Gôïi yù muïc vuï naêm 2019:
Ñoàng haønh vôùi caùc gia ñình gaëp khoù khaên
Baøi 6: Böôùc ñi trong aùnh saùng chaân lyù:
Söï Phaân ñònh
Gôïi yù muïc vuï naêm 2019: Ñoàng haønh vôùi caùc gia ñình gaëp khoù khaên.
Baøi 6: Böôùc ñi trong aùnh saùng chaân lyù: Söï Phaân ñònh
Ñoái vôùi caùc gia ñình trong hoaøn caûnh khoù khaên, Hoäi thaùnh yù thöùc mình phaûi kieân nhaãn vaø trong yeâu thöông ñoàng haønh, döôùi aùnh saùng Lôøi Chuùa giuùp hoï phaân ñònh ñeå nhaän ra söï thaät tình traïng hieän taïi coøn xa vôùi söï thaät cuûa tình yeâu nhö Thieân Chuùa muoán. Hoäi thaùnh yù thöùc luaät tieäm tieán laø tieâu chuaån caên baûn cuûa söï phaân ñònh vaø seõ khoâng thöïc haønh ñöôïc neáu khoâng coù söï ñoàng haønh. Vaäy, phaân ñònh laø gì?
1. Phaân ñònh khoâng phaûi laø...
Phaân ñònh khoâng phaûi laø phaùn xeùt veà tình traïng aân suûng cuûa cuûa moät ngöôøi. Vì, xeùt cho cuøng, chæ Thieân Chuùa, môùi coù theå phaùn xeùt noäi taâm cuûa con ngöôøi. Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ coù laàn noùi: "Toâi laø ai maø daùm phaùn xeùt ngöôøi ta?" Hoäi thaùnh luoân giôùi haïn mình laïi trong khaû naêng phaùn ñònh haïnh kieåm beân ngoaøi hay tình traïng khaùch quan cuoäc soáng cuûa moät ngöôøi maø thoâi. Khi Hoäi thaùnh khoâng chaáp nhaän nhöõng ngöôøi li dò taùi hoân (veà maët daân söï) ñöôïc röôùc leã - tröø tröôøng hôïp hoï khoâng toû nhöõng daáu hieäu saùm hoái khaùch quan (soáng tieát duïc) - khoâng coù nghóa laø Hoäi thaùnh phaùn xeùt hoï soáng trong tình traïng toäi nguy töû. Nhöng vì ñoù laø moät phaùn ñònh döïa treân hoaøn caûnh soáng beân ngoaøi cuûa hoï voán maâu thuaãn moät caùch khaùch quan vôùi maàu nhieäm hieäp thoâng trong tình yeâu trung thaønh giöõa Chuùa Kitoâ vaø Hoäi thaùnh Ngöôøi trong Bí tích Thaùnh Theå.
ÔÛ ñaây, coù hai ñieåm chaéc chaén maø chuùng ta phaûi löu yù trong khi laøm muïc vuï:
1) Ta khoâng theå löôïng ñònh, nhaän bieát hay phaùn xeùt ñöôïc söï töï do cuûa moät ngöôøi daán thaân trong hoaøn caûnh toäi loãi khaùch quan tôùi möùc ñoä naøo. Vaø 2) Vaán ñeà xeùt ôû ñaây moät ngöôøi coù ñöôïc xöng toäi, röôùc leã hay khoâng (nhö laø vieäc coâng khai), khoâng bôûi tình traïng aân suûng caù nhaân hoaëc bôûi nhaän thöùc chuû quan cuûa ngöôøi aáy, nhöng laø bôûi ñieàu kieän khaùch quan coâng khai beân ngoaøi.
