Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
tröôùc caùc Giaùm Muïc Madagascar
vaø ñaïi dieän caùc Giaùo Hoäi Kitoâ anh em
Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha tröôùc caùc Giaùm Muïc Madagascar vaø ñaïi dieän caùc Giaùo Hoäi Kitoâ anh em.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Madagascar (VietCatholic News 08-09-2019) - Luùc 4 giôø chieàu ngaøy thöù Baåy 7 thaùng Chín naêm 2019, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ coù cuoäc gaëp gôõ vôùi Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Madagascar vaø ñaïi dieän caùc Giaùo Hoäi Kitoâ anh em taïi nhaø thôø chính toøa Andohalo. Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Madagascar goàm caùc Giaùm muïc cuûa 5 toång giaùo phaän vaø 17 giaùo phaän trong nöôùc, ñöôïc thaønh laäp naêm 1965, vaø laø thaønh vieân cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu, goïi taét laø SECAM.
Sau lôøi chaøo möøng cuûa Ñöùc Hoàng Y Deùsireù Tsarahazana, chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Madagascar, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ trình baøy dieãn töø sau:
Caùc chö huynh Giaùm muïc thaân meán,
Caûm ôn Ñöùc Hoàng Y [Deùsireù Tsarahazana], vì nhöõng lôøi chaøo möøng cuûa ngaøi nhaân danh taát caû caùc anh em cuûa ngaøi. Toâi ñaùnh giaù cao mong muoán chæ ra cho thaáy söù meänh maø chuùng ta ñaõ thöïc hieän neân dieãn ra nhö theá naøo giöõa nhöõng maâu thuaãn: moät vuøng ñaát giaøu coù nhöng ngheøo ñoùi laïi lan roäng; moät neàn vaên hoùa vaø trí tueä töø toå tieân toân troïng cuoäc soáng vaø phaåm giaù cuûa con ngöôøi, nhöng cuõng laïi coù söï hieän dieän cuûa baát bình ñaúng vaø tham nhuõng. Nhieäm vuï cuûa moät ngöôøi muïc töû trong hoaøn caûnh nhö vaäy thaät khoâng deã daøng.
"Haõy laø nhöõng ngöôøi gieo raéc hoøa bình vaø hy voïng". Chuû ñeà ñöôïc choïn cho chuyeán thaêm cuûa toâi coù theå ñoùng vai troø laø tieáng vang voïng cuûa söù vuï maø chuùng ta ñaõ ñöôïc giao phoù. Trong thöïc teá, chuùng ta laø nhöõng ngöôøi gieo gioáng vaø nhöõng ngöôøi laøm nhö theá vôùi nieàm hy voïng; chuùng ta laøm ñieàu ñoù döïa treân noã löïc cuûa baûn thaân vaø daán thaân caù nhaân, nhöng cuõng bieát raèng caàn coù nhieàu yeáu toá khaùc keát hôïp ñeå laøm cho haït gioáng beùn reã, phaùt trieån vaø cuoái cuøng cho nhieàu nguõ coác. Ngöôøi gieo gioáng coù theå meät moûi vaø lo laéng, nhöng anh ta khoâng boû cuoäc vaø ngöøng gieo, caøng khoâng ñoát chaùy caùnh ñoàng cuûa mình khi moïi thöù khoâng dieãn ra toát ñeïp. Anh ta bieát caùch chôø ñôïi, tin töôûng, vaø nhaän ra nhöõng haïn cheá cuûa mình khi gieo haït. Anh ta khoâng bao giôø ngöøng yeâu thöông caùnh ñoàng ñöôïc giao phoù cho mình chaêm soùc. Ngay caû khi bò caùm doã, anh ta khoâng töø boû noù hoaëc ñeå laïi cho ngöôøi khaùc.
