Ñöùc Thaùnh Cha cöû haønh Thaùnh leã
taïi saân vaän ñoäng Zimpeto, Mozambqiue
Ñöùc Thaùnh Cha cöû haønh Thaùnh leã taïi saân vaän ñoäng Zimpeto, Mozambqiue.
Vaên Yeân SJ
Zimpeto (Vatican News 6-09-2019) - Trong baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ nhaán maïnh raèng Mozambique coù quyeàn coù hoøa bình vaø hoøa bình khoâng ñeán töø thuø haän nhöng töø yeâu thöông tha thöù. vaø hoøa giaûi. Ñöùc Thaùnh Cha nhaén nhuû moïi ngöôøi haõy giöõ laáy hy voïng, ñöøng ñeå noù bò ñaùnh maát! Vaø caùch theá toát nhaát ñeå gìn giöõ hy voïng laø hieäp nhaát ñeå taát caû caùc lyù do cuûa hy voïng ñöôïc cuûng coá theâm trong moät töông lai hoøa giaûi vaø hoøa bình ôû Mozambique.
Saùng 6 thaùng 9 naêm 2019, sau khi thaêm beänh vieän Zimpeto, Ñöùc Thaùnh Cha ñi xe ñeán saân vaän ñoäng Zimpeto caùch beänh vieän khoaûng 4km ñeå daâng Thaùnh leã.
Saân vaän ñoäng quoác gia Zimpeto naèm ôû ngoaïi oâ Maputo. Ñaây laø moät caáu truùc theå thao ña naêng, nôi toå chöùc boùng ñaù vaø caùc cuoäc thi ñieàn kinh. Saân vaän ñoäng ñöôïc xaây döïng naêm 2011 cho theá vaän hoäi Lieân Phi chaâu laàn thöù 10, coù söùc chöùa khoaûng 42 ngaøn ngöôøi.
Ñeán saân vaän ñoäng, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñi xe mui traàn quanh saân vaän ñoäng chaøo caùc tín höõu nhö ngaøi vaãn thöôøng laøm. Khoaûng 60 ngaøn tín höõu, vôùi nhieàu ngöôøi trong trang phuïc truyeàn thoáng maøu saéc röïc rôõ, ñaõ ñeán ñaây töø sôùm ñeå chôø ñôïi giaây phuùt ñöôïc tham döï Thaùnh leã vôùi vò cha chung.
Thaùnh Leã ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha cöû haønh baét ñaàu luùc 9,30 saùng, vôùi yù chæ caàu nguyeän cho söï phaùt trieån caùc daân toäc. Cuøng ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh Cha coù caùc Hoàng Y vaø Giaùm Muïc ñoàng haønh vôùi Ñöùc Thaùnh Cha vaø caùc Giaùm Muïc Mozambique, vaø khoaûng 150 Linh Muïc.
Thaùnh leã ñöôïc cöû haønh trong nieàm vui vaø baàu khí sinh ñoäng theo vaên hoùa chaâu Phi, vôùi nhöõng ñieäu troáng daân toäc, nhöõng ñieäu muùa daân gian, nhöõng tieáng huyùt saùo kieåu chaâu Phi. Ca ñoaøn phuïc vuï trong Thaùnh leã goàm 1,300 ngöôøi vaø coù nhieàu vò ca tröôûng höôùng daãn.
Baøi Phuùc AÂm coâng boá trong Thaùnh Leã ñöôïc trích töø Tin Möøng Lc 6,27-38: anh em haõy coù loøng nhaân töø, nhö cha anh em treân trôøi laø Ñaáng nhaân töø.
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Môû ñaàu baøi giaûng Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Ñoaïn Tin Möøng thaùnh Luca chuùng ta vöøa nghe ñöôïc goïi laø "baøi giaûng ôû ñoàng baèng". Chuùa Gieâsu, sau khi choïn caùc moân ñeä vaø loan baùo Caùc Moái Phuùc, ngaøi ñaõ theâm: "Thaày noùi vôùi anh em laø nhöõng keû ñang nghe Thaày ñaây: haõy yeâu keû thuø" (Lc 6,27). Lôøi naøy cuõng noùi vôùi chuùng ta hoâm nay, nhöõng ngöôøi ñang nghe Ngaøi taïi saân vaän ñoäng naøy.
