UÛy ban Phuïng Töï giaûi thích quy ñònh
veà Giaûng leã, Ñaët tay vaø Raûy nöôùc pheùp
UÛy ban Phuïng Töï giaûi thích quy ñònh veà Giaûng leã, Ñaët tay vaø Raûy nöôùc pheùp.
UÛy ban Phuïng töï
Vatican (WHÑ 13-06-2019) - UÛy ban Phuïng Töï giaûi thích quy ñònh veà Giaûng leã, Ñaët tay vaø Raûy nöôùc pheùp:
Giaûng leã
1- Theo giaùo luaät (ñieàu 767, 1), vieäc giaûng leã chæ daønh rieâng cho tö teá hoaëc phoù teá. Vaäy, moät linh muïc coù ñöôïc pheùp ñöa nhöõng ngöôøi laøm chöùng leân chia seû trong phaàn baøi giaûng cuûa mình khoâng?
Thöïc haønh ñöa nhöõng ngöôøi laøm chöùng leân chia seû trong phaàn baøi giaûng thuoäc veà phaïm truø "giaùo daân thuyeát giaûng". Ñuùng laø theo giaùo luaät (ñieàu 767, 1) vaø ñöôïc Quy cheá Toång quaùt Saùch leã Roâma [2002] (soá 66) cuõng nhö Huaán thò Bí tích Cöùu ñoä [2004] (caùc soá 64-66; 161) nhaéc laïi, vieäc giaûng leã chæ daønh rieâng cho tö teá hoaëc phoù teá vaø khoâng bao giôø trao cho moät giaùo daân. Theá nhöng, tín höõu giaùo daân laïi ñöôïc pheùp "chia seû" trong thaùnh leã [chöù khoâng phaûi giaûng leã] qua nhöõng höôùng daãn vaø laøm chöùng cuûa hoï baèng vieäc suy nieäm Lôøi Chuùa, giaûi thích baûn vaên Kinh Thaùnh hoaëc thuyeát trình. Tuy nhieân, ngay caû baøi giaûng leã cuûa Linh Muïc vaø Phoù Teá cuõng khoâng ñöôïc xem nhö thôøi gian daønh cho caùc ngaøi chia seû chöùng taù caù nhaân vôùi nhöõng caâu chuyeän rieâng tö cuûa mình maø baøi giaûng leã phaûi dieãn taû ñöùc tin cuûa Giaùo Hoäi (Boä Phuïng töï vaø Kyû luaät Bí tích, Chæ Nam Giaûng Leã, soá 6), bôûi vaäy, phaûi thaät caån troïng khi ñöa ngöôøi laøm chöùng trong thaùnh leã vaø tuaân giöõ nhöõng gì noùi tieáp döôùi ñaây:
1) Thöïc haønh naøy phaûi ñöôïc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc cho pheùp. Chaúng haïn Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø chæ cho pheùp giaùo daân chia seû trong moät vaøi tröôøng hôïp nhö: khi vaéng hay thieáu huït giaùo só, khi ñoøi hoûi phaûi söû duïng moät ngoân ngöõ khaùc bieät hoaëc lieân quan ñeán laõnh vöïc thuoäc veà chuyeân moân hay kinh nghieäm cuûa giaùo daân, nhöng khoâng bao giôø giaùo daân ñöôïc giaûng trong thaùnh leã (USCCB Decree, 13/12/2001, BCL Newletter 37 [2001] 49-50). Neáu nhö Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc khoâng ra chæ thò veà vaán ñeà naøy, thì phaûi tuaân theo caùc quy luaät lieân quan ñeán vieäc giaûng thuyeát ñöôïc ban haønh bôûi Ñöùc Giaùm Muïc giaùo phaän (Boä Giaùo Luaät, soá 756~2; 772~1);
