Baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ
tröôùc Giaùo hoäi Chính thoáng Baûo Gia Lôïi
Baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ tröôùc Giaùo hoäi Chính thoáng Baûo Gia Lôïi.
Vuõ Vaên An
Sofia (VietCatholic News 05-05-2019) - Ngay sau cuoäc gaëp gôõ vôùi chính quyeàn Baûo Gia Lôïi, xaõ hoäi daân söï vaø ngoaïi giao ñoaøn ôû Sofia vaøo Chuùa Nhaät 5 thaùng 5 naêm 2019, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ gaëp Thöôïng phuï Neophyte vaø Thaùnh Coâng ñoàng cuûa Giaùo hoäi Chính thoáng Baûo Gia Lôïi taïi Ñieän Coâng ñoàng ôû thuû ñoâ.
Trong baøi phaùt bieåu cuûa ngaøi tröôùc Thaùnh Coâng ñoàng, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ suy nieäm veà göông saùng cuûa caùc Toâng ñoà cuûa ngöôøi Slav, caùc thaùnh Cyril vaø Methodius, nhöõng nhaø truyeàn giaûng Tin Möøng theá kyû thöù 9 töø Texaloânica, nhöõng vò ñaõ rao giaûng Kitoâ giaùo cho ngöôøi Slav.
Döôùi ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng:
Thöa Ñöùc Thöôïng phuï,
Caùc Toång Giaùm Muïc vaø Giaùm muïc ñaùng kính,
Anh em thaân meán,
Christos vozkrese!
Trong nieàm vui cuûa Ñaáng Cöùu Roãi soáng laïi, toâi xin ngoû tôùi quùy vò lôøi chuùc möøng Phuïc Sinh vaøo Chuùa Nhaät naøy ñöôïc mieàn Ñoâng Kitoâ giaùo bieát ñeán vôùi teân goïi "Chuùa Nhaät Thaùnh Toâma". Chuùng ta haõy xem vò Toâng ñoà, ngöôøi ñaët tay vaøo caïnh söôøn Chuùa, chaïm vaøo caùc veát thöông cuûa Ngöôøi vaø tuyeân xöng, "Laïy Chuùa toâi vaø laïy Thieân Chuùa toâi!" (Ga 20:28). Caùc veát thöông môû ra trong dieãn trình lòch söû giöõa chuùng ta, caùc Kitoâ höõu vaãn coøn laø nhöõng veát baàm tím ñau ñôùn treân Thaân theå Chuùa Kitoâ laø Giaùo hoäi. Ngay caû ngaøy nay, hieäu quaû cuûa chuùng vaãn coøn hieån hieän; chuùng ta coù theå chaïm tay vaøo chuùng. Theá nhöng, coù leõ cuøng nhau chuùng ta coù theå chaïm vaøo caùc veát thöông ñoù vaø tuyeân xöng Chuùa Gieâsu ñaõ soáng laïi vaø coâng boá Ngöôøi laø Chuùa vaø laø Thieân Chuùa cuûa chuùng ta. Coù leõ cuøng nhau chuùng ta coù theå nhìn nhaän caùc thaát baïi cuûa mình vaø dìm mình vaøo caùc veát thöông ñaày yeâu thöông cuûa Ngöôøi. Vaø baèng caùch naøy, chuùng ta coù theå khaùm phaù ra nieàm vui cuûa tha thöù vaø taän höôûng tröôùc muøi vò cuûa caùi ngaøy khi, vôùi ôn phuø trôï cuûa Thieân Chuùa, chuùng ta coù theå cöû haønh maàu nhieäm Vöôït Qua taïi cuøng moät baøn thôø.
Treân haønh trình naøy, chuùng ta ñöôïc naâng ñôõ bôûi soá löôïng lôùn lao caùc anh chò em cuûa chuùng ta, nhöõng ngöôøi maø toâi ñaëc bieät muoán baøy toû loøng toân kính: caùc nhaân chöùng cuûa leã Phuïc sinh. Bieát bao nhieâu Kitoâ höõu ôû ñaát nöôùc naøy ñaõ chòu ñöïng ñau khoå vì danh Chuùa Gieâsu, nhaát laø trong cuoäc ñaøn aùp cuûa theá kyû tröôùc! Ñaïi keát baèng maùu! Hoï raûi moät loaïi nöôùc hoa thôm phöùc treân "vuøng ñaát Hoa hoàng naøy". Hoï ñaõ traûi qua nhöõng thöû thaùch daøy ñaëc ñeå lan toûa höông thôm cuûa Tin Möøng. Hoï nôû hoa treân maûnh ñaát maøu môõ vaø ñöôïc vun sôùi toát, nhö moät phaàn cuûa moät daân toäc giaøu ñöùc tin vaø tình ngöôøi chaân chính töøng ban cho hoï nhöõng goác reã maïnh meõ, saâu saéc. Toâi nghó ñaëc bieät ñeán truyeàn thoáng ñan vieän maø töø theá heä naøy sang theá heä noï ñaõ nuoâi döôõng ñöùc tin cuûa ngöôøi daân. Toâi tin raèng nhöõng nhaân chöùng cuûa leã Phuïc sinh, anh chò em cuûa nhöõng tín phaùi khaùc nhau ñaõ hôïp nhaát treân thieân ñaøng nhôø ñöùc aùi cuûa Thieân Chuùa, giôø ñaây ñang nhìn chuùng ta nhö nhöõng haït gioáng ñöôïc gieo treân traùi ñaát vaø nhaèm sinh hoa traùi. Trong khi raát nhieàu anh chò em khaùc cuûa chuùng ta treân khaép theá giôùi tieáp tuïc chòu ñau khoå vì ñöùc tin cuûa hoï, hoï yeâu caàu chuùng ta ñöøng ñoùng cöûa maø haõy töï môû loøng ra, vì chæ baèng caùch naøy, caùc haït gioáng kia môùi coù theå sinh hoa traùi.