Vaø Ngaøi noùi ñieàu ñoù caùch roõ raøng, ñôn sô vaø quyeát lieät, vaïch ra moät loái ñi, moät con ñöôøng heïp ñoøi hoûi nhöõng nhaân ñöùc. Bôûi vì Chuùa Gieâsu khoâng phaûi laø moät ngöôøi duy yù töôûng, boû qua thöïc teá; Ngaøi ñang noùi veà keû thuø cuï theå, veà keû thuø thöïc söï maø Ngaøi vöøa moâ taû trong Caùc Moái Phuùc tröôùc ñoù (6,22): keû gheùt chuùng ta, loaïi tröø chuùng ta, laêng maï vaø coi thöôøng chuùng ta.
Kinh nghieäm thöïc teá
Ñöùc Thaùnh Cha laáy nhöõng ví duï thöïc teá cuûa nhöõng ngöôøi nghe:
Nhieàu ngöôøi trong anh chò em coù theå keå baèng kinh nghieäm cuûa chính mình veà nhöõng caâu chuyeän baïo löïc, thuø haän vaø baát hoøa; moät soá, nôi chính da thòt cuûa mình, vaø moät soá khaùc, cuûa nhöõng ngöôøi thaân quen khoâng coøn soáng nöõa; vaø coøn nhöõng ngöôøi khaùc vaãn sôï raèng nhöõng veát thöông trong quaù khöù seõ laëp laïi vaø coá gaéng xoùa boû con ñöôøng hoøa bình ñaõ ñi, nhö ôû Cabo Delgado.
Chuùa Gieâsu khoâng môøi chuùng ta yeâu baèng moät tình yeâu tröøu töôïng hay lyù thuyeát, ñöôïc vieát treân baøn giaáy ñeå ra nhöõng baøi dieãn vaên. Con ñöôøng maø Ngaøi chæ ra cho chuùng ta laø con ñöôøng chính Ngaøi ñaõ töï mình ñi tröôùc, ñoù laø con ñöôøng Ngaøi yeâu nhöõng keû phaûn boäi, ñoái xöû baát coâng vôùi Ngaøi, nhöõng keû ñaõ gieát Ngaøi.
Yeâu thöông vaø laøm ñieàu toát laønh
Thaät khoù ñeå noùi veà söï hoøa giaûi khi nhöõng veát thöông gaây ra bôûi raát nhieàu naêm baát hoøa vaãn coøn hôû mieäng. Hoaëc chaáp nhaän lôøi môøi goïi tha thöù khoâng coù nghóa laø boû qua nhöõng ñau khoå hoaëc xoùa boû kyù öùc hay lyù töôûng (Evangelii gaudium, 100). Tuy nhieân, Chuùa Gieâsu Kitoâ môøi goïi chuùng ta yeâu thöông vaø laøm ñieàu toát laønh. Ñieàu naøy coøn hôn caû vieäc phôùt lôø ngöôøi ñaõ laøm haïi chuùng ta hay coá gaéng traùnh gaëp hoï. Chuùa Gieâsu truyeàn cho chuùng ta toû ra moät ñieàu thieän haûo chuû ñoäng, troïn veïn vaø phi thöôøng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ laøm toån thöông chuùng ta. Chuùa Gieâsu cuõng khoâng döøng laïi ôû ñoù; Ngaøi ñoøi hoûi chuùng ta chuùc laønh vaø caàu nguyeän cho hoï. Noùi caùch khaùc, lôøi cuûa chuùng ta noùi veà hoï laø lôøi noùi toát, taïo neân söï soáng chöù khoâng phaûi söï cheát, chuùng ta goïi teân hoï khoâng phaûi baèng laêng maï hay traû thuø, nhöng môû ñaàu cho moät moái quan heä môùi daãn ñeán hoøa bình. Ñaây laø tieâu chuaån cao maø Thaày ñaõ gôïi neân cho chuùng ta!
