Phieân hoïp toaøn theå thöù 12
cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà vuøng Amazon
Phieân hoïp toaøn theå thöù 12 cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà vuøng Amazon: daønh choã cho söï tuoân ñoå Chuùa Thaùnh Thaàn
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 15-10-2019) - Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ tham döï phieân toaøn theå thöù 12 vaø cuoái cuøng cuûa Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc vaøo chieàu thöù Ba. Coù 173 nghò phuï hieän dieän. Vaøo saùng thöù Tö, caùc nghò phuï seõ trôû laïi laøm vieäc trong caùc nhoùm ngoân ngöõ nhoû. Vieäc laøm cuûa hoï seõ ñöôïc trình baøy tröôùc phieân hoïp toaøn theå vaøo chieàu thöù Naêm, ngaøy 17 thaùng Möôøi naêm 2019.
Theá giôùi Amazon muoán moät Giaùo hoäi lieân minh vôùi noù. Caùc tham döï vieân cuûa Thöôïng hoäi ñoàng ñöôïc nhaéc nhôû raèng Giaùo hoäi khoâng theå noùi veà ngöôøi ngheøo trong khi queân raèng ngöôøi ta ñang bò ñoùng ñinh. Ñoù seõ laø toäi thôø ô, queân soùt. Giaùo hoäi ñöôïc keâu goïi ñaûm nhieäm tieáng khoùc cuûa ngöôøi ta vaø cuûa traùi ñaát, laáy Tin Möøng laøm ñieåm xuaát phaùt cuûa mình. Ñaây laø caùch duy nhaát ñeå Giaùo Hoäi maëc laáy dieän maïo cuûa ngöôøi Samaritanoâ toát laønh, trôû thaønh nhaø truyeàn giaùo, coù khaû naêng baûo veä nhöõng ngöôøi beù nhoû nhaát, maø khoâng sôï khaû theå töû ñaïo. Moät vò maïnh daïn tuyeân boá "thaø cheát khi chieán ñaáu cho söï soáng, hôn laø soáng cho caùi cheát". Do ñoù, Thöôïng hoäi ñoàng tieáp tuïc cuoäc haønh trình cuûa mình vôùi lôøi nhaéc nhôû töøng ñöôïc ñöa ra trong moät soá can thieäp phaûi daønh choã cho söï tuoân ñoå doài daøo cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn thay vì töï ñoùng khung baèng caùc giaûi phaùp coù tính chöùc naêng.
Noùi khoâng vôùi vieäc bieán ngöôøi khaùc thaønh naïn nhaân, cuøng chòu traùch nhieäm nhieàu hôn
Daân ôû moät soá vuøng deã bò toån thöông hôn cuûa Amazon thaáy mình thöôøng xuyeân bò boû rôi. Moät ñieån hình laø treû em ñöôøng phoá. Giaùo hoäi ñöôïc keâu goïi giuùp hoï naâng cao loøng töï troïng, ngaên hoï trôû thaønh naïn nhaân. Xeùt cho cuøng, ñieàu naøy cuõng laø moät nguy cô vì noù khoâng giaûi quyeát ñöôïc caùc vaán ñeà tieàm aån. Khoâng theå phuû nhaän vuøng naøy laø naïn nhaân cuûa laïm duïng. Coù ghi nhaän cho raèng ñieàu thöïc söï caàn thieát laø giuùp chính ngöôøi ta caûm thaáy cuøng chòu traùch nhieäm ñoái vôùi vieäc xaây döïng soá phaän cuûa chính hoï. Do ñoù, caùc tín höõu neân ñi ñaàu trong vieäc ñoøi laïi quyeàn lôïi cuûa mình vaø ñaûm nhaän nghóa vuï soáng ñôn giaûn vaø ñaày hy voïng khi hoï ñang treân ñöôøng veà Nöôùc Trôøi nhö Thieân Chuùa töøng höùa ban cho con caùi cuûa Ngöôøi.
