Tìm kieám phöông thöùc giaûi quyeát
thieáu huït ngaân saùch Toøa Thaùnh
Tìm kieám phöông thöùc giaûi quyeát thieáu huït ngaân saùch Toøa Thaùnh.
G. Traàn Ñöùc Anh O.P
Vatican (Vatican News 15-09-2019) - Trong naêm 2018, keát toaùn chi thu cuûa Toøa Thaùnh bi thieáu huït 70 trieäu Euro, gaáp ñoâi naêm tröôùc ñoù vaø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ra leänh tìm phöông theá giaûi quyeát.
Trong nhöõng ngaøy qua, moät soá baùo chí, nhö tôø Wall Street Journal chuyeân veà kinh teá taøi chaùnh ôû New York Hoa Kyø, ñöa tin: "Tình traïng ngaân saùch cuûa Toøa Thaùnh tieáp tuïc bò thieáu huït vaø Ñöùc Thaùnh Cha quyeát lieät muoán giaûi quyeát tình traïng naøy".
Trong thö göûi Ñöùc Hoàng Y Reinhard Marx, Toång Giaùm Muïc Munich, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñöùc, vaø cuõng laø Chuû tòch Hoäi ñoàng kinh teá cuûa Toøa Thaùnh, - maø kyù giaû baùo naøy noùi laø ñaõ xem ñöôïc-, Ñöùc Thaùnh Cha vieát: "Toâi xin Ñöùc Hoàng Y nghieân cöùu taát caû caùc bieän phaùp caàn thieát ñeå cöùu vaõn töông lai kinh teá cuûa Toøa Thaùnh vaø laøm sao ñeå caùc bieän phaùp aáy baét ñaàu coù hieäu löïc caøng sôùm caøng toát".
Ñöùc Hoàng Y Marx thuoäc soá 6 vò Hoàng Y coá vaán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vaø Hoäi ñoàng Kinh Teá do ngaøi laøm chuû tòch goàm coù 8 Hoàng Y vaø 7 giaùo daân chuyeân gia.
Theo tôø baùo vöøa noùi, soá thieáu huït trong ngaân saùch cuûa Toøa Thaùnh trong naêm ngoaùi 2018 laø 70 trieäu Euro, töông ñöông vôùi 76 trieäu 700 ngaøn Myõ kim, gaáp ñoâi soá thieáu huït trong naêm 2017 tröôùc ñoù. Vaø ngaân saùch cuûa Toøa Thaùnh vaøo khoaûng 300 trieäu Euro, chæ baèng 1 phaàn 3 ngaân saùch toång giaùo phaän Munich cuûa Ñöùc Hoàng Y Marx.
Tình traïng taøi chaùnh khoù khaên cuûa Toøa Thaùnh ñaõ coù töø laâu
Caùch ñaây 6 naêm, khi môùi ñöôïc baàu laøm Giaùo Hoaøng, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ höùa ñieàu chænh laïi tình traïng taøi chaùnh cuûa Toøa Thaùnh, nhö Hoäi ñoàng Hoàng Y tröôùc maät nghò baàu Giaùo Hoaøng ñaõ thænh caàu. Nhöng cho ñeán nay, chöông trình caûi toå kinh teá cuûa Toøa Thaùnh khoâng thaønh coâng. Töø hôn 2 naêm nay, Toøa Thaùnh thieáu Boä tröôûng Kinh teá, vì Ñöùc Hoàng Y Boä tröôûng George Pell, 78 tuoåi, ngöôøi Australia, ñaõ rôøi boû chöùc vuï, vì ngaøi veà nöôùc ñeå chòu xeùt xöû vaø ñang bò caàm tuø, chôø khaùng aùn leân toøa aùn toái cao.
Trong thö göûi Ñöùc Hoàng Y Marx, Ñöùc Thaùnh Cha yeâu caàu Ñöùc Hoàng Y thoâng baùo cho caùc vò ñöùng ñaàu caùc cô quan trung öông Toøa Thaùnh veà tình traïng taøi chaùnh traàm troïng hieän nay vaø gaáp ruùt tìm caùc phöông theá giaûi quyeát.
Moät soá nguyeân nhaân
Baùo Wall Street Journal vieát: "Vatican bò tình traïng thaëng dö nhaân vieân - toång soá nhaân vieân laø 5 ngaøn ngöôøi thuoäc caùc cô quan Toøa Thaùnh vaø Quoác gia thaønh Vatican -, tieáp ñeán laø coù nhöõng cuoäc ñaáu thaàu voâ ích vaø moät ñoaøn xe coä ñoâng ñaûo, trong khi caùc baát ñoäng saûn cuûa Vatican taïi nhieàu nôi ôû Roma khoâng ñöôïc quaûn lyù toát ñeïp, moät soá dinh thöï ôû trong tình traïng xuoáng caáp, nhieàu nhaø cho thueâ khoâng thu tieàn ñuùng möùc. Naêm ngoaùi, Vatican bò maát 30 trieäu cho moät nhaø thöông Coâng Giaùo vay möôïn, ñoù laø Nhaø Thöông Ñöùc Meï Voâ Nhieãm, goïi taét laø IDM, chuyeân veà beänh da. Muøa thu naøy, Vatican coù yù ñònh coâng boá keát toaùn chi thu, laàn ñaàu tieân keå töø naêm 2015 ñeán nay. Ñaây seõ laø keát toaùn ñaàu tieân ñöôïc hoaøn toaøn thöïc hieän theo caùc nguyeân taéc keá toaùn quoác teá trong laõnh vöïc coâng.
