Phoûng vaán Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
treân chuyeán bay trôû veà töø Skopje
Phoûng vaán Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ treân chuyeán bay trôû veà töø Skopje.
Vaên Yeân, SJ
Vatican (Vat. 8-05-2019) - Treân chuyeán bay trôû veà Roma töø Skopje, keát thuùc chuyeán toâng du 2 nöôùc Bulgaria vaø Baéc Macedonia trong 3 ngaøy, nhö thöôøng leä Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ daønh cho caùc nhaø baùo treân chuyeán bay moät cuoäc phoûng vaán. Caùc vaán ñeà ñöôïc ñeà caäp ñeán laø: aán töôïng cuûa chuyeán vieáng thaêm, söùc khoeû cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong chuyeán toâng du, töông quan vôùi Chính Thoáng giaùo, phong chöùc phoù teá cho phuï nöõ.
- AÁn töôïng chuyeán toâng du
+ Lieân quan ñeán caâu hoûi veà aán töôïng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha trong chuyeán toâng du. Ngaøi noùi raèng: "Hai quoác gia hoaøn toaøn khaùc nhau. Bulgaria laø moät quoác gia coù truyeàn thoáng haøng theá kyû. Trong khi Macedonia cuõng coù truyeàn thoáng haøng theá kyû nhöng khoâng phaûi laø moät quoác gia, hoï laø moät daân toäc. Roài cuoái cuøng thì hoï cuõng trôû thaønh quoác gia, moät cuoäc tranh ñaáu ñeïp. Ñoái vôùi caùc Kitoâ höõu thì Macedonia laø moät bieåu töôïng cöûa ngoû cuûa Kitoâ giaùo ñi vaøo Phöông Taây. Caû hai quoác gia ñeàu coù caùc coäng ñoàng Kitoâ giaùo Chính thoáng, Coâng giaùo vaø Hoài giaùo. Tyû leä Chính Thoáng chieám phaàn lôùn ôû caû hai. Ngöôøi Hoài giaùo ít hôn vaø Coâng giaùo laø thieåu soá. Nhöng coù moät ñieàu toâi thaáy ôû caû hai quoác gia, ñoù laø caùc nieàm tin khaùc nhau coù moái quan heä toát ñeïp. ÔÛ Bulgaria moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn dieãn taû nieàm tin cuûa mình vaø quyeàn aáy ñöôïc toân troïng. ÔÛ Macedonia, moät caâu cuûa Toång thoáng ñaùnh ñoäng toâi: 'ÔÛ ñaây khoâng coù söï khoan nhöôïng toân giaùo, nhöng laø söï toân troïng'".
- Ngaøi tìm thaáy söùc maïnh tinh thaàn vaø theå lyù ôû ñaâu?
+ Vôùi caâu hoûi veà tìm thaáy söùc maïnh tinh thaàn vaø theå lyù ôû ñaâu trong chuyeán vieáng thaêm, Ñöùc Thaùnh Cha traû lôøi: "Ñaây laø moùn quaø töø Chuùa. Khi toâi ñeán moät nöôùc thì toâi queân moïi thöù khaùc, chæ coøn laïi ôû ñoù thoâi. Trong caùc chuyeán toâng du toâi khoâng caûm thaáy meät; nhöng meät sau ñoù. Toâi tin laø Chuùa ban cho toâi söùc maïnh. Toâi xin Chuùa cho toâi ñöôïc trung thaønh ñeå phuïc vuï Ngaøi, ñeå nhöõng chuyeán ñi khoâng phaûi laø du lòch. Nhöng roài... toâi cuõng khoâng laøm gì nhieàu!"
- Töông quan vôùi caùc Giaùo hoäi Chính thoáng trong nöôùc?
+ Vôùi caâu hoûi veà caùc Giaùo hoäi Chính thoáng trong nöôùc thì Ñöùc Thaùnh Cha traû lôøi: "caùch chung thì töông quan toát, coù yù ngay laønh. Caùc thöôïng phuï laø nhöõng con ngöôøi cuûa Chuùa. Ñöùc thöôïng phuï Kirill noùi coù loãi choã naøy choã kia, nhöng laø con ngöôøi, ai maø chaúng coù loãi. Roài coù nhöõng söï kieän lieân quan ñeán lòch söû. Toång thoáng noùi: 'Vieäc li giaùo ñaõ xaûy ra ôû Macedonia. Baây giôø Ñöùc Thaùnh Cha ñeán ñeå khaâu laïi.' Toâi khoâng bieát. Laø anh em, chuùng ta khoâng theå toân thôø Ba Ngoâi neáu khoâng naém laáy tay cuûa anh em mình." Lieân quan ñeán vieäc phong thaùnh cho chaân phöôùc Stepinac, Ñöùc Thaùnh Cha noùi ñang nghieân cöùu theâm ñeå nhöõng söï thaät ñöôïc saùng toû vôùi söï giuùp ñôõ cuûa Ñöùc thöôïng phuï Serbia, Ireneo.
- Phong chöùc phoù teá cho phuï nöõ?
+ Vôùi caâu hoûi veà vieäc phong chöùc phoù teá cho phuï nöõ, Ñöùc Thaùnh Cha traû lôøi: "Moät uyû ban ñaõ nghieân cöùu trong hai naêm. Nhöng hoï coù nhöõng yù kieán khaùc nhau. Veà vieäc phong chöùc phoù teá cho phuï nöõ: coù moät caùch hieåu veà phoù teá nöõ khaùc vôùi phoù teá nam. Ví duï, caùc coâng thöùc ñöôïc tìm thaáy cho ñeán nay khoâng gioáng vôùi coâng thöùc phong chöùc phoù teá nam. Ñieàu gioáng nhau ñöôïc tìm thaáy cho ñeán nay laø chuùc laønh ñan vieän cuûa vieän maãu. Ñaây laø keát quaû. Nhöõng ngöôøi khaùc noùi 'khoâng', ñaây laø moät coâng thöùc phoù teá... Coù nhöõng phoù teá nöõ ngay töø ñaàu. Nhöng ñieàu hoï nhaän coù phaûi laø bí tích hay khoâng? Hoï ñaõ giuùp trong vieäc laøm pheùp röûa. Coù nhöõng taøi lieäu noùi caùc giaùm muïc ñaõ keâu goïi khi coù moät baïo löïc hoân nhaân. Caùc nöõ phoù teá ñöôïc cöû ñi xem nhöõng veát baàm treân cô theå ngöôøi phuï nöõ bò choàng ñaùnh. Nhöng khoâng coù gì chaéc chaén laø chöùc phong cuûa hoï coù cuøng hình thöùc vaø cuøng muïc ñích vôùi chöùc phong ñoái vôùi nam. Moät soá ngöôøi noùi raèng ñieàu naøy coøn nghi ngôø. Chuùng ta tieáp tuïc nghieân cöùu. Nhöng cho ñeán thôøi ñieåm naøy thì chöa ñöôïc."
Cuoái cuøng Ñöùc Thaùnh Cha noùi theâm hai kinh nghieäm veà chuyeán vieáng thaêm. Tröôùc heát laø taïi Macedonia, ngaøi nhìn thaáy cöû chæ phuïc vuï dòu daøng cuûa caùc nöõ tu daønh cho nhöõng ngöôøi ngheøo. Vaø sau ñoù laø kinh nghieäm maïnh meõ khi ngaøi nhìn thaáy 242 chaùu röôùc leã laàn ñaàu. Caùc em laø töông lai cuûa Giaùo hoäi vaø cuûa Bulgaria.