Ngöôøi gieo gioáng bieát maûnh ñaát cuûa mình, anh ta "chaïm vaøo" noù, "caûm nhaän" ñöôïc noù vaø chuaån bò cho noù coù theå sinh hoa keát quaû toát nhaát. Chuùng ta, caùc giaùm muïc, gioáng nhö ngöôøi gieo gioáng, ñöôïc keâu goïi gieo raéc haït gioáng ñöùc tin vaø hy voïng treân traùi ñaát naøy. Ñeå laøm nhö vaäy, chuùng ta caàn phaûi phaùt trieån "caûm thöùc veà muøi vò" coù theå cho pheùp chuùng ta nhaän ra roõ raøng hôn baát cöù ñieàu gì laø thoûa hieäp, laø gaây caûn trôû hoaëc gaây thieät haïi cho vieäc gieo gioáng. Vì lyù do naøy, "muïc töû cuûa Giaùo Hoäi, coù tính ñeán söï ñoùng goùp cuûa caùc ngaønh khoa hoïc khaùc nhau, coù quyeàn ñöa ra yù kieán veà taát caû nhöõng gì aûnh höôûng ñeán ñôøi soáng nhaân daân, vì nhieäm vuï loan baùo Tin Möøng haøm yù vaø ñoøi hoûi vieäc phaùt trieån tích hôïp cuûa moãi con ngöôøi. Khoâng coøn coù theå tuyeân boá raèng toân giaùo chæ neân ñöôïc giôùi haïn trong phaïm vi rieâng tö vaø chæ toàn taïi nhaèm chuaån bò cho caùc linh hoàn ñöôïc leân thieân ñaøng. Chuùng ta bieát raèng Chuùa cuõng muoán con caùi mình ñöôïc haïnh phuùc ngay trong coõi ñôøi naøy, maëc duø hoï ñöôïc môøi goïi höôùng ñeán söï vieân maõn trong coõi vónh haèng, vì Chuùa ñaõ taïo ra taát caû moïi thöù "cho chuùng ta höôûng duøng" (1 Tim 6:17), vaø cho söï haân hoan cuûa moïi ngöôøi. Ñieàu naøy daãn ñeán heä quaû laø vieäc hoaùn caûi Kitoâ giaùo ñoøi hoûi phaûi xem xeùt laïi ñaëc bieät nhöõng lónh vöïc vaø khía caïnh cuûa cuoäc soáng "lieân quan ñeán traät töï xaõ hoäi vaø vieäc theo ñuoåi thieän ích chung". Do ñoù, khoâng ai coù quyeàn ñoøi hoûi toân giaùo phaûi lui vaøo ñôøi soáng noäi taâm cuûa cuoäc soáng caù nhaân, vaø khoâng ñöôïc coù quyeàn aûnh höôûng ñeán ñôøi soáng xaõ hoäi vaø quoác gia, vaø tính hôïp lyù cuûa caùc toå chöùc daân söï, cuõng nhö khoâng coù quyeàn ñöa ra yù kieán veà caùc söï kieän aûnh höôûng ñeán xaõ hoäi" (Nieàm Vui Phuùc AÂm, 182-183).
Toâi bieát raèng anh em coù nhieàu lyù do ñeå quan taâm vaø, trong soá nhöõng lo laéng naøy, anh em yù thöùc ñöôïc traùch nhieäm cuûa mình trong vieäc baûo veä phaåm giaù cuûa nhöõng anh chò em cuûa mình, nhöõng ngöôøi ñang coá gaéng xaây döïng moät quoác gia ñoaøn keát vaø thònh vöôïng hôn, vôùi caùc theå cheá vöõng chaéc vaø oån ñònh. Moät muïc töû xöùng ñaùng vôùi danh hieäu ñoù coù theå cöù thôø ô tröôùc nhöõng thaùch thöùc maø ñoàng baøo cuûa mình thuoäc taát caû caùc giai taàng xaõ hoäi, vaø toân giaùo phaûi ñoái maët ñöôïc khoâng? Moät muïc töû vôùi traùi tim cuûa Chuùa Gieâsu coù theå tænh bô vôùi cuoäc soáng ñöôïc giao phoù cho mình chaêm soùc ñöôïc khoâng?
