Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
trong thaùnh leã
taïi vaän ñoäng tröôøng Zimpeto cuûa Maputo
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong thaùnh leã taïi vaän ñoäng tröôøng Zimpeto cuûa Maputo saùng thöù Saùu 6/9/2019.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Maputo (VietCatholic News 06-09-2019) - Saùng thöù Saùu, 6 thaùng Chín, luùc 8:45 saùng, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeán thaêm beänh vieän Zimpeto gaàn thuû ñoâ Maputo. Beänh vieän Zimpeto hieän coù khoaûng 200 treû em, 15 nhaø truyeàn giaùo vaø 150 nhaân vieân toaøn thôøi gian vaø baùn thôøi gian.
Cô sôû naøy khoâng chæ phuïc vuï nhu caàu cuûa treû em noäi truù nhöng coøn phuïc vuï nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát trong soá nhöõng ngöôøi ngheøo töø caùc khu vöïc xung quanh. Ngay beân caïnh beänh vieän coù moät nhaø thôø lôùn do caùc nhaø truyeàn giaùo trong beänh vieän naøy ñieàu haønh.
Tieáp ñoù, luùc 10 giôø saùng, ngaøi cöû haønh Thaùnh leã taïi saân vaän ñoäng Zimpeto cho caùc tín höõu chuû yeáu thuoäc toång giaùo phaän thuû ñoâ Maputo.
Trong baøi giaûng thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Chuùng ta vöøa nghe moät ñoaïn trích töø Phuùc AÂm theo Thaùnh Luca khi Chuùa Gieâsu giaûng ôû moät choã ñaát baèng. Sau khi ñaõ choïn caùc moân ñeä vaø coâng boá Taùm Moái Phuùc Thaät, Chuùa Gieâsu noùi theâm raèng "Thaày noùi vôùi anh em laø nhöõng ngöôøi ñang nghe Thaày ñaây: haõy yeâu keû thuø" (Lc 6:27). Hoâm nay, nhöõng lôøi naøy cuûa Ngaøi cuõng ñöôïc göûi ñeán chuùng ta, nhöõng ngöôøi ñang nghe nhöõng lôøi aáy trong Saân vaän ñoäng naøy.
Chuùa Gieâsu noùi vôùi söï roõ raøng, ñôn giaûn vaø kieân ñònh khi Ngaøi vaïch ra moät con ñöôøng, moät con ñöôøng heïp ñoøi hoûi nhöõng ñöùc tính nhaát ñònh. Chuùa Gieâsu khoâng phaûi laø ngöôøi mô moäng, moät ngöôøi phôùt lôø thöïc taïi. Ngaøi ñang noùi veà nhöõng keû thuø cuï theå, nhöõng keû thuø thöïc söï, loaïi ngöôøi maø Ngaøi ñaõ moâ taû trong baøi giaûng Taùm Moái Phuùc Thaät tröôùc ñoù (caâu 22): ñoù laø nhöõng keû gheùt chuùng ta, loaïi tröø chuùng ta, chöûi ruûa chuùng ta vaø laêng maï chuùng ta.
Nhieàu ngöôøi trong soá anh chò em vaãn coøn coù theå keå raønh roït nhöõng caâu chuyeän cuûa chính mình veà baïo löïc, thuø haän vaø xung ñoät; moät soá chuyeän lieân quan ñeán caù nhaân anh chò em, vaø moät soá chuyeän khaùc lieân quan ñeán nhöõng ngöôøi maø anh chò em bieát khoâng coøn soáng treân ñôøi; vaø nhöõng ngöôøi khaùc nöõa, giöõa nhöõng quan ngaïi raèng nhöõng veát thöông trong quaù khöù seõ môû laïi vaø ñaûo ngöôïc tieán trình hoøa bình ñaõ ñaït ñöôïc, nhö ôû Cabo Delgado.
Chuùa Gieâsu khoâng keâu goïi chuùng ta ñeán vôùi moät tình yeâu tröøu töôïng, xa vôøi hay chæ laø lyù thuyeát, gioáng nhö nhöõng gì ñöôïc ca ngôïi trong nhöõng baøi dieãn vaên hay. Con ñöôøng Ngaøi ñeà xuaát laø con ñöôøng maø chính Ngaøi ñaõ ñi, con ñöôøng daãn Ngaøi ñeán choã yeâu meán nhöõng ngöôøi ñaõ phaûn boäi, ñaõ phaùn xeùt Ngaøi moät caùch baát coâng, vaø caû nhöõng keû ñaõ gieát Ngaøi.
