Phieân hoïp toaøn theå thöù 13
cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Vuøng Amazon
Phieân hoïp toaøn theå thöù 13 cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Vuøng Amazon.
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 18-10-2019) - Phieân hoïp toaøn theå laàn thöù 13 dieãn ra vaøo chieàu thöù Naêm, ngaøy 17 thaùng 10 naêm 2019, vaø ñöôïc daønh cho vieäc trình baøy caùc baùo caùo cuûa caùc nhoùm laøm vieäc nhoû. 177 Nghò phuï Thöôïng Hoäi Ñoàng ñaõ coù maët, döôùi söï chuû toïa cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ. Caùc ñoùng goùp, ñöôïc ñeä trình cho Toång thö kyù cuûa Thöôïng hoäi ñoàng, khoâng taïo neân moät taøi lieäu chính thöùc cuûa Thöôïng hoäi ñoàng. Ñuùng hôn, chuùng laø moät baûn toùm taét caùc cuoäc thaûo luaän dieãn ra giöõa nhöõng ngöôøi tham gia Thöôïng Hoäi Ñoàng.
Vatican News vieát nhö treân. Vaø baûn toùm löôïc cuûa hoï tieáp tuïc nhö sau:
Thöôïng hoäi ñoàng laø moät hoàng phuùc quyù giaù cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn ban cho Amazon vaø cho toaøn Giaùo hoäi, theo quan ñieåm cuûa caû thaàn hoïc laãn muïc vuï, vaø cho nhieäm vuï khoâng theå traùnh khoûi laø chaêm soùc ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta. Ñoù laø moät hoaøng thôøi (Kairos), moät thôøi gian aân suûng, moät cô hoäi thuaän lôïi ñeå Giaùo hoäi hoøa giaûi vôùi Amazon. Ñoù laø sôïi chæ xuyeân suoát keát hôïp möôøi hai baùo caùo cuûa caùc nhoùm laøm vieäc nhoû ñaõ ñöôïc trình baøy trong Hoäi tröôøng Thöôïng Hoäi Ñoàng vaøo chieàu thöù Naêm.
Moät Thöôïng hoäi ñoàng coù tính phoå quaùt
Taát caû caùc baûn vaên ñöôïc ñoïc coâng khai ñeàu baøy toû hy voïng raèng ôû Amazon, moät con ñöôøng ñoàng nghò môùi seõ ñöôïc khai trieån vaø töø cuoäc taäp hôïp caùc giaùm muïc ôû Vatican, moät khôûi ñaàu môùi seõ ñöôïc thöïc hieän vôùi nieàm say meâ truyeàn giaùo haêng haùi, voán laø ñieån hình cuûa moät Giaùo hoäi nhìn ra ngoaøi thöïc söï. Hy voïng vieäc " soáng ñeïp" cuûa Amazon seõ gaëp gôõ kinh nghieäm cuûa Baùt Phuùc: Thöïc theá, döôùi aùnh saùng Lôøi Chuùa, noù ñang vöôn tôùi söï theå hieän troïn veïn cuûa noù. Ñaõ coù nhieàu ñeà nghò cuï theå ña daïng töø nhieàu nhoùm khaùc nhau caàn ñöôïc laøm saùng toû: Thöôïng Hoäi Ñoàng hieän taïi khoâng chæ laø moät Thöôïng Hoäi Ñoàng khu vöïc, maø coøn coù tính phoå quaùt, vì nhöõng gì xaûy ra taïi Amazon ñeàu aûnh höôûng ñeán toaøn theá giôùi.
