Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
nhaân Ngaøy Theá giôùi Chaêm soùc Thuï taïo
Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ nhaân Ngaøy Theá giôùi Chaêm soùc Thuï taïo.
Hoàng Thuûy chuyeån ngöõ
Vatican (Vatican News 1-09-2019) - "Chuùng ta haõy choïn söï soáng", ñöøng chôø ñeán khi quaù muoän. Ñoù laø lôøi keâu goïi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong Söù ñieäp nhaân Ngaøy Theá giôùi Chaêm soùc Thuï Taïo. Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi haõy thöïc hieän nhöõng haønh trình coù taàm nhìn xa, höôùng veà töông lai, baèng caùch bieát töø boû hoâm nay ñeå baûo ñaûm cho töông lai.
Toaøn vaên Söù ñieäp:
Coâng trình saùng taïo toát ñeïp
"Thieân Chuùa thaáy theá laø toát ñeïp" (St 1,25). Ngay töø ñaàu saùch Kinh Thaùnh, Thieân Chuùa ñaõ ngaém nhìn coâng trình saùng taïo cuûa mình vôùi tình yeâu thöông. Töø ñaát ñai coù theå cö truù cho ñeán nöôùc nuoâi döôõng söï soáng, töø nhöõng caây troå sinh hoa traùi cho ñeán caùc thuù vaät cuøng chia seû caên nhaø chung cuûa chuùng ta, moïi söï ñeàu quyù giaù trong maét Thieân Chuùa, Ñaáng taëng ban cho con ngöôøi coâng trình taïo döïng nhö moùn quaø quyù giaù ñeå gìn giöõ chaêm soùc.
Ích kyû, ham muoán chieám höõu huûy hoaïi thieân nhieân
Thaät laø thaûm kòch, lôøi ñaùp laïi cuûa con ngöôøi vôùi moùn quaø naøy ñaõ bò ghi daáu bôûi toäi loãi, tính ích kyû vaø ham muoán chieám höõu vaø boùc loät. Chuû nghóa caù nhaân vaø lôïi ích rieâng ñaõ bieán coâng trình saùng taïo, nôi gaëp gôõ vaø chia seû, thaønh chieán tröôøng cuûa caïnh tranh vaø xung ñoät. Nhö theá chính moâi tröôøng bò rôi vaøo tình traïng nguy hieåm. Söï suy thoaùi moâi tröôøng ñaõ gia taêng trong nhöõng thaäp kyû gaàn ñaây: söï oâ nhieãm lieân tuïc, vieäc khoâng ngöøng söû duïng nhieân lieäu hoùa thaïch, vieäc khai thaùc noâng nghieäp thaâm canh vaø naïn phaù röøng ñang laøm nhieät ñoä toaøn caàu taêng leân treân möùc an toaøn. Söï gia taêng cöôøng ñoä vaø taàn suaát cuûa caùc hieän töôïng thôøi tieát cöïc ñoan vaø söï sa maïc hoùa cuûa ñaát ñang ñöa nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông nhaát ñoái maët vôùi khoù khaên. Söï tan chaûy cuûa caùc soâng baêng, söï khan hieám cuûa nöôùc, söï laõng queân caùc löu vöïc nöôùc vaø söï hieän dieän ñaùng keå cuûa nhöïa vaø haït nhöïa trong caùc ñaïi döông cuõng laø nhöõng söï thaät ñaùng lo ngaïi; ñieàu naøy khaúng ñònh raèng caàn caáp baùch coù caùc can thieäp khoâng coøn coù theå trì hoaõn theâm nöõa. Chuùng ta ñaõ gaây ra tình traïng khaån caáp veà khí haäu, ñe doïa nghieâm troïng ñeán thieân nhieân vaø cuoäc soáng, bao goàm caû cuoäc soáng cuûa chính chuùng ta.
