Dieãn Vaên cuûa Ñöùc Phanxicoâ
taïi Dinh Toång Thoáng Baéc Macedonia
Dieãn Vaên cuûa Ñöùc Phanxicoâ taïi Dinh Toång Thoáng Baéc Macedonia.
Vuõ Vaên An
Skopje (VietCatholic News 07-05-2019) - Ngaøy 7 thaùng 5 naêm 2019, laàn ñaàu tieân trong lòch söû, moät vò giaùo hoaøng ñaõ tôùi thaêm Baéc Macedonia, tröôùc ñaây coù teân laø Coäng Hoøa Macedonia.
Sau khi ñöôïc Toång Thoáng chaøo ñoùn taïi Phi Tröôøng Skopje, vôùi cöû chæ laø laï: ñöôïc daâng baùnh mì vaø ngaøi chia seû oå baùnh mì taïi choã cho caùc vò thöôïng khaùch vaây quanh, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ tôùi dinh Toång Thoáng vaø taïi ñaây, ngaøi ñaõ ñoïc baøi dieãn vaên sau ñaây tröôùc caùc nhaø caàm quyeàn, ngoaïi giao ñoaøn vaø xaõ hoäi daân söï.
Anh chò em thaân meán,
Toâi raát bieát ôn Toång thoáng vì nhöõng lôøi chaøo möøng toát ñeïp vaø lôøi môøi aân caàn ñeán thaêm Baéc Macedonia maø oâng, cuøng vôùi Thuû töôùng, ñaõ ngoû cuøng toâi.
Toâi cuõng caûm ôn caùc ñaïi dieän cuûa caùc coäng ñoàng toân giaùo khaùc coù maët giöõa chuùng ta. Toâi xin göûi lôøi chaøo noàng nhieät ñeán coäng ñoàng Coâng Giaùo, ñöôïc ñaïi dieän ôû ñaây bôûi Ñöùc Giaùm Muïc giaùo phaän Skopje vaø Ñöùc Giaùm Muïc cuûa Giaùo Phaän Ñoâng Phöông Ñöùc Meï Leân Trôøi ôû Strumica-Skopje, voán laø thaønh phaàn tích cöïc vaø khoâng theå thieáu trong xaõ hoäi cuûa anh chò em, chia seû troïn veïn caùc nieàm vui, caùc quan taâm vaø cuoäc soáng haøng ngaøy vôùi nhaân daân cuûa anh chò em.
Ñaây laø laàn ñaàu tieân Ngöôøi keá vò Toâng ñoà Pheâroâ ñeán Coäng hoøa Baéc Macedonia. Toâi raát vui khi ñöôïc laøm ñieàu naøy vaøo ngaøy kyû nieäm hai möôi laêm naêm thieát laäp quan heä ngoaïi giao vôùi Toøa thaùnh, moät ñieàu xaûy ra vaøi naêm sau khi ñaát nöôùc ñöôïc ñoäc laäp vaøo thaùng 9 naêm 1991.
Vuøng ñaát cuûa anh chò em, moät caây caàu giöõa Ñoâng vaø Taây vaø laø ñieåm gaëp gôõ cuûa nhieàu traøo löu vaên hoùa, voán hieän thaân cho nhieàu daáu aán ñaëc bieät cuûa khu vöïc naøy. Vôùi nhöõng chöùng töø tao nhaõ veà quaù khöù Byzantine vaø Ottoman, caùc phaùo ñaøi treân nuùi cao vaø nhöõng bình phong aûnh töôïng loäng laãy cuûa caùc nhaø thôø coå, voán noùi leân söï hieän dieän cuûa Kitoâ giaùo coù töø thôøi caùc toâng ñoà, Baéc Macedonia phaûn aùnh moïi chieàu saâu vaø söï phong phuù cuûa neàn vaên hoùa haøng ngaøn naêm cuûa noù. Nhöng xin cho pheùp toâi noùi raèng nhöõng kho taøng vaên hoùa vó ñaïi naøy töï chuùng chæ laø söï phaûn aùnh di saûn quyù giaù hôn cuûa anh chò em: boä maët ña saéc toäc vaø ña toân giaùo cuûa nhaân daân anh chò em, di saûn cuûa moät lòch söû phong phuù vaø thöïc söï phöùc taïp cuûa caùc moái lieân heä ñöôïc taïo ra trong suoát nhieàu theá kyû.
