Phieân hoïp toaøn theå thöù naêm cuûa
Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Vuøng Amazon
Phieân hoïp toaøn theå thöù naêm cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Vuøng Amazon.
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 09-10-2019) - Vatican News cung caáp baûn toùm löôïc sau ñaây veà Phieân hoïp Toaøn theå laàn thöù 5 cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Amazon, ñöôïc toå chöùc taïi Ñaïi Saûnh Phaoloâ VI, saùng 9 thaùng 10 naêm 2019:
Coâng vieäc cuûa Phieân ñaëc bieät daønh cho Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc Toaøn-Amazon vaãn tieáp tuïc ôû Vatican. Toång coäng, coù 174 Nghò phuï Thöôïng hoäi ñoàng ñaõ coù maët trong Hoäi tröôøng Thöôïng hoäi ñoàng döï Phieân hoïp toaøn theå laàn thöù 5.
Söùc khoûe toaøn dieän cuûa Amazon laø moät trong nhöõng moái quan taâm ñöôïc caùc nghò phuï phaùt bieåu saùng nay taïi Hoäi tröôøng Thöôïng Hoäi Ñoàng. Moâ hình phaùt trieån tö baûn chuû nghóa ñang nuoát chöûng moâi tröôøng, caùc ñaùm chaùy ñang taøn phaù khu vöïc, thoái naùt, phaù röøng vaø canh taùc baát hôïp phaùp ñeàu ñang gaây nguy hieåm cho söùc khoûe cuûa caû caùc daân toäc treân laõnh thoå naøy vaø cuûa toaøn haønh tinh.
Baûo veä caùc daân toäc soáng trong caùc vuøng coâ laäp töï nguyeän
Söï chuù yù ñöôïc taäp trung vaøo nhöõng ngöôøi daân baûn ñòa ñang soáng trong caùc vuøng coâ laäp töï nguyeän, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông vaø nhöõng ngöôøi bò nguy cô dieät chuûng. Ñeå duy trì yù thöùc saâu saéc veà chuû ñeà naøy, ngöôøi ta caûm thaáy caàn phaûi thieát laäp moät voïng quan saùt cuûa giaùo hoäi quoác teá ñeå baûo veä nhaân quyeàn vaø caùc nhu caàu cuûa caùc coäng ñoàng naøy.
Ñoái thoaïi nhieàu hôn: Ñeå Giaùo hoäi tieáp caän ñöôïc caùc saéc daân ñòa phöông
Ñeå laøm noåi baät ñieàu naøy: ñoâi khi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, ôû moät soá nôi, ñaõ chaäm chaïp trong vieäc aân caàn chaêm soùc caùc nhu caàu cuûa soá daân naøy. Thöïc theá, ñoâi khi, Giaùo Hoäi soáng caùch xa caùc daân toäc ñòa phöông vaø keát quaû laø khoaûng troáng naøy ñöôïc caùc ñeà xuaát cuûa caùc giaùo hoäi taân Nguõ Tuaàn laáp ñaày.
Ñieàu khaån caáp vaø khoâng theå thöông löôïng ñoái vôùi Giaùo hoäi laø tieáp tuïc cuoäc ñoái thoaïi ñaïi keát vaø lieân toân. Vieäc toân troïng vaø tính hieäu quaû, caùc chieàu kích naøy laø ñieàu neàn taûng cho moät Giaùo hoäi ngoaïi tieáp (out-going) taïi khu vöïc Toaøn-Amazon, voán coù ñaëc ñieåm ña vaên hoùa. Tính lieân vaên hoùa khoâng chæ laø moät thaùch thöùc. Phaûi noùi khoâng, vôùi chính saùch aùp ñaët töø treân cao leân neàn vaên hoùa cuûa rieâng hoï. Vaø noùi coù, vôùi vieäc chaøo ñoùn ngöôøi khaùc vaø vieäc taûn quyeàn laønh maïnh theo tính ñoàng nghò. Giaùo hoäi, trong tö caùch truyeàn giaùo, khoâng che giaáu caùc khoù khaên, phaûi coù moät khuoân maët baûn ñòa uûng hoä thöù luaän lyù, theo ñoù caùc khu ngoaïi vi di chuyeån vaøo trung taâm vaø caùc khu ngoaïi vi di ñoäng phong phuù nhaèm bieán ñoåi laãn nhau.
Mong caùc thöøa taùc vuï ñaùp öùng caùc daân toäc Amazon
Vôùi taàm nhìn ñoàng nghò, ngöôøi ta cuõng ñaõ ñeà nghò keâu goïi söï tham gia nhieàu hôn cuûa giaùo daân vaøo vieäc thieát laäp ra caùc thöøa taùc vuï môùi nhaèm ñaùp öùng caùc nhu caàu cuûa caùc daân toäc Amazon. Do ñoù, öôùc mong Giaùo hoäi, moät caùch saùng taïo, ñeà xuaát caùc thöøa taùc vuï ña daïng giöõa caùc daân toäc baûn ñòa vaø caùc daân toäc trong röøng nuùi. Töø Coâng ñoàng Vatican II, ñaõ coù nhöõng lôøi keâu goïi lôùn lao uûng hoä söï hoäi nhaäp vaên hoùa vaøo phuïng vuï, vôùi nhöõng cöû haønh bieát toân troïng caû truyeàn thoáng laãn ngoân ngöõ cuûa ngöôøi daân ñòa phöông, vì ñaây laø thoâng ñieäp caáu thaønh Tin Möøng. Moät söï bieän phaân caån troïng veà phía caùc giaùm muïc laø ñieàu caàn thieát ñeå khoâng moät giaûi phaùp naøo bò loaïi tröø moät caùch tieân thieân, keå caû vieäc phong chöùc cho nhöõng ngöôøi ñaøn oâng ñaõ coù vôï. Treân thöïc teá, ñieàu ñaõ vang leân laø yeâu caàu cuûa nhieàu chuûng sinh ñeå coù ñöôïc moät neàn ñaøo taïo veà caûm giôùi nhaèm muïc ñích chöõa laønh caùc veát thöông do cuoäc caùch maïng tình duïc gaây ra. Ngaøy nay nhieàu ngöôøi mong muoán taùi khaùm phaù yù thöùc veà giaù trò cuûa luaät ñoäc thaân vaø söï khieát tònh. Giaùo hoäi khoâng ñöôïc im laëng veà ñieàu naøy, nhöng thay vaøo ñoù, cung caáp kho baùu cuûa mình, töùc hoïc lyù voán bieán ñoåi caùc coõi loøng.