Thaät khoâng deã ñeå noùi veà söï hoøa giaûi trong khi veát thöông vaãn coøn môû vì nhöõng naêm xung ñoät, vaø coøn khoù khaên hôn nöõa khi böôùc theâm moät böôùc nöõa laø tha thöù, ñieàu naøy khoâng gioáng nhö phôùt lôø noãi ñau hoaëc queân ñi kyù öùc hoaëc lyù töôûng cuûa chuùng ta (x. Nieàm Vui Phuùc AÂm, 100) . Maëc duø vaäy, Chuùa Gieâsu Kitoâ ñang keâu goïi chuùng ta yeâu thöông vaø laøm ñieàu thieän. Ñieàu naøy coù nghóa nhieàu hôn laø ñôn thuaàn lôø ñi nhöõng ngöôøi ñaõ laøm haïi chuùng ta, hoaëc coá gaéng traùnh phaûi ñoái maët vôùi hoï. Chuùa Gieâsu ra leänh cho chuùng ta theå hieän loøng nhaân töø tích cöïc, voâ tö vaø phi thöôøng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ laøm toån thöông chuùng ta. Chuùa Gieâsu cuõng khoâng döøng laïi ôû ñoù. Ngaøi cuõng yeâu caàu chuùng ta chuùc phuùc cho hoï vaø caàu nguyeän cho hoï. Noùi caùch khaùc, noùi veà hoï vôùi nhöõng lôøi chuùc phuùc, vôùi nhöõng lôøi cuûa söï soáng chöù khoâng phaûi laø caùi cheát, keâu teân cuûa hoï khoâng phaûi ñeå xuùc phaïm hay traû thuø, nhöng laø ñeå thieát laäp moät moái raøng buoäc môùi mang laïi hoøa bình. Ñoù laø moät tieâu chuaån cao maø Thaày Chí Thaùnh ñaët ra tröôùc chuùng ta!
Khi môøi chuùng ta laøm ñieàu naøy, Chuùa Gieâsu muoán chaám döùt maõi maõi moät thöïc haønh phoå bieán cuûa caùc Kitoâ höõu vaãn soáng theo luaät traû thuø. Chuùng ta khoâng theå nhìn veà töông lai, hoaëc xaây döïng moät quoác gia, moät xaõ hoäi coâng baèng, treân cô sôû baïo löïc. Toâi khoâng theå theo Chuùa Gieâsu neáu toâi soáng cuoäc soáng cuûa toâi döôùi söï thoáng trò cuûa luaät "maét ñeàn maét, raêng ñeàn raêng".
Khoâng gia ñình, khoâng khu xoùm, khoâng daân toäc, quoác gia laïi caøng khoâng theå, coù töông lai neáu löïc löôïng ñoaøn keát hoï laïi, ñöa hoï ñeán vôùi nhau vaø giaûi quyeát söï khaùc bieät cuûa hoï chæ laø öôùc muoán baùo thuø baùo oaùn. Chuùng ta khoâng theå ñi ñeán thoûa thuaän vaø ñoaøn keát chæ vì muoán traû thuø, hoaëc ñoái xöû vôùi nhöõng ngöôøi khaùc baèng chính baïo löïc maø hoï ñaõ ñoái xöû vôùi chuùng ta, hoaëc baøy ra caùc cô hoäi traû thuø döôùi caùc chieâu baøi xem ra coù veû hôïp phaùp. "Vuõ khí cuûa baïo löïc, ñoái khaùng vôùi vieäc ñöa ra caùc giaûi phaùp, chæ taïo ra nhöõng maâu thuaãn môùi vaø nghieâm troïng hôn" (Nieàm Vui Phuùc AÂm, 60). Moät söï "coâng baèng" phaùt sinh töø baïo löïc luoân laø moät voøng xoaùy khoâng coù loái thoaùt, vaø caùi giaù phaûi traû cuûa noù laø raát cao. Tuy nhieân, moät con ñöôøng khaùc laø coù theå, vì ñieàu quan troïng laø ñöøng queân raèng caùc daân toäc cuûa chuùng ta coù quyeàn ñöôïc soáng trong hoøa bình. Anh chò em coù quyeàn ñöôïc bình an.
