Cuoäc hoïp baùo ngaøy 12 thaùng 10 naêm 2019
taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Amazon
Cuoäc hoïp baùo ngaøy 12 thaùng 10 naêm 2019 taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Amazon: Hình thaønh moät Giaùo Hoäi vôùi khuoân maët baûn ñòa.
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 12-10-2019) - Theo Vatican News, vaøo ngaøy thöù saùu, 12 thaùng 10 naêm 2019, cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Amazon, caùc nhaø baùo vaø caùc tham döï vieân ñaõ gaëp gôõ nhau taïi Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh ñeå chia seõ caûm nghó vaø traû lôøi caùc caâu hoûi lieân quan ñeán caùc chuû ñeà ñaõ thaûo luaän. Treân baøn chuû toïa, ngöôøi ta thaáy coù 4 dieãn giaû: hai Giaùm Muïc, moät nöõ tu, vaø moät phoù teá.
Toùm löôïc cuûa Tieán só Paolo Ruffini
Boä tröôûng Truyeàn thoâng, Tieán só Paolo Ruffini, baét ñaàu baèng caùch cung caáp moät baûn toùm löôïc caùc chuû ñeà ñöôïc thaûo luaän trong caùc can thieäp buoåi saùng. Chuùng bao goàm ñoái thoaïi lieân toân, ñaïi keát vaø lieân vaên hoùa, toân troïng caùc neàn vaên hoùa vaø quyeàn lôïi cuûa ngöôøi baûn ñòa ñöôïc soáng theo loái soáng rieâng cuûa hoï.
OÂng Boä tröôûng trích daãn lôøi leõ ñaõ ñöôïc nhaéc laïi trong moät can thieäp vaøo buoåi saùng: nhöõng lôøi leõ cuûa Thaùnh Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II khi ngaøi vieáng thaêm Manaus vaøo naêm 1991, lieân quan ñeán vieäc Giaùo hoäi luoân ñöùng veà phía nhaân phaåm vaø quyeàn soáng.
Vai troø cuûa phuï nöõ laø moät vaán ñeà khaùc ñöôïc giôùi thieäu nhieàu laàn trong Hoäi tröôøng Thöôïng Hoäi Ñoàng vaøo saùng thöù Baûy. Chuû ñeà ñôøi soáng tu trì, ñaëc bieät laø ñôøi soáng cuûa caùc nöõ tu nhö nhöõng nhaø laõnh ñaïo cuûa caùc coäng ñoàng Kitoâ giaùo, ñaõ ñöôïc nhaán maïnh. ÔÛ ñaây, OÂng Boä tröôûng ñeà caäp ñeán moät caâu trích daãn Thaùnh Giaùo hoaøng Phaoloâ VI ñöôïc söû duïng trong moät can thieäp, keâu goïi ñeå phuï nöõ coù moät aûnh höôûng vaøo ñôøi soáng Giaùo hoäi: Tieán só Ruffini noùi vieäc naøy laø vieäc hoï ñang laøm ôû Vuøng Amazon.
Bình luaän cuûa Cha Giacomo Costa Doøng Teân
Laø thö kyù cuûa UÛy ban Thoâng tin, Cha Giacomo Costa, Doøng Teân, tieáp tuïc baèng caùch giaûi thích caùc tham döï vieân ñaõ trôû laïi Hoäi tröôøng Thöôïng Hoäi Ñoàng nhö theá naøo vaøo saùng thöù baûy sau khi hoï laøm vieäc taïi caùc nhoùm nhoû. Ngaøi noùi veà söï hoäi tuï nhieàu neûo ñöôøng höôùng tôùi söï hoaùn caûi toaøn dieän baét ñaàu vôùi Tin Möøng. Ngaøi ñaõ söû duïng thuaät ngöõ "Giaùo Hoäi Samaritanoâ" ñeå moâ taû moät Giaùo hoäi tieân tri, hieäp thoâng vaø ñaët caên baûn treân tình lieân ñôùi.
Cha Costa noùi, caùc chuû ñeà maïnh meõ khaùc laø taàm quan troïng cuûa vieäc laéng nghe tieáng keâu do baïo löïc kích ñoäng, chuù yù ñeán phaåm giaù coâng nhaân vaø vaán ñeà thaát nghieäp cuûa tuoåi treû. Ngaøi noùi theâm, coù nhöõng hình thöùc noâ leä môùi maø ta phaûi ñoái ñaàu: lao ñoäng cöôõng böùc, maïi daâm vaø buoân baùn noäi taïng "phaûi ñöôïc giaûi quyeát moät caùch tieân tri".
