Olinda Mugabe, ngöôøi meï
cuûa caùc treû moà coâi Mozambique
Olinda Mugabe, ngöôøi meï cuûa caùc treû moà coâi Mozambique.
Dulce Arauùjo - Vatican
Hoàng Thuûy chuyeån ngöõ
Mozambique (Vatican News 4-09-2019) - Baø Olinda Mugabe, ngöôøi Mozambique, ñöùng ñaàu hieäp hoäi "Reencontro" - Ñoaøn tuï - daønh cho treû moà coâi vaø treû em deã bò toån thöông coù cha meï cheát vì sida. Ñoái vôùi baø Olinda, chuyeán thaêm Mozambique cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ laø moät boå sung naêng löôïng cho coâng vieäc cuûa hieäp hoäi.
Vaøo ñaàu nhöõng naêm 90. Olinda Mugabe, moät y taù vôùi kinh nghieäm laâu naêm laøm vieäc trong toå chöùc hoã trôï vaø phaùt trieån gia ñình cuûa Mozambique, nhaän ra raèng siña ñang xaâm chieám ñaát nöôùc. Nhöng moïi ngöôøi döôøng nhö khoâng coù phaûn öùng gì vôùi tai hoïa naøy, hoï lo laéng veà cuoäc noäi chieán nhieàu hôn. Olinda coá gaéng giuùp cho ngöôøi daân yù thöùc veà thaûm hoïa naøy. Cuøng vôùi moät soá beänh nhaân, baø ñaõ thaønh laäp hieäp hoäi - "Quiquimuca" (Haõy thöùc tænh) vaø khuyeán khích hoï duøng caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñeå thuyeát phuïc moïi ngöôøi haønh ñoäng.
Khi ñaõ ñaït ñöôïc muïc tieâu, baø Olinda coøn coá gaéng laøm nhieàu hôn nöõa. Ñieàu khieán baø bò ñaùnh ñoäng chính laø nhieàu treû em bò boû rôi laø nhöõng treû moà coâi vaø moïi ngöôøi vaãn thôø ô khoâng muoán bieát. Baø ñaõ goïi moät soá ngöôøi baïn cuûa mình, nhöõng ngöôøi gioáng nhö baø, tröôùc ñaây muoán vaøo doøng tu, vaø hoï cuøng nhau thaønh laäp Hieäp Hoäi "Reencontro". Ngaøy nay, toå chöùc phi lôïi nhuaän naøy hoã trôï khoaûng 10 ngaøn treû em moà coâi coù cha meï bò töû vong vì sida, ôû caùc tænh Maputo vaø Gaza, mieàn nam ñaát nöôùc, nôi coù tyû leä maéc beänh cao nhaát ôû Mozambique: 22.9% vaø 24.4% ( tyû leä trung bình toaøn quoác vaøo naêm 2017 laø 13.2%).
Caùc cha meï môùi cuûa caùc treû em moà coâi
Reencontro coù truï sôû taïi quaän Mahotas, ngoaïi oâ phía nam cuûa Maputo. Noù ñöôïc ñaët theo teân cuûa Chaân phöôùc Maria da Paixaõo, ngöôøi saùng laäp Doøng Truyeàn giaùo Phan sinh Ñöùc Maria, laø doøng ñaõ thaønh laäp "Trung taâm tieáp nhaän treû moà coâi vaø treû em deã bò toån thöông".
Khi coøn laø thieáu nieân, baø Olinda vaø nhöõng ngöôøi baïn khaùc muoán trôû thaønh tu só, nhöng vì nhieàu lyù do khaùc nhau, hoï khoâng theå thöïc hieän ñöôïc öôùc mô naøy, vì vaäy moïi ngöôøi ñeàu ñi theo con ñöôøng cuûa rieâng hoï. Tuy nhieân, trong taâm hoàn cuûa hoï, linh ñaïo doøng Phanxicoâ ñaõ tieáp tuïc truyeàn baù höông thôm Tin möøng cuûa noù, tieáp tuïc cuûng coá öôùc mô ñöôïc giuùp ñôõ cho ngöôøi khaùc. Vaøi naêm sau, lôøi môøi cuûa Olinda ñaõ ñöa hoï ñeán vôùi nhau vaø cho pheùp hoï thöïc hieän öôùc muoán maõnh lieät laø trao taëng chính cuoäc ñôøi mình, trong tröôøng hôïp naøy laø cho caùc treû em moà coâi.