Ñoùng goùp caên baûn cuûa khoa hoïc ñoái vôùi vieäc chaêm soùc saùng theá
Tieáng keâu cöùu phaùt sinh caû töø ngöôøi daân laãn traùi ñaát ñoøi moät ñaùp öùng cuûa moïi ngöôøi. Caùc tín höõu ñöôïc keâu goïi nhìn nhaän giaù trò cuûa moïi taïo vaät. Thöïc theá, chaêm soùc Ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta baét nguoàn töø ôn goïi Kitoâ giaùo. Haønh ñoäng laø ñieàu baét buoäc ñoái vôùi caùc caù nhaân, coäng ñoàng vaø theá giôùi. Moät ñaùp öùng höõng hôø laø ñieàu khoâng theå. Töông lai cuûa toaøn boä caùc theá heä ñang bò ñe doïa. Baûo veä Amazon khoûi söï huûy dieät do con ngöôøi taïo ra laø traùch nhieäm cuûa toaøn nhaân loaïi. Do ñoù, ñaõ coù lôøi keâu goïi phaûi coù moät ñaùp öùng hoaøn caàu ñoái vôùi vieäc thay ñoåi khí haäu qua vieäc taïo ra moät thöïc theå nhaèm phoái hôïp caùc nhaø khoa hoïc vaø caùc nhaø hoïc thuaät ôû bình dieän quoác teá vôùi Giaùo hoaøng Haøn laâm vieän Khoa hoïc. Cuõng coù hy voïng cho raèng seõ coù nhieàu ñieàu hôn nöõa ñöôïc thöïc hieän trong lónh vöïc giaùo duïc ñeå coâng chuùng maãn caûm ñoái vôùi vieäc chaêm soùc ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta. Thaäm chí coù vò coøn ñeà nghò raèng phaûi theâm phaàn giaùo luaät môùi, töùc giaùo luaät sinh thaùi, vaøo Boä Giaùo luaät hieän nay ñeå xöû lyù caùc nghóa vuï cuûa Kitoâ höõu ñoái vôùi moâi tröôøng.
Ra choã bieån saâu ñeå coù ñöôïc moät hoaùn caûi sinh thaùi saâu saéc
Lôøi keâu goïi cuûa Giaùo Hoäi laø ra khôi, tieáp nhaän lôøi keâu goïi böôùc vaøo moät söï hoaùn caûi sinh thaùi saâu saéc, ñoàng nghò vaø hoaøn toaøn höôùng veà Chuùa Kitoâ vaø Tin Möøng cuûa Ngöôøi. Cuøng böôùc ñi vôùi nhau nhö moät gia ñình hoaøn vuõ laø lôøi môøi ñang ñöôïc ñöa ra, trong nieàm xaùc tín raèng vuøng Amazon khoâng thuoäc veà caùc chính phuû hoaëc nhöõng ngöôøi cai trò caùc chính phuû naøy. Ñuùng hôn, hoï laø caùc quaûn trò vieân vaø hoï phaûi giaûi trình traùch nhieäm veà nhöõng gì hoï ñang laøm.
Qua vieäc hieán mình haøng ngaøy cuûa haøng nguõ giaùo daân, caû ngöôøi thaùnh hieán laãn ngöôøi coù gia ñình, Giaùo hoäi nhö "bí tích" seõ thöïc söï ñöôïc hình thaønh ôû Amazon, vaø seõ bieåu loä söï hieän dieän cuûa Chuùa Kitoâ taïi vuøng ñoù. Coù vò noùi ñeán nhu caàu phaûi coù moät neàn linh ñaïo vaø moät neàn thaàn hoïc bí tích coù khaû naêng cho pheùp mình ñöôïc thaùch thöùc bôûi kinh nghieäm soáng cuûa caùc coäng ñoàng vaø caùc ôn phuùc hoï ñaõ nhaän ñöôïc. Veà phöông dieän naøy, vieäc thöïc hieän söï phoái hôïp caùc noã löïc ôû bình dieän Giaùo Hoäi ñòa phöông (nhö REPAM) ñaõ ñöôïc khuyeán khích.
Söï caân xöùng trong caùc moái töông quan
Moät cuoäc ñoái thoaïi lieân vaên hoùa ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn cuûa Leã Nguõ Tuaàn linh höùng cuõng ñöôïc ñöôïc nhaán maïnh. Lôøi môøi laø töø boû thoùi quen aùp ñaët hoaëc chieám ñoaït ñeå tieáp nhaän, ñieàu voán ñöôïc goïi laø, söï "caân xöùng trong caùc moái töông quan" (symmetry of relations). Ñöùc khieâm nhöôøng ñaõ ñöôïc neâu ra nhö moät thaùi ñoä caàn thieát cho moät cuoäc ñoái thoaïi nhö vaäy, ñaët neàn taûng treân nieàm tin chung raèng chuùng ta cuøng chòu traùch nhieäm trong vieäc chaêm soùc ngoâi nhaø chung. Ñieàu khoâng theå laøm moät mình coù theå ñöôïc laøm cuøng vôùi nhau. Ñieàu naøy ñoøi hoûi phaûi xaây döïng khaån caáp moät thöù "chuùng ta" coù tính bao goàm, trong ñoù moïi ngöôøi, duø moãi ngöôøi moät khaùc nhau, ñeàu caàn thieát chính vì söï khaùc nhau ñoù. Do ñoù, coù ñeà nghò thieát laäp caùc dieãn trình ñaøo taïo trong cuoäc ñoái thoaïi lieân vaên hoùa, trong ñoù lyù thuyeát coù theå ñöôïc thöû nghieäm baèng thöïc haønh.
