Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
vôùi coäng ñoaøn ngöôøi Rom taïi thaønh phoá Blaj
Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi coäng ñoaøn ngöôøi Rom taïi thaønh phoá Blaj.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Blaj (VietCatholic News 02-06-2019) - Hoaït ñoäng ñaàu tieân cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong ngaøy Chuùa Nhaät muøng 2 thaùng Saùu naêm 2019, vaø cuõng laø ngaøy cuoái cuøng trong chuyeán toâng du Rumani laø thaùnh leã taïi caùnh ñoàng töï do cuûa thaønh phoá Blaj ñeå tuyeân phong Chaân Phöôùc cho 7 vò Giaùm Muïc Rumani.
Sau thaùnh leã naøy, luùc 13:25, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ duøng böõa tröa vôùi ñoaøn tuøy tuøng tröôùc khi coù cuoäc gaëp gôõ vôùi coäng ñoaøn ngöôøi Rom taïi vaän ñoäng tröôøng thaønh phoá Blaj vaøo luùc 15g45.
Ngöôøi Rom hay ngöôøi Gypsi, laø moät daân toäc vôùi daân soá khoaûng 15 trieäu ngöôøi, soáng thaønh nhieàu coäng ñoaøn treân khaép theá giôùi.
Caùc baèng chöùng di truyeàn hoïc vaø ngoân ngöõ hoïc cho thaáy ngöôøi Gypsi coù nguoàn goác ôû phía baéc AÁn Ñoä taïi caùc tænh ngaøy nay goïi laø Rajasthan, Haryana, vaø Punjab. Töø vöïng vaø ngöõ phaùp trong ngoân ngöõ cuûa ngöôøi Gypsi coù nhöõng ñaëc ñieåm gaàn nhö gioáng y heät tieáng ñòa phöông cuûa ngöôøi AÁn. Caùc döõ lieäu di truyeàn hoïc laáy maãu töø caùc coäng ñoàng ngöôøi Gypsi ôû khaép chaâu AÂu cho thaáy hoï ñaõ di cö sang AÂu Chaâu töø mieàn baéc AÁn Ñoä khoaûng 1,500 naêm tröôùc.
Trong vaên hoïc, ngöôøi Gypsi vaãn ñöôïc cho laø caùc boä laïc du muïc. Tuy nhieân, trong thöïc teá ña soá nhöõng ngöôøi Gypsi laø nhöõng ngöôøi soáng ñònh cö.
Ngöôøi Gypsi thöôøng phaûi gaùnh chòu nhöõng thaønh kieán coi hoï nhö nguoàn goác cuûa caùc teä naïn xaõ hoäi nhö troäm caép, aên xin; maëc duø coù nhöõng chöùng cöù cho thaáy hoï laø nhöõng ngöôøi ñaùnh giaù cao ñôøi soáng gia ñình, vaø caùc giaù trò toân giaùo.
Trong dieãn töø vôùi coäng ñoaøn ngöôøi Gypsi, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ xin loãi veà caùc hình thöùc phaân bieät ñoái xöû vaø caùc thaønh kieán hoï phaûi chòu. Ngaøi noùi:
Anh chò em thaân meán,
Chaøo anh chò em!
Toâi raát vui ñöôïc gaëp anh chò em, vaø toâi caûm ôn anh chò em ñaõ chaøo ñoùn toâi. Thöa Cha Gioan, cha raát ñuùng khi chæ ra moät söï thaät xaùc thöïc nhöng laïi nhö thöôøng bò laõng queân: trong Giaùo Hoäi cuûa Chuùa Kitoâ, coù choã cho taát caû moïi ngöôøi. Neáu khoâng nhö theá, thì ñoù khoâng phaûi laø Giaùo Hoäi cuûa Chuùa Kitoâ. Giaùo Hoäi laø nôi gaëp gôõ. Chuùng ta caàn ghi nhôù ñieàu naøy, khoâng phaûi laø moät khaåu hieäu ñeïp nhöng laø moät phaàn cuûa caên cöôùc cuûa chuùng ta nhö caùc Kitoâ höõu. Cha ñaõ nhaéc nhôû chuùng ta veà ñieàu naøy baèng caùch nhaéc nhôù laïi taám göông cuûa vò giaùm muïc vaø vò töû ñaïo Gioan Suciu, laø ngöôøi ñaõ baøy toû cuï theå veà mong muoán cuûa Thieân Chuùa laø Cha chuùng ta ñöôïc gaëp gôõ moïi ngöôøi trong tình huynh ñeä vaø trong vieäc chia seû vôùi nhau. Tin Möøng veà nieàm vui ñöôïc truyeàn ñaït trong nieàm haïnh phuùc ñöôïc gaëp gôõ vaø trong nhaän thöùc raèng chuùng ta coù moät ngöôøi Cha yeâu thöông chuùng ta. Khi nhaän thöùc ñöôïc Ngöôøi chaêm soùc chuùng ta, chuùng ta hoïc caùch chaêm soùc laãn nhau. Trong tinh thaàn naøy, toâi ñaõ muoán baét tay vôùi anh chò em, muoán nhìn vaøo maét anh chò em vaø môû loøng mình ra vôùi anh chò em, trong lôøi caàu nguyeän vaø vôùi hy voïng trôû thaønh moät phaàn trong nhöõng lôøi caàu nguyeän cuûa rieâng anh chò em vaø ñi vaøo traùi tim cuûa anh chò em.