Soáng nhö anh em trong ngoâi nhaø chung
Trong thöïc teá, chuùng ta ñaõ queân mình laø ai: caùc thuï taïo gioáng hình aûnh Thieân Chuùa (xem St 1,27), ñöôïc môøi goïi soáng nhö anh chò em trong ngoâi nhaø chung. Chuùng ta khoâng ñöôïc taïo thaønh ñeå trô thaønh nhöõng baïo chuùa, nhöng laø ñeå ôû trung taâm cuûa maïng löôùi söï soáng goàm haøng trieäu chuûng loaïi maø Ñaáng Taïo Hoùa cuûa chuùng ta ñaõ yeâu thöông keát noái laïi vì chuùng ta. Ñaây laø luùc taùi khaùm phaù ôn goïi laø con Chuùa cuûa chuùng ta, laø caùc anh chò em vaø ngöôøi chaêm soùc coâng trình saùng taïo. Ñaây laø thôøi gian saùm hoái vaø hoaùn caûi, trôû veà coäi nguoàn: chuùng ta laø caùc thuï taïo ñöôïc tuyeån choïn cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng vôùi loøng toát laønh môøi goïi chuùng ta yeâu quyù söï soáng vaø soáng hieäp thoâng, noái keát vôùi toaøn theå thuï taïo.
"Thôøi gian cuûa thuï taïo"
Vì lyù do naøy, toâi ñaëc bieät khuyeán khích caùc tín höõu caàu nguyeän trong nhöõng ngaøy naøy, ñang ñöôïc cöû haønh nhö "Thôøi gian cuûa thuï taïo", laø keát quaû cuûa moät saùng kieán ñaïi keát hôïp thôøi. Thôøi gian gia taêng caàu nguyeän vaø noã löïc vì ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta baét ñaàu töø hoâm nay, 1/9, Ngaøy Theá giôùi Caàu nguyeän cho vieäc Chaêm soùc Thuï taïo, vaø keát thuùc vaøo ngaøy 4/10, leã thaùnh Phanxicoâ Assisi. Ñaây laø cô hoäi ñeå ñeán gaàn caùc anh chò em thuoäc caùc heä phaùi Kitoâ khaùc hôn. Toâi ñaëc bieät nghó ñeán caùc tín höõu Chính Thoáng giaùo ñaõ cöû haønh Ngaøy naøy töø 30 naêm. Trong boái caûnh cuûa khuûng hoaûng sinh thaùi aûnh höôûng ñeán moïi ngöôøi, chuùng ta cuõng haõy caûm thaáy gaàn guõi vôùi taát caû nhöõng ngöôøi nam nöõ thieän chí ñöôïc môøi goïi thaêng tieán söï chaêm soùc maïng löôùi söï soáng maø chuùng ta laø thaønh phaàn.
Thôøi gian hoïc quen vôùi vieäc caàu nguyeän qua thieân nhieân
Ñaây laø thôøi gian ñeå laøm quen vôùi vieäc caàu nguyeän, ñaém chìm trong thieân nhieân, nôi maø loøng bieát ôn ñoái vôùi Thieân Chuùa, Ñaáng Saùng taïo, phaùt sinh moät caùch töï nhieân. Thaùnh Bonaventura, ngöôøi ca ngôïi söï khoân ngoan theo tinh thaàn cuûa thaùnh Phanxicoâ, ñaõ noùi raèng coâng trình saùng taïo laø "cuoán saùch" ñaàu tieân maø Thieân Chuùa ñaõ môû ra tröôùc maét chuùng ta, bôûi vì khi chieâm ngaém söï ña daïng coù traät töï vaø xinh ñeïp cuûa noù, chuùng ta ñöôïc daãn ñeán yeâu meán vaø ca ngôïi Ñaáng Taïo Hoùa (cfr Breviloquium, II,5.11). Trong cuoán saùch naøy, moãi sinh vaät ñöôïc ban cho chuùng ta nhö "lôøi cuûa Thieân Chuùa" (xem Commentarius in librum Ecclesiastes, I,2). Trong thinh laëng vaø trong caàu nguyeän chuùng ta coù theå laéng nghe baûn giao höôûng cuûa thuï taïo, thuùc giuïc chuùng ta thoaùt ra khoûi söï kheùp kín töï quy chieáu ñeå caûm thaáy ñöôïc bao boïc trong söï dòu daøng cuûa Chuùa Cha vaø vui möøng chia seû nhöõng moùn quaø chuùng ta nhaän ñöôïc. Theo nghóa naøy, chuùng ta coù theå noùi raèng söï saùng taïo, nhö moät maïng löôùi söï soáng, nôi gaëp gôõ vôùi Chuùa vaø vôùi ngöôøi khaùc, laø "maïng löôùi xaõ hoäi cuûa chính Chuùa" (Tieáp kieán chung daønh cho caùc ngöôøi höôùng daãn vaø höôùng ñaïo vieân cuûa Chaâu AÂu, ngaøy 3/8/2019). Thieân nhieân gôïi höùng cho chuùng ta caát cao baøi ca ngôïi khen cuûa vuõ truï ñoái vôùi Ñaáng Taïo Hoùa, nhö Kinh Thaùnh daïy: "Haõy chuùc tuïng Ñöùc Chuùa, hôõi taát caû sinh vaät naûy maàm treân traùi ñaát; ca ngôïi vaø toân vinh Ngöôøi qua nhieàu theá kyû "(Ñn 3,76).