Söï toâi luyeän caùc neàn vaên hoùa vaø baûn saéc daân toäc vaø toân giaùo naøy ñaõ daãn ñeán söï chung soáng hoøa bình vaø laâu daøi, trong ñoù caùc baûn saéc caù theå kia ñaõ tìm ñöôïc bieåu thöùc vaø phaùt trieån maø khoâng baùc boû, thoáng trò hoaëc kyø thò caùc baûn saéc khaùc. Do ñoù, hoï ñaõ taïo ra moät maïng löôùi lieân heä vaø töông taùc coù theå duøng laøm ñieån hình vaø ñieåm tham chieáu cho moät cuoäc soáng coäng ñoàng thanh thaûn vaø huynh ñeä ñöôïc ñaùnh daáu bôûi söï ña daïng vaø toân troïng laãn nhau.
Nhöõng neùt ñaëc thuø naøy cuõng raát coù yù nghóa ñoái vôùi vieäc gia taêng hoäi nhaäp vôùi caùc quoác gia Chaâu AÂu. Toâi hy voïng raèng söï hoäi nhaäp naøy seõ phaùt trieån theo höôùng coù lôïi cho toaøn boä khu vöïc Taây Balkan, vôùi söï toân troïng khoâng ngöøng ñoái vôùi söï ña daïng vaø caùc quyeàn caên baûn.
Thöïc theá, ôû ñaây, caùc baûn saéc toân giaùo khaùc nhau nhö Chính thoáng giaùo, Coâng Giaùo, Kitoâ giaùo khaùc, Hoài giaùo vaø Do Thaùi giaùo, vaø caùc khaùc bieät veà saéc toäc giöõa ngöôøi Macedonia, Albani, Serbs, Croats vaø nhöõng ngöôøi coù nguoàn goác khaùc, ñaõ taïo ra moät böùc tranh gheùp trong ñoù moïi maûnh ñeàu thieát yeáu ñoái vôùi tính ñoäc ñaùo vaø veû ñeïp cuûa toaøn theå. Veû ñeïp ñoù caøng trôû neân hieån nhieân hôn ñeán möùc anh chò em ñaõ thaønh coâng trong vieäc löu truyeàn vaø caáy troàng noù trong traùi tim cuûa theá heä saép tôùi.
Moïi noã löïc ñöa ra ñeå giuùp caùc bieåu hieän toân giaùo ña daïng vaø caùc nhoùm saéc toäc khaùc nhau tìm ñöôïc moät cô sôû chung ñeå hieåu vaø toân troïng phaåm giaù cuûa moãi con ngöôøi, vaø do ñoù ñaûm baûo caùc quyeàn töï do caên baûn, chaéc chaén seõ coù keát quaû. Thaät vaäy, caùc coá gaéng ñoù seõ ñöôïc duøng nhö luoáng ñaát toát ñeå gieo haït, raát caàn thieát cho moät töông lai hoøa bình vaø thònh vöôïng.
Toâi cuõng xin ghi nhaän caùc noã löïc quaûng ñaïi cuûa nöôùc Coäng hoøa cuûa anh chò em - caû bôûi caùc thaåm quyeàn Nhaø nöôùc vaø söï ñoùng goùp coù giaù trò cuûa caùc Cô quan quoác teá khaùc nhau, Hoäi Hoàng thaäp töï, Caritas vaø moät soá toå chöùc phi chính phuû - trong vieäc chaøo ñoùn vaø hoã trôï cho soá lôùn caùc di daân vaø ngöôøi tò naïn ñeán töø caùc quoác gia Trung Ñoâng khaùc nhau. Troán chaïy chieán tranh hoaëc caùc hoaøn caûnh ngheøo ñoùi thaûm khoác thöôøng do söï buøng phaùt baïo löïc nghieâm troïng gaây ra trong caùc naêm 2015 vaø 2016, hoï ñaõ vöôït qua bieân giôùi cuûa anh chò em, phaàn lôùn nhaém höôùng baéc vaø taây AÂu. Vôùi anh chò em, hoï tìm ñöôïc moät nôi taïm truù an toaøn. Tình lieân ñôùi saün saøng daønh cho nhöõng ngöôøi coù nhu caàu lôùn nhö vaäy - nhöõng ngöôøi ñaõ boû laïi sau löng raát nhieàu ngöôøi thaân yeâu cuûa hoï, aáy laø chöa noùi gì veà nhaø cöûa, vieäc laøm vaø queâ höông cuûa hoï - quaû ñaõ ñem laïi vinh döï cho anh chò em. Noù noùi leân moät ñieàu gì ñoù veà linh hoàn cuûa daân toäc naøy, moät linh hoàn, sau khi ñaõ traûi qua nhieàu thieáu thoán lôùn lao, anh chò em ñaõ nhaän ra moät con ñöôøng daãn ñeán moïi phaùt trieån ñích thöïc trong tình lieân ñôùi vaø trong vieäc chia seû cuûa caûi. Toâi hy voïng raèng anh chò em seõ traân troïng chuoãi lieân ñôùi phaùt xuaát töø tröôøng hôïp khaån tröông ñoù, vaø do ñoù, hoã trôï moïi noã löïc thieän nguyeän ñeå ñaùp öùng nhieàu hình thöùc gian khoå vaø nhu caàu khaùc nhau.