Khoâng theo "coâng baèng" cuûa baïo löïc
Ñöùc Thaùnh Cha noùi tieáp: Vôùi lôøi môøi naøy, Chuùa Gieâsu muoán chaám döùt maõi maõi moät taäp tuïc keùo daøi dai daüng: laø Kitoâ höõu maø vaãn soáng theo luaät baùo thuø. Ngöôøi ta khoâng theå nhìn ñeán töông lai, hoaëc xaây döïng moät quoác gia, moät xaõ hoäi döïa treân "coâng baèng" cuûa baïo löïc. Toâi khoâng theå theo Chuùa Gieâsu neáu toâi soáng theo luaät "maét ñeàn maét, raêng ñeàn raêng".
Khoâng gia ñình, haøng xoùm, daân toäc vaø thaäm chí moät quoác gia naøo coù ñöôïc töông lai, neáu ñoäng löïc lieân keát vaø quy tuï hoï, che giaáu nhöõng khaùc bieät giöõa hoï laïi laø thuø haän vaø baùo thuø. Chuùng ta khoâng theå ñoàng thuaän vaø ñoaøn keát ñeå traû thuø, ñeå ñoái xöû vôùi keû gaây neân baïo löïc cho chuùng ta nhö nhöõng gì hoï ñaõ laøm cho chuùng ta, ñeå leân keá hoaïch traû thuø döôùi hình thöùc coù veû hôïp phaùp. "Vuõ khí vaø baïo löïc, thay vì mang laïi giaûi phaùp, noù taïo ra nhöõng xung ñoät môùi vaø toài teä hôn" (sñd., 60). "Söï coâng baèng" cuûa baïo löïc luoân laø moät voøng xoaùy khoâng coù loái thoaùt; vaø giaù cuûa noù phaûi traû laø raát cao.
"Anh em muoán ngöôøi ta laøm ñieàu gì cho mình thì haõy laøm cho ngöôøi ta nhö vaäy"
Nhöng coù moät con ñöôøng khaùc, bôûi vì ñöøng queân ñieàu cô baûn naøy laø caùc daân toäc cuûa chuùng ta coù quyeàn ñöôïc hoøa bình. Anh chò em coù quyeàn ñöôïc hoaø bình.
Ñeå laøm cho lôøi môøi cuûa mình cuï theå hôn vaø coù theå aùp duïng trong cuoäc soáng haèng ngaøy, Chuùa Gieâsu ñeà xuaát moät quy taéc vaøng ñaàu tieân trong taàm vôùi cuûa moïi ngöôøi -"anh em muoán ngöôøi ta laøm ñieàu gì cho mình thì haõy laøm cho ngöôøi ta nhö vaäy" (Lc 6,31) - vaø Ngaøi giuùp chuùng ta khaùm phaù ra ñieàu quan troïng nhaát trong loái haønh xöû naøy: yeâu thöông, giuùp ñôõ vaø cho vay maø khoâng hy voïng ñoøi laïi ñöôïc.
"Anh em haõy maëc laáy taâm tình hieàn hoaø vaø nhaân haäu"
Chuùa Gieâsu noùi anh em haõy "yeâu thöông nhau". Vaø thaùnh Phaoloâ ñaõ dòch ra thaønh "anh em haõy maëc laáy taâm tình hieàn hoaø vaø nhaân haäu" (x. Cl 3,12). Theá gian phôùt lôø - vaø vaãn khoâng bieát -nhaân ñöùc thöông xoùt, töø bi,khi gieát cheát hoaëc boû rôi ngöôøi taøn taät vaø ngöôøi giaø, loaïi boû ngöôøi thöông tích vaø beänh taät, vaø vui thích treân söï ñau ñôùn gaây ra cho ñoäng vaät. Cuõng theá, ngöôøi ta ñaõ khoâng thöïc thi loøng nhaân haäu, toát laønh, thuùc ñaåy chuùng ta quan taâm ñeán nhöõng nhu caàu cuûa nhöõng ngöôøi laân caän cuõng nhö cuûa chính chuùng ta.