Moät Giaùo Hoäi cho ngöôøi ngheøo vaø choáng laïi moïi hình thöùc baïo löïc
Moät ñieàu baét buoäc ñoái vôùi Giaùo hoäi laø laéng nghe tieáng keâu than cuûa ngöôøi ta vaø cuûa traùi ñaát; khoâng im laëng, ñöùng veà phía ngöôøi ngheøo vaø noùi "khoâng vôùi baïo löïc". Ñieàu sau ôû Amazon coù moät soá khuoân maët: baïo löïc trong caùc nhaø tuø quaù ñoâng ñuùc; laïm duïng vaø khai thaùc tình duïc; vi phaïm quyeàn lôïi cuûa ngöôøi baûn ñòa; saùt haïi nhöõng ngöôøi baûo veä laõnh thoå; buoân baùn vaø kinh doanh ma tuùy; tieâu dieät daân soá treû; buoân baùn ngöôøi; vaên hoùa saùt nöõ vaø nam toân; dieät chuûng, ñoaït sinh (biopiracy), dieät saéc toäc (ethnocide): moïi ñieàu aùc caàn phaûi chieán ñaáu choáng laïi vì chuùng gieát cheát caû vaên hoùa laãn tinh thaàn. Vieäc leân aùn caùc vi phaïm coù heä thoáng cuûa khai khoaùng vaø phaù röøng ñaõ roõ raøng. Moät soá vò nhaán maïnh moái lieân heä giöõa vieäc laïm duïng nhöõng ngöôøi yeáu theá nhaát vaø vieäc laïm duïng thieân nhieân. Trong soá caùc tröôøng hôïp khaån caáp ñöôïc nhaán maïnh, chuû ñeà khuûng hoaûng khí haäu ñaõ ñöôïc daønh nhieàu khoâng gian hôn caû.
Ñeà nghò thieát laäp voïng quan saùt nhaân quyeàn cuûa giaùo hoäi quoác teá
Chính nhöõng ngöôøi baûn ñòa phaûi traû giaù cao nhaát baèng cuoäc soáng cuûa hoï, vì hoï khoâng ñöôïc giuùp ñôõ, hoï khoâng ñöôïc baûo veä taïi caùc laõnh thoå cuûa hoï. Ñaây laø lyù do taïi sao hôn moät Nhoùm nhoû ñaõ keâu goïi thieát laäp voïng quan saùt nhaân quyeàn quoác teá, vì xaùc tín raèng vieäc baûo veä caùc daân toäc vaø thieân nhieân phaûi laø ñaëc quyeàn cuûa haønh ñoäng giaùo hoäi vaø muïc vuï. Cuõng coù gôïi yù cho raèng caùc giaùo xöù neân taïo khoâng gian an toaøn cho treû em, thanh thieáu nieân vaø nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông. Quyeàn soáng cuûa moïi ngöôøi töø thuï thai ñeán cheát töï nhieân ñaõ ñöôïc taùi khaúng ñònh.
Giaùo hoäi khoâng phaûi laø moät Toå chöùc Phi Chính phuû (NGO). Caàn nhieàu ñoái thoaïi ñaïi keát hôn
Moät trong caùc baùo caùo ñeà nghò, Giaùo hoäi coù nhieäm vuï ñoàng haønh vôùi vieäc laøm cuûa nhöõng ngöôøi baûo veä nhaân quyeàn thöôøng bò caùc cô quan coâng quyeàn keát toäi. Tuy nhieân, ñoàng thôøi, Giaùo Hoäi caàn traùnh vieäc trôû neân gioáng nhö moät cô quan phi chính phuû (NGO). Cuøng vôùi nguy cô töï trình baøy mình nhö chæ coù khaû naêng coù tính duy nghi leã thuaàn tuùy, nguy cô naøy thöôøng gaây ra vieäc maát nhieàu tín höõu, vì hoï quay ñi tìm caâu traû lôøi cho khaùt khao taâm linh cuûa hoï ôû caùc toân giaùo hoaëc heä phaùi khaùc. Caùc nhoùm nhoû cuõng ñöa ra yeâu caàu phaûi theo ñuoåi cuoäc ñoái thoaïi ñaïi keát vaø lieân toân moät caùch maïnh meõ hôn vôùi vieäc ñeà nghò laäp hai trung taâm so saùnh, moät ôû Amazon vaø moät ôû Roâma, giöõa caùc nhaø thaàn hoïc cuûa RELEP (Maïng löôùi nghieân cöùu cuûa Nguõ Tuaàn Myõ Latinh) vaø caùc nhaø thaàn hoïc Coâng Giaùo.