2) Neáu thaáy caàn ñeå moät giaùo daân leân thoâng baùo tin töùc hay trình baøy moät chöùng töø ñôøi soáng kitoâ höõu cho caùc tín höõu tuï hoïp trong nhaø thôø / nhaø nguyeän, caùch chung neân laøm vieäc naøy ngoaøi thaùnh leã. Nhöng maø, vì nhöõng lyù do nghieâm troïng, ñöôïc pheùp trình baøy loaïi thoâng baùo hay chöùng töø naøy khi linh muïc ñaõ ñoïc xong lôøi nguyeän Hieäp Leã chöù khoâng ñöôïc ñöa hoï leân laøm chöùng trong phaàn baøi giaûng cuûa thaùnh leã. Tuy vaäy, moät vieäc laøm nhö theá khoâng ñöôïc trôû thaønh thoùi quen, nghóa laø thuoäc tröôøng hôïp ngoaïi leä chöù khoâng phaûi thöôøng leä. Hôn nöõa, vieäc chia seû vaø laøm chöùng phaûi mang hình thöùc ngaén goïn, phaûi luoân luoân hoøa hôïp vôùi caùc quy taéc phuïng vuï, ñöôïc trình baøy trong nhöõng dòp ñaëc bieät maø thoâi (chaúng haïn nhö ngaøy cuûa chuûng vieän, ngaøy beänh nhaân, v.v...), cuõng nhö khoâng ñöôïc xem noù nhö laø moät söï thaêng tieán chính thöùc cuûa haøng giaùo daân. Ñoàng thôøi, nhöõng thoâng baùo vaø chöùng töø naøy khoâng ñöôïc coù nhöõng ñaëc tính coù theå laøm laãn loän chuùng vôùi baøi giaûng leã, vaø cuõng nhö khoâng laø nguyeân nhaân ñeå loaïi boû hoaøn toaøn baøi giaûng (Xc. Boä Phuïng töï vaø Kyû luaät Bí tích, Huaán thò Bí tích Cöùu ñoä, caùc soá 74, 161; Boä Giaùo só vaø Caùc Boä khaùc, Huaán thò lieân boä veà moät soá vaán ñeà lieân quan ñeán vieäc giaùo daân coäng taùc vaøo söù vuï cuûa caùc linh muïc, Ecclesiae de mysterio, 15/08/1997, soá 3: AAS 89 (1997), 852-877)
3) Ngöôøi chia seû hay laøm chöùng phaûi laø moät tín höõu coâng giaùo vì theo Boä Giaùo Luaät: (1) Nhöõng ngöôøi giaûng Lôøi Chuùa, tröôùc heát haõy trình baøy nhöõng ñieàu caàn phaûi tin vaø phaûi laøm nhaèm vinh danh Chuùa vaø cöùu roãi nhaân loaïi; (2) Cuõng phaûi trình baøy cho tín höõu giaùo thuyeát Hoäi Thaùnh daïy veà nhaân phaåm vaø töï do cuûa con ngöôøi, veà söï duy nhaát vaø söï vöõng beàn cuøng nhöõng traùch vuï cuûa gia ñình, veà nhöõng boån phaän cuûa nhöõng ngöôøi coâng daân soáng trong xaõ hoäi, vaø caû veà vieäc ñieàu haønh nhöõng vieäc traàn theá theo traät töï Chuùa ñaõ aán ñònh (ñieàu 768).
