Phuû Quoác Vuï Khanh Toøa Thaùnh
trong tieán trình caûi toå Giaùo trieàu
Phuû Quoác Vuï Khanh Toøa Thaùnh trong tieán trình caûi toå Giaùo trieàu.
G. Traàn Ñöùc Anh OP
Roma (Vatican News 3-08-2019) - Trong tieán trình caûi toå caùc cô quan trung öông Toøa Thaùnh, vai troø quan troïng cuûa Phuû Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh khoâng nhöõng khoâng bò suy giaûm, nhöng caøng gia taêng hôn so vôùi tröôùc ñaây.
Tieáp tuïc tu chính döï thaûo Toâng Hieán môùi
Trong nhöõng thaùng heø noùng böùc naøy, caùc coäng söï vieân cuûa Hoäi ñoàng 6 Hoàng Y coá vaán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, quen goïi laø Hoäi ñoàng C-6, vaãn raùo rieát laøm vieäc ñeå kieän toaøn döï thaûo Toâng Hieán "Praedicate Evangelium" (Caùc con haõy loan baùo Tin Möøng), veà Giaùo trieàu Roma, thay theá cho Vaên kieän Pastor Bonus (Muïc Töû Nhaân Laønh), laø Toâng Hieán hieän haønh töø hôn 30 naêm nay.
Raát nhieàu phaûn öùng veà sô thaûo Toâng Hieán
Trong nhöõng thaùng ñaàu naêm nay, Sô thaûo Toâng Hieán môùi ñaõ ñöôïc göûi ñi nhieàu nôi ñeå tham khaûo yù kieán vaø ñaõ nhaän ñöôïc hôn 200 trang caùc baûn goùp yù kieán. Sô thaûo naøy bò thaát thoaùt ra ngoaøi vaø nhieàu baùo chí maïnh meõ pheâ bình: caû phe taû laãn phe höõu. Chaúng haïn, Linh Muïc Thomas Reese, doøng Teân ôû Myõ, noåi tieáng trong phe taû, ñaõ pheâ bình sô thaûo Toâng Hieán laø "moät thaûm hoïa". Coøn phe höõu thì pheâ bình veà nhieàu ñieåm khaùc, ñaëc bieät laø vieäc giaùng Boä Giaùo lyù ñöùc tin xuoáng haøng thöù yeáu. Nhö Ñöùc Hoàng Y Gerhard Mueller, nguyeân Toång tröôûng boä giaùo lyù ñöùc tin, pheâ bình raèng "Hoï ñang bieán toå chöùc giaùo trieàu Roma thaønh moät boä maùy haønh chaùnh thuaàn tuùy, moät cô quan chöùc naêng thuaàn tuùy (funzionalismo) chöù khoâng thaønh moät toå chöùc cuûa Giaùo Hoäi".
Ñieåm bò pheâ bình nhieàu nhaát
Moät trong nhöõng ñieåm bò pheâ bình trong döï thaûo laø söï taäp trung quaù nhieàu quyeàn bính cuûa giaùo trieàu Roma trong tay Phuû Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh (coù theå coi nhö töông ñöông vôùi Phuû Thuû Töôùng) laø cô quan ñöôïc xeáp ñöùng treân 14 boä, 4 toøa aùn vaø cô quan giaùo luaät, vaø moät soá cô quan khaùc lieân heä vôùi Toøa Thaùnh nhö: Phuû Giaùo hoaøng (lo vieäc tieáp kieán), Vaên phoøng nghi leã phuïng vuï cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, Ban traïng sö cuûa Giaùo trieàu, v.v.
Phuû Quoác vuï khanh theo döï thaûo Toâng Hieán
Theo döï thaûo Toâng Hieán môùi, chæ coù Phuû quoác vuï khanh vaø Hoäi ñoàng môùi veà kinh teá cuûa Toøa Thaùnh laø do moät vò Hoàng Y laøm ñaàu, coøn caùc boä vaø cô quan khaùc, vò ñöùng ñaàu khoâng nhaát thieát phaûi laø Hoàng Y.