Vì lyù do naøy, khoâng coù teân naøo coù theå toát ñeïp cho Hieäp hoäi hôn laø teân: "Reencontro" (Ñoaøn tuï), " gaëp laïi chính chuùng ta, gaëp gôõ nhöõng ngöôøi thaân môùi ñoái vôùi treû moà coâi, gaëp gôõ vôùi söù maïng cuûa chuùng ta: tình yeâu, baùc aùi, giuùp ñôõ laãn nhau". Hoï keå raèng ñoù laø moät cô hoäi maø moät laàn nöõa Chuùa ñaõ cho chuùng ta ñeå theo Ngaøi vaø, moãi ngöôøi, vôùi tinh thaàn naøy, baét ñaàu ñoùng goùp baèng nhöõng gì mình coù (moät caùi ñóa, moät caùi gheá, moät caùi baøn, moät ly gaïo hoaëc ñöôøng ) ñeå giuùp caùc treû em. 4 naêm sau, naêm 2002, khi Hieäp hoäi chính thöùc ñöôïc coâng nhaän vaø baét ñaàu phaùt trieån.
Trôï giuùp vaät chaát, tình ngöôøi, tinh thaàn cho treû em moà coâi
ÔÛ hai tænh naèm ôû bieân giôùi vôùi Nam Phi - Maputo vaø Gaza, nôi Reencontro thöïc hieän caùc hoaït ñoäng cuûa mình - sida ñaõ huûy hoaïi toaøn boä gia ñình vaø nhieàu treû em, ñoâi khi döông tính vôùi HIV, phaûi ôû vôùi oâng baø ñaõ cao nieân, vôùi hoï haøng xa hoaëc thaäm chí hoaøn toaøn coâ ñoäc.
Vôùi söï giuùp ñôõ cuûa nhieàu cô quan khaùc nhau nhö USAID, "Quyõ toaøn caàu cho treû em", "Cross International", vaø caû caùc thöông nhaân vaø nhaø haûo taâm ñòa phöông, Reencontro giuùp nhöõng treû em naøy trong moïi lónh vöïc caàn thieát: thöïc phaåm, giaùo duïc, y teá, veà nhöõng thöù lieân quan ñeán nhu caàu nhaø cöûa, quaàn aùo, ñoàng haønh, tìm kieám "cha meï ñôõ ñaàu" ñeå nhaän con nuoâi töø xa, vaø coøn ñeå truyeàn taûi caùc giaù trò toân giaùo, ñaïo ñöùc vaø daân söï, hoaëc ñôn giaûn laø moät chuùt tình thöông ... Taát caû laø nhôø caùc dòch vuï ñöôïc cung caáp bôûi caùc trung taâm coù maët ôû hai tænh phía Nam vaø treân heát, thoâng qua moät soá ñoâng caùc tình nguyeän vieân nam nöõ, nhöõng ngöôøi maø ñoái vôùi baø Olinda, laø "con maét cuûa Reencontro" trong coäng ñoàng, ñoù laø trong moâi tröôøng gia ñình vaø töï nhieân, trong ñoù phaàn lôùn treû em ñöôïc giuùp ñôõ ñeå soáng thôøi gian trong ngaøy.
Caùc daáu chæ ñaùnh giaù cao vaø giaác mô töï toàn taïi
Chæ trong hôn hai möôi naêm hoaït ñoäng töø khi ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1998, Reencontro "ñaõ phaùt trieån raát nhieàu" vaø nhöõng daáu hieäu toát ñeïp Hieäp hoäi ñaït ñöôïc laø nhöõng ñaùnh giaù cao maø hoï nhaän ñöôïc töø Chính phuû vaø töø Giaùo hoäi. Tuy nhieân, theo baø Olinda, "coøn raát nhieàu khoù khaên vaø noù chuû yeáu lieân quan ñeán vieäc Hieäp hoäi toàn taïi nhö moät toå chöùc". Baø Olinda khoe nuï cöôøi ñeïp nhaát khi noùi veà nhieàu thaønh coâng ñöôïc ghi nhaän trong coâng vieäc keùo daøi qua nhöõng naêm naøy.