Caùc thöøa taùc vuï, giaùo daân vaø baùc boû chuû nghóa giaùo só trò
Moät thöøa taùc vuï hieän dieän ñöôïc keâu goïi ñeå traùnh chuû nghóa giaùo só trò. Veà khía caïnh naøy, moät vai troø lôùn hôn phaûi ñöôïc trao cho giaùo daân. Haàu heát moïi Nhoùm nhoû ñeàu yeâu caàu phaûi hieåu saâu xa hôn yù nghóa cuûa "Giaùo hoäi thöøa taùc", nghóa laø moät Giaùo hoäi nôi ñoàng traùch nhieäm vaø cam keát cuûa giaùo daân cuøng toàn taïi. Thí duï, Nhoùm nhoû "A noùi tieáng Taây Ban Nha" ñaõ yeâu caàu raèng ñaøn oâng vaø ñaøn baø ñöôïc trao caùc thöøa taùc vuï theo cung caùch bình ñaúng, ñoàng thôøi traùnh nguy cô giaùo só hoùa giaùo daân.
Phuï nöõ vaø chöùc phoù teá
Chuû ñeà phuï nöõ hieän dieän trong hôn moät baùo caùo vôùi lôøi yeâu caàu phaûi coâng nhaän giaù trò to lôùn cuûa vieäc hoï hieän dieän trong caùc phuïc vuï chuyeân bieät cho Giaùo hoäi ôû Amazon, ngay caû trong caùc vai troø traùch nhieäm vaø laõnh ñaïo cao hôn. Thí duï, taïi nôi laøm vieäc, chuùng ta ñöôïc yeâu caàu ñaûm baûo vieäc toân troïng caùc quyeàn lôïi cuûa phuï nöõ vaø khaéc phuïc baát cöù loaïi thieân kieán naøo. Haàu heát caùc nhoùm nhoû keâu goïi phaûi chuù yù ñeán vaán ñeà chöùc phoù teá daønh cho phuï nöõ theo quan ñieåm cuûa Vatican II, löu yù raèng nhieàu chöùc naêng cuûa thöøa taùc vuï naøy ñaõ ñöôïc phuï nöõ trong khu vöïc thöïc hieän. Tuy nhieân, coù gôïi yù cho raèng neân daønh nhieàu dieãn töø hôn cho chuû ñeà naøy trong moät hoäi nghò giaùm muïc khaùc, nôi coù leõ phuï nöõ neân ñöôïc trao quyeàn boû phieáu.
Chöùc linh muïc vaø caùc viri probati
Coù ñeà nghò toå chöùc moät Thöôïng Hoäi Ñoàng Phoå Quaùt ñaëc nhieäm (ad hoc) cuõng veà chuû ñeà caùc viri probati. Veà chuû ñeà naøy, caùc quan ñieåm khaùc nhau töø nhoùm laøm vieäc naøy sang nhoùm laøm vieäc khaùc. Ñaõ coù lôøi nhaán maïnh raèng giaù trò cuûa luaät ñoäc thaân, moät hoàng phuùc ñöôïc ñeà nghò vôùi caùc coäng ñoàng baûn ñòa, khoâng phaûi laø vaán ñeà. Nhoùm A noùi tieáng YÙ caûnh baùo tröôùc nguy cô giaù trò naøy seõ bò suy yeáu hoaëc vieäc du nhaäp caùc viri probati coù theå laøm maát ñi ñoäng löïc truyeàn giaùo cuûa Giaùo hoäi hoaøn vuõ trong vieäc phuïc vuï caùc coäng ñoàng xa xoâi nhaát. Haàu heát caùc baùo caùo, chuû yeáu cuûa caùc nhoùm noùi tieáng Taây Ban Nha vaø Boà Ñaøo Nha, nhaém vaøo moät Giaùo hoäi "hieän dieän" chöù khoâng phaûi "thaêm vieáng", vaø uûng hoä moät caùch naøo ñoù ñeå trao chöùc linh muïc cho nhöõng ngöôøi ñaøn oâng ñaõ coù vôï, coù tieáng taêm toát, toát nhaát laø ngöôøi baûn ñòa ñöôïc choïn bôûi caùc coäng ñoàng goác, nhöng trong caùc ñieàu kieän chuyeân bieät. Cuõng coù lôøi nhaán maïnh raèng caùc linh muïc naøy khoâng neân bò coi laø haïng nhì hoaëc haïng ba, nhöng laø nhöõng ôn goïi linh muïc thöïc söï. Chuùng ta khoâng neân queân bi kòch cuûa nhieàu saéc daân hieän chæ laõnh nhaän caùc bí tích moät hoaëc hai laàn moät naêm ôû Amazon, chuùng ta cuõng ñaõ ñöôïc yeâu caàu phaûi cuûng coá trong caùc coäng ñoàng ñòa phöông yù thöùc raèng khoâng phaûi chæ coù Bí tích Thaùnh Theå, maø caû Lôøi Chuùa nöõa cuõng laø cuûa nuoâi döôõng thieâng lieâng cho caùc tín höõu.