4) Chæ ñoâi khi giaùo daân môùi chia seû trong thaùnh leã vôùi treû em trong tröôøng hôïp thaùnh leã ñoù coù ít ngöôøi lôùn tham döï nhaát laø khi vò giaûng leã töï thaáy raèng mình khoù coù theå thích öùng hay ñoàng caûm vôùi taâm trí cuûa treû em. Vieäc chia seû naøy ñöôïc söï ñoàng yù cuûa cha sôû hay quaûn nhieäm nhaø thôø treân caên baûn laø quyeàn ban pheùp thöïc thuï cho thöïc haønh naøy chæ thuoäc thaåm quyeàn cuûa caùc Ñaáng Baûn Quyeàn sôû taïi maø thoâi [nhö ñaõ noùi ôû soá 1) treân], vaø luoân luoân laø ad actum, chöù khoâng thuoäc quyeàn ai khaùc, keå caû caùc linh muïc hay phoù teá (Boä Phuïng Töï, Höôùng daãn Thaùnh leã vôùi Treû em, 01/11/1973, AAS 66 [1974], 24; Huaán thò Bí tích Cöùu ñoä, soá 161). Vaø chæ thænh thoaûng giaùo daân môùi chia seû nhö moät phaàn phuï theâm vaøo baøi giaûng leã cuûa LM hay PT hoaëc coù theå thay theá cho baøi giaûng leã khi vò giaûng leã (LM hoaëc PT) bò ngaên trôû veà theå lyù hay luaân lyù. Vì daàu sao, söï trôï giuùp naøy khoâng ñöôïc döï lieäu ñeå ñaûm baûo cho ngöôøi giaùo daân tham döï ñaày ñuû hôn, nhöng, töï baûn tính, noù laø boå sung vaø taïm thôøi; coøn boån phaän ñaàu tieân cuûa nhöõng ngöôøi coù chöùc thaùnh vaãn laø rao giaûng Lôøi Chuùa cho daân Chuùa nhaèm thaùnh hoùa hoï vaø ñeå toân vinh Thieân Chuùa (Boä Giaùo Luaät, soá 213; 756~2; 757; 762 vaø 772~1; Huaán thò Bí tích Cöùu ñoä, soá 151).
Nghi thöùc ñaët tay vaø vieäc Raûy Nöôùc Pheùp
2- Nghi thöùc ñaët tay coù yù nghóa gì trong caùc cöû haønh phuïng vuï? Vieäc Raåy Nöôùc pheùp trong nghi thöùc phuïng vuï ñöôïc pheùp thöïc hieän nhö theá naøo?
A- Nghi thöùc ñaët tay coù yù nghóa gì trong caùc cöû haønh phuïng vuï?
Haønh ñoäng ñaët tay baèng caùch ñaët moät tay hay hai tay treân moät ai ñoù hay treân moät vaät theå naøo ñoù laø cöû chæ mang yù nghóa bí tích. Vì theá, cöû ñieäu naøy ñöôïc vò chuû söï cöû haønh phuïng vuï söû duïng trong nhieàu nghi thöùc phuïng vuï vôùi nhöõng yù nghóa nhö sau:
- Naøi xin Chuùa Thaùnh Thaàn ngöï xuoáng (x. Cv 8,17.19-20; 19,6) thaùnh hoùa leã phaåm baùnh vaø röôïu [trong phaàn Kinh Nguyeän Thaùnh Theå] ñeå trôû neân Mình vaø Maùu Chuùa Kitoâ hoaëc dieãn taû vieäc ban pheùp laønh troïng theå cho ñoaøn daân trong thaùnh leã nhöng hai tay cuûa vò chuû teá phaûi giô cao hôn nhöõng tröôøng hôïp khaùc (Xc. Leã nghi Giaùm muïc, soá 105;106).
- Sai ñi hay trao ban moät söù vuï (x. Cv 6,2-6; 13,2-3; 12Tm 4,14; 2Tm 1,6): nhö dieãn ra trong nghi thöùc phong chöùc Phoù Teá, Linh Muïc vaø Giaùm Muïc (QCSL, soá 4). Cöû ñieäu ñaët tay cuûa Ñöùc Giaùm muïc chuû phong treân caùc tieán chöùc baáy giôø dieãn taû moái töông quan hieäp thoâng giöõa tieán chöùc vôùi Thieân Chuùa vaø Hoäi Thaùnh ñeå nhôø söï naâng ñôõ cuûa Thieân Chuùa vaø coäng taùc cuûa toaøn theå Hoäi Thaùnh hoï coù theå vöôn tôùi Ñaáng Tuyeät Ñoái cuõng nhö hoaøn thaønh söù vuï ñöôïc trao phoù.
- Ban ôn tha thöù vaø hoøa giaûi (1Tm 5,22).
