Phoûng vaán Ñöùc Thaùnh Cha

treân chuyeán bay töø Rumani veà Roma

Phoûng vaán Ñöùc Thaùnh Cha treân chuyeán bay töø Rumani veà Roma.

Vaên Yeân, SJ

Vatican (Vatican News 4-06-2019) - "Chaâu AÂu seõ trôû laïi vôùi giaác mô cuûa nhöõng ngöôøi cha saùng laäp" laø mong öôùc maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ñöa ra khi keát thuùc cuoäc hoïp baùo treân chuyeán bay veà Roma, keát thuùc chuyeán Toâng du 3 ngaøy ñeán Rumani. Nhö thöôøng leä, treân maùy bay veà töø moät chuyeán toâng du, Ñöùc Thaùnh Cha daønh cho giôùi baùo chí moät cuoäc phoûng vaán.

Baét ñaàu cuoäc ñoái thoaïi vôùi caùc phoùng vieân, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc ñeán ngaøy 2 thaùng 6 naêm 2019 - Leã Chuùa Thaêng Thieân - laø Ngaøy Truyeàn thoâng Xaõ hoäi: "Hoâm nay laø ngaøy nhôù ñeán anh chò em, chuùng toâi nghó ñeán anh chò em, nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong lónh vöïc truyeàn thoâng. Anh chò em laø chöùng taù ngang qua truyeàn thoâng. Ngaøy nay, caùch chung truyeàn thoâng ñi thuït luøi. Tieán tôùi veà "lieân heä", taïo nhöõng "lieân heä" nhöng laïi khoâng truyeàn thoâng. Vì ôn goïi cuûa mình, anh chò em taïo neân nhöõng lieân heä vaø cuõng phaûi laøm vieäc truyeàn thoâng. Ít lieân heä hôn vaø truyeàn thoâng nhieàu hôn..."

Caâu hoûi tröôùc tieân laø cuûa Diana Coada Dumitrascu, töø Tvr:

- Haøng trieäu ñoàng baøo cuûa chuùng toâi ñaõ di cö trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Ñöùc Thaùnh Cha coù thoâng ñieäp gì cho moät gia ñình phaûi boû con caùi laïi ñeå ñi laøm ôû nöôùc ngoaøi?

ÑTC: "Ñieàu naøy laøm toâi nghó veà gia ñình li taùn, ngöôøi ta luoân mong trôû veà. Hoï ñi, gaït sang moät beân noãi nhôù con laø moät haønh ñoäng cuûa tình yeâu. Hoâm qua chuùng ta ñaõ nghe caâu chuyeän cuûa ngöôøi phuï nöõ laøm vieäc ôû nöôùc ngoaøi ñeå giuùp ñôõ gia ñình. Tình caûnh naøy luoân laø moät noãi ñau, hoï ñi vì nhu caàu nhö theá. Nhieàu laàn, ñaây laø keát quaû cuûa moät chính saùch theá giôùi aûnh höôûng treân ñieàu naøy. Toâi bieát lòch söû ñaát nöôùc cuûa chò sau khi chuû nghóa coäng saûn suïp ñoå vaø sau ñoù nhieàu coâng ty nöôùc ngoaøi ñaõ ñoùng cöûa vaø môû laïi ôû nöôùc khaùc ñeå coù doanh thu toát hôn. Ñoùng cöûa doanh nghieäp vaø ñeå laïi moïi ngöôøi treân ñöôøng. Ñaây cuõng laø moät söï baát coâng toaøn caàu noùi chung: thieáu tình lieân ñôùi. Thaät söï ñau khoå. Trong tình hình theá giôùi hieän nay, khoâng deã tìm ñöôïc cô hoäi vieäc laøm. Vaø anh chò em coù möùc sinh aán töôïng. Anh chò em khoâng phaûi thaáy muøa ñoâng daân soá taïi ñaây! Vaø thaät baát coâng khi khoâng coù vieäc laøm cho raát nhieàu ngöôøi treû. Vì lyù do ñoù, toâi hy voïng raèng tình traïng naøy seõ ñöôïc giaûi quyeát. Ñieàu naøy khoâng chæ phuï thuoäc vaøo Rumani maø phuï thuoäc vaøo traät töï taøi chính theá giôùi. Nhieàu ngöôøi vaãn ñôn ñoäc taïi ñoù. Chuùng ta caàn söï lieân ñôùi toaøn caàu vaø taïi thôøi ñieåm naøy, Rumani ñang naém gheá chuû tòch cuûa Lieân minh chaâu AÂu".

