John Henry Newman Nhaø Vaên Thö Tín:
Hoaït ñoäng toâng ñoà qua caùc böùc thö
bieåu loä moät taâm hoàn baùc aùi
John Henry Newman Nhaø Vaên Thö Tín: Hoaït ñoäng toâng ñoà qua caùc böùc thö bieåu loä moät taâm hoàn baùc aùi.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Vatican (VietCatholic News 12-10-2019) - Ñöùc Hoàng Y John Henry Newman thöôøng ñöôïc moâ taû vaø ngöôõng moä nhö laø ngöôøi ñaõ hình thaønh neân caáu truùc Ñaïi Hoïc nhö ta thaáy hieän nay taïi Anh, AÂu Chaâu vaø nhieàu nôi khaùc treân theá giôùi.
Trong dòp tuyeân thaùnh cho ngaøi, nhaø vaên vaø cuõng laø moät ñaïo dieãn phim K.V. Turley, ngöôøi Anh, soáng taïi Luaân Ñoân, coù baøi ñaêng treân tôø National Catholic Register hoâm 12/10 nhaán maïnh ñeán moät khía caïnh khaùc: Ñöùc Hoàng Y John Henry Newman laø moät nhaø vaên thö tín. Ngaøi vieát raát nhieàu: ít nhaát 20,000 thö ñeå laáy lôøi laønh maø khuyeân ngöôøi, an uûi keû aâu lo, môû daïy keû meâ muoäi, hoä giaùo, trình baøy caùc chaân lyù Kitoâ Giaùo, vaø môû ñöôøng cho nhieàu ngöôøi ñeán vôùi Chuùa.
Döôùi ñaây laø baûn dòch toaøn vaên sang Vieät ngöõ.
John Henry Newman the Letter Writer: Revelations of a Charitable Soul
His writing apostolate included more than 20,000 letters.
K.V. Turley
John Henry Newman Nhaø Vaên Thö Tín: Nhöõng tieát loä veà moät taâm hoàn baùc aùi
Hoaït ñoäng toâng ñoà thö tín cuûa ngaøi bao goàm hôn 20,000 thö.
Theá kyû 19 laø thôøi vieát thö. Vieäc môû roäng dòch vuï böu chính, ñöôøng saét, keânh ñaøo vaø taøu hôi nöôùc ôû Quaàn ñaûo Anh vaø xa hôn ñaõ mang ñeán cho caùc taàng lôùp tri thöùc nhöõng phöông tieän ñeå thö cuûa hoï coù theå ñeán ñöôïc nhöõng nôi xa xoâi, vôùi chi phí thaáp vaø chaéc chaén ñeán ñöôïc nhöõng muïc tieâu hoï nhaém ñeán moät caùch an toaøn.
Nhöõng ngöôøi Victoria noåi tieáng nhö Charles Dickens thöôøng ñöôïc xem laø nhöõng nhaø kyû luïc veà vieát thö. Tuy nhieân, soá löôïng thö cuûa Ñöùc Hoàng Y John Henry Newman vöôït xa nhieàu ngöôøi ñöông thôøi. Vaøo thôøi ñieåm ngaøi qua ñôøi vaøo naêm 1890, tính chaát phi thöôøng - vaø phong phuù - cuûa nhöõng laù thö do Ñöùc Hoàng Y Newman ñaõ ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát ñeán.
Con ngöôøi cuûa nhöõng böùc thö
Naêm 1961, trong phaàn giôùi thieäu taäp ñaàu tieân caùc laù thö ñaõ ñöôïc coâng boá cuûa Ñöùc Hoàng Y Newman, Cha Charles Dessain giaûi thích raèng Ñöùc Hoàng Y Newman "soáng laâu nhö vaäy, quaù nhieàu baïn beø nhö vaäy, döï phaàn vaøo bieát bao caùc coâng vieäc khaùc nhau nhö vaäy, cho neân phaàn lôùn cuoäc soáng cuûa ngaøi ñaõ ñöôïc daønh ñeå tham gia vaøo moät hoaït ñoäng toâng ñoà soâi noåi qua caùc böùc thö, ñeán möùc caùc tröôùc taùc veà thö tín naøy quaù to lôùn."
Vaøo thôøi ñieåm ngaøi qua ñôøi vaøo naêm 1976, Cha Dessain ñaõ vieát ñöôïc 21 cuoán saùch veà caùc laù thö cuûa Ñöùc Hoàng Y Newman. Vaø coâng vieäc bieân taäp vaø thu thaäp caùc laù thö cuûa vò Hoàng Y quaù coá vaãn chöa hoaøn thaønh.
