Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
trong Thaùnh leã nhaân Ngaøy Theá giôùi Di daân vaø Tò naïn
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong Thaùnh leã nhaân Ngaøy Theá giôùi Di daân vaø Tò naïn.
Hoàng Thuûy
Vatican (Vatican News 29-09-2019) - Trong baøi giaûng Thaùnh leã Ngaøy Di daân vaø Tò naïn, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ nhaéc laïi raèng Thieân Chuùa yeâu thöông nhöõng ngöôøi bò loaïi tröø. Tình yeâu naøy laø ñaëc tính cuûa Thieân Chuùa nhöõng cuõng laø nghóa vuï luaân lyù cuûa caùc tín höõu neáu muoán thuoäc veà daân Ngöôøi. Ñöùc Thaùnh Cha cuõng leân aùn neàn vaên hoùa loaïi boû, höôûng thuï, khieán con ngöôøi thôø ô ñoái vôùi ngöôøi khaùc. Kitoâ höõu khoâng theå khoâng khoùc, khoâng theå khoâng phaûn öùng. Chuùng ta xin Chuùa ôn bieát khoùc, moät söï khoùc than hoaùn caûi con tim tröôùc nhöõng toäi loãi naøy.
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Toaøn vaên baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong Thaùnh leã nhaân Ngaøy Di daân vaø Tò naïn laàn thöù 105, Chuùa nhaät 29 thaùng 9 naêm 2019:
Thaùnh vònh ñaùp ca cuûa ngaøy hoâm nay nhaéc nhôû chuùng ta raèng Chuùa naâng ñôõ khaùch ngoaïi kieàu cuõng nhö caùc goùa phuï vaø treû moà coâi trong daân Ngöôøi. Taùc giaû Thaùnh vònh ñeà caäp caùch roõ raøng minh baïch ñeán nhöõng ngöôøi ñaëc bieät deã bò toån thöông, thöôøng bò laõng queân vaø bò aùp böùc. Chuùa quan taâm ñaëc bieät ñeán caùc ngoaïi kieàu, goùa phuï vaø treû moà coâi, vì hoï khoâng coù quyeàn, bò loaïi tröø vaø bò gaït ra ngoaøi leà xaõ hoäi. Ñaây laø lyù do taïi sao Thieân Chuùa yeâu caàu daân Israel quan taâm ñaëc bieät ñeán hoï.
Trong saùch Xuaát haønh, Chuùa caûnh caùo daân Chuùa khoâng ñöôïc ñoái xöû teä baïc vôùi caùc quaû phuï vaø coâ nhi, bôûi vì Ngöôøi laéng nghe tieáng keâu than cuûa hoï (xem 22,23). Nhöõng lôøi caûnh caùo naøy cuõng ñöôïc laëp laïi 2 laàn trong saùch Ñeä nhò luaät (xem 24,17; 27,19), vaø bao goàm ngöôøi ngoaïi kieàu vaøo nhoùm nhöõng ngöôøi caàn ñöôïc baûo veä. Lyù do Chuùa ñöa ra lôøi caûnh caùo naøy ñöôïc giaûi thích roõ raøng trong saùch Ñeä nhò luaät naøy: Thieân Chuùa cuûa Israel laø "Ñaáng xöû coâng minh cho coâ nhi quaû phuï, vaø yeâu thöông ngoaïi kieàu, cho hoï baùnh aên aùo maëc" (10,18). Söï chaêm soùc yeâu thöông daønh cho nhöõng ngöôøi ít ñaëc quyeàn naøy ñöôïc theå hieän nhö moät ñieåm ñaëc tröng cuûa Thieân Chuùa Israel vaø cuõng ñöôïc yeâu caàu, nhö moät nghóa vuï ñaïo ñöùc cuûa taát caû nhöõng ngöôøi thuoäc veà daân cuûa Ngöôøi.
Ñoù laø lyù do maø chuùng ta phaûi quaân taâm ñaëc bieät ñeán caùc ngoaïi kieàu ôû giöõa chuùng ta, cuõng nhö caùc quaû phuï vaø coâ nhi vaø taát caû nhöõng ngöôøi bò loaïi boû trong thôøi ñaïi chuùng ta. Trong söù ñieäp Ngaøy Theá giôùi Di daân vaø Tò naïn laàn thöù 105, chuû ñeà "Khoâng chæ ngöôøi di daân vaø tò naïn" ñöôïc laëp ñi laëp laïi nhö moät ñieäp khuùc. Vaø thaät theá: khoâng chæ laø nhöõng ngoaïi kieàu maø taát caû nhöõng ngöôøi soáng ôû nhöõng vuøng bieân cuûa cuoäc soáng, nhöõng ngöôøi maø, cuøng vôùi ngöôøi di daân vaø tò naïn, laø naïn nhaân cuûa neàn vaên hoùa loaïi boû. Chuùa môøi goïi chuùng ta thöïc hieän baùc aùi ñoái vôùi hoï; Ngöôøi yeâu caàu chuùng ta phuïc hoài nhaân phaåm cuûa hoï, cuõng nhö nhaân phaåm cuûa chuùng ta, khoâng ñeå ai ôû beân ngoaøi.