2. Hoaøn caûnh soáng coâng khai cuûa moät ngöôøi laø ñieàu quan troïng
Taïi sao tính coâng khai cuûa hoaøn caûnh soáng cuûa moät ngöôøi laïi quan troïng ñeán theá? Moät ñieàu kieän caàn thieát ñeå moät ngöôøi coù theå ñöôïc röôùc leã laø: trong löông taâm ngöôøi aáy coù theå noùi: "toâi khoâng thaáy mình coù toäi troïng gì". Theá nhöng ñieàu kieän naøy khoâng ñuû. Tuyeân boá veà vieäc cho moät ngöôøi li dò taùi hoân ñöôïc pheùp Röôùc leã cuûa Hoäi ñoàng Toøa thaùnh veà Giaûi thích caùc Baûn vaên Luaät ñaõ ñöôïc Toâng huaán Amoris laetitia trích daãn laïi (x. AL 302, chuù thích 345) xaùc ñònh raèng "Ñoùn nhaän Mình Thaùnh Chuùa trong tình traïng baát xöùng coâng khai laø moät vieäc gaây toån haïi khaùch quan cho söï hieäp thoâng Giaùo hoäi; ñoù laø moät haønh vi xaâm phaïm caùc quyeàn lôïi cuûa Giaùo hoäi vaø cuûa taát caû caùc tín höõu ñang soáng phuø hôïp vôùi nhöõng ñoøi hoûi cuûa söï hieäp thoâng aáy". Tính chaát coâng khai cuûa söï kieän veà tình traïng soáng cuûa moät ngöôøi tín höõu taïo neân moät hoaøn caûnh môùi lieân heä khoâng nhöõng ñeán löông taâm caù nhaân ngöôøi aáy, maø coøn tôùi toaøn theå coäng ñoaøn Hoäi thaùnh.
Hoân nhaân coát yeáu laø moät thöïc taïi coâng khai. Thaät vaäy, "söï öng thuaän laøm neân hoân nhaân khoâng thuaàn tuùy laø moät quyeát ñònh rieâng tö, bôûi leõ noù taïo neân nôi moãi ngöôøi vaø nôi caû caëp vôï choàng moät hoaøn caûnh môùi thuoäc Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi". Neáu nhö hoân nhaân laø moät chuyeän rieâng tö, thì baáy giôø phaùn quyeát rieâng tö veà söï hoân nhaân baát thaønh cuûa ñöông söï cuõng ñuû ñeå ngöôøi aáy coù theå ñi ñeán keát hoân vôùi moät ngöôøi khaùc. Tuy nhieân, khi vôï choàng keát hôïp vôùi nhau trong hoân nhaân, ñoù laø hoï ñaõ laøm moät caùi gì vöôït quaù chính baûn thaân hoï. Hoï ñaõ böôùc vaøo thöïc taïi xaõ hoäi vaø Giaùo hoäi. Bôûi theá, "phaùn quyeát cuûa löông taâm veà tình traïng hoân nhaân cuûa mình khoâng chæ lieân heä ñeán moät töông quan tröïc tieáp giöõa con ngöôøi vôùi Thieân Chuùa, boû qua trung gian cuûa Giaùo hoäi, maø coøn lieân heä ñeán caû Giaùo luaät raøng buoäc löông taâm" (Ibid.). Hoân nhaân laø thöïc taïi thuoäc Giaùo hoäi, boû qua ñieàu ñoù laø choái boû tính bí tích cuûa hoân nhaân. Bôûi theá, vaán ñeà hoân nhaân khoâng thaønh söï ñoøi buoäc phaûi coù moät söï phaân ñònh "baèng con ñöôøng cuûa toøa ngoaøi cuûa Giaùo hoäi" (Ibid., 9).
Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ löu yù "coù moái lieân keát saâu xa giöõa ñôøi soáng hoân nhaân vaø Thaùnh Theå" (AL 318). Chính vì hoân nhaân khoâng chæ laø moät söï kieän rieâng tö giöõa toâi, baïn ñôøi cuûa toâi vaø Chuùa Gieâsu, neân vieäc hieäp thoâng Thaùnh Theå cuõng khoâng chæ laø vaán ñeà rieâng tö. Ñöùc Thaùnh cha nhaán maïnh "ta caàn bieát phaân ñònh Thaân Mình cuûa Chuùa, nhaän ra Thaân Mình aáy baèng ñöùc tin vaø ñöùc aùi trong caùc daáu chæ bí tích cuõng nhö trong coäng ñoaøn" (AL 186). Ñoù laø nhaän bieát Thaân Mình aáy hieän dieän trong daáu chæ bí tích, ñoàng thôøi hieän dieän trong Thaân Mình Ngöôøi laø Giaùo hoäi. "Thaùnh Theå ñoøi hoûi chuùng ta phaûi hoäi nhaäp vaøo thaân theå Hoäi thaùnh duy nhaát" (AL 186). Giaùo hoäi laø bí tích phoå quaùt cuûa ôn cöùu ñoä (Lumen gentium 48), laø "daáu chæ vaø khí cuï cuûa söï keát hôïp thaân maät vôùi Chuùa vaø söï hôïp nhaát toaøn theå nhaân loaïi" (LG 1). Chuùng ta ñöôïc cöùu ñoä trong chöøng möïc chuùng ta laø thaønh phaàn cuûa thaân theå Ngöôøi, laø Hoäi thaùnh. Do ñoù, nhö ñöùc Thaùnh cha nhaán maïnh, söï phaân ñònh phaûi mang chieàu kích Giaùo hoäi. Nhö lôøi Ñöùc Giaùo hoaøng Beneâñictoâ XVI noùi, "Ñöøng queân raèng "caùi thaàn bí" cuûa Bí tích coù ñaëc tính xaõ hoäi" (Deus Caritas est 14; AL 186). Theá neân, söï hieäp thoâng Thaùnh Theå theå hieän qua haønh ñoäng röôùc leã cuûa ngöôøi tín höõu bieåu loä söï hieäp nhaát
Caâu hoûi gôïi yù suy tö vaø thaûo luaän
1. Theo anh /chò moät ngöôøi li dò taùi hoân xaùc tín trong löông taâm cuoäc hoân nhaân tröôùc ñoù cuûa hoï khoâng thaønh söï, caàn ñieàu kieän gì ñeå coù theå coâng khai laõnh nhaän caùc bí tích?
2. Bí tích Hoân phoái vaø Bí tích Thaùnh Theå coù lieân heä chaët cheõ vôùi nhau nhö theá naøo? Tính chaát "rieâng tö" vaø "coâng khai" coù khaùc gì vôùi "tính thaàn bí" vaø "tính xaõ hoäi" trong caùc Bí tích cuûa Hoäi thaùnh Chuùa Kitoâ? Töø ñoù ñeå chuùng ta hieåu taïi sao moät ngöôøi li dò taùi hoân khoâng theå xöng toäi vaø röôùc leã.
3. Trong ñoàng haønh vôùi nhöõng tín höõu li thaân, li dò taùi hoân, Hoäi thaùnh caàn giuùp hoï nhö theá naøo ñeå nhaän thöùc yeâu saùch veà söï thaät (daây hoân phoái baát khaû phaân li) vaø baùc aùi (traùch nhieäm hieän taïi vôùi nhöõng ngöôøi lieân heä) theo Tin möøng?
4. Ñaâu laø nhöõng caûn trôû khoù vöôït qua nhaát trong tieán trình hoaùn caûi cuûa ngöôøi tín höõu ñang soáng trong tình traïng "traùi qui taéc" ñeå daàn höôùng hoï tôùi hoäi nhaäp troïn veïn vaøo Hoäi thaùnh qua thöïc haønh caùc bí tích (Hoøa giaûi, vaø Thaùnh Theå)?
- - - - - - - - -
Cf. Cñ Trentoâ, Saéc leänh veà söï Coâng chính hoùa, khoùa VI, ch. 9, H. Denzinger 1534. X. Toâma Aquinoâ, Super Evangelium S. Matthaei lectura, ch. 7, ñ. 1.
Hoäi ñoàng Toøa thaùnh veà Giaûi thích caùc Baûn vaên Luaät, Tuyeân boá veà vieäc cho moät ngöôøi li dò taùi hoân ñöôïc pheùp Röôùc leã, 24.06.2000, 2.
Boä Giaùo lyù Ñöùc tin, Thö göûi caùc Giaùm muïc Giaùo hoäi Coâng giaùo veà vieäc Hieäp thoâng Thaùnh Theå ñoái vôùi nhöõng ngöôøi li dò taùi hoân, 14.09.1994, 8.
UÛy ban Muïc vuï Gia ñình