Chieàu kích tieân tri trong söù maïng cuûa Giaùo Hoäi, luoân luoân vaø ôû moïi nôi, ñoøi hoûi söï phaân ñònh, noùi chung, laø khoâng deã daøng chuùt naøo. Veà vaán ñeà naøy, hôïp taùc thaän troïng vaø ñoäc laäp giöõa Giaùo Hoäi vaø nhaø nöôùc vaãn luoân laø moät thaùch ñoá lieân tuïc, vì luoân luoân coù moät nguy cô thoâng ñoàng, ñaëc bieät laø neáu chuùng ta maát ñi "nieàm say meâ Tin Möøng". Baèng caùch chaêm chuù laéng nghe nhöõng gì Thaùnh Linh tieáp tuïc noùi vôùi caùc Giaùo Hoäi (x. Rev 2: 7), chuùng ta coù theå thoaùt khoûi nhöõng caïm baãy ñeå Tin Möøng coù theå töï do leân men, ñeå coù moät söï hôïp taùc hieäu quaû vôùi xaõ hoäi daân söï trong vieäc theo ñuoåi thieän ích chung. Caùc daáu chæ cuûa söï phaân ñònh nhö theá phaûi cho thaáy raèng vieäc loan baùo Tin Möøng theå hieän moái quan taâm ñoái vôùi taát caû caùc hình thöùc ngheøo ñoùi, khoâng chæ "baûo ñaûm dinh döôõng hay 'thöïc phaåm ñaøng hoaøng' cho taát caû moïi ngöôøi, nhöng caû cho 'phuùc lôïi traàn theá vaø söï thònh vöôïng noùi chung' cuûa hoï. Ñieàu naøy coù nghóa laø ngöôøi daân phaûi ñöôïc giaùo duïc, ñöôïc tieáp caän vôùi vieäc chaêm soùc söùc khoûe vaø treân heát laø coù coâng aên vieäc laøm, thoâng qua lao ñoäng töï do, saùng taïo, coù söï tham gia vaø hoã trôï laãn nhau maø qua ñoù con ngöôøi theå hieän vaø naâng cao phaåm giaù cuûa cuoäc soáng. Moät ñoàng löông xöùng ñaùng cho pheùp hoï coù quyeàn coù ñöôïc ñaày ñuû taát caû caùc haøng hoùa khaùc ñöôïc daønh cho vieäc söû duïng chung cuûa chuùng ta" (Nieàm Vui Phuùc AÂm, 192).
Baûo veä con ngöôøi laø moät khía caïnh khaùc trong traùch nhieäm muïc vuï cuûa chuùng ta. Ñeå trôû thaønh muïc töû theo taám loøng cuûa Chuùa, chuùng ta phaûi laø ngöôøi ñaàu tieân choïn rao giaûng Tin Möøng cho ngöôøi ngheøo. "Khoâng coù choã cho söï nghi ngôø hoaëc cho nhöõng lôøi giaûi thích bieän minh cho vieäc maø laøm suy yeáu moät thoâng ñieäp quaù roõ raøng laø: Ngaøy nay vaø luoân luoân, 'ngöôøi ngheøo laø nhöõng ngöôøi öu tieân nhaän ñöôïc Tin Möøng', vaø thöïc teá laø Tin Möøng ñöôïc rao giaûng töï do cho hoï nhö moät daáu chæ cuûa vöông quoác maø Chuùa Gieâsu ñeán ñeå thieát laäp. Chuùng ta phaûi tuyeân boá, quyeát lieät chöù khoâng mô hoà, raèng coù moät moái lieân keát khoâng theå taùch rôøi giöõa ñöùc tin cuûa chuùng ta vaø ngöôøi ngheøo. Caàu xin cho chuùng ta ñöøng bao giôø boû rôi hoï" (thd., 48). Noùi caùch khaùc, chuùng ta coù moät nghóa vuï ñaëc bieät laø baûo veä vaø gaàn guõi vôùi ngöôøi ngheøo, ngöôøi yeáu theá, treû em vaø nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông nhaát, cuõng nhö caùc naïn nhaân cuûa boùc loät vaø laïm duïng.
