Caùc Giaùm Muïc Hoa Kyø
tìm caùch aùp duïng Töï Saéc cuûa Ñöùc Phanxicoâ
veà baùo caùo laïm duïng vaø che ñaäy laïm duïng
Caùc Giaùm Muïc Hoa Kyø tìm caùch aùp duïng Töï Saéc cuûa Ñöùc Phanxicoâ veà baùo caùo laïm duïng vaø che ñaäy laïm duïng.
Vuõ Vaên An
Washington (VietCatholic News 07-06-2019) - Theo Christopher White cuûa taïp chí Crux, khi caùc giaùm muïc Hoa Kyø hoäi hoïp vaøo tuaàn tôùi, chuû ñeà phieân hoïp 3 ngaøy chaéc chaén laø coâng vieäc coøn boû dôû cuûa kyø hoïp tröôùc: traùch nhieäm giaûi trình cuûa caùc giaùm muïc.
Coøn nhôù tröôùc hoäi nghò thaùng 11 naêm 2018 cuûa caùc ngaøi, Vatican ñaõ ra leänh ngöng cuoäc boû phieáu thoâng qua caùc ñònh möùc môùi lieân quan ñeán traùch nhieäm giaûi trình cuûa caùc giaùm muïc, laáy lyù do laø caùc lo ngaïi veà giaùo luaät vaø nhaát laø caùc ngaøi thoâng baùo quaù treã khieán Toøa Thaùnh khoâng ñuû thì giôø goùp yù. Tuy nhieân, lyù do thöïc tieãn laø chôø quyeát ñònh cuûa cuoäc hoïp thöôïng ñænh caùc chuû tòch caùc hoïi ñoàng giaùm muïc theá giôùi taïi Vatican vaøo thaùng 2 naêm 2019.
Nay thì Hoäi nghò Thöôïng ñænh aáy ñaõ keát thuùc, vaø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ döïa vaøo ñoù, ra Töï Saéc Vos estis lux mundi ("Caùc con laø aùnh saùng theá gian") buoäc moïi giaùo só vaø thaønh vieân caùc doøng tu phaûi baùo caùo caùc vuï laïm duïng vaø che ñaäy laïm duïng keå caû cuûa caùc giaùm muïc vaø Hoàng Y cho caùc thaåm quyeàn Giaùo Hoäi. Töï saéc naøy coù giaù trò keå töø 1 thaùng 6 naêm 2019 vaø nay tuøy caùc hoäi ñoàng giaùm muïc theá giôùi phaûi thi haønh töï saéc ôû caáp ñòa phöông, muoän nhaát laø 20 thaùng Saùu naêm 2019 phaûi coù moät heä thoáng baùo caùo saün saøng.
Chuû yeáu laø khi moät giaùm muïc bò toá caùo laïm duïng hay che ñaäy laïm duïng, vò Toång Giaùm Muïc giaùo tænh seõ tieán haønh cuoäc ñieàu tra vaø chaáp nhaän söï can döï cuûa caùc chuyeân vieân giaùo daân vaøo dieãn trình ñieàu tra naøy ñeå baûo ñaûm coù söï giaùm saùt vaø giaûi trình thích ñaùng.
Khi caùc giaùm muïc Hoa Kyø hoïp nhau vaøo thöù Ba 11 thaùng 6 naêm 2019, "Caùc Chæ daãn ñeå Thi haønh caùc Qui ñònh cuûa Vos estis lux mundi Lieân quan ñeán caùc Giaùm muïc vaø caùc vò Töông ñöông vôùi caùc Ngaøi" seõ ñöôïc ñöa ra ñeå boû phieáu. Taäp Chæ daãn naøy döïa vaøo khuoân khoå Töï Saéc cuûa Ñöùc Phanxicoâ vaø thích öùng vaøo boái caûnh Hoa Kyø.
