Nhaân danh con trai
bò baét caùch baát coâng vaø bò xöû baén
Nhaân danh con trai bò baét caùch baát coâng vaø bò xöû baén.
Davide Dionisi
Hoàng Thuûy chuyeån dòch
Uzbekistan (Vatican News 17-07-2019) - Sau khi ñöùa con trai bò baét caùch baát coâng vaø bò xöû baén, baø Tamara Chikunova ñaõ thaønh laäp hieäp hoäi "Caùc baø meï choáng laïi aùn töû hình vaø tra taán". Baø ñaõ keå laïi caâu chuyeän cuûa baø vôùi Vatican News.
Tamara Chikunova laø moät phuï nöõ ngöôøi Uzbekistan. Sau khi Dmitry Chikunov, con trai duy nhaát cuûa baø bò keát aùn töû hình vaø bò xöû baén ngaøy 10 thaùng 7/ naêm 2000, baø ñaõ thaønh laäp hieäp hoäi "Caùc baø meï choáng aùn töû hình vaø tra taán". Baø ñi khaép theá giôùi keå laïi caâu chuyeän cuûa baø, keå veà cuoäc haønh quyeát phi lyù cuûa con trai, söï kieän ñaõ khieán baø phaûi ñi theo con ñöôøng gaäp gheành khoù khaên ñeå baûo veä nhaân quyeàn vaø nhaân baûn hoùa caùc nhaø tuø. Vaø baø laøm ñieàu naøy, ñaëc bieät taïi caùc quoác gia maø "hình phaït toái ña" vaãn coøn hieäu löïc (trong nhöõng thaùng gaàn ñaây, baø taäp trung vaøo Belarus). Taïi queâ höông cuûa baø, nhôø hoaït ñoäng duõng caûm cuûa baø, ñöôïc Coäng ñoàng thaùnh Egidio uûng hoä, ngaøy 1 thaùng 1 naêm 2018, aùn töû hình ñaõ ñöôïc baõi boû vaø chính nhôø vieäc naøy, haøng traêm maïng soáng con ngöôøi ñang soáng trong khu töû tuø ñaõ ñöôïc cöùu.
Chaám döùt tra taán
"Nhöng chuùng ta keå theo thöù töï"; baø yeâu caàu ngay laäp töùc vaø khoâng chöøa tí thôøi gian naøo cho caùc caâu hoûi, "Chuùng toâi soáng vaø laøm vieäc taïi Tashkent cho ñeán caùi ngaøy 17 thaùng 4 naêm 1999 ñaùng nguyeàn ruûa ñoù. 3 ngöôøi maëc thöôøng phuïc ñaõ baét con trai toâi taïi vaên phoøng cuûa noù. Toâi ñaõ ôû ñoù khi xaûy ra cuoäc vieáng thaêm kyø bí ñoù". Baø giaûi thích roõ raøng laø ngay töùc khaéc, baø coù caûm giaùc raèng coù ñieàu gì ñoù uaån khuùc. "Toâi hoûi lyù do cuûa vuï baét bôù naøy vaø ñöôïc traû lôøi ñoù laø moät thuû tuïc. Töø ngaøy ñoù, Dmitry khoâng böôùc ra khoûi tuø nöõa". Ít giôø sau, baø cuõng bò baét vaø bò tra hoûi 12 tieáng ñoàng hoà. "Hoï ñaõ ñaùnh toâi bôûi vì toâi lieân tuïc hoûi tin töùc veà con toâi. Toâi chæ coù theå nhìn thaáy noù 6 thaùng sau ñoù vaø khoù ñeå nhaän ra noù".
