Thaùnh nöõ Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu
vaø moái tình mang teân Vieät Nam
Thaùnh nöõ Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu vaø moái tình mang teân Vieät Nam.
An Duyeân - TNV
Saøigoøn (Vatican News 30-09-2019) - Trong caên nhaø nhoû ñöôïm neùt Phaùp, khaùch haønh höông gheù thaêm chò Thaùnh Teâreâsa coù theå tìm baûn höôùng daãn baèng Tieáng Vieät. Toâi khoâng roõ coâ quaûn lyù nhaø bieát raèng coù nhieàu ñoaøn Vieät ñeán thaêm quan hay khoâng nhöng neáu ñöôïc hoûi, ngöôøi Coâng giaùo Phaùp ñaïo haïnh aáy seõ thuû thæ cho baïn ñoâi ñieàu veà moái tình cuûa chò Thaùnh vôùi ñaát nöôùc Vieät Nam.
Öôùc muoán ñeán Vieät Nam
"Ôn goïi cuûa con laø tình yeâu'', caâu noùi aáy cuûa chò Thaùnh Teâreâsa ñaõ chaïm vaøo loøng Hoäi Thaùnh. Moät coâ gaùi soáng 24 naêm treân cuoäc ñôøi nhöng laïi laø moät vò ñaïi thaùnh, Tieán só cuûa Hoäi Thaùnh nhôø nhöõng caùnh hoa toát laønh nhoû beù. Chò laø moät trong vò thaùnh noåi tieáng nhaát trong lòch söû Giaùo hoäi Coâng giaùo. Töø naêm boán tuoåi, chò soáng cuøng gia ñình taïi Lisieux thuoäc vuøng Normandie nöôùc Phaùp. Vì theá maø ngöôøi ta vaãn goïi chò laø Thaùnh Teâreâsa thaønh Lisieux ngoaøi caùi teân kính troïng, Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâ-su vaø Nhan Thaùnh.
Lôùn leân trong moät gia ñình thaùnh ñöùc, cha meï chò laø oâng Louis Martin vaø baø Zeùlie-Marie Gueùrin ñaõ ñöôïc ÑTC Phanxicoâ tuyeân thaùnh ngaøy 18/10/2015. Naêm 16 tuoåi, chò baét ñaàu cuoäc soáng cuûa mình taïi tu vieän doøng Kín Caùt Minh. Töø nhöõng thaùng ngaøy ñoù, chò baét ñaàu vieát cuoäc ñôøi neân thaùnh cuûa mình baèng nhöõng hy sinh nhoû nhaët cuûa mình. Vaøo muøa Chay naêm 1896, Teâreâsa coù trieäu chöùng ho ra maùu. Töø ñoù, beänh taät laø moät Thaùnh giaù maø Teâreâsa ñeo treân mình. Vaø, Thaùnh giaù aáy ñaõ troå hoa.
Trong caùi ñau cuûa beänh taät, chò öôùc ao trôû thaønh linh muïc, ñöôïc böôùc chaân ñi truyeàn giaùo. Trong saùch "Histoire d'une ame" (Truyeän moät taâm hoàn), chò ñaõ ghi laïi thao thöùc cuûa mình: "...si la sainte Vierge me gueùrit, je desire reùpondre aø l'appel de nos Meøres d'Hanoi'' (Neáu Thaùnh nöõ Ñoàng trinh chöõa con laønh beänh, con öôùc ao ñaùp lôøi môøi goïi cuûa Meï taïi Haø Noäi) - trích chöông IX trong Truyeän moät taâm hoàn.
Truyeän moät taâm hoàn - cuoán saùch ñöôïc xuaát baûn naêm 1898 ngay sau chò Thaùnh qua ñôøi. Hieän nay, saùch ñöôïc dòch ra hôn 50 ngoân ngöõ khaùc nhau. AÛnh: An Duyeân
Nguyeân trang treân ghi laïi nhöõng nguyeän öôùc cuûa chò Thaùnh neáu ngöôøi ñöôïc chöõa khoûi beänh. Nhöng, nhöõng öôùc ao aáy ñaõ ñöôïc Chuùa caát giöõ vaø cho chò ra ñi vaøo naêm 24 tuoåi, ñeå caâu chuyeän tình yeâu aáy ñöôïc vieát tieáp bôûi ngöôøi em thieâng lieâng, Marcel Vaên.
Marcel Vaên, ngöôøi em thieâng lieâng taïi nöôùc Vieät
Neáu baïn may maén gaëp moät ngöôøi Coâng giaùo Phaùp, hoï seõ nhaéc vôùi baïn moät caùi teân maø ngöôøi Phaùp yeâu meán: Marcel Vaên. Sau nhöõng vuï taán coâng khuûng boá xaûy ra taïi Phaùp naêm 2015, moät lôøi nguyeän cho nöôùc Phaùp ñöôïc "raâm ran" hôn: "Laïy Chuùa Gieâ-su, Ngöôøi giaøu loøng traéc aån vôùi nöôùc Phaùp...". Nhöõng lôøi nguyeän naøy ñöôïc thaày Marcel Vaên, ngöôøi Vieät vieát ra cho duø chöa moät laàn ñaët chaân ñeán nöôùc Phaùp. Ñoù laø lôøi nguyeän, laø caâu chuyeän "tình thaùnh" giöõa Teâreâsa vaø Marcel Vaên.
