Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ gaëp
caùc caáp chính quyeàn, ñaïi dieän xaõ hoäi daân söï
vaø ngoaïi giao ñoaøn taïi Madagascar
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ gaëp caùc caáp chính quyeàn, ñaïi dieän xaõ hoäi daân söï vaø ngoaïi giao ñoaøn taïi Madagascar.
Ngoïc Yeán
Madagascar (Vatican News 7-09-2019) - Môû ñaàu baøi dieãn dieãn vaên tröôùc caùc caáp chính quyeàn, ñaïi dieän xaõ hoäi daân söï vaø ngoaïi giao ñoaøn taïi Madagascar, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trích daãn Hieán phaùp cuûa Madagascar: "ÔÛ phaàn môû ñaàu Hieán phaùp, quyù vò ñaõ muoán khaúng ñònh moät trong nhöõng giaù trò neàn taûng cuûa vaên hoùa "fihavanana", gôïi leân tinh thaàn chia seû, trôï giuùp hoã töông vaø tình lieân ñôùi".
Khi ñeán Dinh Iavoloha Ñöùc Thaùnh Cha ñöôïc Toång thoáng Coäng hoøa ñoùn tieáp taïi loái vaøo chính cuûa Dinh.
Sau khi hoäi kieán rieâng vôùi Toång thoáng vaø gia ñình cuûa oâng, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ kyù vaøo soå vaøng löu nieäm vaø hai beân ñaõ taëng quaù cho nhau. Tieáp ñoù, Toång thoáng vaø phu nhaân thaùp tuøng Ñöùc Giaùo hoaøng ñeán gaëp Chính quyeàn, ñaïi dieän xaõ hoäi daân söï vaø ngoaïi giao ñoaøn.
Buoåi gaëp gôõ ñöôïc baét ñaàu vôùi baøi chaøo möøng cuûa Toång thoáng Andry. Ñaùp lôøi Toång thoáng, Ñöùc Thaùnh Cha chaøo vaø caùm ôn Toång thoáng Coäng hoøa Madagascar vì ñaõ môøi ngaøi ñeán thaêm ñaát nöôùc xinh ñeïp naøy. Tieáp ñeán Ñöùc Thaùnh Cha chaøo Thuû töôùng, caùc thaønh vieân Chính phuû, Ngoaïi giao ñoaøn, caùc ñaïi dieän xaõ hoäi daân söï. Caùc giaùm muïc, caùc thaønh vieân cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo, ñaïi dieän caùc toân giaùo. Cuoái cuøng Ñöùc Thaùnh Cha caùm ôn taát caû nhöõng ai ñaõ tham gia phuïc vuï cho vieäc ñoùn tieáp naøy.
Tinh thaàn chia seû, trôï giuùp, lieân ñôùi ñöôïc Hieán phaùp quy ñònh
Ñi vaøo noäi dung chính cuûa baøi dieãn vaên Ñöùc Thaùnh Cha khôûi ñi töø phaàn môû ñaàu Hieán phaùp cuûa Madagascar. Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "ÔÛ phaàn môû ñaàu Hieán phaùp, quyù vò ñaõ muoán khaúng ñònh moät trong nhöõng giaù trò neàn taûng cuûa vaên hoùa "fihavanana", gôïi leân tinh thaàn chia seû, trôï giuùp hoã töông vaø tình lieân ñôùi. Noù cuõng noùi leân taàm quan troïng cuûa caùc moái daây raøng buoäc gia ñình, tình baïn vaø loøng nhaân töø giöõa con ngöôøi vôùi nhau vaø vôùi thieân nhieân. Ñaây laø "linh hoàn" daân toäc cuûa caùc baïn, vaø nhöõng ñaëc ñieåm ñaëc tröng ñoù cho pheùp daân toäc caùc baïn choáng choïi nhieàu nghòch caûnh vaø khoù khaên maø daân chuùng phaûi ñoái maët moãi ngaøy vôùi loøng can ñaûm vaø hy sinh. Neáu chuùng ta coâng nhaän giaù trò vaø ñaùnh giaù cao vuøng ñaát ñöôïc chuùc laønh naøy do veû ñeïp vaø söï giaøu coù thieân nhieân, thì chuùng ta cuõng phaûi laøm nhö theá ñoái vôùi "linh hoàn" naøy, vì noù mang laïi cho quyù vò söùc maïnh ñeå tieáp tuïc gaén boù vôùi cuoäc soáng nhö cha Antonio di Padova Rahajarizafy ñaõ nhaéc nhôû chuùng ta".