Xöng toäi vaø aùn töû hình
Nhöõng khoaûnh khaéc khoâng theå xoùa nhoøa ñoái vôùi moät ngöôøi meï bò buoäc phaûi nghe nhöõng laàn tra taán vaø sæ nhuïc theo moïi caùch maø ngöôøi baø yeâu thöông nhaát treân ñôøi phaûi gaùnh chòu. Lyù do? "Toâi khoâng chaáp nhaän kyù vaøo moät baûn laøm chöùng choáng laïi con toâi, chöùng nhaän noù ñaõ thöïc hieän vuï gieát ngöôøi keùp, vuï aùn maø noù bò keát aùn". Baø Tamara khoâng döøng laïi ñeå laáy hôi, cöù theá, khoâng chaàn chöø, tieáp tuïc taùi döïng laïi caùc söï vieäc . "Do ñoù, noù bò daãn ñeán hieän tröôøng vuï aùn, hoï baét noù quyø xuoáng, troùi hai tay ra sau löng vaø chóa suùng vaøo ñaàu noù. Hoaëc laø anh kyù teân vaøo baûn cung khai hoaëc chuùng toâi seõ baén anh, ñoù laø moái ñe doïa. Nhöng Dmitry vaãn töø choái; nhöng noù ñaõ nhöôïng boä khi hoï ñeå cho noù nghe thaáy tieáng heùt tuyeät voïng vaø ñau ñôùn trong cuoäc thaåm vaán cuûa toâi. Vì vaäy, con trai toâi ñaõ kyù baûn aùn cuûa mình ñeå cöùu toâi". Baûn aùn ñaõ ñöôïc ban haønh taïi Tashkent vaøo ngaøy 11/11, nhöng chæ baûy thaùng sau ñoù, baø Tamara môùi coù theå gaëp con baø taïi khu töû tuø.
Sau cuoäc xöû baén, di chuùc
Ngaøy 10 thaùng 7, con toâi bò xöû baén bí maät trong nhaø tuø Tashkent". Noãi ñau cuûa ngöôøi phuï nöõ laø khoâng theå ño löôøng ñöôïc, ñaëc bieät laø khi ñöôïc keát hôïp vôùi nhieàu caâu hoûi khoâng bao giôø ñöôïc traû lôøi. Taïi sao laø con baø vaø taïi sao laïi taøn nhaãn ñeán theá? Boán möôi ngaøy sau, laù thö cuoái cuøng do Dmitry vieát tröôùc khi cheát ñöôïc göûi ñeán cho baø: ñoù laø di chuùc cuûa anh. "Meï yeâu quyù cuûa con, con xin meï tha thöù cho con neáu soá phaän khoâng cho pheùp chuùng ta gaëp nhau. Meï haõy nhôù raèng con khoâng coù toäi, con khoâng gieát ai caû. Con muoán cheát hôn, nhöng con seõ khoâng ñeå ai laøm toån thöông meï. Con yeâu meï. Meï laø ngöôøi yeâu quyù duy nhaát trong ñôøi con. Con xin meï haõy nhôù ñeán con". Ñoù laø noãi ñau, noãi ñau thöïc söï vaø maïnh meõ, nhöng hoaø troän cuûa baø Tamara. Sau hai naêm bò maát nguû, ñaùnh daáu bôûi khaùt khao traû thuø maïnh meõ, baø Tamara ñaõ mang laáy öôùc nguyeän cuoái cuøng cuûa ñöùa con yeâu daáu vaø baét ñaàu chieán ñaáu choáng laïi aùn töû hình, "ñieàu maø ôû quaù nhieàu nôi treân theá giôùi vaãn ñöôïc coi laø moät bieän phaùp ñeå giaûm toäi phaïm baïo löïc. Tuy nhieân, theo caùch naøy, ngöôøi bò keát aùn trôû thaønh naïn nhaân cuûa moät vaán ñeà xaõ hoäi, laøm con tin cho moät toäi aùc nhaân danh luaät phaùp. Ñoù laø söï traû thuø cuûa xaõ hoäi!