Ñeå laøm cho ñieàu raên cuûa mình cuï theå hôn vaø aùp duïng ñöôïc trong cuoäc soáng haøng ngaøy, Chuùa Gieâsu ñeà xuaát moät quy taéc vaøng ñaàu tieân, ñoù laø moät trong nhöõng ñieàu naèm trong taàm tay cuûa taát caû moïi ngöôøi. "Haõy laøm cho ngöôøi khaùc nhöõng gì anh chò em muoán ngöôøi ta laøm cho mình" (Lc 6:31). Vaø Ngaøi giuùp chuùng ta nhaän ra ñieàu gì laø quan troïng nhaát trong caùch haønh ñoäng naøy ñoái vôùi tha nhaân: haõy yeâu thöông nhau, giuùp ñôõ laãn nhau vaø trao ra maø khoâng mong ñôïi baát cöù hoài ñaùp naøo.
"Haõy yeâu thöông nhau", Chuùa Gieâsu phaùn cuøng chuùng ta. Thaùnh Phaoloâ dòch laø "anh em haõy coù loøng thöông caûm, nhaân haäu, khieâm nhu, hieàn hoaø vaø nhaãn naïi" (Col 3:12). Theá giôùi coi thöôøng vaø tieáp tuïc phôùt lôø nhaân ñöùc yeâu thöông vaø töø bi. Noù gieát cheát hoaëc boû rôi ngöôøi taøn taät vaø ngöôøi giaø, loaïi boû nhöõng ngöôøi bò thöông vaø beänh taät, hoaëc toû ra quan taâm nhieàu hôn ñeán söï ñau khoå cuûa ñoäng vaät. Noù khoâng thöïc haønh loøng nhaân haäu, vaø hieàn hoaø khieán chuùng ta coi nhu caàu cuûa ngöôøi haøng xoùm yeâu quyù cuûa chuùng ta nhö laø nhu caàu cuûa chính chuùng ta.
Vöôït qua thôøi gian chia reõ vaø baïo löïc ñoøi hoûi khoâng chæ laø moät haønh ñoäng hoøa giaûi hay hoøa bình, hieåu theo nghóa laø khoâng coù xung ñoät. Noù coøn ñoøi hoûi söï daán thaân haøng ngaøy töø phía moïi ngöôøi ñoái vôùi moät moái quan taâm thu huùt chuù yù vaø tích cöïc khieán chuùng ta ñoái xöû vôùi nhöõng ngöôøi khaùc vôùi loøng thöông xoùt vaø loøng toát maø chính chuùng ta muoán ñöôïc ñoái xöû. Moät thaùi ñoä cuûa loøng thöông xoùt vaø loøng toát treân taát caû phaûi daønh cho nhöõng ngöôøi, vì vò trí cuûa hoï trong xaõ hoäi, thöôøng nhanh choùng gaëp phaûi söï töø choái vaø loaïi tröø. Ñoù khoâng phaûi laø moät thaùi ñoä nhu nhöôïc heøn nhaùt nhöng laø thaùi ñoä cuûa nhöõng ngöôøi nam nöõ nhaän ra raèng khoâng caàn thieát phaûi ngöôïc ñaõi, cheâ bai hay ñeø beïp ngöôøi khaùc ñeå caûm thaáy mình laø quan troïng, nhöng ngöôïc laïi môùi laø ñuùng. Vaø ñieàu naøy laø söùc maïnh tieân tri maø chính Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ cho chuùng ta thaáy qua öôùc muoán ñöôïc ñoàng hoùa vôùi hoï (x. Mt 25: 35-45) vaø qua caùch thöùc Ngaøi daïy chuùng ta con ñöôøng phuïc vuï.
Mozambique laø moät vuøng ñaát giaøu coù veà thieân nhieân vaø phong phuù veà vaên hoùa, nhöng nghòch lyù thay, ñaïi ña soá daân chuùng phaûi soáng döôùi möùc ngheøo khoå. Vaø ñoâi khi laïi coù nhöõng ngöôøi tieáp caän döôùi chieâu baøi mong muoán ñöôïc giuùp ñôõ nhöng laïi coù nhöõng toan tính khaùc. Ñaùng buoàn thay, ñieàu naøy cuõng xaûy ra ngay caû giöõa nhöõng anh chò em laø ñoàng baøo vôùi nhau, vì coù nhöõng ngöôøi ñaõ ñeå cho mình bò tha hoùa. Seõ raát nguy hieåm khi cam chòu raèng ñaây laø caùi giaù baét buoäc phaûi traû cho vieän trôï nöôùc ngoaøi.