Caâu hoûi tieáp theo cuûa Cristian Micaci thuoäc Radio Maria Rumani:

- Ngöôøi ta noùi nhieàu veà vieäc ñi cuøng nhau, baây giôø toâi muoán hoûi veà ñeà nghò cuûa Ñöùc Thaùnh Cha: ñaâu laø töông quan phaûi coù giöõa caùc giaùo hoäi, giöõa Coâng giaùo vaø Chính thoáng? Vaø ñaâu laø töông quan giöõa caùc nhoùm daân toäc khaùc nhau vaø trong theá giôùi chính trò?

ÑTC: "Toâi nghó raèng ñoù laø moái quan heä cuûa vieäc ñöa tay ra khi coù nhöõng xung ñoät. Ngaøy nay ôû nöôùc naøy coù möùc sinh cao, caàn phaûi coù moät tieán trình taïo söï gaàn guõi giöõa caùc nhoùm daân toäc khaùc nhau, caùc nieàm tin toân giaùo khaùc nhau, caàn daán thaân, ñöa tay ra, vaø laéng nghe ngöôøi khaùc. Vôùi Chính thoáng giaùo: anh chò em coù moät thöôïng phuï vó ñaïi, moät ngöôøi coù traùi tim vó ñaïi, moät hoïc giaû vó ñaïi, ngaøi bieát nhöõng bí nhieäm cuûa nhöõng toå phuï sa maïc, nhöõng huyeàn bí linh ñaïo, ngaøi ñaõ hoïc taïi Ñöùc vaø cuõng laø moät con ngöôøi caàu nguyeän. Daniele thaät deã gaàn guõi, chuùng toâi ñaõ noùi chuyeän nhö nhöõng ngöôøi anh em. Chuùng ta haõy ñi cuøng nhau! Caàn coù suy nghó naøy: ñaïi keát khoâng phaûi chôø ñeán cuoái hieäp chôi, cuoái caùc cuoäc thaûo luaän. Nhöng laø thöïc hieän khi böôùc ñi, ñi cuøng nhau, caàu nguyeän cuøng nhau. Trong lòch söû, chuùng ta coù ñaïi keát maùu: khi gieát caùc Kitoâ höõu, ngöôøi ta khoâng hoûi: anh laø Coâng giaùo? Anh laø Chính thoáng? Anh laø Tin laønh? Ngöôøi ta chæ hoûi: anh coù phaûi laø Kitoâ höõu khoâng? Roài coù ñaïi keát veà chöùng taù, veà maùu vaø sau ñoù laø ñaïi keát veà ngöôøi ngheøo, cuøng laøm vieäc ñeå giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo, ngöôøi beänh, nhö chuùng ta ñoïc thaáy trong chöông 25 cuûa Tin Möøng Mattheâu. Ñi cuøng nhau, nhöng ñöøng ñôïi caùc nhaø thaàn hoïc ñi ñeán ñoàng thuaän veà Thaùnh Leã chung. Ñaïi keát ñöôïc thöïc hieän cuøng vôùi caùc coâng vieäc baùc aùi vaø yeâu thöông nhau. Taïi moät thaønh phoá ôû chaâu AÂu, coù moät töông quan toát giöõa toång giaùo muïc Coâng giaùo vaø giaùm muïc Tin laønh Luther. Toång giaùm muïc Coâng giaùo ñaõ phaûi ñeán Vatican vaøo toái Chuû nhaät. Nhöng ngaøi aáy ñaõ goïi toâi vaø noùi: Toâi seõ ñeán vaøo thöù Hai, vì giaùm muïc Luther noùi vôùi toâi raèng oâng aáy phaûi ñi vaø xin toâi 'Haõy ñeán nhaø thôø cuûa toâi ñeå thôø phöôïng.' Vaø ngaøi aáy ñaõ laøm nhö theá. Khi toâi ôû Buenos Aires, toâi ñöôïc Giaùo hoäi Scotland môøi ñeán giaûng veà caùc phaän vuï cuûa hoï. Chuùng ta coù theå ñi cuøng nhau: hôïp nhaát, tình anh em, ñöa tay ra, khoâng noùi xaáu ngöôøi khaùc. Taát caû chuùng ta ñeàu coù loãi."