Trong phaàn noùi veà Phuû Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh, töø khoaûn soá 44 trôû ñi, Döï thaûo Toâng Hieán laàn löôït qui ñònh raèng:
- Phuû Quoác vuï khanh trôï giuùp saùt caïnh Ñöùc Thaùnh Cha trong vieäc thi haønh söù maïng toái cao cuûa ngaøi (44). Phuû naøy do Hoàng Y Quoác vuï khanh ñieàu khieån (45,1) vaø goàm coù 3 phaân boä: Phaân boä toång vuï do vò Phuï Taù Quoác vuï khanh ñaûm traùch, vôùi söï giuùp ñôõ cuûa vò Phoù Phuï Taù quoác vuï khanh; tieáp ñeán laø Phaân Boä ngoaïi giao, lieân laïc vôùi caùc quoác gia vaø caùc toå chöùc quoác teá, döôùi söï ñieàu khieån cuûa vò ngoaïi tröôûng, ñöôïc söï trôï giuùp cuûa vò thöù tröôûng ngoaïi giao, cuøng vôùi ñoàng thöù tröôûng ñaëc traùch veà caùc quan heä ña phöông vaø caùc toå chöùc quoác teá, phaân boä naøy ñöôïc moät Hoäi ñoàng phuï giuùp. Phaân boä thöù ba cuûa Phuû Quoác vuï khanh lo veà caùc nhaân vieân ngoaïi giao Toøa Thaùnh, döôùi söï höôùng daãn cuûa vò Phuï traùch veà caùc ñaïi dieän ngoaïi giao Toøa Thaùnh (45,2).
Caùc coâng taùc cuûa Phuû Quoác Vuï Khanh
- Ñi vaøo chi tieát hôn, khi baøn veà Phaân boä Toång Vuï, Döï thaûo Toâng Hieán xaùc ñònh: cô quan naøy coù nhieäm vuï ñaëc bieät laø thi haønh nhöõng coâng vieäc lieân quan ñeán coâng vieäc phuïc vuï haèng ngaøy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, cöùu xeùt nhöõng vieäc lieân heä tôùi nhöõng vaán ñeà ngoaøi thaåm quyeàn cuûa caùc Boä trong giaùo trieàu vaø caùc cô caáu khaùc cuûa Toøa Thaùnh; xuùc tieán söï coäng taùc giöõa caùc boä vaø caùc cô caáu aáy. Phaân boä naøy cuõng coù nhieäm vuï thi haønh taát caû nhöõng gì lieân heä tôùi caùc ñaïi dieän cuûa caùc nöôùc caïnh Toøa Thaùnh. (46).
Phaân Boä Toång Vuï
- Ngoaøi ra, Phaân Boä Toång vuï coù nhieäm vuï: 1. Soaïn vaø göûi ñi caùc Toâng Hieán, Saéc leänh, Toâng Thö, thö vaø caùc vaên kieän khaùc maø Ñöùc Thaùnh Cha uûy thaùc; 2. Göûi ñi taát caû caùc vaên kieän boå nhieäm trong Giaùo trieàu Roma cuõng nhö trong caùc cô caáu khaùc tuøy thuoäc Toøa Thaùnh caàn phaûi ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha hoaøn taát vaø pheâ chuaån; 3. Baûo quaûn trieän aán baèng chì vaø Nhaãn Ngö Phuû cuûa Giaùo Hoaøng. (47)
- Cuõng thuoäc thaåm quyeàn cuûa Phaân Boä Toång Vuï: 1. lo lieäu aán haønh vaên baûn vaø taøi lieäu coâng khai cuûa Toøa Thaùnh trong Coâng baùo cuûa Toøa Thaùnh (Acta Apostolicae Sedis); 2. Höôùng daãn Boä Truyeàn Thoâng veà nhöõng thoâng baùo chính thöùc lieân quan ñeán caùc Vaên kieän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vaø hoaït ñoäng cuûa Toøa Thaùnh.