"Giöõa anh em vôùi nhau thì khoâng theå nhö theá ñöôïc" (Mt 20:26;. x. caâu 26-28). Nhöõng lôøi cuûa Chuùa Gieâsu thuùc giuïc chuùng ta ñi tieân phong trong moät caùch haønh ñoäng khaùc: ñoù laø caùch haønh ñoäng cuûa nöôùc Chuùa. Ñoù laø trôû thaønh haït gioáng, ôû ñaây vaø baây giôø, cho nieàm vui vaø hy voïng, cho hoøa bình vaø hoøa giaûi. Ñieàu maø Thaùnh Linh mang ñeán khoâng phaûi laø moät hoaït ñoäng cöïc ñoan nhöng treân heát laø moái quan taâm ñoái vôùi ngöôøi khaùc, coâng nhaän vaø ñaùnh giaù cao hoï nhö anh chò em cuûa chuùng ta, thaäm chí ñeán möùc ñoàng hoùa vôùi cuoäc soáng vaø noãi ñau cuûa hoï. Ñaây laø phong vuõ bieåu toát nhaát ñeå ñaùnh giaù baát kyø loaïi yù thöùc heä naøo xem noù coù yù muoán thao tuùng ngöôøi ngheøo vaø caùc tình huoáng baát coâng vì lôïi ích chính trò hoaëc caù nhaân hay khoâng (x. Nieàm Vui Phuùc AÂm, 199). Nhö theá, ôû taát caû nhöõng nôi maø chuùng ta gaëp nhau, chuùng ta coù theå laø haït gioáng vaø coâng cuï hoøa bình vaø hoøa giaûi.
Chuùng ta muoán hoøa bình ngöï trò trong traùi tim vaø trong cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân chuùng ta. Chuùng ta muoán coù moät töông lai hoøa bình. Chuùng ta muoán "ôn bình an cuûa Ñöùc Kitoâ ngöï trò trong taâm hoàn chuùng ta" (Col 3:15), nhö thö cuûa Thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi raát hay. ÔÛ ñaây, Thaùnh Phaoloâ söû duïng moät töø ñöôïc laáy töø theá giôùi theå thao, trong ñoù gôïi leân ngöôøi troïng taøi hay ngöôøi phaân xöû laø ngöôøi giaûi quyeát caùc vaán ñeà tranh chaáp. "Nguyeän chuùc bình an cuûa Chuùa Kitoâ ñoùng vai troø laø troïng taøi trong loøng anh em". Neáu hoøa bình cuûa Chuùa Kitoâ ñoùng vai troø nhö caùc troïng taøi trong traùi tim chuùng ta, baát cöù khi naøo chuùng ta caûm thaáy soâi maùu lao vaøo trong cuoäc xung ñoät hoaëc chuùng ta caûm thaáy bò giaèng xeù giöõa hai caûm xuùc traùi ngöôïc, "chuùng ta neân ñeå Chuùa Kitoâ laø troïng taøi", vaø ñeå cho quyeát ñònh cuûa Ngaøi giöõ cho chuùng ta ñöøng laïc ra khoûi con ñöôøng cuûa tình yeâu, con ñöôøng cuûa loøng thöông xoùt, con ñöôøng löïa choïn ngöôøi ngheøo vaø baûo veä thieân nhieân. Con ñöôøng hoøa bình. Neáu Chuùa Gieâsu laø troïng taøi cho nhöõng caûm xuùc maâu thuaãn trong loøng chuùng ta, trong nhöõng quyeát ñònh phöùc taïp cuûa ñaát nöôùc chuùng ta, thì Mozambique seõ ñöôïc baûo ñaûm moät töông lai ñaày hy voïng. Khi ñoù, ñaát nöôùc cuûa anh chò em seõ "ñem caû taâm hoàn maø haùt daâng Thieân Chuùa nhöõng baøi thaùnh vònh, thaùnh thi vaø thaùnh ca" (Col 3:16).
(Source: Vatican NewsPope's homily at Mass in Maputo: full text)