Khuûng hoaûng ôn goïi vaø vieäc ñaøo taïo linh muïc
Xem xeùt kích thöôùc cuûa laõnh thoå toaøn vuøng Amazon vaø söï khan hieám caùc thöøa taùc vieân, vieäc thaønh laäp moät quyõ khu vöïc ñeå yeåm trôï tính beàn vöõng cho vieäc truyeàn giaûng tin möøng ñaõ ñöôïc ñeà nghò. Ngoaøi ra, Nhoùm A noùi tieáng YÙ ñaõ baøy toû "söï boái roái" ñoái vôùi "vieäc thieáu suy tö veà caùc nguyeân nhaân daãn ñeán ñeà nghò khaéc phuïc trong moät soá hình thöùc ñoäc thaân linh muïc nhö ñöôïc phaùt bieåu bôûi Coâng ñoàng Vatican II vaø Huaán quyeàn tieáp sau ñoù. Ñoàng thôøi, hy voïng raèng seõ coù vieäc ñaøo taïo lieân tuïc trong thöøa taùc vuï nhaèm laøm cho linh muïc ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Chuùa Kitoâ, vaø coù lôøi thuùc giuïc raèng caùc nhaø truyeàn giaùo hieän ñang thi haønh thöøa taùc vuï linh muïc ôû phía baéc baùn caàu neân ñöôïc göûi ñeán Amazon. Tröôùc cuoäc khuûng hoaûng ôn goïi, caùc nhoùm nhoû ghi nhaän söï giaûm thieåu hieän dieän ñaùng keå cuûa caùc tu só ôû Amazon vaø hy voïng seõ coù cuoäc canh taân ñôøi soáng tu trì, moät ñieàu, theo lôøi naøi næ cuûa Lieân Ñoaøn Tu Só Chaâu Myõ Latinh, CLAR, seõ ñöôïc coå vuõ baèng moät söï haêng haùi ñoåi môùi, nhaát laø lieân quan ñeán ñôøi soáng chieâm nieäm. Taäp chuù cuûa moïi ngöôøi cuõng höôùng veà vieäc ñaøo taïo giaùo daân: noù phaûi toøan dieän vaø khoâng chæ coù tính tín lyù, maø coøn coù tính söù ñieäp sô truyeàn (kerygmatic), ñaët neàn taûng treân hoïc thuyeát xaõ hoäi cuûa Giaùo hoäi vaø daãn ñeán vieäc caûm nghieäm vaø gaëp gôõ vôùi Ñaáng Phuïc sinh. Ñoàng thôøi vieäc taêng cöôøng ñaøo taïo caùc linh muïc cuõng ñaõ ñöôïc ñeà nghò: noù khoâng chæ mang tính hoïc thuaät, noù neân dieãn ra taïi caùc laõnh thoå Amazon vaø cung caáp caùc kinh nghieäm cuï theå veà Giaùo hoäi höôùng ra beân ngoaøi, beân caïnh nhöõng con ngöôøi ñau khoå, trong caùc nhaø tuø hoaëc beänh vieän. Vieäc thaønh laäp caùc chuûng vieän baûn ñòa nôi neàn thaàn hoïc ñòa phöông ñöôïc nghieân cöùu vaø ñaøo saâu cuõng ñaõ ñöôïc ñeà nghò.