Cuøng vôùi vieäc thöïc haønh baùc aùi, Chuùa cuõng yeâu caàu chuùng ta suy tö veà nhöõng baát coâng taïo neân söï loaïi tröø, ñaëc bieät veà nhöõng ñaëc aân cuûa moät soá ít ngöôøi maø vì ñeå duy trì tình traïng cuûa mình, hoï haønh ñoäng gaây thieät haïi cho nhieàu ngöôøi khaùc. "Theá giôùi ngaøy nay ngaøy caøng daønh cho nhöõng ngöôøi öu tuù vaø taøn baïo ñoái vôùi nhöõng ngöôøi bò loaïi tröø. Ñoù laø moät söï thaät ñau loøng, theá giôùi ngaøy caøng daønh cho nhöõng ngöôøi öu tuù vaø taøn baïo ñoái vôùi nhöõng ngöôøi bò loaïi tröø. Caùc quoác gia treân ñöôøng phaùt trieån tieáp tuïc bò caïn kieät caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân toát nhaát vaø nguoàn nhaân löïc cuûa hoï vì lôïi ích cuûa moät vaøi thò tröôøng ñaëc quyeàn. Chieán tranh chæ aûnh höôûng ñeán moät soá mieàn treân theá giôùi, nhöng vuõ khí gaây chieán tranh ñöôïc saûn xuaát vaø baùn ôû caùc mieàn khaùc, vaø nhöõng nôi naøy laïi khoâng muoán ñoùn nhaän nhöõng ngöôøi tò naïn do nhöõng xung ñoät ñoù taïo ra. Nhöõng ngöôøi phaûi traû giaù luoân laø nhöõng ngöôøi beù nhoû, ngheøo khoå, deã toån thöông nhaát, nhöõng ngöôøi bò caám ngoài vaøo baøn aên vaø chæ nhaän ñöôïc nhöõng maûnh vuïn töø baøn aên rôi xuoáng (Söù ñieäp Ngaøy Theá giôùi Di daân vaø Tò naïn).
Nhöõng lôøi maïnh meõ cuûa ngoân söù Amos trong baøi ñoïc thöù nhaát (6,1.4-7) caàn ñöôïc hieåu theo nghóa naøy. Khoán cho nhöõng keû soáng yeân oån vaø tìm thuù vui taïi Sion, nhöõng ngöôøi khoâng quan taâm ñeán söï tieâu dieät cuûa daân Chuùa, duø raèng noù thaät roõ raøng. Hoï khoâng nhaän thöùc ñöôïc söï suïp ñoå cuûa Israel, vì hoï quaù baän roän ñeå ñaûm baûo raèng hoï coù theå höôûng thuï cuoäc soáng, thöùc aên ngon vaø ñoà uoáng toát. Thaät ñaùng kinh ngaïc laø sau 28 theá kyû, nhöõng lôøi caûnh baùo naøy vaãn coøn nguyeân tính thôøi söï nhö tröôùc. Ngay caû ngaøy nay, treân thöïc teá, "neàn vaên hoùa tieän nghi [...] khieán chuùng ta chæ nghó veà baûn thaân mình, khieán chuùng ta voâ caûm tröôùc tieáng khoùc cuûa ngöôøi khaùc, [...] daãn ñeán söï thôø ô ñoái vôùi ngöôøi khaùc; thaät vaäy, noù thaäm chí daãn ñeán söï toaøn caàu hoùa thôø ô" (Baøi giaûng taïi Lampedusa, ngaøy 8 thaùng 7 naêm 2013).
Cuoái cuøng, chuùng ta cuõng coù nguy cô trôû neân gioáng nhö ngöôøi giaøu coù trong Tin Möøng, ngöôøi khoâng quan taâm ñeán ngöôøi ngheøo Ladaroâ, "ngöôøi ñaày nhöõng lôû loeùt, ngöôøi vui möøng neáu ñöôïc aên mieáng baùnh vuïn rôi xuoáng töø baøn cuûa ngöôøi giaøu" (Lk 16,20-21). Quaù chuù taâm vaøo vieäc mua nhöõng quaàn aùo sang troïng vaø toå chöùc nhöõng böõa tieäc xa hoa, ngöôøi giaøu coù trong duï ngoân ñaõ muø quaùng tröôùc noãi ñau khoå cuûa Ladaroâ. Quaù quan taâm ñeán vieäc giöõ gìn haïnh phuùc cuûa chính mình, chuùng ta cuõng coù nguy cô bò muø tröôùc khoán khoå cuûa anh chò em khaùc.