Cuoäc gaëp gôõ naøy, cuoäc gaëp gôõ maø toâi raát mong muoán, theo sau cuoäc gaëp gôõ cuûa Thaùnh Gioan Phaoloâ II vôùi Ñöùc Thöôïng phuï Maxim trong chuyeán vieáng thaêm ñaàu tieân cuûa Giaùm muïc Roâma tôùi Baûo Gia Lôïi. Noù cuõng theo sau böôùc chaân cuûa Thaùnh Gioan XXIII, ñaáng, trong nhöõng naêm soáng ôû ñaây, ñaõ trôû neân gaén boù vôùi daân toäc naøy, "moät caùch ñôn giaûn vaø toát laønh" (Giornale dell'anima, Bologna, 1987, 325), raát quùi giaù loøng trung thöïc cuûa hoï, tính laøm vieäc chaêm chæ cuûa hoï vaø phaåm giaù cuûa hoï giöõa nhöõng thöû thaùch. ÔÛ ñaây, nhö moät vò khaùch ñöôïc chaøo ñoùn moät caùch aâu yeám, toâi caûm nghieäm moät noãi luyeán nhôù huynh ñeä saâu saéc, noãi khaùt khao laønh maïnh muoán hôïp nhaát giöõa nhöõng ñöùa con cuøng moät Cha, moät söï hôïp nhaát töøng ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan caûm nhaän ngaøy caøng maïnh meõ suoát thôøi gian ngaøi ôû thaønh phoá naøy. Taïi Coâng ñoàng Vatican II maø ngaøi trieäu taäp, Giaùo hoäi Chính thoáng Baûo Gia Lôïi ñaõ göûi caùc quan saùt vieân, vaø keå töø ñoù, caùc lieân heä cuûa chuùng ta ñaõ taêng leân gaáp boäi. Toâi nghó tôùi nhöõng chuyeán vieáng thaêm maø trong naêm möôi naêm nay, caùc phaùi ñoaøn Baûo Gia Lôïi ñaõ ñeán Vatican vaø haøng naêm toâi coù nieàm vui ñöôïc ñoùn tieáp; cuõng vaäy, söï hieän dieän taïi Roâma cuûa moät coäng ñoàng chính thoáng Baûo Gia Lôïi ñeán caàu nguyeän taïi moät trong nhöõng nhaø thôø cuûa Giaùo phaän toâi. Toâi ñaùnh giaù cao söï chaøo ñoùn aân caàn daønh cho caùc ñaëc phaùi vieân cuûa toâi, maø söï hieän dieän cuûa hoï ñaõ gia taêng trong nhöõng naêm gaàn ñaây vaø söï hôïp taùc toû baày cuøng coäng ñoàng Coâng Giaùo ñòa phöông, nhaát laø trong lónh vöïc vaên hoùa. Toâi tin töôûng raèng, vôùi söï phuø giuùp cuûa Thieân Chuùa, vaø trong thôøi gian toát ñeïp cuûa Ngöôøi, nhöõng tieáp xuùc naøy seõ coù taùc ñoäng tích cöïc tôùi nhieàu khía caïnh khaùc trong cuoäc ñoái thoaïi cuûa chuùng ta. Trong khi ñoù, chuùng ta ñöôïc môøi goïi cuøng leân ñöôøng haønh trình vaø haønh ñoäng ñeå laøm chöùng cho Chuùa, nhaát laø baèng caùch phuïc vuï caùc anh chò em ngheøo nhaát vaø bò boû rôi nhaát, maø nôi hoï, Ngöôøi luoân hieän dieän. Ñaïi keát ngöôøi ngheøo.