Moät trong nhöõng caâu chuyeän maø baø xuùc ñoäng nhôù laïi laø veà moät chaøng trai treû hieän nay 19 tuoåi. Khi coøn nhoû, caäu ta laø moät ñöùa treû nghòch ngôïm; caäu ta ñaõ maát cha meï, soáng vôùi baø ngoaïi vaø nhöõng ngöôøi anh em bò döông tính vôùi Hiv. Caäu ta nghæ hoïc vaø baét ñaàu böôùc vaøo nhöõng con ñöôøng xaáu. Reencontro ñaõ chaêm soùc, khuyeân nhuû caäu ta, cho caäu ta tham gia vaøo moät soá hoaït ñoäng, vaø baây giôø caäu ta ta laøm vieäc, hoïc haønh vaø giuùp ñôõ cho baø ngoaïi vaø anh em cuûa mình. Moät caäu beù khaùc ñaõ toát nghieäp vaø hieän laø giaùo vieân tieáng Anh. Nhieàu ngöôøi ñaõ coù theå lo lieäu cho cuoäc soáng baûn thaân vaø gia ñình vaø khoâng coøn caàn giuùp ñôõ nöõa. Vaø moãi khi ai ñoù keát hoân, ñoù laø nieàm vui lôùn ñoái vôùi Reencontro.
JOLUSI vaø trôï giuùp töø xa
Keå töø khi baét ñaàu hoaït ñoäng, Reencontro ñaõ muoán loâi keùo nhöõng ñöùa treû moà coâi vaøo cuoäc chieán choáng laïi sida. Do ñoù, döï aùn JOLUSI ñaõ ra ñôøi, vaø trong nhöõng naêm qua, ...nhieàu ngöôøi treû ñaõ nhieät tình tham gia. Alfredo Carlos Changale, moät ñöùa treû moà coâi cha, tích cöïc tham gia vaøo döï aùn, thöôøng thöùc daäy sôùm vaøo buoåi saùng ñeå baùn ñoà uoáng vaø ñoà ngoït giuùp ñôõ meï vaø anh em. Sau ñoù, caäu ñeán vôùi caùc thieáu nieân cuûa JOLUSI. Khoù khaên coøn raát nhieàu, nhöng nhieàu ngöôøi treû haïnh phuùc khi laø tham gia hoaït ñoäng cuûa nhoùm.
Döï aùn JOLUSI neân ñöôïc hoài sinh, bôûi vì maëc duø sôï sida, nhöõng ngöôøi treû tuoåi vaãn tieáp tuïc ñeå mình bò ruûi ro nhieãm virus. Baø Olinda noùi: "Ñaây laø moät moái quan taâm. Chuùng ta phaûi tieáp tuïc chieán ñaáu cho ñeán khi moïi ngöôøi hieåu ñuùng raèng ñeå chaám döùt HIV, chuùng ta phaûi thay ñoåi haønh vi cuûa mình". Ñaùng vui hôn nöõa laø thaùi ñoä phaân bieät ñoái xöû vôùi beänh nhaân sida ñaõ giaûm. Ngaøy nay ngöôøi ta coù xu höôùng coi caên beänh naøy laø vaán ñeà xaõ hoäi maø moïi ngöôøi phaûi chieán ñaáu. Vôùi söï thay ñoåi haønh vi vaø tieáp caän deã daøng hôn vôùi thuoác khaùng vi-ruùt, ñöôïc baûo ñaûm bôûi chính phuû, moïi thöù coù theå ñöôïc caûi thieän.
