Phieân hoïp toaøn theå thöù 7
ngaøy 12 thaùng 10 naêm 2019
taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Amazon
Phieân hoïp toaøn theå thöù 7 ngaøy 12 thaùng 10 naêm 2019 taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Amazon.
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 13-10-2019) - Theo Vatican News, phieân hoïp toaøn theå thöù 7 ñaõ dieãn ra taïi Hoäi tröôøng Thöôïng Hoäi Ñoàng saùng ngaøy 12 thaùng 10 naêm 2019, döôùi söï chuû toïa cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ vôùi söï hieän dieän cuûa 177 nghò phuï.
Hoâm nay, Giaùo hoäi möøng leã Ñöùc Meï Aparecida taïi Hoäi tröôøng Thöôïng hoäi ñoàng vôùi moät baøi thaùnh ca ñeå toân vinh Ñöùc Trinh Nöõ Maria, boån maïng Ba Taây, vaø do ñoù chuùng ta phoù thaùc coâng vieäc cuûa Thöôïng hoäi ñoàng cho ngaøi khi baét ñaàu phieân hoïp toaøn theå thöù 7 cuûa Thöôïng hoäi ñoàng veà Toaøn Vuøng Amazon. Hoâm nay daønh khoâng gian Thöôïng Hoäi Ñoàng ñeå nghe laïi caùc can thieäp cuûa caùc nghò phuï Thöôïng Hoäi Ñoàng cuõng nhö caùc döï thính vieân. Caùc chuû ñeà ñöôïc khaûo saùt laø: giaùo duïc toaøn dieän, caùc coâng cuï hoäi nhaäp vaø vieäc coå vuõ ngöôøi Amazon, phaùt trieån beàn vöõng phuïc vuï vieäc tieáp caän thoâng tin bình ñaúng qua caùc phöông phaùp lieân ngaønh vaø xuyeân ngaønh, cuõng nhö töø boû neàn vaên hoùa laõng phí ñeå böôùc vaøo neàn vaên hoùa gaëp gôõ. Do ñoù, coâng vieäc cuûa caùc nhaø giaùo duïc ñöôïc ñoåi môùi nhôø quan ñieåm tin möøng ñeå noù coù khaû naêng ñöông ñaàu vôùi thaùch thöùc lôùn veà giaùo duïc naøy. Töø suy tö naøy naûy sinh nhu caàu caáp baùch phaûi coù moät lieân minh giaùo duïc, trong moät vieãn caûnh sinh thaùi vaø moät neàn giaûi thích Amazon ñeå coå vuõ 'soáng toát', 'soáng chung toát', vaø 'haønh ñoäng toát'.
Tö caùch coâng daân sinh thaùi
Khu vöïc Amazon khoâng chæ giaøu veà tính ña daïng sinh hoïc maø coøn ña daïng veà vaên hoùa. Ngaøy nay, coäng ñoàng soáng ôû Amazon nhaän ra caùc moái ñe doïa cuûa vieäc môû roäng vaø cuûa ñieàu voán ñöôïc goïi laø 'theá giôùi ñöôïc vaên minh hoùa', maø thöïc teá laø nhaèm khai thaùc caùc taøi nguyeân thieân nhieân ñeå tö baûn hoùa söï giaøu coù. Traùi laïi, giaùo duïc toaøn dieän ñeà nghò thieát laäp laïi moái noái keát giöõa loaøi ngöôøi vaø moâi tröôøng, ñaøo taïo caùc caù nhaân coù khaû naêng chaêm soùc ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta, tình lieân ñôùi, do moät yù thöùc coäng ñoaøn veà "tö caùch coâng daân sinh thaùi". Xin nhaéc laïi, söï toaøn veïn sinh thaùi phaûi trôû thaønh moät phaàn trong caùch soáng cuûa ngöôøi trong Giaùo hoäi ñoái vôùi theá giôùi. Ñaõ coù lôøi nhaán maïnh laïi raèng chuû ñeà cuûa Thoâng ñieäp Laudato si, phaûi ñöôïc ñoïc moät caùch nghieâm tuùc, trong khi ngöôøi ta ñang thieân veà xu höôùng muoán ñoàng nhaát hoùa maïnh hôn, thì Thieân Chuùa muoán haøi hoøa caùc khaùc bieät. Chính vì lyù do naøy maø Amazon ñoùng vai troø nhö moät moâ hình ñaïo ñöùc bao laâu noù töôïng tröng cho söï thoáng nhaát trong ña daïng qua heä sinh thaùi cuûa noù vaø nhöõng ngöôøi soáng ôû ñoù trong khu vöïc Amazon. Töø ñieàu naøy, chuùng ta nhaéc laïi chöõ khoâng ñoái vôùi vieäc ñoàng nhaát hoùa, laø thöù loaïi tröø hoaëc thoáng trò daân cuûa Ñaáng Taïo hoùa, ñeå baát coâng vaø baïo löïc aáy khoâng thaéng theá, thí duï 'vieäc cöôùp ñaát', hoaëc laøm cho caùc vuøng bieån ñöôïc baûo veä bò suy thoaùi.