Theo moät döï thaûo cuûa Taäp Chæ daãn, moät taøi lieäu daøi 4 trang, thì moät heä thoáng baùo caùo ñeä tam nhaân toaøn quoác seõ ñöôïc thieát laäp ñeå tieáp nhaän caùc khieáu naïi laïm duïng hay che ñaäy, vaø sau ñoù, trình chuùng leân cho caùc thaåm quyeàn Giaùo Hoäi thích ñaùng.
Ngoaøi ra, taäp Chæ Daãn cuõng trao cho vò Toång Giaùm Muïc giaùo tænh quyeàn tieán haønh cuoäc ñieàu tra moät giaùm muïc vaø "cao ñoä khuyeán khích" raèng ngaøi neân söû duïng moät ñieàu tra vieân hay moät nhoùm ñieàu tra vieân coù theå bao goàm moät soá ñieàu tra vieân giaùo daân. Taøi trôï cuoäc ñieàu tra laø traùch nhieäm cuûa giaùo tænh ñòa phöông.
Neáu chính vò Toång Giaùm Muïc giaùo tænh bò toá caùo laïm duïng hay che ñaäy thì vò giaùm muïc cuûa giaùo phaän phuï thuoäc naøo coù thôøi gian phuïc vuï laâu nhaát seõ phuï traùch cuoäc ñieàu tra. ÔÛ Hoa Kyø, hieän coù 32 toång giaùo phaän toøng thoå coù nhieäm vuï tieán haønh caùc cuoäc ñieàu tra loaïi naøy.
Taäp Chæ Daãn nhö theá khaùc vôùi caùc ñeà xuaát hoài thaùng 11 naêm 2018 laø caùc ñeà xuaát voán keâu goïi thieát laäp moät hoäi ñoàng ñoäc laäp cuûa giaùo daân ñeå duyeät xeùt caùc lôøi toá caùo laïm duïng vaø che ñaäy. Vatican khoâng chaáp nhaän ñeà xuaát naøy vì vi phaïm giaùo luaät khi ñeå giaùo daân chính thöùc kieåm soaùt caùc giaùm muïc, moät thaåm quyeàn chæ coù Ñöùc Giaùo Hoaøng môùi coù.
Thöù Naêm 6 thaùng 6 naêm 2019, ñaõ coù moät hoäi nghò ñieäm ñaøm (a conference call) giöõa caùc Toång Giaùm Muïc giaùo tænh ñeå thaûo luaän moät soá ñieåm cuûa moâ thöùc môùi.
Moät vò Toång Giaùm Muïc noùi vôùi Crux raèng "toâi hy voïng chuùng ta seõ coù cô hoäi coâng khai caùm ôn Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ giuùp chuùng ta chôø ñôïi hoài thaùng 11 naêm 2018, vì toâi nghó chuùng ta seõ qua vieäc naøy maø ñaït ñöôïc caùc ñeà nghò maïnh hôn".
Moät vò Toång Giaùm Muïc khaùc nhaán maïnh raèng caùc chæ daãn môùi cuûa Vatican seõ buoäc caùc Giaùm Muïc chòu traùch nhieäm ñoái vôùi vieäc caùc ngaøi xöû lyù caùc tröôøng hôïp laïm duïng, duø laø do lô ñeãnh hay thieáu khaû naêng. Ngaøi noùi: "Ñieàu naøy ñaët taát caû chuùng toâi ôû theá phaûi löu yù vaø cung caáp cho chuùng toâi loaïi traùch nhieäm giaûi trình maø chuùng ta ñang noùi tôùi".
Hoài thaùng Tö naêm 2019, Phoù Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø, Toång Giaùm Muïc Joseù Goùmez vaø Hoàng Y Joseph Tobin ñaõ daãn moät phaùi ñoaøn qua Roâma ñeå gaëp caùc vieân chöùc Giaùo Trieàu nhaèm nhaän ñöôïc söï hoã trôï cuûa hoï ñôùi vôùi taäp chæ daãn môùi vaø ñeå ngaên chaën böôùc huït haãng cuûa thaùng 11 naêm 2018.