Caâu hoûi tieáp theo cuûa Xavier Le Normand, töø I-Media:

- Hoâm ngaøy ñaàu tieân ngaøi ñeán nhaø thôø Chính thoáng, moät khoaûnh khaéc ñeïp, nhöng luùc caàu nguyeän Kinh Laïy Cha thì hôi khoù khaên vì caùc ngaøi ñöùng cuøng nhau nhöng khoâng caàu nguyeän cuøng nhau. Ngaøi ñaõ nghó gì khi im laëng trong luùc ñoïc Kinh Laïy Cha baèng tieáng Rumani?

ÑTC: "Toâi tin töôûng, toâi ñaõ khoâng thinh laëng, toâi caàu nguyeän Kinh Laïy Cha baèng tieáng YÙ vaø thaáy haàu heát moïi ngöôøi caàu nguyeän baèng tieáng Rumani vaø tieáng Latin. Daân chuùng vöôït xa chuùng toâi, nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo. Caùc laõnh ñaïo chuùng toâi phaûi caân baèng veà ngoaïi giao ñeå ñaûm baûo ñi cuøng nhau, coù nhöõng thoâng leä, maø ñieàu ñoù toát ñeå giöõ cho moïi thöù khoâng bò vôõ, nhöng daân chuùng caàu nguyeän chung vaø caû chuùng toâi cuõng caàu nguyeän chung trong nhöõng cuoäc gaëp rieâng. Ñaây laø moät kinh nghieäm toâi ñaõ laøm vôùi nhieàu muïc sö vaø Chính thoáng giaùo. Vaâng, chuùng ta coù nhöõng ngöôøi kheùp kín khi noùi raèng Chính thoáng giaùo laø li giaùo: Noù cuõ roài. Coù nhöõng nhoùm Coâng giaùo vôùi ñoâi chuùt cöïc ñoan, chuùng ta caàu nguyeän cho hoï. Nhöng toâi ñaõ caàu nguyeän cho caû hai. Toâi ñaõ khoâng nhìn Daniele, nhöng toâi tin laø ngaøi aáy cuõng laøm nhö theá."

Caâu hoûi tieáp cuûa Manuela Tulli, töø Ansa:

- Trong caùc cuoäc baàu cöû naøy, caùc nhaø laõnh ñaïo nhö Salvini ñaõ laøm cuoäc vaän ñoäng cho thaáy caùc bieåu töôïng toân giaùo, chuoãi haït, thaùnh giaù, töôïng thaùnh hieán cho Traùi tim Voâ nhieãm. Ngaøi nghó gì? Coù thaät laø ngaøi khoâng muoán gaëp oâng aáy?

ÑTC: "Toâi chöa tieáp ai töø chính phuû, ngoaïi tröø Thuû töôùng Conte ñaõ yeâu caàu theo nghi thöùc. Ñoù laø moät buoåi tieáp kieán trong moät giôø. OÂng aáy laø moät ngöôøi thoâng minh, tri thöùc, oâng aáy bieát nhöõng gì oâng noùi. Toâi chöa nhaän ñöôïc yeâu caàu tieáp kieán töø phoù thuû töôùng vaø caùc boä tröôûng khaùc. Treân caùc hình aûnh cuûa chieán dòch baàu cöû: Toâi ñaõ nhieàu laàn noùi raèng toâi ñaõ ñoïc hai tôø baùo: baùo Quan Saùt Vieân Roma (L'Osservatore Romano), toâi ñaõ ñoïc noù vaø thaät tuyeät neáu caùc baïn cuõng ñoïc noù, bôûi vì coù raát nhieàu chìa khoùa giaûi thích raát thuù vò vaø caû nhöõng ñieàu toâi noùi cuõng coù trong ñoù. Vaø tôø thöù hai laø baùo Ngöôøi Ñöa Tin (Il Messaggero) maø toâi thích, bôûi vì noù coù nhöõng chuû ñeà lôùn: toâi ñoïc löôùt qua vaø ñoâi khi döøng laïi. Vaø toâi khoâng ñi saâu vaøo nhöõng tin töùc tuyeân truyeàn naøy, nhö ñaûng naøy ñaûng khaùc vaãn laøm veà baàu cöû. Nhöng coù moät yeáu toá thöù ba, maø toâi thuù nhaän laø toâi chaúng bieát gì: toâi khoâng hieåu chính trò cuûa YÙ. Ñoù laø söï thaät, toâi phaûi tìm hieåu veà noù, toâi khoâng hieåu noù. Cho yù kieán veà thaùi ñoä ñoái vôùi moät chieán dòch baàu cöû cuûa ñaûng naøy ñaûng khaùc maø khoâng coù thoâng tin, thì veà phía toâi thaät raát thieáu khoân ngoan. Toâi caàu nguyeän cho taát caû moïi ngöôøi, ñeå nöôùc YÙ coù theå tieán böôùc, ñeå ngöôøi YÙ coù theå hieäp nhaát vaø trung thaønh.