Caùc vieân chöùc Vatican e raèng tình traïng thieáu huït ngaân saùch keùo daøi hieän nay coù theå laøm giaûm nguoàn taøi chaùnh döï tröõ cuûa Toøa Thaùnh, laøm thöông toån ñeán söù maïng cuûa ÑGH trong caùc laõnh vöïc ñoøi nhieàu taøi nguyeân nhö caùc quan heä ngoaïi giao, vieäc baûo trì caùc dinh thöï vaø ñeàn ñaøi lòch söû cuõng nhö caùc kho taøng ngheä thuaät cuûa Vatican, vaø nhöõng chi phí thieát yeáu khaùc nhö tieàn höu boång cuûa caùc nhaân vieân.
Soá nhaân vieân thaëng dö trong moät soá laõnh vöïc
OÂng Joseph Zahra, moät doanh nhaân ngöôøi Malta vaø laø moät giaùo daân giöõ vai troø quan troïng trong Hoäi ñoàng kinh teá cuûa Toøa Thaùnh, cô quan coù nhieäm vuï giaùm saùt taøi chaùnh Vatican, noùi raèng: "Ñöùc Thaùnh Cha muoán raèng ngaønh quaûn trò cuûa Toøa Thaùnh phaûi coù khaû naêng töï mình ñöùng ñöôïc". Moät soá ngöôøi khaùc cho bieát khoaûng 45% trong soá 300 trieäu Euro mgaân saùch cuûa Vatican laø ñeå traû löông cho caùc nhaân vieân, nhöng Ñöùc Giaùo Hoaøng thöôøng choáng laïi naïn thaát nghieäp nhö moät tai öông xaõ hoäi, vì theá ngaøi khoâng muoán aùp duïng bieän phaùp sa thaûi caùc nhaân vieân thaëng dö. Traùi laïi Ñöùc Thaùnh Cha muoán caûi tieán naêng xuaát cuûa caùc nhaân vieân, trong moät soá tröôøng hôïp, baèng caùch taêng tröôûng khaû naêng ngheà nghieäp cuûa hoï".
OÂng Zahra tieát loä raèng Ñöùc Hoàng Y Marx ñaõ trieäu taäp moät khoùa hoïp ngoaïi thöôøng caùc vò ñöùng ñaàu caùc cô quan Toøa Thaùnh vaøo ngaøy 20-9 tôùi ñaây veà ñeà taøi: "Laøm theá naøo ñoái phoù vôùi tình traïng thieáu huït taøi chaùnh. Caùc tham döï vieân seõ cöùu xeùt caùc bieän phaùp ngaén haïn, vaø caû nhöõng caùch thöùc taêng cöôøng soá thu nhaäp töø caùc hoaït ñoäng taøi chaùnh vaø soá baát ñoäng saûn ñaùng keå cuûa Vatican taïi Roma".
Chöa coù thoâng baùo chính thöùc
Hieän nay chöa coù thoâng caùo chính thöùc naøo cuûa Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh xaùc nhaän caùc tin treân ñaây, nhöng ñieàu ñaõ ñöôïc thi haønh töø khi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ baét ñaàu söù vuï, ñoù laø khoâng heà coù söï taêng löông hoaëc thaêng thöôûng cho nhaân vieân töø 6 naêm nay, haïn cheá toái ña vieäc thu nhaän caùc nhaân vieân môùi, vaø nhöõng ngöôøi naøo ñöôïc thu duïng, thöôøng chæ coù hôïp ñoàng töø 2 ñeán 5 naêm, chöù khoâng vaøo ngaïch nhö tröôùc ñaây.
Höu boång Vatican coù theå bò ñe doïa
Ngoaøi ra, Toøa Thaùnh ñang ôû trong tình traïng baùo ñoäng veà maët höu boång. Soá nhaân vieân veà höu cuûa Vatican ngaøy caøng gia taêng, vaø Vatican khoâng theå troâng caäy vaøo nhöõng tieàn ñoùng goùp, nhöõng ngaân khoaûn hieán taëng töø caùc nôi treân theá giôùi, trong khi ñoù Vatican khoâng coù cheá ñoä thueá khoùa. Caùch ñaây vaøi naêm, khi coøn taïi chöùc, Ñöùc Hoàng Y George Pell ñaõ noùi raèng moãi naêm soá tieàn nôï do chí phí höu boång vaøo khoaûng 30 trieäu Euro vaø Ñöùc Hoàng Y nhaán maïnh caàn phaûi ñaàu tö nhieàu ñeå ñoái phoù vôùi vaán ñeà naøy ñeå coù theå traû tieàn höu cho caùc nhaân vieân trong töông lai.
Rieâng ñaøi Vatican, vieäc ngöng phaùt caùc chöông trình qua caùc laøn soùng ñöôïc aùp duïng cho haàu heát caùc chöông trình, keå caû caùc chöông trình soùng ngaén. Ban Vieät Ngöõ Vatican tröôùc ñaây coù 4 ngöôøi laøm troïn giôø, thì nay coøn laïi 3 ngöôøi röôõi, soá caùc coäng taùc vieân töø beân ngoaøi cuõng bò haïn cheá ñeán möùc toái thieåu.