Tuy nhieân, taâm hoàn toâi naëng neà. Noù bò ñeø naëng bôûi nhieàu kinh nghieäm phaân bieät ñoái xöû, phaân saùp vaø ngöôïc ñaõi maø coäng ñoàng cuûa anh chò em ñaõ phaûi kinh qua. Lòch söû cho chuùng ta bieát raèng caû caùc Kitoâ höõu, trong ñoù coù caû ngöôøi Coâng Giaùo, khoâng xa laï vôùi nhöõng ñieàu xaáu xa nhö vaäy. Toâi muoán caàu xin söï tha thöù cuûa anh chò em veà ñieàu naøy. Toâi xin söï tha thöù - nhaân danh Giaùo Hoäi vaø nhaân danh Chuùa - Vaø toâi caàu xin söï tha thöù cuûa anh chò em ñoái vôùi taát caû nhöõng laàn trong lòch söû khi chuùng toâi phaân bieät ñoái xöû, ngöôïc ñaõi hoaëc nhìn anh chò em vôùi aùnh maét nghi kî, vôùi caùi nhìn cuûa Cain hôn laø cuûa Abel, vaø khoâng theå thöøa nhaän anh chò em, khoâng coi troïng anh chò em vaø khoâng baûo veä anh chò em trong söï ñoäc ñaùo cuûa anh chò em. Cain khoâng quan taâm ñeán em mình. Söï thôø ô gaây ra nhöõng ñònh kieán vaø thuùc ñaåy söï töùc giaän vaø oaùn thuø. Ñaõ bao laàn chuùng ta phaùn xeùt moät caùch voäi vaøng, vôùi nhöõng töø ngöõ chua cay, vôùi thaùi ñoä gieo haän thuø vaø chia reõ! Baát cöù khi naøo coù ai ñoù bò boû laïi phía sau, gia ñình nhaân loaïi khoâng theå tieán leân. Saâu xa hôn, chuùng ta khoâng phaûi laø Kitoâ höõu, vaø thaäm chí khoâng phaûi laø con ngöôøi toát, tröø khi chuùng ta coù theå coi troïng con ngöôøi hôn haønh ñoäng cuûa hoï, hôn nhöõng phaùn ñoaùn vaø ñònh kieán cuûa chính chuùng ta.
Lòch söû cuûa loaøi ngöôøi khoâng bao giôø thieáu nhöõng Abel vaø Cain. Coù baøn tay ñöa ra thì cuõng coù baøn tay giô leân ñeå taán coâng. Coù caùnh cöûa môû ra cho cuoäc gaëp gôõ thì cuõng coù caùnh cöûa ñoùng laïi cho xung ñoät. Coù söï chaáp nhaän vaø coù söï töø choái. Coù nhöõng ngöôøi nhìn thaáy ôû ngöôøi khaùc moät ngöôøi anh em vôùi mình, vaø nhöõng ngöôøi nhìn thaáy ngöôøi khaùc nhö laø moät chöôùng ngaïi vaät caûn ñöôøng hoï. Coù neàn vaên minh cuûa tình yeâu vaø neàn vaên minh cuûa söï gheùt boû. Moãi ngaøy chuùng ta phaûi löïa choïn giöõa Abel vaø Cain. Gioáng nhö moät ngöôøi ñöùng ôû ngaõ tö ñöôøng, chuùng ta phaûi ñoái maët vôùi moät löïa choïn quyeát ñònh: ñi theo con ñöôøng hoøa giaûi hoaëc con ñöôøng baùo thuø. Chuùng ta haõy choïn con ñöôøng cuûa Chuùa Gieâsu. Con ñöôøng ñoù ñoøi hoûi nhöõng noã löïc, nhöng laø con ñöôøng mang laïi hoøa bình. Vaø con ñöôøng aáy baêng ngang qua söï tha thöù. Caàu xin cho chuùng ta ñöøng ñeå mình bò loâi keùo doïc theo nhöõng toån thöông maø chuùng ta nuoâi döôõng trong loøng mình; xin cho trong loøng chuùng ta khoâng coù choã cho oaùn giaän Vì moät ñieàu aùc khoâng bao giôø söûa chöõa ñöôïc moät ñieàu aùc khaùc, khoâng moät söï traû thuø naøo coù theå laøm haøi loøng chuùng ta tröôùc moät söï baát coâng, khoâng coù söï oaùn giaän naøo toát cho taâm hoàn vaø khoâng coù söï töø choái naøo coù theå ñöa chuùng ta ñeán gaàn ngöôøi khaùc hôn.