- Qua Vaên phoøng thoáng keâ, Phaân Boä Toång vuï thu thaäp, phoái hôïp vaø phoå bieán taát caû caùc döõ kieän ñöôïc soaïn thaûo theo caùc qui luaät thoáng keâ, lieân quan ñeán ñôøi soáng Giaùo Hoäi treân theá giôùi. (49)
Phaân Boä ngoaïi giao
Sang ñeán Phaân Boä ngoaïi giao Toøa Thaùnh, döï thaûo Toâng Hieán khaúng ñònh raèng nhieäm vuï rieâng cuûa Phaân boä naøy laø lieân heä vôùi caùc quoác gia vaø caùc toå chöùc quoác teá (..) 1. Thaêng tieán caùc quan heä ngoaïi giao vaø chính trò cuûa Toøa Thaùnh vôùi caùc nöôùc vaø caùc chuû theå khaùc thuoäc coâng phaùp quoác teá vaø ñieàu haønh nhöõng coâng vieäc toång quaùt ñeå thaêng iteán thieän ích cuûa Giaùo Hoäi vaø xaõ hoäi daân söï, keå caû qua vieäc kyù keát caùc Hieäp ñònh vaø thoûa thuaän quoác teá khaùc, ñeå yù ñeán yù kieán cuûa caùc cô caáu Giaùm Muïc lieân heä; 2. Ñaïi dieän Toøa Thaùnh tröôùc caùc toå chöùc quoác teá lieân chính phuû cuõng nhö caùc Hoäi nghò ña phöông lieân chính phuû, vaø khi thaáy thích hôïp, thì söû duïng söï coäng taùc cuûa caùc Boä coù thaåm quyeàn trong giaùo trieàu; 3. Baøy toû yù kieán khi moät boä trong Giaùo Trieàu muoán coâng boá moät tuyeân ngoân hay moät vaên kieän lieân heä tôùi töông quan quoác teá hoaëc caùc ñaïi dieän cuûa chính quyeàn daân söï (50).
1. Trong nhöõng hoaøn caûnh ñaëc bieät, do söï boå nhieäm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, sau khi tham khaûo caùc Boä coù thaåm quyeàn cuûa Giaùo Trieàu Roma, Phaân Boä naøy cuõng thi haønh moïi vieäc coù lieân heä tôùi söï boå nhieäm chöùc saéc cho caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông, cuõng nhö thaønh laäp vaø thay ñoåi caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông aáy vaø caùc cô caáu lieân heä. 2. Trong nhöõng tröôøng hôïp khaùc, ñaëc bieät khi ôû cheá ñoä hieäp ñònh, Phaân boä naøy coù nhieäm vuï lo nhöõng vaán ñeà coù lieân quan tôùi caùc chính phuû daân söï (51)
Trong phaân boä ngoaïi giao, khi caàn, coù theå thieát laäp caùc UÛy ban beàn vöõng, ñeå xöû lyù nhöõng vaán ñeà ñaëc thuø hoaëc toång quaùt lieân quan tôùi caùc ñaïi luïc vaø nhöõng mieàn ñòa lyù khaùc nhau (52)
Phaân boä thöù 3: lo veà caùc nhaân vieân ngoaïi giao Toøa Thaùnh
Veà phaân Boä thöù 3 lo veà caùc nhaân vieân ngoaïi giao Toøa Thaùnh, döï thaûo Toâng Hieán xaùc ñònh coâng vieäc cuûa Phaân boä laø quan taâm ñeán ñieàu kieän soáng vaø laøm vieäc cuûa caùc nhaân vieân aáy, cuõng nhö vieäc thöôøng huaán cho hoï. Ñeå thi haønh vieäc ñoù, Vò Ñaëc Traùch Phaân Boä thöù 3 vieáng thaêm caùc Söù quaùn Toøa Thaùnh, trieäu taäp vaø chuû toïa caùc cuoäc hoïp veà vieäc boä nhieäm caùc ñaïi dieän ngoaïi giao (53,1). Phaân boä cuõng coäng taùc vôùi vò Giaùm ñoác tröôøng ngoaïi giao Toøa Thaùnh ñeà vieäc tuyeån choïn vaø huaán luyeän caùc öùng sinh ngoaïi giao, vaø duy trì lieân laïc vôùi taát caû caùc nhaân vieân ngoaïi giao veà höu (53,2). Sau cuøng phaän boä naøy thi haønh chöùc naêng trong söï coäng taùc chaët cheõ vôùi Phaân Boä Toång Vuï vaø Phaân Boä ngoaïi giao, chaêm soùc veà taát caû nhöõng gì coù lieân quan ñeán caùc ñaïi dieän cuûa Toøa Thaùnh.