Tuy nhieân, laø Kitoâ höõu, chuùng ta khoâng theå thôø ô vôùi bi kòch cuûa caùc hình thöùc ngheøo ñoùi cuõ vaø môùi, vôùi söï coâ laäp aûm ñaïm, khinh mieät vaø phaân bieät ñoái xöû maø nhöõng ngöôøi khoâng thuoäc "nhoùm cuûa chuùng ta" ñang chòu. Chuùng ta khoâng theå voâ caûm, vôùi traùi tim teâ lieät, tröôùc söï khoán khoå cuûa raát nhieàu ngöôøi voâ toäi. Chuùng ta khoâng theå khoâng khoùc. Chuùng ta khoâng theå khoâng phaûn öùng. Chuùng ta xin Chuùa ôn bieát khoùc, moät söï khoùc than hoaùn caûi con tim tröôùc nhöõng toäi loãi naøy.
Neáu chuùng ta muoán trôû thaønh nhöõng ngöôøi nam nöõ cuûa Thieân Chuùa, nhö Thaùnh Phaoloâ thuùc giuïc Timoâtheâ, chuùng ta phaûi "tuaân giöõ ñieàu raên cuûa Chuùa maø soáng cho tinh tuyeàn, khoâng chi ñaùng traùch, cho ñeán ngaøy Ñöùc Gieâ-su Ki-toâ, Chuùa chuùng ta, xuaát hieän" (1 Tm 6:14). Ñieàu raên laø yeâu Chuùa vaø yeâu ngöôøi laân caän; hai ñieàu naøy khoâng theå taùch rôøi! Yeâu thöông tha nhaân nhö chính mình ñoàng nghóa vôùi vieäc cam keát xaây döïng moät theá giôùi coâng baèng hôn, trong ñoù moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn ñöôïc coù hoa maøu cuûa traùi ñaát, trong ñoù taát caû ñeàu coù theå phaùt trieån nhö caùc caù nhaân vaø gia ñình, vaø trong ñoù quyeàn vaø phaåm giaù cô baûn ñöôïc ñaûm baûo cho taát caû moïi ngöôøi.
Yeâu thöông tha nhaân nghóa laø caûm thoâng vôùi ñau khoå cuûa anh chò em chuùng ta, ñeán gaàn hoï, chaïm vaøo veát thöông cuûa hoï vaø chia seû caâu chuyeän cuûa hoï, vaø baèng caùch ñoù, theå hieän tình yeâu dòu daøng cuûa Thieân Chuùa daønh cho hoï. Ñieàu naøy coù nghóa laø trôû thaønh ngöôøi laân caän cuûa taát caû nhöõng ngöôøi bò ngöôïc ñaõi vaø boû rôi treân ñöôøng phoá treân theá giôùi cuûa chuùng ta, laøm dòu veát thöông cuûa hoï vaø ñöa hoï ñeán nôi truù aån gaàn nhaát, nôi coù theå ñaùp öùng nhu caàu cuûa hoï.
Thieân Chuùa ñaõ ban ñieàu raên thaùnh thieän naøy cho daân cuûa Ngöôøi vaø ñoùng aán noù baèng maùu cuûa Chuùa Gieâsu Con cuûa Ngöôøi, ñeå trôû thaønh nguoàn phöôùc laønh cho toaøn theå nhaân loaïi. Ñeå cuøng vôùi nhau, taát caû chuùng ta coù theå haønh ñoäng ñeå xaây döïng gia ñình nhaân loaïi theo keá hoaïch nguyeân thuûy cuûa Ngöôøi, ñöôïc maïc khaûi nôi Chuùa Gieâsu Kitoâ: taát caû ñeàu laø anh chò em, taát caû ñeàu laø con cuûa cuøng moät Cha.
Hoâm nay, chuùng ta cuõng caàn moät ngöôøi meï vaø chuùng ta phoù thaùc cho tình maãu töû cuûa Ñöùc Maria, Ñöùc Meï chæ ñöôøng, Meï cuûa bao con ñöôøng ñau thöông, chuùng ta phoù thaùc cho Meï, nhöõng ngöôøi di cö vaø tò naïn, cuøng vôùi nhöõng ngöôøi soáng ôû vuøng bieân cuûa theá giôùi vaø nhöõng ngöôøi ñaõ choïn ñeå ñoàng haønh vôùi hoï.