Caùnh ñoàng roäng lôùn naøy khoâng chæ ñöôïc doïn saïch vaø caøy xôùi bôûi Thaùnh Linh tieân tri; noù cuõng chôø haït gioáng ñöôïc gieo vôùi söï kieân nhaãn cuûa caùc Kitoâ höõu, vôùi nhaän thöùc raèng chuùng ta khoâng theå kieåm soaùt hay chòu traùch nhieäm veà toaøn boä quaù trình. Moät muïc töû, laø ngöôøi gieo gioáng, seõ khoâng coá gaéng kieåm soaùt moïi chi tieát. Vò aáy seõ ñeå laïi nhieàu choã cho nhöõng saùng kieán môùi, ñeå moïi thöù tröôûng thaønh theo thôøi gian toát ñeïp rieâng cuûa chuùng, vaø khoâng aùp ñaët moïi thöù vaøo moät khuoân maãu. Ngaøi seõ khoâng ñoøi hoûi nhieàu hôn nhöõng gì laø hôïp lyù, hay khinh mieät nhöõng keát quaû ít oûi. Söï trung thaønh vôùi Tin Möøng naøy cuõng khieán chuùng ta trôû thaønh nhöõng muïc töû gaàn guõi vôùi daân Chuùa, baét ñaàu töø caùc linh muïc anh em - nhöõng ngöôøi anh em thaân thieát nhaát cuûa chuùng ta - nhöõng ngöôøi neân laø ñoái töôïng cho söï chaêm soùc ñaëc bieät cuûa chuùng ta.
Caùch ñaây khoâng laâu, toâi ñaõ chia seû vôùi caùc giaùm muïc ngöôøi YÙ moái quan taâm cuûa toâi laø phaûi laøm sao ñeå caùc linh muïc cuûa chuùng ta coù theå nhìn thaáy nôi giaùm muïc cuûa hoï moät ngöôøi anh trai vaø moät ngöôøi cha khuyeán khích hoï vaø hoã trôï hoï treân haønh trình cuûa mình (x. Dieãn töø taïi Hoäi nghò Thöôøng nieân caùc Giaùm muïc YÙ, 20 thaùng 5 naêm 2019). Ñoù laø tình phuï töû thieâng lieâng; noù linh höùng cho moät giaùm muïc khoâng boû caùc linh muïc mình moà coâi, maø vaãn gaàn guõi vôùi hoï, khoâng chæ baèng caùch luoân saün saøng tieáp nhaän hoï, maø coøn baèng caùch tìm kieám hoï vaø hoã trôï hoï khi gaëp khoù khaên. Giöõa nhöõng nieàm vui vaø thaùch thöùc trong söù vuï cuûa hoï, caùc linh muïc phaûi thaáy nôi anh em nhöõng ngöôøi cha luoân ôû beân hoï, saün saøng khuyeán khích hoï vaø hoã trôï, ñaùnh giaù cao coâng vieäc cuûa hoï vaø höôùng daãn söï phaùt trieån cuûa hoï. Coâng Ñoàng Vaticanoâ II ñaõ ñeà caäp cuï theå veà ñieåm naøy nhö sau: "Caùc Giaùm muïc phaûi theå hieän tình caûm ñaëc bieät ñoái vôùi caùc linh muïc cuûa mình, laø nhöõng ngöôøi goùp phaàn vaøo nhieäm vuï vaø moái quan taâm cuûa caùc ngaøi vaø taän hieán ñôøi mình haøng ngaøy cuøng vôùi caùc ngaøi vôùi moät loøng nhieät thaønh tuyeät vôøi. Caùc ngaøi neân xem caùc linh muïc nhö con trai vaø anh em beø baïn. Caùc ngaøi luoân phaûi saün saøng ñeå laéng nghe hoï, trong moät baàu khoâng khí tin caäy laãn nhau, vaø do ñoù taïo ñieàu kieän cho coâng vieäc muïc vuï cuûa toaøn giaùo phaän" (Saéc leänh Christus Dominus, 16).
