Loøng traéc aån
cuõng laø ngoân ngöõ cuûa Thieân Chuùa
Ñöùc Thaùnh Cha: Loøng traéc aån cuõng laø ngoân ngöõ cuûa Thieân Chuùa.
Traàn Ñænh, SJ
Vatican (Vatican News 17-09-2019) - Loøng traéc aån gioáng nhö "laêng kính cuûa traùi tim" giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc caùc chieàu kích cuûa thöïc taïi. Ñoù cuõng laø ngoân ngöõ cuûa Thieân Chuùa, coøn nhieàu khi ngoân ngöõ cuûa con ngöôøi laø thôø ô. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi nhö theá trong Thaùnh leã saùng nay taïi nhaø nguyeän Santa Marta.
Haõy môû con tim cho loøng thöông xoùt vaø ñöøng kheùp mình laïi trong söï thôø ô. Ñaây laø lôøi môøi raát maïnh meõ maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi saùng thöù Ba 17 thaùng 9 naêm 2019 trong baøi giaûng Thaùnh leã taïi nhaø nguyeän thaùnh Marta. Loøng traéc aån ñöa ta ñeán vôùi neûo ñöôøng "coâng chính thöïc söï", vaø giaûi thoaùt ta khoûi vieäc kheùp kín nôi chính mình.
"Laêng kính" cuûa con tim
Ñöùc Thaùnh Cha baét ñaàu nhöõng suy tö cuûa ngaøi döïa treân ñoaïn Tin Möøng theo thaùnh Luca hoâm nay (Lc 7: 11-17), keå veà Cuoäc gaëp gôõ cuûa Chuùa Gieâsu vôùi baø goùa thaønh Nain. Baø ñang khoùc thöông vì ñöùa con trai duy nhaát cuûa mình ñaõ cheát vaø ñang ñöôïc ñöa ñeán huyeät moä. Taùc giaû Tin Möøng khoâng noùi raèng Chuùa Gieâsu coù loøng traéc aån nhöng ngaøi noùi "Loøng traéc aån ñaõ choäp laáy Ñöùc Gieâsu", nhö theå noùi raèng "Ngöôøi laø naïn nhaân cuûa loøng thöông xoùt vaäy." Coù caû moät ñaùm ñoâng theo Ngöôøi, laïi cuõng coù moät ñoaøn ngöôøi ñi cuøng baø aáy nhöng Chuùa Gieâsu nhìn thaáy thöïc taïi cuûa baø: töø hoâm nay, baø chæ coøn ôû moät mình, coâ ñôn vaø leû loi cho ñeán cuoái ñôøi, baø ñaõ laø moät goaù phuï maø nay laïi maát ñöùa con duy nhaát. Chính loøng traéc aån vaø thöông xoùt giuùp ngöôøi ta hieåu thöïc taïi caùch saâu saéc.
Loøng traéc aån giuùp ta nhìn thöïc taïi nhö chuùng laø; loøng traéc aån gioáng nhö laêng kính cuûa traùi tim vaäy. Noù giuùp ta thöïc söï hieåu ñöôïc caùc chieàu kích cuûa cuoäc soáng. Trong caùc Tin möøng, Chuùa Gieâsu thöôøng haønh ñoäng theo loøng traéc aån. Loøng traéc aån cuõng laø ngoân ngöõ cuûa Thieân Chuùa.
Khoâng phaûi chæ vôùi Chuùa Gieâsu, Kinh Thaùnh môùi baét ñaàu noùi veà loøng thöông xoùt. Trong Cöïu Öôùc, chính Thieân Chuùa ñaõ noùi vôùi Moâ-seâ: "Ta thaáy noãi ñau khoå cuûa daân Ta" (Xh 3: 7); Ñoù chính laø loøng traéc aån cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng sai Moâseâ ñeán cöùu daân Ngöôøi. Thieân Chuùa cuûa chuùng ta laø moät Thieân Chuùa töø bi vaø nhaân haäu. Chuùng ta coù theå noùi raèng ñoù laø ñieåm yeáu cuûa Thieân Chuùa, nhöng cuõng laø söùc maïnh cuûa Ngöôøi. Ñoù chính laø ñieàu toát nhaát daønh cho chuùng ta: vì chính loøng traéc aån ñaõ thuùc ñaåy Ngöôøi göûi Ngoâi Hai ñeán vôùi chuùng ta. Loøng thöông xoùt chính laø ngoân ngöõ cuûa Thieân Chuùa.
Thöông xoùt "khoâng phaûi laø caûm giaùc ñau ñôùn", ví duï, khi ngöôøi ta nhìn thaáy moät con choù cheát treân ñöôøng: "thaät toäi nghieäp, chuùng ta caûm thaáy hôi nhöùc nhoái". Nhöng thöông xoùt laø "lieân ñôùi vôùi vaán ñeà cuûa ngöôøi khaùc, vaø ñoù laø lieàu mình vôùi cuoäc soáng". Trong thöïc teá, Thieân Chuùa lieàu mình vôùi cuoäc ñôøi vaø ñi ñeán ñoù.