Ñoái thoaïi lieân vaên hoùa vaø hoäi nhaäp vaên hoùa
Caùc Nhoùm nhoû cuõng yeâu caàu neân ñem laïi cho neàn thaàn hoïc vaø chaêm soùc muïc vuï moät khuoân maët baûn ñòa. Ñoái thoaïi lieân vaên hoùa vaø hoäi nhaäp vaên hoùa khoâng neân ñöôïc hieåu laø phaûn ñeà. Nhieäm vuï cuûa Giaùo hoäi khoâng phaûi laø quyeát ñònh cho ngöôøi daân Amazon hay ñaûm nhaän vò trí chinh phuïc, maø laø ñoàng haønh, cuøng nhau böôùc ñi trong moät quan ñieåm ñoàng nghò goàm ñoái thoaïi vaø laéng nghe. Thí duï, ñeà nghò du nhaäp "Nghi thöùc Amazon" ñaõ ñöôïc ñeà nghò, cho pheùp vieäc phaùt trieån taâm linh, thaàn hoïc, phuïng vuï vaø kyû luaät töø söï phong phuù ñoäc ñaùo cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi khu vöïc. Nhö ñaõ ñöôïc giaûi thích trong moät baûn baùo caùo, "caùc bieåu töôïng vaø cöû chæ cuûa caùc neàn vaên hoùa ñòa phöông coù theå ñöôïc coi troïng trong phuïng vuï cuûa Giaùo hoäi taïi Amazon, duy trì söï thoáng nhaát ñaùng keå cuûa nghi thöùc Roâma, vì Giaùo hoäi khoâng muoán aùp ñaët tính ñoäc daïng cöùng ngaéc trong nhöõng ñieàu khoâng aûnh höôûng ñeán ñöùc tin". Vieäc coå vuõ kieánn thöùc Kinh Thaùnh cuõng ñöôïc ñeà nghò, khuyeán khích vieäc dòch noù sang caùc ngoân ngöõ ñòa phöông. Trong vieãn caûnh naøy, vieäc thaønh laäp moät Hoäi ñoàng cuûa Giaùo hoäi Toaøn Vuøng Amazon ñaõ ñöôïc ñeà nghò, moät caáu truùc giaùo hoäi lieân keát vôùi CELAM, vaø noái keát vôùi REPAM, vaø vôùi caùc Hoäi ñoàng Giaùm muïc cuûa caùc quoác gia vuøng Amazon.
Vieãn kieán veà vuõ truï cuûa Amazon
Moät trong caùc baùo caùo vieát raèng, "Vieãn kieán vuõ truï Amazon coù raát nhieàu ñieàu ñeå daïy theá giôùi phöông Taây voán bò chi phoái bôûi kyõ thuaät, thöôøng chæ phuïc vuï 'ngaãu thaàn tieàn baïc'". Ngöôøi daân Amazon coi laõnh thoå cuûa hoï laø thaùnh thieâng: do ñoù, moät suy tö veà giaù trò tinh thaàn cuûa sinh quaàn, ña daïng sinh hoïc vaø quyeàn ñaát ñai neân ñöôïc khuyeán khích. Maët khaùc, vieäc loan baùo Tin Möøng vaø tính ñoäc ñaùo trong chieán thaéng cuûa Chuùa Kitoâ treân söï cheát, trong khi toân troïng neàn vaên hoùa cuûa caùc daân toäc, phaûi ñöôïc coi nhö yeáu toá thieát yeáu ñeå tieáp nhaän vaø hieåu vieãn kieán vuõ truï cuûa ngöôøi Amazon.