Chuû ñeà vieäc laøm vaø bi kòch giao thöông
Moät can thieäp, tröôùc nhaát, baøn ñeán moïi töông taùc giöõa neàn sinh thaùi vaø vieäc laøm, hai chuû ñeà thöôøng quaù ñöôïc noái keát vôùi ñoäng löïc kyõ trò vaø boùc loät. Traùi laïi, ngöôøi ta ñöôïc nhaéc nhôû veà söï caàn thieát phaûi coå vuõ moät neàn thaàn hoïc veà Saùng theá ñeå taùi caáu truùc moái lieân heä khoâng coù tính traán loät ñoái vôùi moâi tröôøng. Chuû ñeà vieäc laøm cuõng ñaõ ñöôïc khai trieån. Trong moät can thieäp, vaán ñeà tuoåi treû thaát nghieäp ñaõ ñöôïc neâu leân. Hình thöùc ñaàu tieân vaø nghieâm troïng nhaát cuûa vieäc loaïi tröø vaø töôùc quyeàn giôùi treû laø tình traïng noâ dòch ñaùng baùo ñoäng ôû caùc khu vöïc khaùc nhau cuûa thaønh phoá. Bi kòch lao ñoäng treû em laø moät thaûm kòch khaùc. Töø nhöõng suy nghó naøy, phaùt sinh söï caàn thieát phaûi coå vuõ quyeàn cuûa ngöôøi lao ñoäng, baèng caùch taùi phaùt ñoäng moät neàn kinh teá chung cuûa caùc neàn kinh teá sinh hoïc ñòa phöông vaø naêng löôïng coù theå taùi taïo. Neáu moïi ngöôøi cuøng nhìn vaøo öu tieân naøy, noù seõ laø moät thaéng lôïi cho coâng ích cuûa coäng ñoàng noùi chung. Moät chuû ñeà khaùc ñöôïc neâu leân laø chuû ñeà nhaân quyeàn trong moïi khía caïnh bi thaûm cuûa noù, nhaát laø maïi daâm, lao ñoäng cöôõng böùc vaø thu hoaïch noäi taïng. Baøn tôùi caùc toäi aùc choáng laïi nhaân loaïi voán bò thöông toån, moät laàn nöõa Hoäi tröôøng Thöôïng hoäi ñoàng ñaõ khaúng ñònh laïi meänh leänh ñaïo ñöùc môùi, nghóa laø phaûi keát hôïp vôùi löïc löôïng laäp phaùp quoác teá, ñeå giaûi phoùng xaõ hoäi khoûi nhöõng toäi aùc naøy.