- Chöõa laønh (x. Mt 7,32; 8,23-24; Mc 16,17-18; Lc 4,40; 13,13; Cv 28,8): nhö trong pheùp xöùc daàu beänh nhaân. Trong tröôøng hôïp coù soá ñoâng beänh nhaân muoán laõnh nhaän bí tích naøy thì khoâng caàn LM ñaët tay treân töøng ngöôøi maø chæ ñaët tay treân moät beänh nhaân ñaïi dieän thoâi (Saùch Leã nghi Giaùm muïc, soá 653). Cöû ñieäu naøy nhaèm 2 muïc ñích: [i] Caàu nguyeän cho taâm hoàn vaø thaân xaùc ngöôøi beänh ñöôïc maïnh meõ tröôùc nhöõng ñau ñôùn vaø thöû thaùch hieän taïi hoï phaûi ñöông ñaàu; [ii] Coäng ñoàng Hoäi Thaùnh chia seû gaùnh naëng hoï ñang phaûi mang vaø nhö muoán noùi vôùi beänh nhaân raèng hoï khoâng coâ ñôn khi phaûi mang vaùc nhöõng gaùnh naëng nhö theá.
B- Vieäc Raåy Nöôùc pheùp trong nghi thöùc phuïng vuï ñöôïc pheùp thöïc hieän nhö theá naøo?
Nöôùc thaùnh bieåu tröng cho söï thanh taåy. Trong bí tích Röûa toäi, ngöôøi ta dìm, raûy hoaëc ñoå nöôùc treân thuï nhaân bôûi nöôùc ñöôïc coi laø chaát lieäu chính yeáu cuûa bí tích naøy (x. Ga 3,5). Nöôùc thaùnh laø moät phuï tích, vì theá ñöôïc duøng ñeå raûy treân ngöôøi, treân vaät theå vaø nôi choán tuøy nghi thöùc nhö daáu hieäu duøng trong vieäc ban pheùp laønh vaø mang nhieàu yù nghóa khaùc nhau.
Raûy nöôùc thaùnh treân caùc tín höõu nhaéc nhôù hoï veà bí tích Taùi sinh ñaõ laõnh nhaän nhôø ñoù hoï seõ cuøng cheát, mai taùng vaø phuïc sinh vôùi Chuùa Kitoâ, nghóa laø ñöôïc thoâng döï vaøo cuoäc chieán thaéng cuûa Chuùa Kitoâ treân toäi loãi vaø söï cheát; nghi thöùc naøy cuõng ñeà cao "chöùc tö teá coäng ñoàng cuûa tín höõu" vaø nhaán maïnh ñeán moái lieân heä giöõa bí tích Röûa toäi vaø vieäc tham döï thaùnh leã cuûa hoï.
Vieäc raûy nöôùc thaùnh treân vaät theå vaø nôi choán khi laøm pheùp nhaéc nhôû chuùng ta söû duïng caùc thöïc theå aáy vaøo muïc ñích toát ñeïp theo thaùnh yù Chuùa Cha.
Vôùi yù nghóa nhö vaäy, vieäc raåy nöôùc thaùnh ñöôïc pheùp thöïc hieän trong nhieàu tröôøng hôïp, ví duï nhö:
- Ngaøy Chuùa nhaät, nhaát laø trong muøa Phuïc sinh, thay vì haønh ñoäng thoáng hoái thöôøng leä, ñoâi khi coù theå laøm pheùp vaø raûy nöôùc thaùnh treân daân (xc. phaàn phuï luïc II cuûa Saùch leã Roâma 2002, 177-181; QCSL 51). Trong leã Ñeâm Voïng Phuïc sinh, caùc tín höõu ñöôïc raåy nöôùc thaùnh sau khi laäp laïi nhöõng lôøi cam keát cuûa bí tích Röûa toäi.
- Trong nghi thöùc an taùng, vieäc raûy nöôùc thaùnh treân thi haøi cuûa tín höõu cuõng nhaéc nhôû bí tích Thaùnh taåy ngöôøi ñoù ñaõ laõnh nhaän vaø nhôø bí tích naøy hoï ñöôïc ñöa vaøo ñôøi soáng vónh cöûu.