Böùc aûnh coù teân laø "Söï thôø ô"
Tieáp ñeán, Ñöùc Thaùnh Cha laáy moät ví duï khaùc ruùt ra töø Tin Möøng veà vieäc hoaù baùnh ra nhieàu. Chuùa Gieâsu baûo caùc moân ñeä haõy cho daân chuùng aên, trong khi caùc moân ñeä laïi muoán ñuoåi hoï ñi. Ñuùng laø caùc moân ñeä raát thaän troïng. Nhöng khi xeùt ñeán caâu traû lôøi cuûa Ngöôøi: "Chính anh em haõy cho hoï aên", toâi tin raèng ngay taïi thôøi ñieåm ñoù, taän thaâm taâm, haún Chuùa Gieâsu ñaõ giaän laém.
Ngöôøi môøi goïi caùc oâng haõy chòu traùch nhieäm vôùi daân chuùng, chöù ñöøng nghó raèng sau moät ngaøy nhö theá hoï coù theå ñi tôùi caùc laøng ñeå mua baùnh. Baûn vaên Tin Möøng thuaät laïi: Chuùa ñoäng loøng thöông vì Ngöôøi thaáy daân chuùng nhö ñoaøn chieân khoâng ngöôøi chaên daét. Traùi ngöôïc vôùi cöû chæ vaø loøng traéc aån cuûa Chuùa Gieâsu laø thaùi ñoä ích kyû cuûa caùc moân ñeä, chæ tìm giaûi phaùp chöù khoâng muoán nhuùng tay vaøo, nhö theå noùi raèng daân chuùng töï saép xeáp laáy vaäy.
ÔÛ ñaây coù theå thaáy, neáu ngoân ngöõ cuûa Thieân Chuùa laø loøng traéc aån, thì thöôøng khi, ngoân ngöõ cuûa con ngöôøi laø thôø ô. Chæ chòu traùch nhieäm ñeán ñaây thoâi, chöù khoâng nghó ñieàu gì khaùc nöõa. Ñoù chính laø thoùi thôø ô. Moät trong nhöõng nhieáp aûnh gia cuûa chuùng toâi taïi tôø Quan saùt vieân Roma ñaõ chuïp ñöôïc moät böùc aûnh hieän ñang ôû Sôû Töø Thieän, ñöôïc goïi laø "Söï thôø ô". Toâi ñaõ noùi veà ñieàu naøy moät vaøi laàn roài. Vaøo moät ñeâm ñoâng, tröôùc moät nhaø haøng sang troïng, moät ngöôøi phuï nöõ soáng beân veä ñöôøng chìa tay ra höôùng tôùi moät ngöôøi phuï nöõ khaùc ñang böôùc ra khoûi nhaø haøng. Ngöôøi phuï nöõ aáy aên maëc raát aám aùp, che chaén raát kyõ caøng nhöng laïi ngoaûnh ñi phía khaùc. Ñoù chính laø söï thôø ô, söï thôø ô cuûa chuùng ta. Ñaõ bao laàn chuùng ta ngoaûnh maët, nhìn ñi höôùng khaùc ... Vaø theá laø chuùng ta ñoùng caùnh cöûa ñoái vôùi loøng thöông xoùt vaø traéc aån. Chuùng ta coù theå laøm moät cuoäc xeùt mình xem: toâi coù hay ngoaûnh nhìn ñi höôùng khaùc khoâng? Hay toâi ñeå Chuùa Thaùnh Thaàn daãn böôùc toâi ñi treân con ñöôøng thöông xoùt? Ñoù laø moät ñöùc tính cuûa Thieân Chuùa ...
Trao traû laïi vaø loøng traéc aån
Sau ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha chia seû raèng ngaøi raát caûm ñoäng vì moät lôøi trong ñoaïn Tin möøng hoâm nay khi Chuùa Gieâsu noùi vôùi ngöôøi meï naøy: "Ñöøng khoùc". Ñoù laø moät söï aâu yeám vaø trìu meán cuûa loøng traéc aån. Chuùa Gieâsu chaïm vaøo quan taøi, vaø baûo caäu beù ñöùng daäy. Sau ñoù, caäu beù ñaõ ngoài daäy vaø baét ñaàu noùi chuyeän. Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh ñeán ñoaïn cuoái khi Chuùa Gieâsu "trao caäu laïi cho meï cuûa caäu."
Ñoù laø moät haønh ñoäng cuûa coâng lyù vaø chính tröïc. Töø "trao laïi" naøy ñöôïc söû duïng trong coâng lyù. Loøng traéc aån ñöa chuùng ta ñeán con ñöôøng cuûa coâng lyù thöïc söï. Chuùng ta phaûi luoân trao laïi cho ngöôøi khaùc moät quyeàn lôïi nhaát ñònh. Ñieàu naøy seõ luoân giaûi gôõ chuùng ta khoûi söï ích kyû, thôø ô vaø kheùp kín nôi chính mình. Chuùng ta tieáp tuïc thaùnh leã hoâm nay baèng lôøi naøy: "Thieân Chuùa ñaày loøng traéc aån". Öôùc gì Ngöôøi cuõng toû loøng traéc aån ñoái vôùi moãi chuùng ta: chuùng ta caàn ñieàu aáy.