Chuû ñoäng nhìn ngöôøi khaùc baèng loøng thöông xoùt vaø nhaân haäu
Hoaø giaûi vaø hoaø bình khoâng coù nghóa laø khoâng coù nhöõng xung ñoät, nhöng coøn phaûi daán thaân haèng ngaøy cuûa moãi ngöôøi ñeå chuû ñoäng nhìn ngöôøi khaùc baèng loøng thöông xoùt vaø nhaân haäu, ñaëc bieät ñoái vôùi nhöõng ai deã bò töø choái vaø loaïi tröø. Thaùi ñoä naøy khoâng phaûi laø yeáu ñuoái, nhöng maïnh meõ, laø thaùi ñoä cuûa nhöõng ngöôøi nam nöõ khaùm phaù ra raèng khoâng caàn phaûi ngöôïc ñaõi, cheâ bai hoaëc vuøi daäp ngöôøi khaùc ñeå thaáy mình quan troïng; nhöng ñuùng hôn phaûi ngöôïc laïi. Thaùi ñoä naøy laø söùc maïnh ngoân söù maø chính Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ daïy chuùng ta khi Ngaøi muoán ñoàng hoaù vôùi hoï (x. Mt 25,35-45) vaø khi cho chuùng ta thaáy raèng phuïc vuï laø con ñöôøng ñuùng ñaén.
Mozambique coù moät laõnh thoå truø phuù veà thieân nhieân vaø vaên hoaù, nhöng nghòch lyù laø moät con soá ñoâng ñang soáng döôùi möùc ngheøo khoå. Vaø ñoâi khi döôøng nhö nhöõng ngöôøi tieáp caän ñeå giuùp ñôõ laïi coù nhöõng toan tính lôïi loäc khaùc. Thaät ñaùng buoàn khi ñieàu naøy xaûy ra giöõa nhöõng ngöôøi anh chò em treân cuøng traùi ñaát, nhöõng ngöôøi ñeå cho mình bò tha hoùa. Thaät heát söùc nguy hieåm khi nghó raèng ñaây laø caùi giaù phaûi traû cho vieän trôï beân ngoaøi.
Haõy laø nhöõng haït gioáng cuûa nieàm vui vaø hy voïng, hoøa bình vaø hoøa giaûi
"Giöõa anh em thì khoâng ñöôïc nhö vaäy" (Mt 20,26; x. 26-28). Chuùa Gieâsu ñaõ noùi ñeå thuùc giuïc chuùng ta ñoùng vai troø chính taïo neân moät loái soáng khaùc, thuoäc Vöông quoác cuûa Ngaøi: haõy laø nhöõng haït gioáng cuûa nieàm vui vaø hy voïng, hoøa bình vaø hoøa giaûi, ngay taïi ñaây vaø baây giôø. Nhöõng gì Thaùnh Linh mang ñeán khoâng phaûi laø phoâ tröông gaây baõo nhöng treân heát laø quan taâm ñeán ngöôøi khaùc, khi chaân nhaän vaø quyù meán hoï nhö anh chò em chuùng ta, ñeán ñoä caûm thaáy cuoäc soáng vaø noãi ñau cuûa hoï laø cuoäc soáng vaø noãi ñau cuûa chuùng ta. Ñaây chính laø nhieät keá toát nhaát ñeå ñaùnh giaù baát kyø loaïi yù thöùc heä naøo tìm caùch leøo laùi ngöôøi ngheøo vaø caùc tình huoáng baát coâng ñeå phuïc vuï lôïi ích chính trò hoaëc caù nhaân (x. Evangelii Gaudium, 199). Chæ khi soáng nhö theá, chuùng ta môùi coù theå gieo maàm vaø trôû neân khí cuï cuûa hoaø bình vaø hoaø giaûi taïi moïi nôi chuùng ta soáng.