Vôùi söùc maïnh cuûa tha thöù
Do ñoù, muïc tieâu cuûa baø laø chieán ñaáu ñeå giöõ cho kyù öùc veà söï hy sinh cuûa Dmitry ñöôïc soáng ñoäng vaø bieán noãi ñau cuûa baø thaønh chöùng taù cuï theå beân caïnh caùc naïn nhaân. "Vôùi söùc maïnh cuûa söï tha thöù," baø noùi theâm. Sau ñoù, baø chuyeån sang theo doõi caùc tieán trình, tö vaán cho thaân nhaân cuûa caùc tuø nhaân veà caùc haønh ñoäng coù theå ñöôïc thöïc hieän, ñeå giuùp hoï trong vieäc chuaån bò thö vaø khaùng caùo. "Toâi nhaéc laïi vôùi nhöõng ngöôøi phuï nöõ ñi ñeán khu töû tuø ñeå thaêm con caùi, thaêm choàng, thaêm anh em cuûa hoï: Ñöøng khoùc, haõy cho hoï söùc maïnh ñeå chieán ñaáu vaø tieán veà phía tröôùc. Cuoäc chieán cuûa caùc chò laø moät traän chieán cho cuoäc soáng. Vaø ñöøng bao giôø noùi veà söï traû thuø ". Söùc maïnh cuûa yù chí vaø caùc saùng kieán cuûa Hieäp hoäi cuûa baø, cuõng ñöôïc hoã trôï bôûi "nhöõng ngöôøi baïn cuûa Coäng ñoàng thaùnh Egidio", giuùp baø Tamara ñaït ñöôïc muïc tieâu.
Baõi boû aùn töû vaø caùc cuoäc ñôøi ñöôïc cöùu
Vaøo ngaøy 1 thaùng 1 naêm 2008, Uzbekistan ñaõ baõi boû aùn töû hình vaø quoác gia naøy trôû thaønh quoác gia thöù 134 treân theá giôùi vaø thöù ba ôû Trung AÙ cöïu Xoâ Vieát, sau Turkmenistan vaø Kyrgyzstan, baõi boû aùn töû hình. Tamara ñaõ laøm ñöôïc vaø ngay caû ngaøy nay, baø laø moät coâng daân Uzbekistan "khoâng ñöôïc mong muoán", baø ñaõ vöôït qua ranh giôùi ñòa lyù vaø keå caâu chuyeän cuûa mình vaø cuûa nhöõng ngöôøi soáng soùt. Trong soá nhöõng cuoäc ñôøi maø baø ñaõ cöùu ñöôïc laø cuûa Evgeny Gugnin: "Baûn aùn ñaõ ñöôïc ban haønh cho anh ta", baø noùi tieáp. "Taïi khu töû tuø, anh ta ñaõ ñöôïc röûa toäi vaø baøy toû yù muoán trôû thaønh linh muïc neáu anh ta coù theå thoaùt khoûi ñòa nguïc ñoù. Evgeny ñaõ ñöôïc aân xaù vaø ra tuø vaøo naêm 2011. Hieän nay anh aáy laø moät sinh vieân trong chuûng vieän Tashkent".
Khung hình cuûa Tamara
Moät caâu chuyeän vôùi moät keát thuùc coù haäu nhö nhieàu caâu chuyeän maø baø Tamara thu thaäp trong moät phong bì chöùa caùc hình aûnh vaø ghi chuù. Moät taám card côõ trang A4, vôùi böùc aûnh lôùn cuûa ñöùa con trai yeâu daáu cuûa baø, cuøng vôùi haøng chöõ: "Chikunov Dmitry, 28 tuoåi, moät coâng daân Nga, Kitoâ höõu, khoâng coù giaù trò gì cho xaõ hoäi, vaø khoâng theå ñöôïc caûi taïo trong tuø. Do ñoù, ñoái vôùi caùc toäi aùc ñaõ gaây ra, anh ta bò keát aùn töû hình, bò xöû baén". Vaøo thaùng 3 naêm 2005, Dmitry ñaõ ñöôïc phuïc hoài sau khi cheát, ñöôïc coâng nhaän voâ toäi vaø phieân toøa cuûa anh ñaõ ñöôïc tuyeân boá khoâng coâng baèng, vì anh ta, cuõng nhö vì nhieàu ngöôøi khaùc. Baø Tamara keát luaän: "Cöûa nhaø tuø quaù roäng khi anh ta böôùc vaøo, nhöng voâ cuøng heïp vaøo luùc anh ta coá gaéng ñeå thoaùt ra khoûi ñoù".