Moät chuû ñeà khaùc laø "giaùo duïc toaøn dieän" coù khaû naêng thay ñoåi thöïc taïi vaø giuùp chuùng ta chaêm soùc ngoâi nhaø chung cuûa mình. Cha Costa noùi, ñeå coù moät Giaùo hoäi "coù theå laéng nghe vaø ñöôïc laéng nghe", chuùng ta phaûi ñaøo taïo ngöôøi ta bieát coå vuõ tính ñoàng coâng daân döïa treân loøng caûm thöông, bieát ñoùng goùp vaøo vieäc buen vivir (soáng toát), hay phuùc lôïi cuûa moïi ngöôøi .
Nöõ tu Zully Riosa Rojas Quispe, M.D.R. (Peru)
Nöõ tu Zully Riosa Rojas Quispe, M.D.R., laø moät nöõ tu Doøng Ña Minh truyeàn giaùo Thaùnh Maân coâi vaø ñang laøm vieäc vôùi ngöôøi baûn ñòa ôû Peru. Baø noùi veà söï caàn thieát cuûa khieâm nhöôøng vaø "laéng nghe", moät töø ngöõ ñöôïc laëp ñi laëp laïi hôn 60 laàn trong Taøi Lieäu Laøm Vieäc cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng.
Nöõ tu Zully nhaán maïnh taát caû chuùng ta caàn laéng nghe ra sao tieáng noùi cuûa Chuùa, cuûa ngöôøi ngheøo, cuûa saùng theá vaø cuûa traùi ñaát, ñeán vôùi chuùng ta töø Amazon. Baø noùi, chuùng ta cuõng phaûi saün saøng thöøa nhaän caû nhöõng thaønh coâng vaø thaát baïi cuûa chuùng ta.
Ñöùc cha Rafael Cob Garcia, Giaùm quaûn toâng toøa Puyo (Ecuador)
Theo Ñöùc cha Rafael Cob Garcia cuûa Ecuador, thaùch thöùc lôùn nhaát naèm ôû vieäc ñaøo taïo caùc linh muïc vaø caùc thöøa taùc muïc vuï khaùc. Ngaøi nhìn nhaän coù nhöõng nhu caàu khaùc nhau, nhöng Ngaøi nhaän dieän ñöôïc moät chìa khoùa ñeå truyeàn giaûng tin möøng ôû Amazon, ñoù laø hieåu ñöôïc thöïc taïi ñòa phöông. Theo ngaøi, chöõ coù tính chìa khoùa aáy chính laø söï "hoäi nhaäp vaên hoùa": ñeå xaây döïng moät Giaùo hoäi vôùi khuoân maët Amazon vaø khuoân maët baûn ñòa, Giaùo hoäi phaûi ñaøo taïo caùc linh muïc ñòa phöông.
Phoù teá Francisco Andrade de Lima (Manaus)
Phoù teá Francisco Andrade de Lima ñeán töø Manaus vaø, oâng noùi, oâng ñöôïc nuoâi döôõng "treân bôø soâng", nôi khoâng coù tröôøng hoïc hoaëc cô sôû haï taàng. Gioáng nhö nhöõng ngöôøi treû tuoåi khaùc trong vuøng, oâng chuyeån ñeán thaønh phoá nôi oâng gaëp caùc nhaø truyeàn giaùo nam nöõ ñeán töø Chaâu AÂu, nhöõng ngöôøi ñaõ giuùp oâng khaùm phaù ra "con ñöôøng ñöùc tin" cuûa mình.
OÂng noùi veà haøng phoù teá nhö moät ôn goïi vaø veà söï caàn thieát phaûi suy nghó laøm theá naøo ñeå Giaùo hoäi coù theå hieän dieän nhieàu hôn trong caùc coäng ñoàng ñòa phöông.
Giaùm muïc Adriano Ciocca Vasino cuûa Saõo Feùlix do Araguaia (Ba Taây)
Ñöùc Giaùm Muïc Adriano Ciocca Vasino laø ngöôøi YÙ, nhöng ñaõ soáng baûy naêm ôû phía nam Amazon. Ngaøi moâ taû khu vöïc naøy nhö "bieân giôùi noâng nghieäp môùi", nôi maø chaên nuoâi gia suùc ñang coù taùc ñoäng roõ reät ñeán moâi tröôøng.