Vai troø cuûa phuï nöõ
Ñaõ coù söï suy tö trôû laïi veà vai troø cuûa nhöõng ngöôøi phuï nöõ raát tích cöïc trong coäng ñoàng Amazon, cuøng chia seû vôùi caùc linh muïc caùc traùch nhieäm muïc vuï khaùc nhau. Hoäi tröôøng Thöôïng Hoäi Ñoàng quaû quyeát raèng vaán ñeà nghieâm troïng naøy phaûi ñöôïc nghieân cöùu nghieâm tuùc ñeå traùnh moät vieäc troán traùnh hôøi hôït. Vò can thieäp naøy ñaõ yeâu caàu phuï nöõ phaûi ñöôïc xem xeùt treân caên baûn bình ñaúng so vôùi phaåm giaù ñaøn oâng trong lónh vöïc caùc thöøa taùc vuï khoâng thuï phong, nhaát laø trong nhieàu doøng tu nöõ vaãn ñang cung caáp caùc nöõ anh thö thöïc söï cho vuøng Amazon vaø vieäc ra ñôøi cuûa caùc coäng ñoàng ôû nhieàu nôi thuoäc khu vöïc naøy. Nhieàu döï thính vieân suy tö veà nhöõng traûi nghieäm cuûa ñôøi soáng thaùnh hieán ôû Amazon vaø nhu caàu phaûi coå vuõ ôn goïi baûn ñòa, thöøa nhaän baûn saéc caù nhaân vaø söï laøm giaàu thöïc söï cho neàn linh ñaïo Giaùo Hoäi. Moät laàn nöõa, nhu caàu ñôøi soáng thaùnh hieán ôû caùc khu ngoaïi vi vaø tính linh hoaït trong coâng vieäc cuûa hoï ñaõ ñöôïc laëp laïi. Xuaát phaùt töø ñieàu naøy laø yù nieäm phaûi coâng nhaän vaø traân quùy nhieàu hôn nöõ thaùnh hieán ñeå hoï khoâng coøn ñi phía sau maø ñuùng hôn, ñi beân caïnh trong moät vieãn kieán giaùo hoäi ñoàng nghò, xa rôøi chuû nghóa giaùo só trò.
Vaán ñeà ôn goïi
Vì chuû ñeà viri probati ñaõ ñöôïc neâu ra nhieàu, neân Hoäi tröôøng Thöôïng Hoäi Ñoàng ñaõ suy nghó veà lyù do taïi sao thieáu ôn goïi vaø taïi sao Giaùo hoäi döôøng nhö khoâng theå ñaùnh thöùc ñöôïc ôn goïi moät laàn nöõa. Moät can thieäp ñeà nghò phaûi laøm ngöôøi ta yù thöùc ñöôïc kinh nghieäm thöøa taùc vieân ñòa phöông, taïm thôøi, coù gia ñình, vôùi ñieàu kieän laø hoï ñöôïc söï chaáp thuaän cuûa vò baûn quyeàn ñòa phöông vaø coäng ñoàng ñòa phöông. Moät dieãn giaû khaùc gôïi yù thieát laäp moät UÛy ban cho Vuøng Toaøn-Amazon ñeå ñaøo taïo caùc linh muïc töông lai. Ñieàu naøy coù tính ñeán nhöõng khoù khaên taøi chính cuûa caùc giaùo phaän caù theå vaø vieäc thieáu huït caùc nhaø giaùo duïc. Moät laàn nöõa, taàm quan troïng cuûa haøng phoù teá vónh vieãn ñaõ ñöôïc neâu leân.
Di daân khoâng phaûi laø caùc con soá
Caùc nghò phuï cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng trôû laïi vaán ñeà di daân. Thöïc vaäy, Amazon laø moät trong moïi khu vöïc cuûa Myõ Latinh coù tính di ñoäng hôn caû, caû ôû trong nöôùc, laãn ôû quoác teá. ÔÛ giöõa söï kieän naøy laø lôøi keâu goïi khoâng coi di daân chæ nhö moät döõ kieän xaõ hoäi hay chính trò ñôn thuaàn, maø ñuùng hôn, nhö moät vaán ñeà thaàn hoïc ñeå Giaùo hoäi suy tö coù lôïi cho coâng lyù trong vieäc toân troïng nhaân quyeàn khi theo ñuoåi moät heä thoáng kinh teá coâng baèng vaø bao goàm. Moät laàn nöõa, ñaõ coù söï nhaán maïnh taïi Hoäi tröôøng Thöôïng hoäi ñoàng veà söï caàn thieát phaûi coù moät thaùi ñoä muïc vuï ñeå coâng vieäc naøy khoâng chæ ñôn giaûn coù tính xaõ hoäi maø coøn laø thieâng lieâng theo caùch coå vuõ vieäc hoäi nhaäp thöïc söï caùc di daân.