Reencontro hôïp taùc vôùi Child Fund International
Reencontro hôïp taùc vôùi Child Fund International cuõng daán thaân vaøo vieäc tìm kieám hoã trôï töø xa cho nhöõng treû em ngheøo nhaát.
Laø ngöôøi laïc quan vaø coù ñöùc tin, baø Olinda Mugabe vôùi phong caùch ñieàm tónh, vui möøng vôùi caùc thoûa thuaän cuûng coá hoøa bình gaàn ñaây, ñöôïc kyù giöõa Chính phuû vaø Renamo. Ñaàu tieân, vôùi khoâng khí caêng thaúng vaø xung ñoät ñang buøng noå, caùc tình nguyeän vieân cuûa Reencontro sôï raèng hoï khoâng theå di chuyeån vaøo ñaát lieàn ñeå hoã trôï treû em.
Ngay caû loác xoaùy Idai vaø Keneth ñaõ phaù huûy trung taâm phía baéc cuûa Mozambique trong thaùng 3 vaø thaùng 4 naêm 2019, gaây ra haøng traêm caùi cheát, nhöng moät caùch nghòch lyù, laïi coù taùc ñoäng tích cöïc: taêng cöôøng tình ñoaøn keát giöõa moïi ngöôøi. Ngay caû theo caùch nhoû beù cuûa rieâng hoï, caùc thaønh vieân cuûa Hieäp hoäi ñaõ thöïc hieän moät cuoäc laïc quyeân, sau ñoù ñöôïc göûi ñeán ngöôøi daân Beira ñang khoán khoå.
Baây giôø Olinda ñang mong chôø chuyeán vieáng thaêm cuûa Giaùo hoaøng. Ñoái vôùi baø, Ñöùc Phanxicoâ laø moät "moâ hình soáng cuûa Chuùa Kitoâ" seõ khieán moïi ngöôøi maïnh meõ hôn trong vieäc daâng hieán cuoäc soáng cho ngöôøi khaùc, ñaëc bieät laø treû em, ngöôøi beänh, ngöôøi khuyeát taät.
Trong khi caùc thaønh vieân cuûa Hieäp hoäi coäng taùc taïi caùc giaùo xöù coù lieân quan ñeå chuaån bò cho chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc giaùo hoaøng, Reecontro seõ cung caáp choã ôû trong truï sôû cuûa mình cho 12 tín höõu haønh höông töø caùc tænh xa hôn.
Moùn quaø trong chuyeán bay cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Trong chuyeán bay cuûa giaùo hoaøng coù moät moùn quaø daønh cho treû em cuûa Reencontro: ñoà duøng hoïc taäp, theå thao, quaàn aùo, ñoà chôi vaø moät khoaûn ñoùng goùp taøi chính nhoû. Taát caû ñieàu naøy laø keát quaû cuûa moät cuoäc quyeân goùp ñöôïc Hieäp hoäi Phuï nöõ ôû Vatican thöïc hieän. Ñoù laø moät daáu hieäu cuûa tình yeâu vaø söï ñoaøn keát giöõa hai hieäp hoäi phuï nöõ chia seû caùc giaù trò Kitoâ giaùo vaø söï quan taâm ñeán nhau, ñaëc bieät laø treû em.
Xaây döïng vaø baûo toàn söï giaøu coù cuûa nhaân loaïi
Olinda vaø nhöõng ngöôøi baïn ñoàng haønh cuûa coâ laøm vieäc ñeå treû em lôùn leân khoûe maïnh vaø toaøn dieän, thoaùt khoûi moái ñe doïa cuûa ngheøo ñoùi nhaân hoïc trong töông lai, laø haäu quaû cuûa ngheøo ñoùi vaät chaát. Hoï laøm ñieàu naøy chuû yeáu baèng caùc phöông tieän hoï sôû höõu nhöng, hoï noùi, "söï giuùp ñôõ cuûa ngöôøi khaùc raát ñaùng hoan ngheânh. Chuùng toâi caàn söùc maïnh cuûa baïn vaø söùc maïnh naøy cuõng coù theå ñeán töø nhöõng lôøi caàu nguyeän.