Thaày Marcel Vaên coù teân laø Gioakim Nguyeãn Taân Vaên, sinh ra taïi laøng Ngaêm Giaùo, thuoäc giaùo phaän Baéc Ninh, Vieät Nam. Töø nhoû, thaày ñaõ coù moät öôùc ao maõnh lieät ñöôïc trôû thaønh linh muïc vaø ñöôïc neân thaùnh. Thaày ñaõ ñöôïc ngöôøi meï ñöùc haïnh Anna Maria Teá göûi vaøo nhaø Chuùa. Thaày ñaõ töøng soáng taïi giaùo xöù Höõu Baèng (1935-1941) vaø sau ñoù theo hoïc Tieåu chuûng vieän taïi Laïng Sôn. Taïi ñaây, caâu chuyeän "chò thieâng lieâng" baét ñaàu.
Trong giôø Chaàu taïi chuûng vieän, Vaên baét ñaàu tìm kieám cuoán saùch thieâng lieâng veà vò Thaùnh maø mình coù theå theo böôùc. Vaø cuoán saùch trong linh höùng cuûa Chuùa laø Truyeän moät taâm hoàn. Trong nhaät kyù cuûa mình, thaày vieát "... Con laïi caû daùm öôùc ao xin Meï moät ñieàu laø chôù chi con ñöôïc Meï yeâu thöông ñuøm goái nhö boâng hoa traéng truyeát Teâreâsa cuûa Meï hoài xöa. Con cuõng ao öôùc giaù Meï ban cho con baø thaùnh aáy ñeå laøm thaày daïy doã con treân con ñöôøng nhoû beù cuûa Ngöôøi thì Meï bieát con sung söôùng döôøng naøo". "Con vaøo nhaø thôø, ñeán quyø tröôùc töôïng thaùnh Teâreâsa vaø chaân thaønh noùi vôùi thaùnh nöõa: Teâreâsa, töø nay chò laø chò cuûa em" [1].
Töø ñaây, chính Thaùnh nöõ Teâreâsa, ngöôøi öôùc ao ñeán soáng taïi Vieät Nam vieát tieáp caâu chuyeän tình aùi Chuùa Haøi ñoàng cuøng ngöôøi em thieâng lieâng Marcel Vaên. Teâreâsa goïi thaày laø "ngöôøi em nhoû beù" vaø cuõng nhieàu laàn noùi chuyeän linh thieâng vôùi thaày Vaên. Thaùnh nöõ cho bieát thaày bieát, thaày seõ khoâng bao giôø laø linh muïc vaø trôû thaønh "Toâng ñoà aån daät cuûa tình yeâu". Duø ñau buoàn nhöng thaày Vaên quyeát nghe theo lôøi linh höôùng cuûa chò Thaùnh. Naêm 1944, thaày baét ñaàu soáng ñôøi döï tu taïi Doøng Chuùa Cöùu Theá Haø Noäi thuoäc giaùo xöù Thaùi Haø ngaøy nay.
Khi doøng ngöôøi di cö vaøo Nam sau naêm 1954, thaày Vaên quyeát ñònh trôû laïi mieàn Baéc. Ngaøy 7 thaùng 7 naêm 1955, thaày Marcel bò baét, phaûi ñi caûi taïo trong nhaø tuø vaø cheát taïi ñaây naêm 1959, khi thaày môùi 31 tuoåi. Thaày Marcel ñaõ ñöôïc naâng leân haøng toâi tôù Chuùa nhôø con ñöôøng neân thaùnh nhoû beù cuøng chò Teâreâsa. Hieän nay, quaù trình phong thaùnh vaãn ñang ñöôïc tieán haønh bôûi nhoùm thaân höõu Marcel Vaên "Les amis de Van" taïi Phaùp.
Möôïn lôøi nguyeän cuûa thaày Marcel ñeå taïm keát cho caâu chuyeän "tình yeâu" cuûa vò Thaùnh nöõ Teâreâsa qua chính öôùc nguyeän tieáp tuïc ñöôïc thöïc hieän treân ñaát Vieät:
"Toâi khoâng nhìn ñaâu xa
Cuõng chaúng nhìn quanh quaån...
Toâi chæ ngaém nhìn Ngöôøi toâi yeâu...
Chính luùc loøng toâi yeâu meán
Toâi tìm thaáy haïnh phuùc voâ taän...
Tình yeâu khoâng theå cheát".
Vaên
- - - - -
[1] Marie-Chichel: Tình yeâu khoâng theå cheát- Tr. 162-163.