Chính trò phaûi xaây döïng quyeàn coâng daân
Töø tinh thaàn cuûa Hieán phaùp, Ñöùc Thaùnh Cha ñeà caäp ñeán vai troø cuûa nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo ñaát nöôùc, nhöõng ngöôøi laøm chính trò. Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Sau khi Quoác gia cuûa caùc baïn giaønh laïi ñoäc laäp, noù khao khaùt söï oån ñònh vaø hoøa bình. Ñieàu naøy cho thaáy "chính trò laø moät phöông tieän neàn taûng ñeå xaây döïng quyeàn coâng daân vaø caùc hoaït ñoäng con ngöôøi" (Thoâng ñieäp laàn thöù 52 Ngaøy Theá giôùi Hoøa bình) khi noù phuïc vuï cho coäng ñoàng nhaân loaïi. Nhö theá roõ raøng chöùc naêng vaø traùch nhieäm chính trò laø moät thaùch ñoá lieân tuïc ñoái vôùi nhöõng ai coù söù vuï phuïc vuï vaø baûo veä ngöôøi daân, ñaëc bieät nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông vaø khuyeán khích caùc ñieàu kieän ñeå phaùt trieån coâng baèng vaø hôïp lyù, lieân heä ñeán taát caû moïi ngöôøi. Bôûi vì nhö Thaùnh Giaùo hoaøng Phaoloâ VI ñaõ nhaéc nhôû veà söï phaùt trieån quoác gia :"Söï phaùt trieån quoác gia khoâng chæ ôû möùc taêng tröôûng kinh teá. Phaùt trieån thöïc söï phaûi laø höôùng ñeán toaøn dieän, nghóa laø thuùc ñaåy cho taát caû moïi ngöôøi" (Enc. Populorum progressio, 14).
"Trong vieãn caûnh naøy, toâi khuyeán khích quyù vò ñaáu tranh vôùi söùc maïnh vaø quyeát taâm choáng laïi taát caû caùc hình thöùc tham nhuõng vaø ñaàu cô laøm gia taêng baát bình ñaúng xaõ hoäi vaø ñoái maët vôùi caùc tình huoáng baáp beânh vaø loaïi tröø, luoân taïo ra caùc ñieàu kieän ngheøo ñoùi voâ nhaân ñaïo. Do ñoù, caàn phaûi duøng taát caû caùc coâng cuï coù theå ñaûm baûo phaân phoái thu nhaäp toát hôn vaø thuùc ñaåy toaøn dieän cho taát caû ngöôøi daân, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi ngheøo. Söï thuùc ñaåy naøy khoâng theå chæ giôùi haïn ôû vieäc hoã trôï maø coøn keâu goïi caùc phaùp nhaân tham gia vaøo vieäc xaây döïng töông lai ngöôøi daân" (Toâng huaán Nieàm vui Tin Möøng Evangelii gaudium, 204-205).
Phaùt trieån toaøn dieän
Noùi veà söï phaùt trieån ñaát nöôùc, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc nhôû caùc vò laõnh ñaïo phaûi chuù yù ñeán söï phaùt trieån toaøn dieän chöù khoâng chæ giôùi haïn trong moät soá laõnh vöïc. Ñöùc Thaùnh Cha noùi raèng khoâng theå noùi veà söï phaùt trieån toaøn dieän neáu khoâng chuù yù ñeán ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta vaø chaêm soùc noù. Ñieàu naøy khoâng chæ laø vieäc tìm kieám caùc coâng cuï ñeå baûo toàn taøi nguyeân thieân nhieân, maø tìm kieám "nhöõng giaûi phaùt toaøn dieän", xem xeùt söï töông taùc giöõa caùc heä thoáng töï nhieân vaø caùc heä thoáng xaõ hoäi. Khoâng coù hai cuoäc khuûng hoaûng taùch bieät, moät moâi tröôøng vaø moät xaõ hoäi, maø chæ laø moät cuoäc khuûng hoaûng moâi tröôøng xaõ hoäi phöùc taïp (Thoâng ñieäp Laudato si', 139).
Töø nguyeân taéc treân Ñöùc Thaùnh Cha ñeà caäp ñeán hoaøn caûnh cuï theå cuûa Madagascar. Ñöùc Cha noùi: "Hoøn ñaûo Madagascar xinh ñeïp cuûa quyù vò phong phuù, ña daïng sinh hoïc thöïc vaät vaø ñoäng vaät, nhöng söï phong phuù naøy ñang bò ñe doïa do naïn phaù röøng vì lôïi ích cuûa moät soá ít ngöôøi. Ñieàu naøy gaây toån haïi cho töông lai cuûa ñaát nöôùc vaø ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta. Nhö quyù vò ñaõ bieát, nhöõng khu röøng coøn laïi hieän ñang bò hoûa hoaïn, laâm taëc, khai thaùc goã baát hôïp phaùp ñe doïa. Söï ña daïng ñoäng thöïc vaät ñang gaëp nhieàu ruûi ro do buoân laäu vaø xuaát khaåu baát hôïp phaùp. Chæ vì ñeå ñaùp öùng cho nhu caàu hieän taïi maø hieän nay coù nhieàu hoaït ñoäng gaây haïi cho moâi tröôøng. Bôûi theá ñieàu quan troïng laø taïo ra vieäc laøm cuõng nhö caùc hoaït ñoäng thaân thieän vôùi moâi tröôøng vaø giuùp moïi ngöôøi thoaùt ngheøo. Noùi caùch khaùc, khoâng theå tieáp caän sinh thaùi hoïc, moät haønh vi cuï theå baûo veä moâi tröôøng neáu khoâng coù moät xaõ hoäi coâng baèng baûo ñaûm quyeàn ñaït ñeán muïc ñích chung cuûa taøi saûn traùi ñaát cho caùc theá heä hieän taïi, maø coøn cho töông laïi".