Truyeàn giaùo vaø töû ñaïo
Caùc nhaø truyeàn giaùo ñöôïc keâu goïi töôùc boû naõo traïng duy thöïc daân , vöôït qua caùc ñònh kieán saéc toäc, toân troïng caùc phong tuïc, nghi leã vaø tín ngöôõng. Caùc Nhoùm nhoû phaùt bieåu raèng caùc bieåu hieän maø caùc daân toäc duøng ñeå phaùt bieåu ñöùc tin cuûa hoï caàn ñöôïc ñaùnh giaù cao, ñoàng haønh vaø coå vuõ. Vieäc thaønh laäp voïng quan saùt muïc vuï vaø xaõ hoäi Toaøn Vuøng Amazon phoái hôïp vôùi CELAM, caùc uûy ban coâng lyù vaø hoøa bình cuûa giaùo phaän, CLAR vaø REPAM cuõng ñöôïc ñeà nghò. AÙnh saùng vaø boùng toái phaûi ñöôïc coâng nhaän trong lòch söû Giaùo hoäi ôû Amazon. Phaûi phaân bieät giöõa Giaùo hoäi "baûn ñòa" coi ngöôøi baûn ñòa nhö nhöõng ngöôøi thuï ñoäng tieáp nhaän vieäc chaêm soùc muïc vuï vaø Giaùo hoäi "baûn ñòa" hieåu hoï nhö caùc nhaân vaät chuû ñoäng ñoái vôùi kinh nghieäm ñöùc tin cuûa chính hoï, theo nguyeân taéc "Cöùu Amazon baèng Amazon". Ñieàu cuõng quan troïng nöõa laø phaûi coi troïng taám göông saùng ngôøi cuûa nhieàu nhaø truyeàn giaùo vaø töû ñaïo ñaõ hieán maïng soáng ôû Amazon vì tình yeâu Tin Möøng. Nhoùm nhoû A noùi tieáng Taây Ban Nha ñeà nghò khuyeán khích caùc dieãn trình phong chaân phöôùc cho caùc vò töû ñaïo Amazon.
Di daân, giôùi treû vaø caùc thaønh phoá
Trong caùc baûn vaên ñöôïc ñoïc taïi hoäi tröôøng, chuùng ta khoâng queân caùc saéc daân soáng trong caùc vuøng coâ laäp töï nguyeän vaø chuùng ta yeâu caàu hoï ñöôïc ñoàng haønh baèng vieäc laøm cuûa caùc nhoùm truyeàn giaùo löu haønh. Cuõng coù choã daønh cho chuû ñeà nhaäp cö, nhaát laø nôi giôùi treû. Ngaøy nay, 80% daân soá cuûa Amazon soáng ôû caùc thaønh phoá. Ñaây laø moät hieän töôïng thöôøng coù caùc haäu quaû tieâu cöïc nhö laøm maát baûn saéc vaên hoùa, loaïi tröø xaõ hoäi, tan raõ hoaëc baát oån gia ñình. Do ñoù, vieäc truyeàn giaûng tin möøng cuûa caùc trung taâm ñoâ thò ngaøy caøng trôû neân caáp baùch, nhöng coâng vieäc muïc vuï phaûi thích nghi vôùi caùc hoaøn caûnh maø khoâng queân caùc khu oå chuoät, vuøng ngoaïi oâ, cuõng nhö caùc thöïc taïi noâng thoân. Cuõng coù nhu caàu caáp baùch phaûi canh taân thöøa taùc vuï tuoåi treû. Veà maët sö phaïm, Giaùo hoäi ñöôïc yeâu caàu quyeát lieät coå vuõ neàn giaùo duïc lieân vaên hoùa song ngöõ vaø khuyeán khích moät lieân minh caùc maïng löôùi ñaïi hoïc chuyeân veà khoa hoïc Amazon vaø giaùo duïc ñaïi hoïc lieân vaên hoùa cho ngöôøi baûn ñòa.