Coâng vieäc naøy tieáp tuïc laø moät ñieàu raát quan troïng, nhaát laø vì nhieàu laù thö cuûa Ñöùc Hoàng Y Newman thöôøng cho ta thaáy nhöõng yù töôûng saâu thaúm nhaát cuûa ngaøi.
Tieáp noái truyeàn thoáng cuûa Cha Dessain, Andrew Nash, taùc giaû moät cuoán saùch veà Hoàng Y Newman: cuoán Essays Critical and Historical: Volume One (Gracewing 2018), noùi vôùi tôø National Catholic Register raèng "Trong nhöõng laù thö cuûa Hoàng Y Newman chuùng ta thaáy tình yeâu vaø tình baïn cuûa ngaøi khi ngaøi vieát cho caùc thaønh vieân trong gia ñình, ñaëc bieät laø khi ngaøi coøn treû, vaø nhöõng thö vieát cho baïn beø thaân thieát. Baïn coù ñöôïc caùi nhìn saâu saéc veà baûn chaát tình caûm vaø ñoàng caûm cuûa ngaøi vaø caû söï dí doûm, vui töôi vaø haøi höôùc cuûa ngaøi nöõa. Ñoâi khi caùc laù thö naøy ñeà caäp ñeán caùc chuû ñeà thöïc teá: tieàn baïc, toå chöùc, du lòch. Ñaây laø moät khía caïnh cuûa Hoàng Y Newman maø chuùng ta coù theå boû lôõ neáu chuùng ta chæ bieát ñeán caùc taùc phaåm ñöôïc coâng boá cuûa ngaøi."
Coù theå hieåu ñöôïc laø Nash, gioáng nhö raát nhieàu hoïc giaû veà Hoàng Y Newman, raát ngaïc nhieân tröôùc nhöõng tröôùc taùc khoâng ngöøng nghæ cuûa con ngöôøi thaùnh thieän naøy khi ñeà caäp ñeán thö tín "Coù moät khoái löôïng raát lôùn caùc thö tín cuûa ngaøi, toång soá leân ñeán hôn 20,000. Ngaøi phaûi daønh bao nhieâu thôøi gian trong cuoäc soáng haøng ngaøy ñeå vieát cho moïi ngöôøi, giöõa chaäp chuøng cô man caùc traùch nhieäm muïc vuï vaø coâng vieäc tri thöùc cuûa mình! Caùc laù thö naøy cho thaáy naêng löôïng laøm vieäc lôùn lao vaø chaêm chæ cuûa ngaøi."
Hoàng Y Newman, con ngöôøi cuûa tình yeâu
Vaø caùc laù thö aáy cuõng theå hieån loøng baùc aùi cuûa vò thaùnh. Caù tính cuûa Newman, theo Nash, ñöôïc toû loä qua caùc laù thö cuûa ngaøi. "Nhöõng laù thö aáy cho chuùng ta thaáy thaät laø sai laàm khi xem ngaøi nhö moät trí thöùc aån daät hay moät nhaø tu khoå haïnh thuoäc veà moät theá giôùi khaùc khoâng quan taâm gì ñeán caùc vaán ñeà traàn tuïc," oâng noùi. "Nhöõng ngöôøi Hoàng Y Newman thöôøng vieát thö cho laø nhöõng ngöôøi coù nhöõng thaéc maéc hoaëc khoù khaên veà ñöùc tin. Ñieàu naøy töông töï nhö caùc taùc phaåm ñaõ ñöôïc xuaát baûn cuûa ngaøi, ngoaïi tröø vieäc ngaøi taäp trung vaøo caù nhaân cuûa ngöôøi maø ngaøi vieát thö. Baïn thaáy söï minh baïch cuûa ngaøi trong vieäc ñi thaúng vaøo trung taâm vaán naïn cuûa ngöôøi ñoù. Ngaøi khoâng bao giôø baùc boû vaø khoâng ngaïi tham gia vaøo moät vaán ñeà chuyeân saâu vaø maát nhieàu thôøi gian. Ngaøi khoâng bao giôø buùt chieán, ngay caû khi vieát thö cho moät ngöôøi coù yù töôûng thuø ñòch vôùi nieàm tin Kitoâ. Nhieàu luùc ngaøi coù theå raát nhieät thaønh; chaúng haïn, khi ngaøi phaûn ñoái chieán thuaät cuûa nhöõng ngöôøi Ultramontan, laø nhöõng ngöôøi muoán aùp ñaët moät söï giaûi thích cöïc ñoan veà ôn baát khaû ngoä cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng ñoái vôùi caùc tín höõu."