Ngaøi noùi tôùi kinh nghieäm cuûa chính mình trong vieäc cung caáp vieäc ñaøo taïo caùc nhaø laõnh ñaïo truyeàn giaùo, giaùo duïc vaø huaán luyeän caùc linh muïc trôû thaønh muïc töû truyeàn giaùo.
Ngaøi noùi, chuûng vieän truyeàn thoáng laø ñieàu khoâng ñuû: Giaùo hoäi ñòa phöông caàn caùc linh muïc ra ñi khoûi coäng ñoàng. Ñöùc cha Vasino noùi, chuùng ta caàn moät neàn thaàn hoïc bieát noùi vôùi ngöôøi ta veà söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa vaø bieåu loä söï hieän dieän ñoù.
Moät caâu hoûi veà ôn goïi
Ñöùc Giaùm Muïc Rafael Cob Garcia ñaõ choïn traû lôøi caâu hoûi ñaàu tieân lieân quan ñeán nhöõng trôû ngaïi ñoái vôùi ôn goïi trong Vuøng Amazon. Ñöùc Giaùm Muïc thöøa nhaän raèng coù raát ít ôn goïi. Ngaøi ñöa ra moät lyù do laø söï maát caân baèng giöõa phaåm chaát hoïc thuaät cuûa hoïc taäp taïi ñòa phöông, traùi ngöôïc vôùi caùc chuûng vieän taïi caùc thaønh phoá. Ngaøi noùi, caùc chuûng sinh "trôû neân chaùn naûn vaø boû ñi".
Theo ngaøi, moät lyù do khaùc laø "khoù khaên trong vieäc hieåu caùc quy taéc kyû luaät cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, trong ñoù coù luaät ñoäc thaân". Ngaøi noùi theâm, ñieàu naøy coù taùc ñoäng ñoái vôùi nhieàu öùng vieân baûn ñòa.
Ñöùc Giaùm Muïc Rafael Cob Garcia cho hay, caùc ñieàu kieän ôû Amazon raát khaùc, ñoù laø lyù do taïi sao Giaùo hoäi caàn tìm ra "nhöõng neûo ñöôøng môùi".
Moät caâu hoûi veà chuû nghóa chieát trung (syncretism)
Ñöùc Giaùm Muïc Adriano Ciocca Vasino ñaõ choïn traû lôøi caâu hoûi veà vieäc Giaùo hoäi bieän phaân ra sao giöõa vieäc hoäi nhaäp vaên hoùa ñích thöïc cuûa Tin möøng vaø chuû nghóa chieát trung, hay vieäc pha troän caùc tín ngöôõng. Ngaøi nhaán maïnh, tröôùc heát, caàn phaûi nhìn moïi söï theo quan ñieåm cuûa neàn vaên hoùa baûn ñòa vaø, "sau khi ñoái thoaïi", caàn xem xeùt nhöõng gì truøng hôïp vôùi Tin Möøng. Ngaøi noùi, chuùng ta caàn ñi saâu hôn vaøo naõo traïng cuûa hoï, hieåu bieát vaø toân troïng neàn vaên hoùa cuûa hoï, voán laø "linh hoàn cuûa neàn linh ñaïo cuûa hoï".
Moät caâu hoûi veà vieäc ñaøo taïo
Ñöùc Giaùm Muïc Rafael Cob Garcia quaû quyeát raèng Giaùo hoäi "coù theå ñöôïc phuïc vuï nhieàu caùch khaùc nhau", vaø chuùng ta caàn xem xeùt ñieàu naøy veà maët ñaøo taïo. Theo ngaøi, phuïc vuï laø "chieàu kích ñeä nhaát ñaúng". Ngaøi noùi, vò linh muïc ôû ñoù ñeå phuïc vuï ngöôøi ta, nhöng caùc giaùo daân môùi laø "nhöõng ngöôøi chuû ñaïo cuûa vieäc truyeàn giaûng tin möøng". Ñöùc Giaùm Muïc Garcia ñeà nghò thöïc hieän caùc böôùc ñeå khuyeán khích Giaùo hoäi ít coù tính giaùo só vaø nhieàu tính thöøa taùc hôn.
Phoù teá Francisco Andrade de Lima cho bieát, trong quaù trình laéng nghe tröôùc Thöôïng hoäi ñoàng naøy, oâng ñaõ nhaän ra raèng "khuoân maët cuûa Giaùo Hoäi Amazon cuõng laø moät khuoân maët nöõ". OÂng noùi, phuï nöõ ñaûm baûo ñöùc tin luoân soáng ñoäng trong caùc coäng ñoàng chæ nhaän ñöôïc caùc thöøa taùc vieân thuï phong moät hoaëc hai laàn moät naêm.