Baûo veä saùng theá vaø chieàu kích sinh thaùi
Chieàu kích sinh thaùi laø trung taâm trong caùc baùo caùo cuûa caùc Nhoùm nhoû trong ñoù, coù lôøi khaúng ñònh laïi raèng Saùng theá laø moät kieät taùc cuûa Thieân Chuùa, moïi taïo vaät ñeàu coù lieân heä vôùi nhau. Khoâng neân queân raèng "moät hoaùn caûi sinh thaùi thöïc söï baét ñaàu trong gia ñình vaø thoâng qua moät hoaùn caûi baûn thaân, qua cuoäc gaëp gôõ vôùi Chuùa Gieâsu". Töø tieàn ñeà naøy, ñieàu baét buoäc laø giaûi quyeát caùc vaán ñeà thieát thöïc nhaát nhö taêng nhieät ñoä hoaëc choáng laïi khí thaûi CO2. Noù khuyeán khích moät loái soáng ñaïm baïc hôn vaø baûo veä caùc thieän ích quyù giaù ñoäc ñaùo nhö nöôùc, moät nhaân quyeàn caên baûn, moät quyeàn maø neáu bò tö nhaân hoùa hoaëc bò oâ nhieãm, coù nguy cô gaây haïi ñeán cuoäc soáng cuûa toaøn boä caùc coäng ñoàng. Giaù trò cuûa caây thuoác cuõng neân ñöôïc nhaán maïnh, cuõng nhö söï phaùt trieån caùc döï aùn beàn vöõng, thoâng qua caùc khoùa hoïc daãn ñeán vieäc hieåu bieát caùc bí maät vaø söï thaùnh thieâng cuûa thieân nhieân theo vieãn kieán cuûa ngöôøi Amazon. Moät soá nhoùm nhoû ñeà nghò khai trieån caùc döï aùn troàng laïi röøng trong caùc tröôøng ñaøo taïo veà kyõ thuaät noâng nghieäp.
Toäi loãi sinh thaùi vaø coå vuõ moät neàn kinh teá lieân ñôùi
Trong boái caûnh naøy, coù moät ñeà nghò keùp; bao goàm chuû ñeà sinh thaùi toaøn dieän vaøo caùc chæ thò cuûa caùc Hoäi ñoàng Giaùm muïc vaø bao goàm vieäc toân troïng Ngoâi nhaø chung vaø caùc toäi loãi sinh thaùi cuûa chuùng ta vaøo neàn Thaàn hoïc luaân lyù, vaø qua caû vieäc söûa ñoåi caùc caåm nang vaø nghi thöùc cuûa Bí tích Giaûi toäi. Moät soá nghò phuï cuûa Thöôïng hoäi ñoàng coâng nhaän raèng nhaân loaïi ñang tieán tôùi vieäc coâng nhaän thieân nhieân nhö moät chuû ñeà phaùp luaät. "Vieãn kieán qui nhaân hoïc thöïc duïng ñaõ loãi thôøi vaø con ngöôøi khoâng coøn coù theå ñeå caùc taøi nguyeân thieân nhieân bò khai thaùc khoâng giôùi haïn gaây nguy hieåm cho chính loaøi ngöôøi". Ñieàu caàn thieát laø phaûi chieâm ngöôõng caùc daïng söï soáng meânh moâng treân haønh tinh naøy trong töông quan vôùi nhau, cuøng coå vuõ moät moâ hình kinh teá lieân ñôùi vaø thaønh laäp moät thöøa taùc vuï ñeå chaêm soùc Ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta, theo ñeà nghò cuûa Nhoùm B noùi tieáng Boà Ñaøo Nha.
Thöôïng Hoäi Ñoàng veà Amazon vaø Truyeàn thoâng
Cuoái cuøng, moät soá baùo caùo ñaõ daønh choã cho chuû ñeà phöông tieän truyeàn thoâng. Caùc maïng löôùi truyeàn thoâng Coâng Giaùo ñöôïc khuyeán khích ñaët Amazon vaøo trung taâm chuù yù cuûa hoï, ñeå truyeàn baù tin möøng vaø toá caùo moïi loaïi gaây haán choáng laïi Meï Traùi ñaát vaø coâng boá söï thaät. Cuõng coù ñeà nghò veà vieäc söû duïng caùc maïng xaõ hoäi cho hình thöùc phaùt thanh web, truyeàn hình web vaø truyeàn thoâng voâ tuyeán ñeå phoå bieán caùc keát luaän cuûa Thöôïng hoäi ñoàng naøy. Hy voïng laø doøng soâng Thöôïng hoäi ñoàng, vôùi söùc maïnh cuûa "doøng soâng Amazon", seõ ngaäp traøn nhieàu hoàng aân vaø yù töôûng ñöôïc suy nghó bôûi caùc nghò phuï ñaõ leân tieáng trong Hoäi tröôøng vaø töø kinh nghieäm cuøng nhau böôùc ñi naøy, caùc neûo ñöôøng môùi ñeå truyeàn giaûng tin möøng vaø sinh thaùi toaøn dieän coù theå xuaát hieän.