Quyeát ñònh cuûa Chuùa Kitoâ
Chuùng ta mong muoán hoøa bình ngöï trò trong traùi tim vaø nhòp ñaäp cuûa daân toäc chuùng ta. Chuùng ta muoán moät töông lai hoøa bình. Chuùng ta muoán "söï bình an cuûa Chuùa Kitoâ cö nguï trong loøng anh em" (Cr 3,15), nhö Thö Thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi. Ngaøi söû duïng moät ñoäng töø duøng trong theå thao vaø ñeà caäp ñeán troïng taøi ñeå quyeát ñònh nhöõng tröôøng hôïp coøn nghi ngôø: "öôùc chi söï bình an cuûa Chuùa Kitoâ laø troïng taøi nôi traùi tim anh chò em". Neáu söï bình an cuûa Chuùa Kitoâ laø troïng taøi trong taâm hoàn chuùng ta, thì khi coù nhöõng caûm nhaän traùi ngöôïc vaø chuùng ta khoâng quyeát ñònh ñöôïc giöõa hai caûm nhaän traùi ngöôïc aáy, thì chuùng ta neân "chôi troø chôi" cuûa Chuùa Kitoâ. Ñoù laø haõy ñeå quyeát ñònh cuûa Chuùa Kitoâ giöõ chuùng ta treân con ñöôøng yeâu, treân con ñöôøng cuûa loøng thöông xoùt, choïn löïa vì nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát, vaø baûo veä thieân nhieân, treân con ñöôøng hoøa bình.
Neáu Chuùa Gieâsu laø troïng taøi cuûa nhöõng caûm xuùc traùi ngöôïc trong loøng chuùng ta, giöõa nhöõng quyeát ñònh phöùc taïp cuûa ñaát nöôùc, thì Mozambique seõ ñöôïc ñaûm baûo moät töông lai hy voïng. Töø ñoù, ñaát nöôùc cuûa anh chò em seõ coù theå ñem heát caû taâm hoàn haùt daâng Thieân Chuùa nhöõng baøi thaùnh vònh, thaùnh thi vaø thaùnh ca do Thaàn Khí linh höùng (x. Cl 3,16).
Vaøo cuoái thaùnh Leã, Ñöùc cha Francisco Chimoio, Toång giaùm Maputo ñaõ caûm ôn Ñöùc Thaùnh Cha. Ngaøi noùi: "Trong nhöõng ngaøy naøy, chuùng con khoâng chæ caûm nhaän ñöôïc nieàm vui vì nhaän ñöôïc moät laù thö nhöng laø Ñöùc Thaùnh Cha ôû vôùi chuùng con." Ngaøi cuõng chia seû nhöõng khoù khaên, ngay caû vieäc ñoå maùu, maø ñaát nöôùc Mozambique ñaõ vaø ñang traûi qua. Ñöùc cha caûm ôn Ñöùc Thaùnh Cha veà nhöõng cöû chæ yeâu thöông vaø mang laïi hy voïng maø Ñöùc Thaùnh Cha mang ñeán ngang qua chuyeán vieáng thaêm naøy.
Haõy giöõ laáy hy voïng
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng caùm ôn taát caû moïi ngöôøi ñaõ coäng taùc ñeå chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi ñöôïc trôû thaønh söï thaät. Ngaøi cuõng ñeà cao söï hy sinh cuûa hoï ñeå tham döï caùc cuoäc gaëp gôõ, ñaëc bieät nhöõng ngöôøi khoâng theå tham döï vì haäu quaû cuûa nhöõng traän cuoàng phong hoài thaùng 3 vaø thaùng 4. Moät laàn nöõa ngaøi nhaéc nhôû: "Anh chò em coù nhieàu lyù do ñeå hy voïng!... Haõy giöõ laáy hy voïng, ñöøng ñeå noù bò ñaùnh maát! Vaø caùch theá toát nhaát ñeå gìn giöõ hy voïng laø hieäp nhaát ñeå taát caû caùc lyù do cuûa hy voïng ñöôïc cuûng coá theâm trong moät töông lai hoøa giaûi vaø hoøa bình ôû Mozambique.
Thaùnh Leã keát thuùc luùc quaù 11 giôø tröa. Sau Thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh Cha ñi xe ra phi tröôøng Maputo caùch saân vaän ñoäng khoaûng 17 km. Taïi ñaây ngaøi töø bieät Mozambique vaø baét ñaàu cuoäc vieáng thaêm Madagascar.