treû. Ñoåi môùi caùch nhìn veà ngöôøi treû nghóa laø thay ñoåi caùch nhìn, töø choã chæ nhìn ngöôøi treû nhö ñoái töôïng maø mình phaûi chaêm soùc vaø phuïc vuï, ñeán choã nhìn ngöôøi treû nhö laø chuû theå, laø ngöôøi ñoùng vai troø chính trong muïc vuï giôùi treû. Vì theá cuõng phaûi thay ñoåi caùch laøm muïc vuï giôùi treû, thay vì aùp ñaët moät chöông trình coù saün nhöng xa laï vôùi ngöôøi treû, thì phaûi ñoàng haønh vaø laéng nghe nhöõng mong muoán, thao thöùc, baên khoaên cuûa ngöôøi treû, roài cuøng vôùi hoï tìm höôùng ñi trong aùnh saùng Lôøi Chuùa. Coâng vieäc naøy dó nhieân ñoøi hoûi phaûi kieân trì vaø khieâm toán, vôùi ñoäng löïc saâu xa laø tình thöông chaân thaønh vôùi caùc baïn treû.
Ñieåm noåi baät nöõa muoán neâu leân laø Thö chung nhaán maïnh raèng chính ngöôøi treû phaûi laø toâng ñoà cho ngöôøi treû. Hoûi raèng ngöôøi treû mong muoán gì, gaëp nhöõng trôû ngaïi khoù khaên naøo, coù nhöõng thao thöùc baên khoaên ra sao... Caâu traû lôøi laø töø chính ngöôøi treû, nhöõng ngöôøi cuøng ñoä tuoåi, soáng trong cuøng moâi tröôøng vaên hoùa xaõ hoäi, caùc baïn hieåu nhau roõ nhaát. Vì theá chính ngöôøi treû phaûi laø toâng ñoà cho ngöôøi treû. Ngöôøi treû Coâng giaùo vöøa gioáng hai moân ñeä Emmaus caàn coù Chuùa Gieâsu ñoàng haønh, ñoàng thôøi ngöôøi treû cuõng ñöôïc môøi goïi ñeå laøm coâng vieäc cuûa Chuùa Gieâsu laø ñoàng haønh vôùi caùc baïn cuûa mình treân con ñöôøng tìm yù nghóa vaø giaù trò cuoäc soáng.
3. Trong Thö Chung coù noùi tôùi moät töø khaù môùi vôùi giôùi treû, ñoù laø töø "hieäp haønh". Xin Ñöùc cha coù theå giaûi thích theâm veà töø ngöõ naøy.
- Phaûi chaáp nhaän nhöõng giôùi haïn trong tieáng Vieät khi dòch thuaät nhöõng töø trong ngoân ngöõ Taây phöông. Ví duï, trong ngoân ngöõ phöông Taây, synod (tieáng Anh) hoaëc synode (tieáng Phaùp) raát gaàn vôùi synodality (tieáng Anh) hoaëc synodaliteù (tieáng Phaùp). Nhöng khi dòch synode laø Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi, coøn synodality laø "hieäp haønh" thì chaúng thaáy quan heä gì tôùi nhau!
YÙ nghóa caên baûn cuûa synod vaø synodality laø do hai töø Hi Laïp, coù nghóa laø cuøng chung ñöôøng ñi (marcher ensemble, walking together). Dòch laø "hieäp haønh" ñeå dieãn taû yù nghóa ñoù, vaø duøng töø ñoù cho muïc vuï giôùi treû, coù nghóa laø moïi thaønh phaàn Daân Chuùa (gia ñình, giaùo xöù, linh muïc, tu só, giaùo daân) ñeàu tham gia vaøo coâng vieäc muïc vuï naøy, chöù khoâng chæ rieâng moät vaøi ngöôøi tröïc tieáp laøm vieäc.
4. Trong Bieân baûn laøm vieäc cuûa Ñaïi hoäi coù ñeà caäp ñeán vieäc "baøn tieán trình xin phong thaùnh cho Ñöùc cha Lambert de la Motte, Ñöùc cha Francois Pallu, Ñöùc cha Jean Cassaigne cuøng caùc ñaáng töû ñaïo Vieät Nam trong hoà sô cuûa Toøa Thaùnh". Xin Ñöùc cha cho bieát lyù do cuûa vieäc naøy vaø tieán trình hieän taïi ra sao?
- Trong Toâng thö Super Cathedram, Ñöùc Giaùo Hoaøng Alexandre VII ra quyeát ñònh thieát laäp hai Giaùo phaän truyeàn giaùo ñaàu tieân taïi Vieät Nam, laø Giaùo phaän Ñaøng Trong vaø Giaùo phaän Ñaøng Ngoaøi. Ñöùc cha Lambert de la Motte laø Giaùm muïc Ñaïi dieän Toâng toøa ñaàu tieân cuûa Giaùo phaän Ñaøng Trong (11-6-1660), vaø Ñöùc cha Francois Pallu laø Giaùm muïc Ñaïi dieän Toâng toøa ñaàu tieân cuûa Giaùo phaän Ñaøng Ngoaøi (17-11-1658).
Coøn Ñöùc cha Jean Cassaigne (1895-1973) laø Giaùm muïc Ñaïi dieän Toâng toøa Giaùo phaän Saøi Goøn (1941-1955). Ngaøi töø nhieäm naêm 1955 vaø soáng nhöõng naêm cuoái ñôøi taïi Di Linh, phuïc vuï baø con maéc beänh phong. Veà Caùc Thaùnh Töû ñaïo, ñaõ coù 117 vò ñöôïc tuyeân thaùnh nhöng hoà sô khoâng chæ coù theá, coøn raát nhieàu vò töû ñaïo khaùc nöõa, vaø chuùng ta mong muoán coù theâm caùc vò töû ñaïo ñöôïc tuyeân thaùnh.
Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc mong öôùc tieán haønh hoà sô phong thaùnh cho caùc ngaøi ñeå (1) baøy toû loøng bieát ôn hai Giaùm muïc Francois Pallu vaø Lambert de la Motte ñaët neàn moùng cho Giaùo Hoäi ñòa phöông; (2) neâu cao göông baùc aùi, phuïc vuï cuûa Ñöùc cha Jean Cassaigne; (3) neâu cao göông chöùng nhaân, laøm chöùng cho ñöùc tin, keå caû phaûi chòu ñau khoå vaø chòu cheát vì Danh Chuùa.