Nghóa vuï traàn theá cuõng ñoøi hoûi söï kieân nhaãn chôø ñôïi keát quaû cuûa caùc quaù trình; vaøo thôøi ñieåm thu hoaïch, ngöôøi noâng daân cuõng ñaùnh giaù phaåm chaát caùc coâng nhaân cuûa mình. Laø muïc töû, anh em coù moät nhieäm vuï khaån caáp laø ñoàng haønh vaø phaân ñònh, ñaëc bieät lieân quan ñeán ôn goïi ñôøi soáng thaùnh hieán vaø chöùc tö teá, laø moät trong nhöõng ñieàu cô baûn ñeå baûo ñaûm tính xaùc thöïc cuûa nhöõng ôn goïi ñoù. Muøa gaët raát doài daøo vaø Chuùa - Ñaáng chæ muoán coù nhöõng ngöôøi thôï thöïc söï - khoâng bò giôùi haïn trong nhöõng caùch theá Ngaøi môøi goïi nhöõng ngöôøi treû tuoåi daâng hieán moät moùn quaø quaûng ñaïi laø cuoäc soáng cuûa hoï. Vieäc ñaøo taïo caùc öùng cöû vieân cho chöùc tö teá vaø ñôøi soáng thaùnh hieán moät caùch ñuùng ñaén laø ñeå baûo ñaûm söï tröôûng thaønh cuûa hoï vaø söï thanh luyeän yù ñònh cuûa hoï. Veà vaán ñeà naøy, vaø theo tinh thaàn Toâng Huaán Möøng rôõ Haân hoan, toâi muoán nhaán maïnh raèng lôøi môøi goïi cô baûn, maø khoâng coù noù nhöõng thöù khaùc khoâng coù lyù do gì ñeå toàn taïi, laø lôøi môøi goïi neân thaùnh vaø raèng "thaùnh thieän laø boä maët haáp daãn nhaát cuûa Giaùo Hoäi" (soá 9). Toâi ñaùnh giaù cao nhöõng noã löïc cuûa anh em nhaèm baûo ñaûm söï hình thaønh nhöõng ngöôøi thôï gaët chaân chính vaø thaùnh thieän cho muøa gaët doài daøo ñang chôø ñôïi chuùng ta treân caùnh ñoàng cuûa Chuùa.
Noã löïc naøy cuõng phaûi môû roäng ñeán theá giôùi roäng lôùn caùc tín höõu giaùo daân. Hoï cuõng ñöôïc phaùi ra thu hoaïch, cuõng ñöôïc môøi goïi thaû löôùi vaø daønh thôøi gian ñeå hoaït ñoäng toâng ñoà, maø "trong taát caû caùc khía caïnh phong phuù, ñöôïc thöïc hieän caû trong Giaùo Hoäi vaø treân theá giôùi" (Saéc leänh Toâng ñoà Giaùo daân Apostolicam Actuositatem, 9). Trong taát caû caùc chieàu kích, caùc vaán naïn vaø caùc tình huoáng ña daïng cuûa noù, theá giôùi laø moät khu vöïc cuï theå cuûa caùc hoaït ñoäng toâng ñoà giaùo daân nôi ngöôøi tín höõu ñöôïc môøi goïi, vôùi loøng quaûng ñaïi vaø tinh thaàn traùch nhieäm, mang ñeán men Tin möøng. Vì lyù do naøy, toâi baøy toû söï ñaùnh giaù cao cuûa toâi ñoái vôùi taát caû nhöõng saùng kieán maø anh em ñaõ thöïc hieän vôùi tö caùch laø muïc töû ñeå ñaøo taïo cho anh chò em giaùo daân, vaø khoâng ñeå hoï coâ ñôn trong söù meänh trôû thaønh muoái cuûa traùi ñaát vaø aùnh saùng cuûa theá giôùi. Baèng caùch naøy, hoï coù theå ñoùng goùp vaøo söï bieán ñoåi cuûa xaõ hoäi vaø ñôøi soáng cuûa Giaùo Hoäi ôû Madagascar.