Cuõng seõ ñem ra boû phieáu laø taøi lieäu môùi töïa laø "Acknowledging Our Episcopal Commitments" (Nhìn nhaän Caùc Cam keát Giaùm muïc cuûa Chuùng ta) nhaèm taùi khaúng ñònh caùc lôøi ñoan höùa cuûa caùc ngaøi. Taøi lieäu naøy thay theá taøi lieäu "Standards of Accountability for a Bishop" (Caùc Tieâu chuaån Traùch nhieäm Giaûi trình cho 1 Giaùm muïc) töøng döï ñònh cho phieân hoïp thaùng 11 naêm 2018 nhaèm giaûi quyeát "caùc vaán ñeà vaø quan taâm chính ñaùng ñaõ neâu ra" vaøo luùc ñoù.
Taøi lieäu daøi 3 trang naøy ñaëc bieät quaû quyeát raèng caùc tieâu chuaån cuûa Hieán chöông Dallas aùp duïng cho caû caùc giaùm muïc vaø linh muïc vaø cho hay "khoâng theå coù 'cuoäc soáng keùp', khoâng coù 'hoaøn caûnh ñaëc bieät', khoâng coù 'cuoäc soáng bí maät' naøo trong vieäc thöïc haønh ñöùc khieát tònh".
Cuoái cuøng, taøi lieäu thöù ba seõ ñöôïc baøn caõi laø "Protocol Regarding Available Non-Penal Restrictions on Bishops," (Qui Öôùc Lieân quan tôùi Caùc Haïn cheá Phi Hình söï Coù saün Ñoái vôùi caùc Giaùm muïc). Taøi lieäu naøy goàm caùc bieän phaùp giaûi trình môùi daønh cho caùc giaùm muïc höu trí, töùc caùc vò ñaõ töø chöùc hay bò loaïi khoûi chöùc vuï do "caùc haønh vi vi phaïm hay khoâng laøm troøn boån phaän traàm troïng"
Taøi lieäu naøy ban quyeàn cho giaùm muïc giaùo phaän thaåm quyeàn haïn cheá thöøa taùc vuï cuûa giaùm muïc höu trí trong phaïm vi giaùo phaän mình vaø thænh caàu Toøa Thaùnh aùp duïng kyû luaät lôùn hôn. Ngoaøi ra, vaên kieän naøy cuõng cho pheùp chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø, vôùi söï tham khaûo UÛy Ban Quaûn Trò, coù theå yeâu caàu vò giaùm muïc aáy khoâng döï caùc phieân hoïp cuûa Hoäi Ñoàng.
Caùc giaùm muïc coù tôùi Thöù Hai 3 thaùng 6 naêm 2019 ñeå tu chính caùc baûn döï thaûo vaên kieän môùi, vaø toaøn boä caùc Giaùm Muïc Hoa Kyø seõ boû phieáu caû ba taøi lieäu vaøo tuaàn tôùi, sau khi caùc baûn vaên ñaõ hoaøn taát.
Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø, Ñöùc Hoàng Y Daniel DiNardo seõ chuû toïa phieân hoïp tuaàn tôùi. Vieäc naøy seõ ñaùnh daáu laàn ngaøi xuaát hieän nôi coâng coäng laàn ñaàu tieân sau khi bò ñoät quïy hoài thaùng Ba naêm 2019.
Ñaàu tuaàn naøy, Haõng tin Associated Press cho raèng Ñöùc Hoàng Y DiNardo xöû söï khoâng ñuùng vuï vò phuï taù cuûa ngaøi dính líu vaøo moät vuï laêng nhaèng tình caûm vôùi moät phuï nöõ coù choàng thuoäc Toång Giaùo phaän Galveston-Houston. Ñöùc Hoàng Y cöïc löïc baùc boû lôøi toá caùo naøy.