Bi kòch cuûa caùc coäng ñoàng khoâng coù linh muïc
Moät laàn nöõa, caùc tham döï vieân Thöôïng Hoäi Ñoàng ñaõ ñöôïc nhaéc nhôû veà bi kòch coù thöïc cuûa nhieàu coäng ñoàng, öôùc tính leân tôùi 70% ôû vuøng Amazon, chæ ñöôïc moät linh muïc ñeán thaêm moät hoaëc hai laàn moãi naêm. Hoï bò töôùc maát caùc bí tích, Lôøi Chuùa, caùc cöû haønh raát quan troïng ñoái vôùi ñôøi soáng Kitoâ höõu, nhö leã Phuïc sinh, leã Hieän xuoáng, leã Giaùng sinh. Moät soá ngöôøi choïn ñi laïi vôùi caùc giaùo phaùi Kitoâ giaùo khaùc ñeå khoâng ôû maõi trong tình traïng "chieân khoâng ngöôøi chaên". Giaùo hoäi hoaøn vuõ khoâng theå maõi thôø ô vôùi tình huoáng naøy. Caùc löïa choïn can ñaûm, côûi môû vôùi tieáng noùi cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, caàn phaûi ñöôïc thöïc hieän. Cuõng coù vò nhaán maïnh raèng vieäc caàu nguyeän vôùi "Chuùa muøa gaët" laø ñieàu caên baûn xieát bao ñeå Ngöôøi sai caùc lao coâng vaøo muøa thu hoaïch cuûa Ngöôøi. Moät nghò phuï quaû quyeát, vieäc chaêm soùc muïc vuï cho daân Chuùa "ñaàu tieân vaø treân heát laø moái quan taâm cuûa Chuùa". Vì vaäy, chuùng ta phaûi caàu xin Ngöôøi ban cho caùc giaûi phaùp.
Truyeàn giaùo: theo chaân Chuùa Gieâsu
Vôùi moät soá ngöôøi, döôøng nhö nieàm ñam meâ truyeàn giaùo ñaõ phai môø ôû nhöõng vuøng xa xoâi nhaát. Moät soá vuøng bò aûnh höôûng naëng neà bôûi caùc haäu quaû gaây ra töø caùc döï aùn khai moû lôùn lao, khoâng beàn vöõng: beänh taät (moät soá khoâng theå chöõa trò), buoân baùn ma tuùy, maát baûn saéc. Coäng ñoàng quoác teá caàn ñöôïc khuyeán caùo khoâng ñaàu tö vaøo caùc döï aùn kyõ ngheä gaây taùc haïi vaø beänh taät cho daân cö xung quanh. Ngoaøi ra, Amazon caàn caùc nhaø truyeàn giaùo, vì hoï laø nhöõng ngöôøi duy nhaát maø daân cö ñòa phöông coøn tin töôûng.
Moät trong nhöõng noã löïc truyeàn giaùo ñöôïc noùi ñeán laø söï ñoùng goùp quyù baùu cuûa caùc nhoùm truyeàn giaùo löu haønh ñöôïc Chuùa Gieâsu linh höùng ñaõ ñeán thaêm heát laøng naøy sang laøng khaùc maø khoâng döøng laïi, thaäm chí khoâng coù nôi ñeå ôû laïi. Ñieàu naøy cung caáp moâ hình cho moät Giaùo hoäi luoân luoân "ôû theá di chuyeån", ñeå laïi phía sau moät thöøa taùc muïc vuï chæ nhaèm duy trì quaù khöù thay vì moät thöøa taùc coù tính saùng taïo. Coù vò nhaän xeùt raèng moät soá cô caáu ñaõ loãi thôøi vaø raát caàn ñöôïc caäp nhaät hoùa. Chuùng ta khoâng coøn coù theå "loãi thôøi" nöõa trong khi phaàn coøn laïi cuûa theá giôùi ñang tieán leân phía tröôùc. Thöïc theá, Tin Möøng luoân coù ñieàu môùi meû naøo ñoù ñeå noùi. Ñaây cuõng laø moät phaàn cuûa vieäc hoaùn caûi sinh thaùi. Vieäc côûi môû ñoái vôùi caùc hình thöùc thöøa taùc vuï môùi coù nghóa laø phaûi keát nhaäp phuï nöõ vaø nhöõng ngöôøi treû tuoåi.