Toâi cuõng muoán ñöôïc baøy toû loøng toân kính raát ñaëc bieät vôùi moät trong nhöõng ñoàng baøo saùng ngôøi cuûa anh chò em, ngöôøi, ñöôïc tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñaùnh ñoäng, ñaõ bieán tình yeâu ngöôøi laân caän thaønh luaät toái cao cho cuoäc soáng mình. Baø ñaõ giaønh ñöôïc söï ngöôõng moä cuûa caû theá giôùi vaø ñi tieân phong moät caùch chuyeân bieät vaø trieät ñeå trong vieäc hieán ñôøi mình ñeå phuïc vuï nhöõng ngöôøi bò boû rôi, bò loaïi boû vaø ngheøo nhaát trong nhöõng ngöôøi ngheøo. Ñöông nhieân, toâi muoán ñeà caäp ñeán ngöôøi phuï nöõ maø ai cuõng goïi laø Meï Teresa thaønh Calcutta. Sinh naêm 1910 taïi vuøng ngoaïi oâ Skopje vôùi caùi teân Anjez# Gonxha Bojaxhiu, baø ñaõ thöïc hieän hoaït ñoäng toâng ñoà khieâm toán vaø hoaøn toaøn töï hieán ôû AÁn Ñoä vaø, qua caùc Nöõ Tu cuûa mình, ñaõ vöôn tôùi caùc vuøng ngoaïi vi veà ñòa lyù vaø hieän sinh ña daïng nhaát. Toâi haøi loøng khi khoâng laâu nöõa seõ ñöôïc döøng chaân caàu nguyeän taïi Ñaøi töôûng nieäm daønh rieâng cho baø, ñöôïc xaây döïng treân ñòa ñieåm cuûa Nhaø thôø Thaùnh Taâm, nôi baø laõnh pheùp röûa.
Anh chò em coù lyù ñeå töï haøo veà ngöôøi phuï nöõ tuyeät vôøi naøy. Toâi thuùc giuïc anh chò em tieáp tuïc laøm vieäc vôùi tinh thaàn daán thaân, coáng hieán vaø hy voïng, ñeå caùc con trai vaø con gaùi cuûa vuøng ñaát naøy, theo göông baø, coù theå nhaän ra, ñaït ñöôïc vaø phaùt trieån ñaày ñuû ôn goïi maø Thieân Chuùa ñaõ döï tính cho hoï.
Thöa Toång Thoáng,
Töø thôøi Baéc Macedonia giaønh ñöôïc ñoäc laäp, Toøa Thaùnh ñaõ theo saùt caùc bieän phaùp maø ñaát nöôùc naøy ñaõ ñöa ra nhaèm thuùc ñaåy ñoái thoaïi vaø hieåu bieát giöõa caùc nhaø caàm quyeàn daân söï vaø caùc tín phaùi toân giaùo.
Hoâm nay, Thieân Chuùa quan phoøng cho toâi cô hoäi ñích thaân chöùng toû söï gaàn guõi naøy vaø ñoàng thôøi baøy toû loøng bieát ôn ñoái vôùi chuyeán vieáng thaêm haøng naêm tôùi Vatican cuûa moät Phaùi ñoaøn chính thöùc cuûa anh chò em nhaân ngaøy leã caùc thaùnh Cyril vaø Methodius. Toâi khuyeán khích anh chò em kieân trì töï tin treân con ñöôøng anh chò em ñaõ choïn, ñeå bieán ñaát nöôùc cuûa anh chò em thaønh ngoïn haûi ñaêng hoøa bình, chaáp nhaän vaø hoøa nhaäp höõu hieäu giöõa caùc neàn vaên hoùa, toân giaùo vaø caùc daân toäc. Döïa vaøo baûn saéc lieân heä cuûa hoï vaø sinh löïc cuûa ñôøi soáng vaên hoùa vaø daân söï cuûa hoï, hoï seõ coù theå xaây döïng ñöôïc moät soá phaän chung baèng caùch chaøo ñoùn söï phong phuù maø moãi ngöôøi coù theå cung caáp.
Xin Chuùa baûo veä vaø chuùc phuùc cho Baéc Macedonia, giöõ gìn noù trong söï hoøa hôïp, vaø ban cho noù söï thònh vöôïng vaø nieàm vui!