Thôøi gian suy tö veà caùch soáng huûy hoaïi cuûa chuùng ta
Ñaây laø thôøi gian ñeå suy tö veà caùch soáng cuûa chuùng ta vaø veà nhöõng quyeát ñònh haøng ngaøy cuûa chuùng ta trong vieäc choïn löïa thöïc phaåm, vieäc tieâu duøng, di chuyeån, söû duïng nöôùc, naêng löôïng vaø nhieàu taøi nguyeân khaùc, coù theå thöôøng thieáu suy nghó vaø coù haïi nhö theá naøo. Nhieàu ngöôøi trong chuùng ta haønh ñoäng nhö nhöõng baïo chuùa ñoái vôùi thieân nhieân. Chuùng ta haõy choïn thay ñoåi, vaø aùp duïng loái soáng ñôn giaûn vaø toân troïng hôn! Baây giôø laø luùc ñeå töø boû söï phuï thuoäc cuûa chuùng ta vaøo nhieân lieäu hoùa thaïch vaø chuyeån sang caùc daïng naêng löôïng saïch vaø neàn kinh teá beàn vöõng vaø tuaàn hoaøn caùch nhanh choùng vaø döùt khoaùt. Chuùng ta cuõng haõy hoïc caùch laéng nghe ngöôøi baûn ñòa, nhöõng ngöôøi maø söï khoân ngoan laâu ñôøi cuûa hoï coù theå daïy chuùng ta caùch soáng trong moái quan heä toát hôn vôùi moâi tröôøng.
Thôøi gian ñaûm nhaän caùc hoaït ñoäng ngoân söù
Ñaây cuõng laø thôøi gian ñaûm nhaän caùc hoaït ñoäng ngoân söù. Nhieàu ngöôøi treû ñang leân tieáng treân theá giôùi, keâu goïi nhöõng choïn löïa can ñaûm. Hoï caûm thaáy thaát voïng bôûi raát nhieàu lôøi höùa khoâng ñöôïc thöïc hieän, bôûi nhöõng cam keát ñöôïc ñöa ra vaø sau ñoù bò phôùt lôø vì nhöõng lôïi ích ích kyû hoaëc khoâng phuø hôïp. Ngöôøi treû nhaéc nhôû chuùng ta raèng traùi ñaát khoâng phaûi laø moät vaät sôû höõu ñeå phung phí, maø laø moät gia saûn ñöôïc löu truyeàn. Hoï nhaéc nhôû chuùng ta raèng hy voïng vaøo ngaøy mai khoâng phaûi laø moät tình caûm cao quyù, maø laø moät nhieäm vuï keâu goïi haønh ñoäng cuï theå ôû ñaây vaø baây giôø. Chuùng ta nôï hoï nhöõng caâu traû lôøi thöïc söï, khoâng phaûi nhöõng lôøi noùi suoâng; nhöõng haønh ñoäng chöù khoâng phaûiaûo töôûng.