Chung tay vì coäng ñoàng
Tieáp ñeán Ñöùc Thaùnh Cha môøi goïi moïi ngöôøi cuøng chung tay tham gia. Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Treân con ñöôøng naøy, taát caû chuùng ta phaûi tham gia, trong ñoù coù coäng ñoàng quoác teá maø hoâm nay coù nhieàu vò ñaïi dieän ñang hieän dieän taïi ñaây Chuùng ta phaûi coâng nhaän raèng caùc toå chöùc quoác teá ñaõ giuùp cho Madagascar phaùt trieån raát nhieàu. Ñieàu naøy cho thaáy söï môû ra vôùi theá giôùi cuûa ñaát nöôùc. Nguy cô cuûa vieäc môû cöûa laøm cho vaên hoùa trôû thaønh "vaên hoùa phoå quaùt", bò coi thöôøng, choân vuøi vaø ngaên chaën di saûn vaên hoùa cuûa moãi daân toäc. Toaøn caàu hoùa kinh teá, coù giôùi haïn ngaøy caøng hieån nhieân, khoâng ñöôïc ñöa ñeán moät söï ñoàng nhaát vaên hoùa. Neáu chuùng ta tham gia vaøo moät quaù trình trong ñoù chuùng ta toân troïng caùc öu tieân vaø loái soáng ban ñaàu vaø trong ñoù kyø voïng cuûa ngöôøi daân ñöôïc toân troïng, chuùng ta seõ laøm sao ñeå söï giuùp ñôõ cuûa coäng ñoàng quoác teá khoâng phaûi laø söï baûo ñaûm duy nhaát cho söï phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc; chính ngöôøi daân daàn daàn töï chòu traùch nhieäm veà baûn thaân hoï, trôû thaønh ngöôøi taïo ra vaän meänh cuûa chính hoï".
Ñoù laø lyù do taïi sao chuùng ta phaûi ñaëc bieät chuù yù vaø toân troïng xaõ hoäi daân söï ñòa phöông. Baèng caùch hoã trôï caùc saùng kieán vaø haønh ñoäng cuûa hoï, tieáng noùi cuûa nhöõng ngöôøi khoâng coù tieáng noùi seõ ñöôïc nghe roõ hôn, cuõng nhö caùc hoøa aâm khaùc nhau, thaäm chí laø xung ñoät, cuûa moät coäng ñoàng quoác gia tìm kieám söï thoáng nhaát cho chính mình. Toâi môøi quyù vò töôûng töôïng con ñöôøng naøy trong ñoù khoâng ai bò ñaët sang moät beân, hoaëc ñi moät mình hoaëc bò laïc loái.
Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc ñeán Chaân phöôùc Victoire Rasoamanarivo, maãu göông tinh thaàn ñoái thoaïi, tình yeâu ñoái vôùi vuøng ñaát vaø truyeàn thoáng, phuïc vuï nhöõng ngöôøi ngheøo nhö moät daáu hieäu cuûa nieàm tin vaøo Chuùa Gieâsu Kitoâ cho chuùng ta thaáy con ñöôøng maø chuùng ta cuõng ñöôïc môøi goïi böôùc ñi.
Quyeát taâm cuûa Giaùo hoäi taïi Madagascar trong vieäc ñoái thoaïi lieân toân
Cuoái cuøng Ñöùc Thaùnh Cha taùi khaúng ñònh yù chí vaø saün saøng cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo ôû Madagascar trong vieäc ñoùng goùp moät cuoäc ñoái thoaïi khoâng ngöøng vôùi caùc Kitoâ höõu thuoäc caùc giaùo hoäi khaùc, vôùi caùc thaønh vieân cuûa caùc toân giaùo vaø vôùi taát caû caùc chuû theå xaõ hoäi daân söï, ñeán cuûa moät tình huynh ñeä thöïc söï luoân coi troïng "fihavanana", thuùc ñaåy söï phaùt trieån toaøn dieän cuûa con ngöôøi, ñeå khoâng ai bò loaïi tröø.
Cuoái buoåi gaëp gôõ Ñöùc Thaùnh Cha vaø toång thoáng cuøng troàng caây Baobab ngay taïi loái vaøo chính cuûa Dinh Iavoloha. Caây Baobad laø bieåu töôïng cuûa vuøng chaâu Phi, laø nguoàn döï tröõ nöôùc quan troïng, noù cuõng chòu ñöôïc caùc ñieàu kieän thôøi tieát khaéc nghieät.