Coâng vieäc truyeàn giaùo cuûa Giaùo hoäi vaø thaùch thöùc Ñaïi keát
Hoäi tröôøng Thöôïng Hoäi Ñoàng suy tö veà coâng vieäc truyeàn giaùo cuûa Giaùo hoäi ôû vuøng Amazon, nôi coù khoaûng 38 trieäu ngöôøi sinh soáng, bao goàm caùc nhoùm ngöôøi baûn ñòa soáng trong vuøng coâ laäp töï nguyeän. Caâu hoûi cuõng ñöôïc neâu leân veà vieäc ñem Lôøi Chuùa ñeán khu vöïc baèng ngoân ngöõ tình yeâu vaø caàu nguyeän. Ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích naøy, coù lôøi keâu goïi: chöùng taù phaûi maïch laïc, ñeïp ñeõ vaø coù khaû naêng loâi cuoán. Ñeå Giaùo hoäi 'treân ñaø chuyeån ñoäng', coù tính söù ñieäp sô truyeàn (kerygmatic) vaø laø moät giaùo vieân ñöùc tin, ta phaûi thöøa nhaän nhu caàu ñoái thoaïi, ñaùnh giaù cao caùc giaù trò cuûa caùc daân toäc khaùc nhau, laøm cho noù trôû neân maàu môõ trong caùc neàn vaên hoùa baèng moät chöùng taù truyeàn giaùo, ñeå noù khoâng chæ ñôn giaûn laø caùc döï aùn chôø ñôïi, maø ñuùng hôn laø moät Ngöôøi, töùc laø Chuùa Gieâsu Kitoâ. Söù meänh cuûa Giaùo hoäi laø nghieâng veà phía Ñaïi keát ñeå coù theå cuøng vôùi caùc giaùo hoäi khaùc baûo veä moâi tröôøng, cuõng nhö caùc quyeàn cuûa ngöôøi baûn ñòa, khoâng queân vò theá cuûa ñoái thoaïi.
Caùc döï thính vieân, Amazon khoâng phaûi laø moät moùn haøng. Noùi khoâng vôùi chuû nghóa thöïc daân
Khi keát thuùc phieân hoïp toaøn theå, caùc gioïng noùi cuûa moät soá döï thính vieân ñaõ ñöôïc caát leân taïi Hoäi tröôøng Thöôïng hoäi ñoàng, ñònh giôùi haïn cho vieäc baûo veä caùc laõnh thoå baûn ñòa ñeå hoï khoâng bò töôùc ñoaït vaø xuoáng caáp döôùi danh nghóa caùc hoaït ñoäng khai thaùc khoaùng saûn hoaëc caùc trung taâm thuûy ñieän. Vieäc baûo veä laõnh thoå töông ñöông vôùi vieäc baûo veä söï soáng. Caùc chính phuû ñòa phöông thöôøng aùp ñaët nhieàu baát coâng ñoái vôùi ngöôøi daân baûn ñòa, thöôøng bò kyø thò hoaëc ñaët trong 'cöûa soå chaøo haøng', khoâng toân troïng caùc phong tuïc, ngoân ngöõ vaø truyeàn thoáng khaùc nhau nhö moät neàn vaên hoùa soáng ñoäng. Coäng ñoàng quoác teá cuõng phaûi can thieäp moät caùch cuï theå ñeå chaám döùt caùc toäi aùc lieân quan ñeán caùc daân toäc coù nguoàn goác töø Amazon, ñeå khu vöïc naøy khoâng bò coi laø moät moùn haøng. Chaêm soùc ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta khoâng phaûi laø moät ñoái töôïng tuyeân truyeàn hay lôïi nhuaän, maø ñuùng hôn laø vaán ñeà baûo veä söï saùng taïo, xa rôøi "chuû nghóa thöïc daân kinh teá", hoaëc aùp ñaët vieäc hieän ñaïi hoùa xaõ hoäi vaø vaên hoùa treân laõnh thoå ñeå coå vuõ caùc moâ hình phaùt trieån xa laï ñoái vôùi neàn vaên hoùa cuûa hoï. Töø ñieàu naøy, ñaõ coù vò ñeà nghò raèng caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông neân taïo ra moät quyõ vieän trôï, ñöa ra caùc saùng kieán veà sinh thaùi saéc toäc, sinh thaùi noâng nghieäp vaø an toaøn thöïc phaåm, caùc saùng kieán daãn khôûi töø chính luaän lyù hoïc Amazon.