Noùi khoâng vôùi söï tham lam cuûa chuû nghóa tieâu thuï
Lôøi caàu nguyeän vaø keâu goïi cuûa chuùng ta tröôùc heát nhaém naâng cao nhaän thöùc cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò vaø daân söï. Toâi nghó ñaëc bieät ñeán nhöõng chính phuû seõ gaëp nhau trong nhöõng thaùng tôùi ñeå canh taân caùc cam keát quyeát ñònh ñeå höôùng haønh tinh tôùi söï soáng chöù khoâng phaûi söï cheát. Nhöõng lôøi maø oâng Moâseâ tuyeân boá vôùi daân chuùng nhö moät di chuùc thieâng lieâng tröôùc ngöôõng cöûa Ñaát Höùa ñeán trong taâm trí: Vì theá, haõy choïn söï soáng, ñeå caùc ngöôi vaø con chaùu caùc ngöôi coù theå soáng (Ñnl 3,19). Chuùng ta coù theå aùp duïng nhöõng lôøi ngoân söù ñoù cho chính mình vaø cho tình traïng cuûa traùi ñaát chuùng ta. Chuùng ta haõy choïn söï soáng! Haõy noùi "khoâng" vôùi söï tham lam cuûa chuû nghóa tieâu thuï vaø vôùi aûo töôûng veà söï toaøn naêng, vì ñaây laø nhöõng con ñöôøng cheát. Chuùng ta haõy thöïc hieän nhöõng haønh trình höôùng ñeán töông lai, ñöôïc thöïc hieän bôûi vieäc töø boû coù traùch nhieäm ngaøy hoâm ñeå baûo ñaûm trieån voïng cho cuoäc soáng ngaøy mai. Chuùng ta ñöøng nhöôïng boä vôùi lyù luaän ngoan coá cuûa vieäc thu kieám lôïi nhuaän deã daøng nhanh choùng, nhöng haõy nhìn vaøo töông lai chung cuûa chuùng ta!
Caùc chính quyeàn caûm thaáy traùch nhieäm cuûa mình
Theo nghóa naøy, Hoäi nghò thöôïng ñænh saép tôùi cuûa Lieân Hieäp quoác ñeå Haønh ñoäng vì Khí haäu coù taàm quan troïng ñaëc bieät. Taïi hoäi nghò naøy, caùc chính phuû seõ coù traùch nhieäm baøy toû yù chí chính trò ñeå thöïc hieän caùc bieän phaùp quyeát lieät, ñeå nhanh nhaát coù theå, ñaït ñöôïc möùc phaùt thaûi khí nhaø kính baèng khoâng vaø haïn cheá möùc taêng trung bình cuûa nhieät ñoä toaøn caàu xuoáng 1,5 ñoä C so thôøi tieàn coâng nghieäp, theo caùc muïc tieâu cuûa Thoûa thuaän Paris. Thaùng tôùi, vaøo thaùng 10, khu vöïc Amazon, nôi maø tính toaøn veïn bò ñe doïa nghieâm troïng, seõ laø chuû ñeà cuûa moät Hoäi nghò ñaëc bieät cuûa Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc. Chuùng ta haõy naém laáy nhöõng cô hoäi naøy ñeå ñaùp laïi tieáng khoùc cuûa ngöôøi ngheøo vaø cuûa traùi ñaát cuûa chuùng ta!
Moãi ngöôøi coù traùch nhieäm coäng taùc ñeå deät neân maïng löôùi söï soáng
Moãi nam nöõ Kitoâ höõu, moãi thaønh vieân trong gia ñình nhaân loaïi, coù theå hoaït ñoäng nhö moät sôïi chæ moûng manh nhöng ñoäc ñaùo vaø khoâng theå thieáu, trong vieäc deät neân moät maïng löôùi söï soáng oâm laáy moïi ngöôøi. Xin cho chuùng ta caûm thaáy ñöôïc thöû thaùch, vôùi lôøi caàu nguyeän vaø cam keát, ñaûm nhaän traùch nhieäm cuûa chuùng ta ñoái vôùi vieäc chaêm soùc thuï taïo. Xin Thieân Chuùa, "Ñaáng yeâu quyù söï soáng", (Kn 11,26), ban cho chuùng ta söï can ñaûm ñeå laøm ñieàu toát maø khoâng caàn chôø ñôïi ngöôøi khaùc baét ñaàu, hoaëc chôø cho ñeán khi quaù muoän.
Vatican ngaøy 1 thaùng 9 naêm 2019
Phanxicoâ, Giaùo hoaøng