- Trong leã cöôùi, linh muïc laøm pheùp nhaãn cöôùi vôùi nöôùc thaùnh khoâng chæ nhö moät haønh vi thanh taåy maø coøn laø moät daáu hieäu "söông rôi töø treân". Söông rôi xuoáng maët ñaát seõ laøm troå sinh söï soáng vaø phong nhieâu, do ñoù, yù nghóa cuûa vieäc laøm pheùp nhaãn laø hoàng phuùc cuûa Thieân Chuùa seõ xuoáng treân ñoâi hoân nhaân vaø söï phoàn thònh seõ ñeán vôùi gia ñình hoï.
- Laøm pheùp vaø raûy nöôùc thaùnh treân aûnh töôïng thaùnh; vaät duïng thaùnh duøng trong phuïng vuï; laù trong ngaøy leã Laù; tro trong ngaøy thöù tö leã Tro, neán trong thaùnh leã daâng Chuùa vaøo ñeàn thaùnh (2/2) ...
Nhöõng ñieåm sau ñaây caàn löu yù khi raûy nöôùc thaùnh trong thaùnh leã:
- Nghi thöùc raûy nöôùc thaùnh thay cho haønh ñoäng thoáng (QCSL 51) chæ ñöôïc pheùp dieãn ra trong thaùnh leã, chöù khoâng beân ngoaøi thaùnh leã nhö trong hình thöùc thaùnh leã ngoaïi thöôøng.
- Neáu moät giaùo xöù lôùn vôùi khaù ñoâng ngöôøi tham döï Thaùnh leã vaø phaûi maát nhieàu thôøi gian môùi raûy xong, neân söû duïng theâm nhieàu bình chöùa khaùc. Caùc thöøa taùc vieân seõ chia nhau raåy trong khu vöïc ñöôïc phaân coâng cho mình vôùi moät giuùp leã caàm bình nöôùc thaùnh ñi theo.
- Khoâng raûy nöôùc thaùnh töø phía sau löng daân chuùng.
- Ñöøng bao giôø laøm nghi thöùc raåy nöôùc thaùnh quaù long troïng ñeán noãi laøm lu môø vieäc cöû haønh Phuïng vuï Lôøi Chuùa vaø Phuïng vuï Thaùnh Theå.
- Chuû ñeà cuûa baøi thaùnh ca ñi keøm nghi thöùc raåy nöôùc thaùnh phaûi lieân quan ñeán yù nghóa cuûa nöôùc, bí tích Thaùnh taåy hay coâng cuoäc canh taân ñôøi soáng.
UÛy ban Phuïng töï tröïc thuoäc Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam
Thaùng 3 naêm 2019
- - - - - -
Xc. Peter Elliott, Ceremonies of the Modern Roman Rite, soá 191.
Xc. Antonio Donghi, Words and Gesture in the Liturgy, 49.
Xc. Edward McNamara, "Healing Masses" töø The ZENIT Daily Dispatch @Innovative Media, Inc. (21/07/2009).
Xc. Antonio Donghi, Words and Gesture in the Liturgy, 50.
Hieán Cheá Tín Lyù veà Giaùo Hoäi Lumen Gentium, soá 10.
Xc. Edward Foley, "The Structure of the Mass, Its Elements and Its Parts", trong ed. Edward Foley, A Commentary on the General Instruction of the Roman Missal (Collegeville, MN: A Pueblo/ The Liturgical Press, 2007),142.
Xc. Antonio Donghi, Words and Gesture in the Liturgy, dg. William McDonough, Dominic Serra, Ted Bertagni (Collegeville, MN: Liturgical Press, 2009), 48.
Xc. Emilio Higglesden, "Signs and Symboles: A Reflection", Faith - Vol. 117, No. 4, 1990.
Xc. Ibid.
Xc. Edward McNamara, "Phoù teá hoaëc thöøa taùc vieân giaùo daân raûy nöôùc thaùnh ñöôïc khoâng?", dg. Nguyeãn Troïng Ña, töø Zenit.org (24/05/2016).
Xc. Denis C. Smolarski, Q & A: The Mass (Chicago: Liturgy Training Publications, 2002), 6-7.
Ibid.
Ibid.
Dominic Thuaàn, sss, Cöû haønh Thaùnh leã (Hoa Kyø: Daân Chuùa, 1994), 32.