Caâu hoûi cuûa Eva Maria Huescar Fernandez, töø Ñaøi phaùt thanh Cope:

- Vôùi nhöõng ngöôøi treû, ngaøi nhaán maïnh ñeán töông quan cuûa hoï vôùi oâng baø ñeå nhöõng ngöôøi treû coù theå ñöôïc beùn reã vaø oâng baø coù theå mô öôùc. Ngaøi khoâng coù moät gia ñình thaân caän, nhöng ngaøi noùi raèng ñoái vôùi ngaøi Ñöùc Benedictoâ XVI nhö moät ngöôøi oâng. Ngaøi coù tieáp tuïc nhìn thaáy Ñöùc Benedictoâ nhö vaäy khoâng?

ÑTC: "Moãi laàn toâi ñeán thaêm ngaøi toâi ñeàu caûm thaáy nhö vaäy. Toâi caàm tay ngaøi vaø noùi chuyeän. Ngaøi noùi ít, noùi chaäm nhöng vôùi chieàu saâu nhö vaãn theá. Bôûi vì vaán ñeà cuûa Ñöùc Benedictoâ laø caùi goái chöù khoâng phaûi caùi ñaàu: Ngaøi coù moät söï saùng suoát tuyeät vôøi vaø khi toâi nghe ngaøi noùi, toâi ñöôïc maïnh meõ, toâi caûm nhaän nhö ñöôïc nhöïa soáng töø coäi reã vaø ngaøi giuùp toâi tieán böôùc. Toâi thaáy truyeàn thoáng naøy cuûa Giaùo hoäi khoâng phaûi laø ñieàu gì ñoù töø baûo taøng. Truyeàn thoáng gioáng nhö nhöõng reã, mang laïi nhöïa soáng ñeå phaùt trieån vaø baïn seõ khoâng trôû thaønh nhö reã caây sao: baïn seõ lôùn leân, caây seõ phaùt trieån, cho traùi vaø haït seõ laø reã cho caây khaùc. Truyeàn thoáng cuûa Giaùo hoäi luoân luoân chuyeån ñoäng. Trong moät cuoäc phoûng vaán Andrea Monda thöïc hieän treân baùo Osservatore vaøi ngaøy tröôùc, coù moät trích daãn toâi raát thích, töø nhaïc só Gustav Mahler. Veà truyeàn thoáng, oâng aáy noùi: "Truyeàn thoáng laø söï baûo ñaûm cho töông lai, chöù khoâng phaûi laø hoäp giöõ tro coát": noù khoâng phaûi laø moät baûo taøng. Truyeàn thoáng khoâng baûo toàn tro coát, söï hoaøi coå cuûa nhöõng ngöôøi thuû cöïu, hay trôû veà vôùi ñoáng tro taøn: khoâng. Truyeàn thoáng laø reã ñaûm baûo cho caây phaùt trieån, sinh hoa vaø keát traùi. Vaø toâi laëp laïi moät ñoaïn thô Argentina maø toâi raát thích trích daãn: "Taát caû nhöõng gì caây coù ñeå cho hoa, ñeàu ñeán töø nhöõng gì choân vuøi döôùi ñaát". Toâi raát vui, vì taïi Iasi toâi ñaõ nhaéc ñeán ngöôøi baø aáy - ñaây laø cöû chæ cuûa ñoàng phaïm vaø cuûa nhöõng ñoâi maét. Ngay luùc ñoù toâi raát xuùc ñoäng ñeán noãi khoâng phaûn öùng gì ñöôïc. Roài sau ñoù, chieác popemobile tieáp tuïc chaïy, toâi coù theå noùi vôùi baø aáy ñeán ñeå thöïc hieän cöû chæ naøy... vaø toâi ñaõ noùi vôùi Chuùa Gieâsu: "Ñaây laø moät hình phaït, nhöng Ngaøi coù khaû naêng giaûi quyeát". Nhieáp aûnh gia Francesco cuûa chuùng ta raát gioûi, khi anh aáy thaáy toâi giao tieáp vôùi ngöôøi phuï nöõ ñoù baèng ñoâi maét, anh ñaõ chuïp böùc aûnh ñoù vaø baây giôø ñaõ coâng khai: Toâi ñaõ thaáy noù chieàu nay ôû trang Vatican Insider. Nhöõng ñieàu naøy laø coäi reã, vaø noù seõ phaùt trieån. Cuoäc gaëp gôõ naøy raát quan troïng. Roài coù nhöõng ñoäng töø, phaûi khoâng? Khi oâng baø thaáy hoï coù nhöõng ñöùa chaùu coù theå tieáp tuïc caâu chuyeän, hoï baét ñaàu mô, coøn neáu oâng baø khoâng mô thì hoï seõ chaùn naûn... Coù moät töông lai! Vaø nhöõng ngöôøi treû ñöôïc khuyeán khích töø coäi reã seõ baét ñaàu noùi tieân tri vaø laøm neân lòch söû. Ñoù laø ñieàu quan troïng.