Caùc anh em thaân meán, traùch nhieäm to lôùn naøy ñoái vôùi caùnh ñoàng cuûa Chuùa phaûi thaùch thöùc chuùng ta môû roäng traùi tim vaø taâm trí cuûa chuùng ta vaø xua ñuoåi noãi sôï haõi cuõng nhö caùm doã muoán ruùt lui vaøo chính mình vaø töï caét ñöùt vôùi ngöôøi khaùc. Ñoái thoaïi huynh ñeä giöõa caùc anh em, vieäc chia seû nhöõng aân suûng vaø söï hôïp taùc giöõa caùc Giaùo Hoäi Ñaëc Thuø cuûa AÁn Ñoä Döông tieâu bieåu cho moät con ñöôøng hy voïng. Söï töông ñoàng cuûa nhöõng thaùch thöùc muïc vuï maø anh em gaëp phaûi, nhö baûo veä moâi tröôøng theo tinh thaàn Kitoâ giaùo, hoaëc vaán ñeà nhaäp cö, keâu goïi suy tö chia seû vaø phoái hôïp haønh ñoäng treân quy moâ lôùn ñeå ñöa ra caùc phöông phaùp hieäu quaû.
Ñeå keát luaän, toâi muoán chaøo hoûi moät caùch ñaëc bieät, thoâng qua anh em, taát caû nhöõng linh muïc vaø nhöõng tu só nam nöõ giaø caû hay ñang ñau yeáu. Toâi xin anh em truyeàn ñaït cho hoï tình caûm cuûa toâi vaø söï baûo ñaûm nhöõng lôøi caàu nguyeän cuûa toâi cho hoï, vaø chaêm soùc hoï vôùi loøng töø aùi vaø cuûng coá hoï trong söù meänh toát ñeïp cuûa hoï laø caàu nguyeän cho Giaùo Hoäi.
Coù hai ngöôøi phuï nöõ phuø hoä cho nhaø thôø chính toøa naøy. Nhaø nguyeän ngay beân caïnh giöõ gìn haøi coát cuûa Chaân phöôùc Victoire Rasoamanarivo, laø ngöôøi ñaõ coù theå laøm bieát bao vieäc laønh phuùc ñöùc, cuõng nhö baûo veä vaø truyeàn baù ñöùc tin trong nhöõng thôøi ñieåm khoù khaên. Ngoaøi ra coøn coù böùc töôïng Ñöùc Trinh Nöõ Maria, vôùi caùnh tay, vöôn ra thung luõng vaø nhöõng ngoïn ñoài, döôøng nhö muoán oâm aáp moïi thöù. Chuùng ta haõy caàu xin hai ngöôøi phuï nöõ naøy luoân môû roäng traùi tim cuûa chuùng ta, ñeå daïy cho chuùng ta loøng töø maãu maø nhöõng phuï nöõ, nhö chính Chuùa, caûm nhaän ñoái vôùi nhöõng ngöôøi bò laõng queân trong coõi ñôøi naøy vaø giuùp chuùng ta gieo haït gioáng hy voïng.
Nhö moät daáu chæ khích leä chaân thaønh khoâng ngöøng cuûa toâi, giôø ñaây toâi ban pheùp laønh cho anh em, vaø gôûi pheùp laønh naøy ñeán taát caû caùc giaùo phaän cuûa anh em.
Xin ñöøng queân caàu nguyeän cho toâi vaø yeâu caàu nhöõng ngöôøi khaùc cuõng laøm nhö vaäy!
(Source: Libreria Editrice VaticanaINCONTRO CON I VESCOVI DEL MADAGASCAR DISCORSO DEL SANTO PADRE Cattedrale di Andohalo (Antananarivo) Sabato, 7 settembre 2019)