Moät thöøa taùc vuï nöõ giaùo daân
Ñoàng thôøi coù söï kieän ngöôïc laïi ñoù laø vieäc phoå bieán baïo löïc choáng phuï nöõ. Khôûi töø ñieàu naøy, coù yù töôûng thaønh laäp moät thöøa taùc vuï nöõ giaùo daân ñeå truyeàn giaûng tin möøng. Do ñoù, caàn coù söï tham gia tích cöïc nhieàu hôn cuûa phuï nöõ vaøo ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi baèng "con maét Samaritanoâ".
Hôïp nhaát trong ña daïng
Caàn phaûi theo ñuoåi yù nieäm hôïp nhaát trong ña daïng theo hình aûnh khoái ña dieän ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng ñeà xuaát nhieàu laàn. Neáu ai ñoù ñöôïc yeâu caàu ñeán hoïc nôi Chuùa Gieâsu, thì hoï phaûi töø yù nieäm muïc vuï thaêm vieáng böôùc sang yù nieäm muïc vuï hieän dieän vaø laéng nghe, do ñoù coâng boá söï dòu daøng cuûa Thieân Chuùa, coå vuõ tình yeâu Ngoâi nhaø chung, khoâng nhöõng giöõa baïn beø, maø coøn giöõa nhöõng ngöôøi xa xoâi vaø suy nghó khaùc vôùi mình. Caùc giaù trò baét nguoàn töø Chuùa Gieâsu veà moät tình huynh ñeä phoå quaùt, moät heä sinh thaùi toaøn dieän vaø phong caùch soáng ñöôïc linh höùng töø vieäc "soáng toát" nhö moät phaûn öùng ñoái vôùi nhieàu ñeà xuaát chæ bieát ñeán mình cuûa thôøi ñaïi chuùng ta.
Tröôùc thaûm kòch thay ñoåi khí haäu voán bò toá caùo ôû bình dieän hoaøn caàu, Thöôïng hoäi ñoàng naøy laø moät khoaûnh khaéc ôn thaùnh vaø laø cô hoäi tuyeät vôøi ñeå Giaùo hoäi coå vuõ vieäc hoaùn caûi sinh thaùi vaø neàn giaùo duïc coù tính dung hôïp.
Di daân vaø thöøa taùc muïc vuï ñoâ thò
Söï chuù yù cuûa caùc nghò phuï Thöôïng hoäi ñoàng cuõng ñaët ra caâu hoûi veà di daân vì nguyeân nhaân chính veà chính trò xaõ hoäi, khí haäu, kinh teá vaø ñaøn aùp saéc toäc. Nhöõng vaán ñeà naøy ñoøi hoûi moät caùch tieáp caän muïc vuï chuyeân bieät. Vieäc aùp ñaët moâ hình 'duy khai khoaùng' (extractivist) phöông Taây ñang taán coâng caùc gia ñình vaø buoäc thanh nieân phaûi di chuyeån ñeán caùc thaønh phoá. Giaùo hoäi phaûi laøm cho mình trôû thaønh moät ngöôøi coå vuõ moät thöøa taùc muïc vuï ñoâ thò.
Thaàn hoïc baûn ñòa vaø caùc truyeàn thoáng ñòa phöông
Trong caùc cuoäc tranh luaän, giaù trò cuûa thaàn hoïc baûn ñòa ñaõ ñöôïc coâng nhaän, vôùi vieäc nhaéc ñeán lôøi keâu goïi cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng trong vieäc leân khuoân moät Giaùo hoäi vôùi khuoân maët baûn ñòa, baèng caùch ñoïc laïi caùc yeáu toá chuû yeáu cuûa vuõ truï Coâng Giaùo baèng moät khoa giaûi thích baûn ñòa. Giaù trò cuûa y hoïc coå truyeàn nhö laø moät thay theá hôïp leä cho y hoïc phöông taây laø ñieàu ñaõ ñöôïc nhaán maïnh. Cuõng coù ñeà nghò veà vieäc taïo ra caùc khu baûo toàn thieân nhieân lôùn ñeå baûo veä tính ña daïng sinh hoïc vaø tính ña daïng cuûa caùc neàn vaên hoùa Amazon.
Phieân hoïp toaøn theå saùng nay ñöôïc khai maïc baèng lôøi Phuïng vuï caùc giôø kinh, cuøng vôùi lôøi caàu nguyeän ñaëc bieät cho tình hình khoù khaên ôû Ecuador.