Moät caâu hoûi veà vieäc baûo veä Amazon
Traû lôøi moät caâu hoûi veà vieäc ai coù traùch nhieäm baûo veä Amazon, Ñöùc Giaùm Muïc Adriano Ciocca Vasino quaû quyeát raèng chuû quyeàn cuûa caùc quoác gia trong khu vöïc Amazon khoâng bò tra vaán. Ngaøi noùi theâm, chuùng ta soáng trong moät theá giôùi hoaøn caàu hoùa, ñieàu naøy coù nghóa chuùng ta caàn "vöôït ra ngoaøi chuû nghóa daân tuùy", voán khoâng toát cho caû Amazon, laãn söï laønh maïnh cuûa haønh tinh chuùng ta.
Moät caâu hoûi veà moät Giaùo Hoäi vôùi khuoân maët Amazon
Ñöùc Giaùm Muïc Adriano Ciocca Vasino ñaõ traû lôøi moät nhaø baùo muoán bieát neân ñöa ra caùc thay ñoåi naøo ñeå thaønh laäp moät Giaùo hoäi vôùi moät khuoân maët Amazon nhieàu hôn. Ñöùc Giaùm Muïc noùi raèng ngaøi "mô öôùc" taïo ra moät chuûng vieän Amazon ñeå ñaøo taïo ngöôøi ta, "baét ñaàu töø caùc thöïc taïi cuûa chính hoï". Ngaøi noùi, ñieàu naøy coù nghóa cung caáp vieäc ñaøo taïo ñòa phöông baèng caùc nhaø ñaøo taïo ñòa phöông, nhöõng ngöôøi hieåu thöïc taïi vaø bieát ngoân ngöõ.
Ngaøi noùi, Giaùo hoäi caàn phaûi vöôït töø moät Giaùo Hoäi ñeán thaêm khu vöïc sang moät Giaùo Hoäi hieän dieän ôû ñoù vónh vieãn. Ñöùc Giaùm Muïc Vasino cho raèng ngöôøi ta muoán "ñöôïc hoã trôï vaø ñoàng haønh", nghóa laø taïo ra söï hieän dieän, chia seû cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa hoï, tham gia, hieåu "caùc daáu hieäu vaø bieåu töôïng" cuûa hoï, nhöõng gì hoï caûm nhaän vaø nhöõng gì hoï laøm. Nhö moät giaûi phaùp, Ñöùc Giaùm Muïc ñeà nghò moät vieäc ñaøo taïo chuyeân bieät caùc linh muïc ngöôøi Amazon, coù tính thöïc tieãn nhieàu hôn hoïc thuaät.
Nöõ tu Zully Riosa Rojas Quispe ñaõ boå sung nhu caàu tích hôïp caùc yeáu toá "khoân ngoan cuûa toå tieân" vaøo vieäc hoïc taäp trieát hoïc vaø thaàn hoïc truyeàn thoáng.
Traû lôøi moät caâu hoûi ñaõ hoûi tröôùc ñaây veà cuøng moät chuû ñeà, Ñöùc cha Adriano Ciocca Vasino ñaõ nhaän dieän hai moâ hình ñaøo taïo vaø laõnh ñaïo khaùc nhau: moâ hình truyeàn thoáng cuûa nhöõng ngöôøi muoán thaêng tieán vaø moâ hình choïn löïa nhöõng ngöôøi ñaõ laø laõnh ñaïo trong coäng ñoàng cuûa hoï, vaø cung caáp cho hoï moät vieäc ñaøo taïo theâm. Ñöùc Giaùm Muïc noùi veà kinh nghieäm cuûa chính mình khi coá gaéng khaùm phaù caùch toát nhaát ñeå ñaøo taïo caùc linh muïc seõ trôû thaønh nhöõng nhaø truyeàn giaùo ôû Amazon. Ngaøi noùi, thaàn hoïc trong tröôøng hoïc cuûa ngaøi môû cho caû nam vaø nöõ, nhöng noù baét ñaàu vôùi thöïc taïi ñòa phöông. Sau nhöõng naêm hoïc ñaàu tieân, caùc öùng vieân ñöôïc cöû ñi laøm vieäc trong moät coäng ñoàng baûn ñòa trong boán naêm. Neáu coäng ñoàng ñoù ñoàng yù raèng hoï xöùng hôïp, hoï seõ ñöôïc thuï phong. Ñöùc Giaùm Muïc noùi coù caû caùc phuï nöõ cuõng ñang ñöôïc huaán luyeän ñeå trôû thaønh caùc nhaø thaàn hoïc. Ñöùc cha Vasino noùi, neáu Ñöùc Giaùo Hoaøng cho pheùp, vaø neáu coäng ñoàng ñòa phöông yeâu caàu, ngaøi seõ phong chöùc cho hoï laøm phoù teá.