Anh chò em thaân meán, trong tö caùch laø moät daân toäc, anh chò em coù moät vai troø tuyeät vôøi. Ñöøng ngaïi chia seû vaø trao ban nhöõng ôn suûng ñaëc bieät maø anh chò em sôû höõu vaø ñieàu ñoù ñaõ ñaùnh daáu lòch söû cuûa anh chò em. Chuùng ta caàn nhöõng aân suûng ñoù: nhö loøng toân troïng giaù trò cuûa cuoäc soáng vaø cuûa ñaïi gia ñình, tình ñoaøn keát, tính hieáu khaùch, höõu ích cho moïi ngöôøi, hoã trôï vaø quan taâm ñeán nhöõng ngöôøi yeáu theá trong coäng ñoàng cuûa anh chò em, loøng toân troïng vaø ñaùnh giaù cao ngöôøi giaø - ñaây laø moät giaù trò tuyeät vôøi maø anh chò em coù - quyù meán yù nghóa toân giaùo cuûa cuoäc soáng, töï phaùt vaø yeâu ñôøi. Baát cöù nôi naøo anh chò em ñaët chaân ñeán, xin haõy chia seû nhöõng ôn suûng ñoù vaø coá gaéng chaáp nhaän taát caû nhöõng ñieàu toát ñeïp maø ngöôøi khaùc coù theå mang laïi cho anh chò em. Vì lyù do naøy, toâi khuyeán khích anh chò em tieán böôùc cuøng nhau, duø anh chò em ôû ñaâu, ñeå giuùp xaây döïng moät theá giôùi nhaân vaên hôn, moät theá giôùi vöôït qua ñöôïc nhöõng noãi sôï haõi vaø nghi ngôø, phaù vôõ nhöõng raøo caûn ngaên caùch chuùng ta vôùi nhöõng ngöôøi khaùc vaø khuyeán khích söï tin töôûng laãn nhau trong vieäc tìm kieám kieân nhaãn vaø ñaày ôn ích tình huynh ñeä. Haõy tieáp tuïc coá gaéng tieán böôùc cuøng nhau vôùi phaåm giaù: phaåm giaù cuûa gia ñình, phaåm giaù cuûa lao coâng ñeå coù löông thöïc haøng ngaøy cuûa anh chò em - vaâng, ñaây laø ñieàu giuùp anh chò em tieán leân - vaø phaåm giaù cuûa lôøi caàu nguyeän. Haõy tieáp tuïc nhìn veà töông lai (xem Cuoäc hoïp caàu nguyeän vôùi ngöôøi Rom vaø Sinti, ngaøy 9 thaùng 5 naêm 2019).
Cuoäc gaëp gôõ cuûa chuùng ta laø chaëng choùt trong chuyeán vieáng thaêm cuûa toâi ñeán Rumani. Toâi ñaõ ñeán ñaát nöôùc xinh ñeïp vaø hieáu khaùch naøy nhö moät ngöôøi haønh höông vaø moät ngöôøi anh em, ñeå gaëp gôõ taát caû moïi ngöôøi. Toâi ñaõ gaëp anh chò em, toâi ñaõ gaëp raát nhieàu ngöôøi, ñeå xaây döïng moät caàu noái giöõa traùi tim toâi vaø cuûa anh chò em. Baây giôø toâi ñang treân ñöôøng trôû veà nhaø, toâi trôû laïi sau khi ñöôïc phong phuù hoaù nhôø traûi nghieäm ôû nhöõng nôi khaùc nhau vaø nhöõng khoaûnh khaéc ñaëc bieät, nhöng treân heát laø nhôø mang theo khuoân maët cuûa anh chò em. Khuoân maët cuûa anh chò em seõ toâ maøu cho kyù öùc cuûa toâi vaø theâm vaøo nhöõng lôøi caàu nguyeän cuûa toâi. Toâi caûm ôn anh chò em vaø toâi mang anh chò em theo toâi. Vaø baây giôø, tröôùc khi toâi ban pheùp laønh cho anh chò em, toâi xin anh chò em moät aân hueä lôùn lao: haõy caàu nguyeän cho toâi. Caûm ôn anh chò em!
[Kinh Laïy Cha baèng tieáng Rumani]
Vaø baây giôø toâi seõ ban pheùp laønh cho anh chò em. Vaø toâi muoán gôûi lôøi chuùc cuûa toâi ñeán vôùi caû gia ñình anh chò em, taát caû baïn beø cuûa anh chò em, cuõng taát caû nhöõng ngöôøi anh chò em quen bieát.
Chaøo taùi ngoä!
(Source: Libreria Editrice VaticanaMEETING WITH THE ROM COMMUNITY GREETING OF HIS HOLINESS Blaj Sunday, 2 June 2019)