Treân heát, caùc höôùng daãn vieân cuûa chuùng ta treân haønh trình naøy laø caùc thaùnh Cyril vaø Methodius, nhöõng ngöôøi ñaõ noái keát chuùng ta töø thieân nieân kyû ñaàu tieân vaø kyù öùc soáng ñoäng cuûa caùc ngaøi trong caùc Giaùo hoäi cuûa chuùng ta tieáp tuïc laø nguoàn caûm höùng, vì baát chaáp caùc nghòch caûnh, hoï vaãn coi vieäc coâng boá Chuùa, lôøi keâu goïi truyeàn giaùo laø öu tieân cao nhaát. Nhö Thaùnh Cyril töøng noùi: "Vôùi nieàm vui, toâi leân ñöôøng vì ñöùc tin Kitoâ giaùo; baát chaáp meät moûi vaø yeáu ñuoái veà theå lyù, toâi vaãn seõ ra ñi moät caùch vui töôi" (Vita Constantini, VI, 7; XIV, 9). Vaø baát chaáp nhöõng döï caûm veà söï chia reõ ñau ñôùn seõ dieãn ra trong nhieàu theá kyû tôùi, caùc ngaøi ñaõ choïn vieãn caûnh hieäp thoâng. Truyeàn giaùo vaø hieäp thoâng: hai töø ngöõ ñaõ phaân bieät ñôøi soáng cuûa hai vò thaùnh naøy vaø coù theå soi saùng cuoäc haønh trình cuûa chuùng ta höôùng tôùi söï taêng tröôûng trong tình huynh ñeä. Ñaïi keát truyeàn giaùo.
Hai thaùnh Cyril vaø Methodius, nhöõng ngöôøi Byzantines veà vaên hoùa, ñaõ ñuû taùo baïo ñeå dòch Kinh thaùnh sang ngoân ngöõ maø caùc daân toäc Slav coù theå tieáp caän ñöôïc, ñeå Lôøi Chuùa coù theå ñi tröôùc caû lôøi noùi cuûa con ngöôøi. Hoaït ñoäng toâng ñoà can ñaûm cuûa caùc ngaøi ngaøy nay vaãn laø moät moâ hình truyeàn giaûng Tin Möøng vaø laø moät thaùch thöùc phaûi loan baùo Tin Möøng cho theá heä tieáp theo. Quan troïng xieát bao, trong khi toân troïng caùc truyeàn thoáng vaø baûn saéc rieâng bieät cuûa chuùng ta, chuùng ta giuùp nhau tìm caùch löu truyeàn ñöùc tin baèng ngoân ngöõ vaø caùc hình thöùc giuùp ngöôøi treû traûi nghieäm nieàm vui cuûa moät Thieân Chuùa yeâu thöông hoï vaø keâu goïi hoï! Neáu khoâng, hoï seõ bò caùm doã ñaët nieàm tin vaøo caùc tieáng haùt nhaân ngö ñaày löøa doái cuûa xaõ hoäi duy tieâu thuï.
Hieäp thoâng vaø truyeàn giaùo, gaàn guõi vaø coâng boá.
Hai thaùnh Cyril vaø Methodius cuõng coù nhieàu ñieàu ñeå noùi vôùi chuùng ta veà töông lai cuûa xaõ hoäi chaâu AÂu. Thaät vaäy, " theo moät nghóa naøo ñoù, caùc ngaøi laø nhöõng ngöôøi coå vuõ cho moät chaâu AÂu thoáng nhaát vaø hoøa bình saâu saéc giöõa moïi cö daân cuûa luïc ñòa, cho thaáy neàn taûng cuûa moät ngheä thuaät soáng chung môùi meû, bieát toân troïng caùc khaùc bieät, voán khoâng heà laø trôû ngaïi ñoái vôùi hôïp nhaát" (Thaùnh Gioan Phaoloâ II, Chaøo möøng phaùi ñoaøn chính thöùc Baûo Gia Lôïi, 24 thaùng 5 naêm 1999: Insegnamenti XXII, 1 [1999], 1080). Chuùng ta cuõng vaäy, vôùi tö caùch laø ngöôøi thöøa keá ñöùc tin cuûa caùc thaùnh, chuùng ta ñöôïc môøi goïi trôû thaønh nhöõng ngöôøi xaây döïng söï hieäp thoâng vaø hoøa bình nhaân danh Chuùa Gieâsu. Baûo Gia Lôïi laø "ngaõ tö taâm linh, vuøng ñaát tieáp xuùc vaø hieåu bieát laãn nhau" (ID., Dieãn vaên taïi Leã Tieáp Ñoùn, Sofia, 23 thaùng 5 naêm 2002: Insegnamenti, XXV, 1 [2002], 864). Taïi ñaây, caùc tín phaùi khaùc nhau, töø tín phaùi Armenia tôùi tín phaùi Tin Laønh, vaø caùc truyeàn thoáng toân giaùo khaùc nhau, töø Do Thaùi giaùo ñeán Hoài giaùo, ñeàu ñaõ ñöôïc chaøo ñoùn.