Nhöõng laù thö cuûa Hoàng Y Newman tieát loä veà ngaøi vôùi tö caùch laø moät con ngöôøi vaø moät muïc töû. Beân caïnh ñoù, chuùng cuõng cho chuùng ta bieát nhieàu veà nhaø vaên Newman. Nhö Nash giaûi thích: "Thaät khoù coù theå khaùi quaùt phong caùch cuûa nhöõng laù thö ngaøi vieát khi coù raát nhieàu vaø chuùng ñöôïc vieát cho moät phaïm vi ña daïng nhöõng ngöôøi trong xaõ hoäi qua bieát bao naêm thaùng. Ñoâi khi chæ laø caùc trao ñoåi thoâng thöôøng. Nhöng trong nhöõng thö khaùc, ngaøi vieát thaät vaên hoa boùng baåy nhö chuùng ta thaáy trong caùc taùc phaåm ñaõ ñöôïc xuaát baûn cuûa ngaøi. Nhöõng caâu vaên cuûa ngaøi raát caân baèng, ñieàu ñoù khieán ngöôøi ñoïc thaáy nôi ngaøi moät con ngöôøi ñaày lyù leõ thuyeát phuïc. Ngaøi nhaän ra quan ñieåm cuûa ngöôøi khaùc vaø phaûn öùng vôùi söï nhaïy caûm trong khi ñaët buùt vieát veà caùc vaán ñeà tieàm aån beân döôùi caùc quan ñieåm aáy."
Ñoái vôùi nhöõng ai muoán tìm hieåu theâm veà Hoàng Y John Henry Newman, vò thaùnh môùi nhaát cuûa Giaùo Hoäi, Nash coù moät thoâng ñieäp ñôn giaûn: "Haõy taäp chuù vaøo moät trong cô man caùc thö tín cuûa ngaøi vaø ñoïc chaêm chuù!"
Nhöõng neùt möïc Coâng Giaùo
10 naêm cuoái ñôøi cuûa Hoàng Y Newman laø moät thôøi gian suy giaûm söùc khoûe vaø theå löïc. Tuy nhieân, ngaøi vaãn tieáp tuïc vieát thö, ngay caû khi thò löïc cuûa ngaøi ngaøy caøng teä, cuøng vôùi söï cöùng ñôø ôû ngoùn tay, ñieàu ñoù coù nghóa laø ngaøi caûm thaáy raát khoù khaên khi caàm buùt. Ñeán cuoái ñôøi, ngaøi phaûi ñoïc cho ngöôøi ta vieát hoä.
Laù thö cuoái cuøng cuûa ngaøi laø moät haønh ñoäng hoøa giaûi. Ñoù laø vôùi chaùu gaùi cuûa ngaøi, coâ Grace. Coâ laø ñöùa con duy nhaát cuûa Harriet, em gaùi ñaõ tuyeân boá ñoaïn tuyeät vôùi Ñöùc Hoàng Y Newman. Harriet ñaõ caét ñöùt tình anh em vôùi anh trai mình sau khi ngaøi caûi ñaïo sang Coâng Giaùo. Anh trai vaø em gaùi chöa heà hoøa giaûi khi Harriet qua ñôøi vaøo naêm 1852. Do ñoù, Newman ñaõ khoâng gaëp Grace keå töø khi coâ ñöôïc ñöa sang UÙc khi coøn nhoû. Baây giôø laø moät phuï nöõ, Grace Longford ñaõ trôû veà Anh vaø muoán gaëp baùc mình.
Nhaø nguyeän Birmingham. Ngaøy 2 thaùng Taùm 1890
Chaùu Grace yeâu cuûa baùc,
Caûm ôn chaùu ñaõ mong muoán gaëp baùc. Baùc saün saøng ñoùn nhaän cô may naøy vaø baùc seõ gaëp chaùu baát cöù ngaøy naøo trong tuaàn tôùi thuaän tieän cho chaùu.
Thöông meán, JHN
Taùi buùt: ñoâi khi coù baùc só ñeán thaêm baùc.
Grace ñeán gaëp ngaøi vaøo ngaøy 9 thaùng 8. Sau ñoù, tay trong tay, chaùu gaùi vaø baùc ngoài noùi chuyeän trong phoøng khaùch cuûa nhaø nguyeän Birmingham.
Thaùnh Newman ngaõ beänh vaøo ngaøy hoâm sau. Vaøo luùc 8:48 toái ngaøy 11 thaùng 8 naêm 1890, ngaøi giaõ töø theá giôùi naøy ñeå ñi vaøo coõi vónh haèng.
(Source: National Catholic RegisterJohn Henry Newman the Letter Writer: Revelations of a Charitable Soul)