Di daân trong vaùc thaønh phoá, bò taùch khoûi caùc laõnh thoå cuûa hoï
Giaùo hoäi ñöôïc môøi goïi ñi vaøo ñôøi soáng haøng ngaøy cuûa caùc ngöôøi nam nöõ. Moät laàn nöõa, chuû ñeà nhöõng ngöôøi di cö - nhöõng ngöôøi bò böùng reã vaø ñem troàng trong caùc thaønh phoá - ñaõ ñöôïc trình baày ñeå keùo chuù yù cuûa moïi ngöôøi trong Hoäi tröôøng. ÔÛ ñoù, taïi caùc thaønh phoá, hoï buoäc phaûi ñöông ñaàu vôùi nhöõng tình huoáng töông phaûn maïnh meõ: chính trò, xaõ hoäi, kinh teá, khoaûng troáng hieän sinh, chuû nghóa caù nhaân traàm troïng hôn. Laøm cho Tin möøng hieän dieän ôû ñoù laø moät boån phaän, vaø nhôø caùch naøy, thaønh phoá seõ trôû thaønh nôi truyeàn giaùo vaø thaùnh hoùa.
Do ñoù, coù khuyeán nghò raèng moät thöøa taùc vuï chuyeân bieät caàn ñöôïc coå vuõ trong boái caûnh naøy, moät thöøa taùc vuï coi di daân baûn ñòa nhö nhöõng ngöôøi chuû ñaïo. Söï noái keát laõnh thoå vôùi moät daân toäc ñaëc thuø, nhö ñaõ ñöôïc phaùt bieåu trong Kinh Thaùnh, giuùp hieåu ñöôïc söï traàm troïng cuûa vieäc taùch moät ngöôøi ra khoûi laõnh thoå cuûa hoï. Baûo veä laõnh thoå cuûa hoï laø ñieàu voâ cuøng quan troïng ñoái vôùi quaàn theå sinh vaät Amazon vaø ñoái vôùi loái soáng cuûa ngöôøi daân ñòa phöông. Theo nghóa naøy, vieäc "baûo veä khoâng khoan nhöôïng" caùc daân toäc baûn ñòa ñaõ ñöôïc khuyeán nghò. Ñieàu naøy bao goàm quyeàn coù neàn vaên hoùa cuûa chính hoï, neàn thaàn hoïc cuûa chính hoï, toân giaùo cuûa chính hoï - ñaây laø nhöõng kho taøng caàn ñöôïc baûo veä vì lôïi ích cuûa toaøn nhaân loaïi.
Cuoái cuøng, vaán ñeà thöïc phaåm ñaõ ñöôïc neâu leân. Vôùi nöôùc ngoït cuûa noù, Amazon coù theå goùp phaàn vaøo vieäc giaûm ñoùi treân theá giôùi. Thöïc theá, 26% nguoàn nöôùc ngoït treân theá giôùi phaùt xuaát töø vuøng naøy. Do söï kieän naøy, moät vò gôïi yù cho raèng caùc döï aùn beàn vöõng neân ñöôïc khuyeán khích.
Vaøo cuoái phieân hoïp toaøn theå thöù 12, ngay tröôùc phaàn daønh rieâng cho caùc can thieäp töï phaùt, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ ñöôïc yeâu caàu phaùt bieåu. Khi ngaøi keát thuùc, caùc vò hieän dieän trong Hoäi tröôøng ñaõ xem moät boä phim veà beänh vieän noåi ñöôïc ñaët theo teân cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ ñöôïc khaùnh thaønh vaøo thaùng 8 vöøa qua. Beänh vieän naøy phuïc vuï hai muïc ñích: ñoù laø mang Tin Möøng vaø chaêm soùc söùc khoûe ñeán haøng traêm ngaøn ngöôøi soáng ôû bang Paraø cuûa Ba Taây doïc theo soâng Amazon, nhöõng ngöôøi chæ coù theå ñöôïc tieáp xuùc baèng ñöôøng soâng.