Moät caâu hoûi veà moät Thöôïng Hoäi Ñoàng baøn veà vai troø cuûa phuï nöõ trong Giaùo hoäi
Tieán só Ruffini ñaõ traû lôøi moät caâu hoûi lieân quan ñeán khaû theå moät Thöôïng hoäi ñoàng töông lai baøn veà vai troø cuûa phuï nöõ trong Giaùo hoäi. OÂng giaûi thích thuû tuïc Thöôïng Hoäi Ñoàng: caùc chuû ñeà gaëp nhau ñaõ ñöôïc ñöa ra töø caùc cuoäc thaûo luaän nhoùm nhoû vaø caùc buoåi hoïp toaøn theå ra sao ñeå coù theå höôùng ñeán vieäc soaïn thaûo taøi lieäu cuoái cuøng. OÂng giaûi thích, caùc ñoaïn rieâng reõ cuûa Taøi Lieäu Laøm Vieäc khoâng ñöôïc thaûo luaän nhö trong quaù khöù. Cuoäc thaûo luaän vaø chia seû treân baûn vaên coù tính toång quaùt nhieàu hôn vaø ít coù tính caáu truùc hôn. Söï naêng ñoäng trong caùc nhoùm laø ñöa ra caùc moái quan taâm hoaëc suy tö. Vò ñieàu hôïp sau ñoù choïn chuû ñeà naøo seõ ñöôïc khaûo saùt trong caùc phieân hoïp khaùc nhau.
Moät caâu hoûi veà truyeàn giaûng tin möøng
Moät nhaø baùo khaùc hoûi taïi sao caàn phaûi truyeàn giaûng tin möøng cho caùc coäng ñoàng baûn ñòa khi hoï ñaõ coù caùc nieàm tin rieâng cuûa hoï. Ñöùc Giaùm Muïc Rafael Cob Garcia traû lôøi baèng caùch thöøa nhaän raèng caùc coäng ñoàng baûn ñòa coù neàn linh ñaïo rieâng cuûa hoï, nhöng ñieàu Chuùa Gieâsu ñeán ñeå coâng boá ñöôïc daønh cho toaøn theá giôùi, khoâng chæ cho moät soá daân toäc nhaát ñònh: "Ñoù laø hoï coù söï soáng vaø coù ñöôïc söï soáng vieân maõn". Nhöng, khi caùc coâng ty ña quoác gia khoâng toân troïng quyeàn cuûa hoï, Giaùo hoäi cuõng uûng hoä vaø baûo veä caùc coäng ñoàng naøy khoûi söï tham lam cuûa ngöôøi khaùc. Ngaøi noùi vuøng ñaát cuûa hoï khoâng gioáng nhö "moät chieác chaïn maø baïn ñeán khi caàn moät thöù gì ñoù".
Moät caâu hoûi veà toäi loãi sinh thaùi
Ñöùc Giaùm Muïc Adriano Ciocca Vasino tieáp noái thuaät ngöõ "toäi loãi sinh thaùi" ñaõ ñöôïc Ñöùc Toång Giaùm Muïc Pedro Brito Guimaraâes cuûa giaùo phaän Palmas söû duïng trong cuoäc hoïp baùo hoâm thöù Saùu. Ngaøi noùi, Thöôïng Hoäi Ñoàng laø cô hoäi "nôùi roäng yù nieäm ñaïo ñöùc hoïc Kitoâ giaùo", du nhaäp yù nieäm toäi loãi choáng laïi thieân nhieân vaø moâi tröôøng, khai trieàn moät thöù nhaân hoïc veà moâi tröôøng theo nguyeân taéc "moïi söï ñeàu noái keát vôùi nhau". Ñöùc Giaùm Muïc noùi raèng ngaøi hy voïng ñieàu naøy seõ daãn ñeán moät "thay ñoåi naõo traïng". Ngaøi keát luaän vieäc loàng sinh thaùi vaøo thaàn hoïc coù theå daãn ñeán caùc thay ñoåi trong boä giaùo luaät.