Caâu hoûi cuûa Lucas Franz Helmut Wiegelmann töø Herder Korronymousenz:

- Trong nhöõng ngaøy naøy, ngaøi ñaõ noùi veà tình huynh ñeä cuûa moïi ngöôøi vaø ñi cuøng nhau, nhöng chuùng ta thaáy raèng ôû chaâu AÂu, soá ngöôøi khoâng muoán coù tình huynh ñeä vaø chæ thích ñi moät mình ñang taêng leân. Phaûi laøm gì ñeå thay ñoåi?

ÑTC: "Xin loãi neáu toâi noùi veà mình. Toâi ñaõ noùi veà vaán ñeà naøy ôû Strasbourg vaø khi toâi nhaän ñöôïc giaûi thöôûng Charlemagne, roài baøi phaùt bieåu vôùi caùc nguyeân thuû quoác gia vaø chính phuû taïi Vatican nhaân kyû nieäm Hieäp öôùc Chaâu AÂu. Vaø coøn coù baøi phaùt bieåu thöù naêm, nhöõng gì Burgomaster cuûa Aachen ñaõ laøm. Chaâu AÂu khoâng phaûi noùi: caùc anh haõy saép xeáp laïi vaø tieán leân. Taát caû chuùng ta ñeàu coù traùch nhieäm vôùi Lieân minh chaâu AÂu vaø vieäc thöïc hieän chuû tòch theo löôït cuûa Chaâu AÂu khoâng phaûi laø moät cöû chæ lòch söï maø laø moät bieåu töôïng traùch nhieäm maø moãi quoác gia coù. Neáu chaâu AÂu khoâng lôùn maïnh beân trong nhöõng thaùch ñoá thì töông lai seõ khoâ heùo. Toâi ñaõ noùi raèng chaâu AÂu töø moät ngöôøi meï ñang trôû thaønh moät ngöôøi baø chaâu AÂu. Coù theå moät ai ñoù kín ñaùo hoûi raèng: ñoù seõ chaúng phaûi laø keát thuùc cuûa moät cuoäc phieâu löu baét ñaàu töø 70 naêm tröôùc? Chuùng ta caàn phaûi laáy laïi nhöõng bí nhieäm cuûa nhöõng ngöôøi cha saùng laäp, phaûi tìm laïi chính mình vaø vöôït qua nhöõng chia reõ veà bieân giôùi. Chuùng ta ñang thaáy bieân giôùi ôû chaâu AÂu vaø ñieàu naøy khoâng toát. Ñuùng laø moãi quoác gia ñeàu coù caên tính rieâng vaø phaûi baûo veä noù, nhöng xin haõy vui loøng, ñöøng ñeå chaâu AÂu bò söï bi quan vaø yù thöùc heä vöôït thaéng. Anh chò em haõy nghó veà moät chaâu AÂu bò chia caét, haõy hoïc töø lòch söû vaø ñöøng thuït luøi laïi.

Vaøo cuoái buoåi phoûng vaán, Ñöùc Thaùnh Cha muoán noùi: "caûm ôn côn möa" vì ñaõ cho pheùp ngaøi - buoäc ngaøi phaûi ngoài nhöõng chaëng ñöôøng daøi treân xe - ñeå xem "phong caûnh tuyeät ñeïp cuûa Rumani". Vaø ngaøi keát luaän: "Toâi noùi vôùi anh chò em: haõy caàu nguyeän cho chaâu AÂu, xin Chuùa ban cho chuùng ta aân suûng: Toâi chaân thaønh hy voïng raèng chaâu AÂu seõ trôû laïi laø giaác mô cuûa nhöõng ngöôøi cha saùng laäp".

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page